به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، همزمان با گفتگو‌های فشرده میان ایران و فرانسه که از مدتی قبل آغاز شده و با دو سفر اخیر ظریف به پاریس به اوج خود رسیده، سخنان دیروز رئیس‌جمهور درباره مذاکره، بازتاب فراوانی یافت و موجی از تحلیل به همراه داشت. حسن روحانی که دیروز در مراسم ارائه دستاورد‌های دولت در توسعه زیرساخت‌های روستایی صحبت می‌کرد در بخشی از سخنان خود با تاکید بر ضرورت بهره‌گیری از مذاکرات برای حل مشکلات کشور تاکید کرد: اگر من بدانم در جلسه‌ای با کسی ملاقات کنم، باعث آبادانی کشور می‌شود، دریغ نخواهم کرد. همانطور که توقع می‌رفت طرف‌های غربی برداشت خاص خود را از این سخنان رئیس‌جمهور کردند و در یکی از اولین موضع‌گیری‌هادر این زمینه، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در نشست مشترک با رئیس‌جمهور آمریکا در پایان نشست گروه ۷ با استناد به سخنان دیروز روحانی، با اطمینان گفت که نشستی میان روسای جمهور ایران و آمریکا در آینده نزدیک صورت خواهد گرفت.

بیشتربخوانید: پاسخ فشار ترامپ و ژست‌های کوچک مکرون، باور بزرگ ملت ایران است

وی با بیان اینکه خودش نیز در این نشست حضور خواهد داشت از احتمال به دست آمدن توافقاتی در این نشست خبر داد. این در حالی است که مقامات کشورمان بار‌ها تاکید کرده‌اند در شرایط فعلی حاضر به انجام گفتگو با دولت ترامپ نیستند، اما با توجه به مذاکرات پی‌درپی میان مقامات ایران و فرانسه و اظهار نظر‌های دیروز امانوئل مکرون، ابهاماتی در آینده روابط ایران و آمریکا ایجاد شده که در این گزارش به بررسی این ابهامات پرداخته‌ایم:

مناسبات فشرده فرانسه با ایران و آمریکا

از زمان آغاز کاهش تعهدات برجامی ایران در تاریخ ۱۸ اردیبهشت امسال، اروپایی‌ها پس از یک‌سال تعلل، تلاش‌های خود را شدت بخشیده‌اند و طرح خود برای ایجاد ساز و کار اینستکس را در ظاهر با جدیت بیشتری دنبال می‌کنند، اما با این‌حال تلاش‌های آن‌ها هنوز به نتیجه‌ای برای ایران منجر نشده است.

در این میان فرانسوی‌ها از چند هفته قبل اقدامات جداگانه‌ای را در ارتباط با ایران و آمریکا در دستور کار قرار داده‌اند. رایزنی‌های فرانسه با ایران و آمریکا، بازار گمانه‌زنی درباره بسته‌های پیشنهادی را داغ کرده است که با توجه به مواضعی که به صورت رسمی از سوی امانوئل مکرون بیان شده و مطابقت آن‌ها با جزئیات غیررسمی از بسته‌های پیشنهادی، محور همه آن‌ها حول چند موضوع مشترک است: گشایش در بحث فروش نفت ایران و قانع کردن آمریکا به کاهش تحریم‌ها از یک سو و نشاندن ایران پای میز مذاکره درباره برجام، مسائل موشکی و مسائل منطقه‌ای.

روحانی: از مذاکره دریغ نمی‌کنیم

یک روز پس از این سفر، موضع رئیس‌جمهور در برجسته‌سازی نتایج مذاکرات با حرف و حدیث‌هایی همراه بوده است.
دولت روحانی از ابتدای روی کار آمدن در سال‌۹۲، برای حل مشکلات کشور، تمرکز خود را بر گفتگو با غرب قرار داد و این گفتگو‌ها به توافق برجام در سال ۹۴ رسید، اما آمریکا با خروج خود از این توافق در سال ۹۷، حداقل امید‌هایی را که به کارایی این توافق وجود داشت از بین برد.

از آن زمان اروپایی‌ها نیز نشان دادند طرف مناسبی برای گفتگو نیستند و استقلالی از خود در مقابل آمریکا ندارند. در چنین شرایطی اظهار نظر جدید روحانی درباره مذاکرات، بعضی گروه‌ها را که هنوز به حل مشکلات از طریق گفتگو با آمریکا امیدوارند به گمانه‌زنی درباره احتمال در پیش بودن دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و غرب واداشته است.

رئیس‌جمهور در سخنرانی دیروز خود با بیان اینکه دولت برای حل مشکلات از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند و برای توسعه و پیشرفت کشور، باید از هر ابزاری استفاده کرد تأکید کرد: اگر من بدانم در جلسه‌ای با کسی ملاقات کنم، باعث آبادانی کشور می‌شود، دریغ نخواهم کرد، زیرا اصل، منافع ملی کشور است.

روحانی همچنین به سفر وزیر خارجه به فرانسه اشاره کرد و گفت: در زمینه هسته‌ای دو گام مهم (کاهش تعهدات) برداشته‌ایم، اما همزمان مذاکره هم می‌کنیم. وزیر خارجه کشورمان به پاریس می‌رود، برای مشورت بازگشته و دو مرتبه به پاریس باز می‌گردد و ما نیز با مسؤولان مربوط جلسه گذاشته و گفتگو می‌کنیم و معتقدیم باید هر گونه اقدامی را که لازم است انجام دهیم. حتی اگر احتمال موفقیت ۲۰ یا ۱۰ درصد باشد نیز باید تلاش کنیم و نباید فرصت را از دست بدهیم.

سفر روحانی به نیویورک

پس از این صحبت‌های روحانی و دو سفر ظریف به فرانسه، آنچه بیش از همه باعث امیدواری برخی جریان‌ها به انجام مذاکرات دوباره میان ایران و آمریکا شده، سفری است که از سوی رئیس‌جمهور کشورمان تا چند هفته دیگر برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک صورت می‌گیرد.

انجام این سفر در شرایطی صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ سال آخر ریاست‌جمهوری خود را سپری می‌کند و تیرهایش برای مذاکره با ایران در این سال‌ها به سنگ خورده و قطعا هر چه در توان دارد به کار خواهد گرفت تا در آخرین فرصت، این مذاکره را برقرار کند و عکس‌های یادگاری را که برای انتخابات بعدی به آن نیاز دارد بگیرد. اظهارنظر‌های مقامات آمریکایی در روز‌های اخیر و تکرار این ادعا که حاضر به گفت‌وگوی بدون پیش شرط با ایران هستند در همین چارچوب قابل ارزیابی است.

اما از سوی ایران انجام چنین گفت‌وگویی، محال به نظر می‌رسد و با توجه به مواضعی که از سوی مسؤولان دولت از جمله رئیس‌جمهور و وزیر خارجه صورت گرفته است، حامیان مذاکره میان ایران و آمریکا می‌توانند مطمئن باشند چنین مذاکره‌ای صورت نخواهد گرفت.

چندی قبل بود که رئیس‌جمهور طی سخنانی با رد هرگونه مذاکره میان ایران و آمریکا گفت: برای مذاکره عادلانه، قانونی و عزتمندانه همواره آماده ایم؛ اما به اسم مذاکره کنار میز تسلیم نمی‌نشینیم.
رئیس‌جمهور همچنین در جلسه هیات دولت در اردیبهشت ماه گفته بود: قبول خواسته فرد چاقوکشی که به زور و به دروغ به دنبال مذاکره است، مطمئناً به جایی نخواهد رسید و ما با فرد چاقوکش و فرمول چاقوکشی مذاکره نمی‌کنیم و قبول چنین مذاکره‌ای به معنای ذلت و تسلیم است.

همچنین وزیر خارجه کشورمان زمانی‌که در نیویورک بود در مصاحبه‌ای با رادیو ملی آمریکا (NPR) در پاسخ به سؤال خبرنگار که می‌پرسد آیا شخص او بر اثر خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اعتبارش را در داخل ایران از دست داده می‌گوید: تعامل با غرب اعتبارش را در داخل کشور از دست داده است. مردم دیگر نگاه‌شان به تعامل با جامعه بین‌المللی نیست، نگاه‌شان به آمریکا نیست به دلیل اینکه به قولش عمل نکرد و به اروپایی‌ها هم نیست به خاطر این‌که آن‌ها نتوانستند در برابر آمریکا ایستادگی کنند. بنابراین، بله، تعامل با غرب اعتبارش را از دست داده و بر همین اساس، من هم اعتبارم را از دست داده‌ام.

ترامپ و مکرون درباره ایران چه گفتند؟

نشست گروه هفت کشور صنعتی در فرانسه، عصر دوشنبه با کنفرانس خبری مشترک روسای جمهور فرانسه و آمریکا به پایان رسید که بحث درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران از جمله مهم‌ترین موضوعاتی بود که در این کنفرانس خبری مطرح شد.
با اینکه رئیس‌جمهور فرانسه چند بار به تلاشش برای برگزاری مذاکره میان روسای جمهور ایران و آمریکا اشاره کرد و از سخنان دیروز روحانی به عنوان چراغ سبز برگزاری این مذاکرات یاد کرد، اما دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا موضع صریحی در این باره نگرفت و بیشتر ایران را به حمایت از تروریسم متهم و تهدید کرد که اگر ایران به رفتار خود ادامه دهد با پاسخ سختی مواجه خواهد شد! البته ترامپ در ادامه سخنانش توافق مدنظر آمریکا با ایران را مشخص کرد که شامل موشک‌های بالستیک و دائمی شدن محدودیت‌های هسته‌ای
ایران هم می‌شود.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در این نشست ضمن اعلام آمادگی برای میانجیگری در زمینه دیدار حسن روحانی با دونالد ترامپ، گفت: با ترامپ به این توافق رسیدیم که ایران باید به برجام پایبند باشد.

مکرون به سخنان صبح دیروز روحانی اشاره کرد و گفت: امروز صبح روحانی اعلام کرد در راستای منافع کشورش آماده دیدار با هر رهبر سیاسی است و اگر رئیس‌جمهور ایران و ترامپ با یکدیگر دیدار کنند دستیابی به یک توافق ممکن است.

رئیس‌جمهور فرانسه در ادامه این کنفرانس خبری گفت که وی برای دیدار حسن روحانی و ترامپ طی هفته‌های آینده تلاش خواهد کرد.

با وجود اصرار مکرون بر میانجیگری میان ایران و آمریکا وی همچنین گفت که با رئیس‌جمهور آمریکا موافق است ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. وی اضافه کرد تحریم‌های آمریکا پیامد‌های زیادی برای اقتصاد ایران به همراه داشته و همین موضوع باعث افزایش فشار‌ها علیه این کشور شده است.

رئیس‌جمهور فرانسه گفت در جریان برگزاری نشست سران گروه ۷، قصد خود برای دعوت از ظریف را به ترامپ اعلام کردم. این ایده فرانسه بود که ایران را برای مذاکره مجدد دعوت کند، اما این اقدام به نمایندگی از آمریکا نبوده است.

ترامپ نیز در این کنفرانس خبری مدعی شد ایران حامی تروریسم در جهان است. وی گفت به‌دنبال تغییر رژیم در ایران نیستیم بلکه به دنبال دستیابی به تضمینی هستیم که ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند و موشک‌های بالستیک نداشته باشد و توافق طولانی‌مدت‌تری با ایران داشته باشیم.

رئیس‌جمهور آمریکا اضافه کرد در صورتی که شرایط مناسب باشد با رئیس‌جمهور ایران دیدار خواهد کرد، اما وی با این حال تهدید کرد در صورتی که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای باشد، با قدرتی شدید مواجه خواهد شد و گزینه دیگری نخواهیم داشت.
ترامپ گفت ایران می‌تواند کشور فوق‌العاده‌ای باشد، اما این موضوع بدون سلاح هسته‌ای ممکن خواهد بود.

رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه با ادعای اینکه تهران طی دو سال گذشته تغییر کرده، ایران و کره شمالی را با یکدیگر مقایسه کرد و گفت که هر دو کشور ظرفیت‌های اقتصادی چشمگیری دارند.

ترامپ با اشاره به این موضوع که مردم ایران، مردم بزرگی هستند مدعی شد نمی‌خواهد شاهد سختی کشیدن آن‌ها به دلیل تحریم‌ها باشد و از نظر موقعیت، ایران در منطقه پرتنشی قرار دارد، اما این ظرفیت وجود دارد که به منطقه زیبایی تبدیل شود.
وی اضافه کرد با این موضوع موافق نیست که به ایران پولی پرداخت شود و آمریکا به آن‌ها پرداختی انجام نخواهد داد. ترامپ گفت کشور‌های متعددی به ایران یک خط اعتباری در مقابل فروش نفت خود، خواهند داد تا امور خود را اداره کند.
رئیس‌جمهور آمریکا گفت آقای روحانی را نمی‌شناسد، ولی فکر می‌کند ایران بخواهد این وضعیت بهبود پیدا کند.
ترامپ اضافه کرد: وضعیت اقتصادی ایران بسیار بد بوده و تحریم‌ها کارساز بوده‌اند و شانس زیادی برای توافق با ایران وجود دارد.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ای‌بی‌سی نیوز درباره احتمال دیدار با رئیس‌جمهور ایران گفت: فکر می‌کنم وی خواستار دیدار باشد. من فکر می‌کنم آن‌ها خواستار آن هستند اوضاع هموار شود.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/