آداب و رسوم برگزاری مراسم‌های محرم در استان ایلام / ایلام در تکاپوی برگزاری مراسم محرم

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، همه ساله با نزدیک شدن به ماه محرم، شهر و دیارمان ایلام رنگ و بوی دیگر به خود می‌گیرد.

مردم لباس سیاه برتن کرده و بیرق‌های مشکی بر سر درب منازل خود نصب میکنند، هیات‌های مذهبی خیمه‌های عزا برپا می‌کنند و به شهر چهره‌ی حسینی می‌بخشند.

آری محرم که می‌رسد عشق به سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش در جای جای شهر پیداست، از بزرگانی که به رسم دیرینه شان سیاه می‌پوشند تا کودکان و نوجوانانی که با عشق و علاقه وصف ناپذیر خود در هیات های مذهبی حضور می‌یابند و خود را حسینی می‌دانند.

در این ماه، خصوصا اگر شب‌ها سری به گوشه و کنار شهر ایلام بزنید، شاهد برگزاری باشکوه مراسم عزای حسینی در گوشه و کنار شهر خواهید بود، از حسینیه‌ها و تکایا‌ گرفته تا خانه‌ها و فروشگاه‌هایی که به مکانی برای عزاداران حسین تبدیل شده اند و پذیرای دل‌های شکسته‌ ای هستند که چشمشان خیس مظلومیت سرور و سالار شهیدان است.

جلوه عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) مردم ایلام، در ایام محرم به شکل ویژه‌ای نمایان می‌شود.

برگزاری مراسم های مذهبی در محرم

آقای غلامی ۸۰ ساله اهل محله خیام شهر ایلام در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ،  در رابطه با برگزاری مراسم عزاداری حسینی گفت: همه ساله محرم که از راه می‌رسد شور و شوق این ماه و ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان، پیر و جوان را به عرض ارادت و دلدادگی سوق می‌دهد.

غلامی بیان کرد: همه ساله در این ماه مردم شهر ایلام از جوانان تا افراد مسن با آماده کردن مساجد، تکایا و بقاع متبرکه خود را آماده ورود به این ماه می‌کنند.

او برپایی مراسم زیارت عاشورا، سینه‌زنی، برپایی ایستگاه‌های صلواتی چای و حلیم، نوحه خوانى و تعزیه گردانى و زنجیر زنى در سطح شهر را از جمله مراسم شهرایلام در ایام محرم دانست.

همزمان با فرا رسیدن ماه محرم الحرام و برگزاری مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان (ع)، محبان اهل بیت (ع) در شهر ایلام به عزاداری می‌پردازند.

برنامه هیات‌های شهر ایلام در ماه محرم

حقیقت رئیس شورای هیات‌های مذهبی ایلام در گفت وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، گفت: فعالیت هیات‌های مذهبی شهر ایلام از شب اول محرم آغاز شده و تا شب ۱۳ محرم ادامه پیدا خواهد کرد.

او ادامه داد: این برنامه‌ها معمولا از ساعت ۹ تا ۱۱ شب در سطح تمامی مساجد واقع در شهر ایلام به صورت رسمی برگزار می‌گردد، اما در برخی مساجد نیز با توجه به ظرفیت عزاداران و سینه زنان حسینی تا پاسی از شب ادامه خواهد داشت.

حقیقت بیان کرد: برخی از هیات‌ها مانند هیات محبان علی بن ابیطالب با دعوت از سخنرانانی از خارج استان، برنامه‌های عزاداری را برگزار می‌کنند، اما بسیاری از هیات‌ها با دعوت از مداحان و سخنرانان بومی استان مشغول برگزاری مراسمات مذهبی هستند.

وی اظهار کرد: با توجه به آداب و رسوم پسندیده ایلامیان در این ایام، مراسم پخت هریسه که نوعی خوردنی همانند حلیم است از روز ۷ محرم تا شام غریبان به صورت نذورات خانگی و یا پخت در هیات‌ها صورت می‌گیرد و به صورت وسیع بر سر سفره امام حسین توزیع می‌شود.

در جای جای استان ایلام می‌توان شاهد آداب و رسوم و برنامه‌های متفاوتی به منظور برگزاری مراسم محرم در سطح استان بود که یکی از مهم‌ترین این مراسمات ، چمر است که فقط برای مرد‌ها و بزرگان دین یا ایل برگزار می‌شود.

برگزاری مراسم دیرینه چمر در ایلام

چمر از جمله مراسم‌هایی است که در بسیاری از نقاط استان ایلام در هنگام مرگ عزیزان و به ویژه در روز عاشورا اجرا می‌شود و در آن گروه صف زنان، صف مردان، زنان مویه‌خوان، نوازندگان ساز و دهل و گروه شاعران محلی حضور دارند.

هدف از برگزاری این مراسم نیز پاسداشت اقدامات ارزشمند و یادآوری مردانگی بزرگان دین یا ایل است.

در مراسم چمر همسرایان ضمن سرودن همزمان شعرشان که در مصیبت سالار شهیدان است به همراه نوازندگان دهل و سرنا به آرامی حول میدانی دایره شکل که صفوف فشرده مردان و زنان میهمان آن را احاطه کردند به حرکت در می‌آیند و در وسط میدان با تیر‌های چوبی کوتاه سکویی ایجاد می‌کنند که به کتل معروف است.

این مراسم به ندرت برای زنان برگزار می‌شود و برگزاری آن در گذشته و اکنون به تقویت روحیه همکاری، تعامل، آشنایی خانواده‌ها و چشم پوشی از کدورت‌ها می‌انجامد.

یکی از مشخصه‌های مراسم چمر ایلامی‌ها وجود سرایندگان یا به زبان محلی بوویش است.

این افراد در دو گروه به صورت دایره شکل به خواندن و سرایش اشعار و آواز‌های هجایی در چادر‌ها می‌پردازند.

در گذشته مراسم چمر به مدت ۳ روز برگزار می‌شد، اما امروزه به دلیل مشغله مردم فقط در یک روز برگزار می‌گردد و آن هم فقط در برخی از مناطق استان می‌توان شاهد برگزاری این مراسم بود.

چایینه، مراسمی به منظور ذکر مصیبت بر مصائب یاران امام حسین (ع)

از دیگر مراسمی که ویژه استان ایلام می‌باشد مراسم چایینه است.

این مراسم که بیشتر در شهرستان دهلران برگزار می‌گردد توسط زنان برگزار می‌شود تا با برگزاری این مراسم، آن‌ها نیز سهمی در عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) داشته باشند.

از جمله این چایینه‌ها می‌توان به چایینه حضرت قاسم (ع) در روز هفتم، چایینه حضرت عباس (ع) در روز هشتم، چایینه امام حسین (ع) در روز دهم و چایینه روز اربعین حسینی اشاره داشت.

گردهمایی سینه زنان و زنجیر زنان در مراسم توق

برگزاری مراسم توق در روز عاشورا از مراسم‌هایی است که از گذشته تا کنون در برخی مناطق استان ایلام به ویژه شهرستان دهلران برگزار می‌شود.

در روز عاشورا همه دسته‌جات سینه‌زنی و زنجیرزنی از روستا‌ها و مناطق مختلف در مکانی مشخص که آیین عزاداری روز عاشورا همیشه در آنجا برگزار می‌شود گردهم می‌آیند و به اصطلاح توق می‌کنند و همه با هم به عزاداری و سینه‌زنی و ذکر مصیبت می‌پردازند.

شبیه خوانی آئینی قدیمی در ایلام

مردم برخی از مناطق استان ایلام از گذشته تا کنون مراسم شبیه خوانی را به منظور نشان دادن مظلومیت امام حسین و یارانش با حضور اقشار مختلف مردم درایام محرم برگزار کرده اند.

این آئین که دربرخی از شهرستان‌های ایلام از جمله دهلران، آبدانان و مهران اجرا می‌شود قدمتی صد ساله دارد و در سال ۱۳۱۵ (ه. ش) توسط مرحوم حاج جمعه اسکندری شروع و تا به امروز ادامه داشته است.

در این آیین، حرکت کاروان امام حسین (ع) تا شهادت آن حضرت، شهادت یاران امام و به آتش کشیدن خیمه‌ها در قالب نمایش و شبیه خوانی به اجرا درمی آید که در آن ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم فعالیت می‌کنند.

اجرای مراسم شبیه‌خوانی به طور ویژه در ظهر روز عاشورا اجرا می‌شود.

برای اجرای تعزیه خوانی علاوه بر عوامل انسانی که نقش‌های خود را به منظور نشان دادن مظلومیت امام حسین و یارانش به خوبی ایفا می‌کنند از وسایلی مانند شمشیر، سپر، نیزه و خنجرنیز استفاده می‌شود.

آنچه در کنار این مراسمات شور و حال دیگری به مردم می‌بخشد فلسفه عاشورا است چرا که قیام اباعبدالله پیام‌آور آزادگی است.

محمدیان یکی از شهروندان ایلامی در گفت وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، ماه محرم را بهترین فرصت شناخت سیره زندگی امام حسین دانست و گفت: اجرای برنامه‌های مذهبی محله‌های مختلف می‌تواند زمینه ساز انتقال فرهنگ عاشورا به نسل جوان و نوجوان باشد.

او برپایی مراسمات حسینی را مناسب‌ترین فضا برای انتقال فلسفه فرهنگ عاشورا به نسل جوان خواند و ادامه داد: فرهنگ عاشورا همواره برای جامعه اسلامی و مسئولین الهام بخش بوده و به تعبیر مبلغان دینی باید سرلوحه مردم حال حاضر قرار گیرد.

با آمدن ماه محرم، استان یکپارچه به عزا می‌نشیند و پرچم‌های سبز و سیاه در تمامی نقاط شهر از جمله مساجد، تکایا و حتی خیابان‌ها مشاهده می‌شود و در جای جای شهر ردی از برگزاری مراسم عزاداری به چشم می‌خورد.

۷۰ مکان در شهر ایلام برای برپایی مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) آماده است

فتاحی مدیر کل سازمان تبلیغات اسلامی استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ایلام ، از آمادگی هیات‌ها و مساجد شهر ایلام برای برپایی هرچه باشکوه‌تر این مراسم‌ها خبر داد و گفت: بیش از ۷۰ مکان در شب‌های ماه محرم در ایلام جهت برپایی مراسم عزای حسینی میزبان مردم ولایتمدار این شهر مذهبی خواهد بود.

او مسجد جامع، مسجد مهدیه، مسجد حضرت زینب، تکیه سیدموسوی و تکیه حضرت ابوالفضل را از مهم‌ترین و شلوغ‌ترین مکان‌های شهر ایلام در شب‌های ماه محرم دانست و افزود: مراسم عزای سرور و سالار شهیدان هر شب راس ساعت ۲۱:۳۰ تا ۲۳:۳۰ در این مکان‌ها دایر می باشد.

مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان ایلام بیان کرد: بیش از ۱۲۰ روحانی بومی وغیر بومی در ایام محرم به مکان‌های مذهبی استان اعزام شده و مشغول فعالیت خواهند بود.

در این روز‌ها که جای جای شهر ایلام در سوگ سرور و سالار شهیدان سیاه پوش شده، برای زنده نگه داشتن مکتب حسینی و گرامیداشت حماسه آفرینی‌های قهرمانان دشت‌کربلا ، آیین‌ها و مراسم های خاصی در جهان برگزار شده است که نسل به نسل به آیندگان منتقل می‌شود، اما آنچه که در این مراسم ها مهم است انتقال فرهنگ و مکتب عاشورا است.

این مراسم‌های عزاداری اباعبدالله الحسین است که نمی‌گذارند یاد و خاطره رشادت‌های این امام مظلوم نادیده گرفته شود و به دست فراموشی سپرده شود.

گزارش از حسنا نوروزیان

انتهای پیام / ن

برگزاری مراسم محرم در استان ایلام