به گزارش خبرنگار  حوزه دفاعی امنیتی  گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، روز چهارم مرداد ماه بود که سی‌ان‌ان به نقل از منابعی در وزارت دفاع آمریکا مدعی شد ایران یک موشک بالستیک با برد ۱۰۰۰ کیلومتر آزمایش کرده است. کاخ سفید نیز در واکنش به این خبر اعلام کرد: از آزمایش یک موشک از سوی ایران آگاه هستیم؛ این موشک از نوع شهاب ۳ با برد بیش از هزار کیلومتر بوده، اما آزمایش آن خطری برای کشتی‌رانی یا پایگاه‌های آمریکا در منطقه ایجاد نکرده است.

 آمادگی نظامی از جمله مهم‌ترین وسیله و ابزار برای ایجاد امنیت است.  در واقع رابطه جدی میان پیشرفت و آمادگی نظامی و امنیت در این خصوص برقرار است. اقتدار در اینجا مساوی بوده با امنیت. ضعف در نیروی نظامی حتی ممکن است همسایگان شما را وادار به حمله کند و از این لحاظ به طور کل از دوست و دشمن در امان نخواهیم بود.

یکی از مواردی که پیشرفت آن را به طور محسوس و گسترده در حوزه نظامی کشورمان شاهد هستیم، ساخت انواع موشک‌های پیشرفته است. پیشرفت موشکی کشورمان سبب شده که برخی از کشور‌های غربی همواره در یک موضع دخالت آمیز سعی کنند که ایران اسلامی را در این حوزه زمین گیر کنند و از پیشرفت‌های دیگر باز دارند. بر این اساس حتی برجام‌های بعدی را برخی در حوزه موشکی پیش بینی کرده بودند و توقف حوزه موشکی بعد از حوزه هسته‌ای در دستور کار کشور‌های غربی علیه کشورمان بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز تحریم‌های خصمانه علیه ایران ارتقای توانمندی ایران در حوزه نیروی هوایی کشور را شاهد بوده ایم، به گونه‌ای که در این دوران ساخت اولین موشک سوخت جامد در دستور کار قرار گرفت. جالب اینجاست که این پیشرفت‌ها در سایه تحریم‌ها ایجاد شد و توانایی و توانمندی نخبگان ایرانی را به رخ جهانیان کشید.

خانواده «شهاب» را باید پرآوازه‌ترین نسل موشک‌های ایرانی تباری دانست که از ابتدا تا انتهای آن به دست جوانان همین مملکت بنا شده است.موشک‌هایی که در سه رِنج به تولید انبوه رسیده‌اند؛ شهاب ۱ و ۲ با برد‌های ۳۰۰ و ۵۰۰ کیلومتر الگوبرداری شده از موشک اسکاد B و موشک شهاب ۳ با برد ۱۱۵۰ کیلومتر الگوبرداری شده از موشک اسکاد C.

زمانی که موشک جواب موشک ؛ تنها خواسته مردم ایران بود

اواسط سال ۱۳۶۰ بود که ایران با موشک باران‌های شدید شهر‌های مختلف کشورمان توسط رژیم بعث عراق دست و پنجه نرم می کرد و امکان زیادی هم برای پاسخ دادن به این تجاوز آشکار نداشت. در آن روزها تنها خواسته مردم مقابله با موشک باران های رژیم بعث بود و تنها شعارشان در یک جمله خلاصه می‌شد ؛ موشک جواب موشک.

اما مشکلی که در این میان به چشم می‌خورد این بود که هیچ کدام از کشور‌های جهان حاضر به فروش سلاح به ایران نبودند به جز یک کشور که همواره  پای ثابت کمک به کشورمان بود و هرگز ایران را در شرایط دشوار جنگ تنها نگذاشت و این متحد دیرین کشوری نبود به جز سوریه.

پس از اتمام جنگ تیم موشکی کشورمان که به خوبی امتحان خود را در زمینه ساخت و آزمایش موشک‌های جدید پس داده بود در صدد ایده ای تازه برآمد ؛ یعنی ساخت موشکی بالستیک و دوربرد. اما ایرانِ دوران جنگ تنها تعداد اندکی موشک بالستیک «اسکاد بی» با بردی حدود ۳۰۰ کیلومتر داشت و این، کار را برای حسن طهرانی مقدم فرمانده یگان موشکی سپاه پاسداران کمی سخت می‌کرد چرا که هیچ الگویی غیر از یک موشک ساخت شوروی پیش رو نداشت.

اما با این وجود، او و تیم زبده و جوانش که حالا دیگر با گذشت بیش از ۵ سال متخصص موشکی شده بودند، نا امید نشده و کار را آغاز می‌کنند تا در ابتدا جای خالی ذخایر موشک‌های اسکاد بی را پر کنند و بعد هم با تولید موشک میان برد و بالستیک، در جهت تحقق آرزویی بزرگ گام بردارند. هدف تیم موشکی آن روز ایران، دستیابی به بردی بود که به وسیله آن بتواند مرکز شهر‌های مختلف اسرائیلی را هدف قرار داد و این کاری بس بزرگ، اما شدنی بود.

کار از همان اوایل دهه ۷۰ آغاز شد و تیم موشکی سپاه توانست موشک شهاب ۱ و شهاب ۲ را با الگوگیری از موشک‌های بالستیک اسکاد بی، ولی با بردی بیشتر بسازد. این خبر در آن دوران بسیار سر و صدا کرد، اما هنوز کار اصلی باقی مانده بود و حسن طهرانی مقدم و تیمش نتوانسته بودند به برد هدف یعنی بیش از ۱۱۵۰ کیلومتر دست یابند.

موشک‌های بالستیک شهاب ۱ و شهاب ۲ که با الگوگیری از موشک بالستیک «اسکاد بی» ساخته شده بود، به ترتیب حدود ۳۰۰ و ۵۰۰ کیلومتر برد داشتند، اما در اواخر دهه ۷۰ و بعد از نزدیک به یک دهه تلاش و کوشش در صنعت ساخت و تولید موشک و راکت، نخستین نمونه از موشک بالستیک میان برد شهاب ۳ با بردی حدود ۱۱۵۰ کیلومتر در سال ۱۳۷۷ رونمایی و با موفیقت تست شد.

جمهوری اسلامی در دهه ۸۰ به موشک‌های بالستیک دور برد با برد ۲۰۰۰ کیلومتر دست یافت که شامال موشک‌های "سجیل، قدر، شهاب ب-۳" است، اما این موشک‌ها درابتدای تولید از دقت کافی برخوردار نبودند. ایران بعد از اینکه موشک‌های دور برد طراحی کرد، برنامه خود را جهت دقت‌افزایی موشک‌ها متمرکز کرد.

پس از رونمایی از موشک شهاب ۳ و آزمایش آن توسط نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران در همان اواخر دهه ۷۰، موجی از رعب و وحشت افکار و اذهان سردمداران رژیم صهیونیستی را فرا گرفت؛ در میانه‌های دهه ۸۰ نیز پس از آنکه صهیونیست‌ها در نبرد ۳۳ روزه توسط حزب الله لبنان زمین گیر شدند، ایران اسلامی را تهدید به حمله موشکی کردند که در همان زمان یکی از مقامات نظامی رژیم صهیونیستی به ایهود اولمرت (نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی) و ایهود باراک (وزیر جنگ این رژیم) توصیه کرد از این کار اجتناب کنند، چراکه ایران با موشک شهاب ۳ خود می‌تواند تمام نقاط اسرائیل از جمله نیروگاه اتمی دیمونا را با خاک یکسان کند.

ساخت موشک‌های بالستیک چنان ترسی به قلب دشمنان انداخته بود که  آنها را به  فکر چاره‌ای برای مقابله انداخت. در همین راستا نیز آنها تصمیم گرفتند که با کمک بیش از ۱۳۰ شرکت و موسسه آمریکایی سامانه دفاعی موشکی (آرو ۲) را با هدف مقابله با بالستیک‌های شهاب ۳ بسازند. این سامانه قرار بود  همزمان با ۳۰ موشک، موشک هدف که همان نمونه موشک شهاب ۳ ایران بود، را رهگیری و منهدم کند. اما امروز با گذشت حدود ۸ سال از اولین تست سامانه بالستیک‌زن آرو ۲، این سامانه همچنان در مقابل موشکی که بر اساس فرضیات موشک بالستیک شهاب ۳ ساخته شده است، ناکام مانده است.

شهاب‌های ایرانی

موشک‌های شهاب ۱، شهاب ۲ و شهاب ۳ همگی از قابلیت استفاده از سوخت مایع برخوردار هستند و ماموریت زمین به زمین خود را در برد‌های مختلف از روی لانچر‌های متحرک انجام می‌دهند. شهاب ۳ در این بین با برد حدود ۱۱۵۰ کیلومتری، طول ۱۵ متر (حدود ۴ متر بیشتر از شهاب ۲)، وزن مسلح ۱۵ تنی و وزن سرجنگی ۶۷۰ کیلوگرمی و تک مرحله‌ای، جزو بهترین و البته مشهورترین موشک ­های بالستیک ایران به شمار می‌رود.

مدل اول موشک شهاب ۳ که با نام «شهاب - آ ۳» شناخته می‌شود، بردی برابر ۱۳۰۰ کیلومتر را داراست. مدل بعدی این موشک که با نام «شهاب - ب ۳» شناخته می‌شود از کلاهکی سنگین‌تر بهره می‌گیرد و توانایی هدف قرار دادن اهدافی در ۲۰۰۰ کیلومتری را داراست. نوع آخر این موشک «شهاب - دی ۳» نامیده می‌شود که بردی بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر را داراست و این به معنای پوشش کامل اراضی اشغالی است.

یکی از نمونه‌های ارتقاءیافته و پیشرفته موشک شهاب ۳، «موشک قدر» است؛ موشکی با برد ۲۰۰۰ کیلومتر که با سوخت مایع یک مرحله‌ای عمل می‌کند و در دو نوع F و H تولید شده است. یکی از قابلیت‌های شگفت‌انگیز موشک قدر (نمونه ارتقاء یافته شهاب ۳) بهره گیری از کلاهک بارانی است؛ کلاهکی که این امکان را برای موشک قدر فراهم می‌آورد تا به صورت نامحدود بر متجاوز ببارد و مواضع آن را بمباران کند.

پس از تولید انبوه موشک شهاب ۳ که از سامانه هدایت اینرسیایی برخوردار است و اولین موشک بالستیک میان برد ایران محسوب می‌شود، متخصصان موشکی کشور با کار روی ابعاد مختلف فنی این موشک توانستند بُرد و زیرساخت‌های سامانه‌ای آن را ارتقاء دهند. این موشک قابلیت حمل کلاهک‌های مختلف را دارد. در آخرین نمونه، موشک شهاب ۳ به کلاهک‌های بارانی مجهز شده و قادر است اهداف پهن شده در نقاط مختلف را با دقت و توان بالا هدف قرار دهد.

کلاهک بارانی یکی از تفاوت های مهم موشک شهاب

موشک ها اساسا برای این هدف ساخته شده اند که مواد منفجره را به محل هدف برسانند و پس از اصابت، با انفجار حاصله آن را از بین ببرند. این محموله در بخشی از موشک که اصطلاحاً به آن سر جنگی(کلاهک جنگیWarhead-) گفته می شود قرار می گیرد.کلاهک یا سرجنگی بارانی که در موشک بالستیک شهاب ۳ و نمونه پیشرفته آن یعنی موشک قدر به کار گرفته شده، دربردارنده ریز بمب‌های پرتاب شونده به بالا پس از اصابت به هدف است که می‌تواند هدفی قابل تنظیم در محوطه‌ای گسترده را منهدم کند.

این گونه از کلاهک‌ها یا سر‌های جنگی موشک، اساساً برای انهدام هدف واحد طراحی نشده بلکه برای آسیب رسانی به محوطه‌ای شامل اهداف پراکنده و پخش شده مورد استفاده قرار می‌گیرند مثلاً یک پادگان نظامی که خودرو‌هایی با زره سبک در آن قرار دارند یا یک فرودگاه که در آن بالگرد‌ها و هواپیما‌ها در توقفگاه‌های روباز یا زیر سایه بانی ساده مستقر هستند و یا یک شناورغول پیکر.

این محموله‌های انفجاری پس از اصابت کلاهک موشک به زمین به سمت بالا پرتاب شده و با قرار گرفتن در قوس نزولی تا فاصله چند ده تا چند صد متری از نقطه اصابت آن را تحت پوشش قرار می‌دهند. این مهمات فرعی البته تا حدودی قابلیت نفوذ نیز دارند و از اینرو برای آسیب زدن به هواگرد‌ها که اساساً از پوشش زرهی برخوردار نیستند، سلاح مفیدی محسوب می‌شود.علاوه بر این کلاهک‌های بارانی می‌توانند حجم انبوهی از ادوات و مواضع پهن شده دشمن را با رهاسازی انبوهی از بمب‌های کوچک، منهدم کرده و آسیب جدی به آن‌ها وارد کنند.

از سوی دیگر، شهاب ۳ با ارتقاء در برد و عملکرد‌هایی که در سال‌های اخیر داشته است، امروز به راحتی می‌تواند مراکز حیاتی و حساس رژیم صهیونیستی در شهر‌ها و نقاط مختلف سرزمین‌های اشغالی فلسطین را با دقت بالا هدف قرار داده و منهدم کند.

براساس اطلاعات امروز صنایع موشکی ایران به حدی پیشرفت داشته که می‌تواند دورترین نقاط اروپا را نیز هدف قرار دهد و بسیاری از سایت‌های تحلیلی نظامی توان موشکی ایران را جزو ۱۰ کشور اول می‌دانند. موضوعی که نه تنها موجبات ترس غرب را فراهم آورده بلکه باعث شده تا آنها از هرگونه اقدام احمقانه ای بر ضد کشورمان اجتناب کنند. اما این پایان داستان موشکی ایران که خط ابتدایی آن را شهید حسن طهرانی مقدم نوشت نخواهد بود، بلکه شواهد نشان می دهد که شهاب ایرانی همچنان در راه افتخار آفرینی برای ایران گام برمی‌دارد و در حال توسعه یافتن است.

گزارش از فاطمه تورانلو

انتهای پیام/