جعفر ابراهیمی شاعر کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص انتشار مجموعه‌های شعر بی کیفیت گفت: این مسئله یک بحث فلسفی دارد؛ من معتقدم تاریکی در جایی است که نور نباشد و بدی در جایی است که خوبی نباشد. وقتی شاعران خوب در عرصه کودک و نوجوان نباشند، شاعران بد به جامعه وارد می‌شوند. ناشران به دلیل رکود نشر در سال‌های اخیر و گرانی کاغذ به سختی افتاده اند و برخی شاعرانی هم که توانا هستند، خانه نشین شدند و کمتر کتاب چاپ می‌کنند.

مشکلات اقتصادی دلیل تولید مجموعه شعر‌های بازاری و تجاری

او افزود: شاعران کودک به دلیل مشکلات اقتصادی که با آن مواجه هستند و برای اینکه روی پایشان بایستند، کتاب‌های بازاری و تجاری تولید می‌کنند. دو سه نوع کتاب در زمینه کودک وجود دارد؛ یکی مجموعه شعر‌های بد است که قابل بحث نیستند. نباید اجازه بدهند چنین شعر‌هایی منتشر شود که وزن و قافیه درستی ندارند و بافت شعری در آن‌ها دیده نمی‌شود. مشخص است شاعر این مجموعه شعر‌های کودک، شاعر واقعی نیست؛ چنین فردی فکر می‌کند سرودن برای کودکان کار آسانی است و برای همین سر بچه‌ها با این کتاب‌ها کلاه می‌گذارد.

مجموعه‌های شعر نقاشی سلیقه ادبی کودکان را کاهش می‌دهند

این شاعر کودک و نوجوان در ادامه بیان کرد: تعدادی مجموعه شعر ضعیف منتشر می‌شود که می‌توان کیفیت آن‌ها را پذیرفت. این دسته از آثار تاثیری در روند ادبیات کودک ندارند. این مجموعه‌ها بیشتر شعر نقاشی هستند و نگارندگان در این زمینه از کتاب‌های خارجی استفاده می‌کنند. نقاشی‌ها که آماده است و تنها به افرادی که وزن و قافیه را می‌شناسند، سفارش می‌دهند براساس عکس یک بیت شعر بگویند. این بیت‌ها تنها برای اینکه کتاب محتوایی داشته باشد و تنها کتاب نقاشی نباشد، سروده می‌شوند. این کتاب‌ها در کاهش سلیقه ادبی کودکان تاثیر می‌گذارد.

نوجوانان علاقه‌مند به شعر، مجموعه شعر‌های ضعیف را پس می‌زنند

ابراهیمی با اشاره به اینکه ممکن است شاعران به دلیل مشکل مالی قبول کنند شعر‌ مجموعه‌های نقاشی را بسرایند اما این کتاب‌ها در حد همان کتابسازی باقی می‌مانند، تصریح کرد: کتاب شعر باید به دنیای کودکان وارد شود و دنیای آن‌ها را بازتاب دهد؛ مجموعه‌های شعر نقاشی فضای غربی دارند و درد و مشکلات کودکان را در ایران بازتاب نمی‌دهند. این کتاب‌ها برای خردسالان و کودکان نوشته می‌شود اما برای نوجوانان اینگونه کتاب‌ها نوشته نمی‌شود؛ چون معمولا نمی‌خوانند. فقط کسانی که به شعر علاقه دارند، شعر می‌خوانند. نوجوانانی که شعر دوست دارند کتاب‌های ضعیف را قبول نمی‌کنند؛ چون خودشان انتخاب می‌کنند مجموعه‌های شعر نقاشی را تهیه نمی‌کنند. پدر و مادر‌ها کتاب‌های کودکان و خردسالان را می‌خرند و امکان فروش این دسته از مجموعه‌های شعر به آن‌ها بیشتر است.

کتاب‌های تجاری و بازاری در حدی وسیع بازار نشر را تسخیر کرده‌اند

او ادامه داد: کتاب‌های تجاری و بازاری در حد وسیعی منتشر و روانه بازار نشر می‌شوند؛ چون جای کتاب خوب خالی است. وقتی کتاب خوب نباشد، کتاب بد جای آن را می‌گیرد. متأسفانه در کشور ما اصول مدونی برای انتخاب کتاب شعر کودک یا نوجوان وجود ندارد. وزارت ارشاد هم بیشتر به ایراد‌های محتوایی متن نگاه می‌کند. به اینکه کتاب بدآموزی‌های خاصی برای دیگران دارد یا نه توجهی نمی‌کند. این مجموعه‌های شعر ضعیف در حوزه کودکان روی زبان آموزی شان و اینکه زبان معیار را به درستی بیاموزند، تاثیر می‌گذارد. شعر‌های این مجموعه ها به زبان عامیانه و لهجه تهرانی سروده شدند و دچار لکنت زبان هستند. این کتاب های ضعیف در عین حال سلیقه ادبی کودکان را کاهش می‌دهند و باعث می‌شوند کودکان علاقه‌ای به شعر در بزرگسالی نداشته باشند.

بدآموزی‌های برخی مجموعه شعر‌های کودک روی موارد سانسور را سفید کرده اند

این شاعر کودک و نوجوان اظهار داشت: وقتی کودکان بزرگسال می‌شوند و لیسانس می‌گیرند، علاقه‌ای به شعر ندارند. باید افراد دلسوزی وارد شوند و جلوی انتشار بعضی از کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان را بگیرند. بدآموزی‌هایی که برخی از این کتاب‌ها دارند، از مسائلی که برای سانسور در نظر می‌گیرند بد‌تر است. نگاه دولت بیشتر به موضوعات خاصی معطوف است و به سلیقه ادبی و بدآموزی‌های زبانی که ممکن است وجود داشته باشند، زیاد اهمیت نمی‌دهند. در آینده می‌بینید که کودکان امروز زبان درستی ندارند و نمی‌توانند به خوبی نامه بنویسند؛ از شعر‌هایی که خواندند یا ضرب المثل‌ها استفاده کنند.

شعر تأثیر درازمدت روی انسان می‌گذارد

ابراهیمی گفت: بدبختی اینجاست برخی گمان می‌کنند، چون کتاب‌های ضعیفی که می‌خرند مشکل محتوایی ندارند، پس بی خطر هستند. در حالی که این کتاب‌ها روی شخصیت کودکان تاثیر می‌گذارد. شعر تاثیر درازمدتی روی انسان می‌گذارد؛ تاثیراتش به گونه‌ای است که فرد بیتی را تا آخر عمرش یدک می‌کشد. من از این جهت که جای کتاب خوب خالی است، نگرانم. دولت باید از ناشران علاقه‌مند به انتشار مجموعه شعر حمایت کند تا این ناشران کتاب خوب به بازار وارد کنند و جای آثار ضعیف کم کم خالی شود و برعکس تعداد مجموعه‌های شعر خوب در حوزه کودک روز به روز افزایش یابد. جای کتاب شعر خوب در این حوزه خالی است.

انتشار کتاب‌های خردسالی که موضوعشان به بزرگسالان مربوط می‌شود

او بیان کرد: بعضی کلماتی که در مجموعه‌های شعر خردسال می‌آید، برای این رده سنی مناسب نیست؛ چون بحث مدونی در زمینه ادبیات کودک وجود ندارد. شاعران کودک هم با زبان و ادبیات کودک آشنا نیستند و یک بیت در یک شعر یا کلیت یک مجموعه شعر به گونه‌ای است که برخی کلماتش برای کودکان سنین راهنمایی و دبستان مناسب نیست. ناهماهنگی ارزبابی کتاب‌ها از نظر رده سنی بسیار زباد است؛ برخی کتاب را در گروه سنی خاصی ارائه می‌دهند، اما موضوعش به بزرگسالان مربوط می‌شود. فقط چون شعر‌ها آهنگین و محاوره بیان شدند رده سنی کودک و خردسال روی کتاب زده می‌شود. این مسئله از اینجا نشئت می‌گیرد که کسانی وارد کار می‌شوند که شناخت کافی از چند و چون آن ندارند.

انتهای پیام/