طرح تبلیغ بالینی چند سالی است که در کشور شروع شده و هدف این طرح استفاده از تمام ظرفیت‌های تبلیغی برای کم کردن فاصله روحانیت با مردم است.

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ازقم،طرح تبلیغ بالینی چند سالی است که در کشور شروع شده و هدف این طرح بهره گیری از بهترین فرصت‌های عاطفی و روانی به‌وجود آمده در مراکز درمانی و با مدیریت صحیح احساسات، و آغاز یک ارتباط صمیمی و معنوی با مخاطب و شناخت و ارتقای سطح ایمان در بیماران، کاهش اضطراب و نگرانی بیمار و افزایش امید به زندگی، اعتماد به نفس و آرامش روانی بیمار و پرسنل، به همراه آموزش غیرمستقیم و مستقیم معارف دین و اهل‌بیت (ع) و گسترش دامنه تبلیغ به حوزه‌های جدید و عرصه‌های مورد نیاز و استفاده از همه ظرفیت‌های تبلیغی به جهت کم کردن فاصله روحانیت با مردم است.

مؤسسه سلامت معنوی شفا، یکی از مؤسساتی که این طرح را عملیاتی کرده و فعالیت‌های گسترده‌ای نیز در مراکز درمانی شهر‌های مختلف داشته است و برای آشنایی با این مؤسسه و روند فعالیت آن‌ها گفت وگویی با حجج اسلام والمسلمین مجتبی عفتی مدیرعامل و جواد مهدوی یگانه رئیس مؤسسه سلامت معنوی شفا داشته ایم که متن این گفتگو تقدیم علاقه مندان می‌شود.

لطفا تاریخچه‌ای از تأسیس مؤسسه سلامت معنوی شفا بفرمایید؟

(حجت الاسلام مهدوی یگانه) دوستان سال ۱۳۸۹ که حاج آقای عفتی مسئول مؤسسه‌ای به نام نسیم رضوان بودند، یک طرحی را ابداع کردند به نام طرح تبلیغ بالینی که در بیمارستان دکتر شیخ مشهد این کار آغاز شد.

طرح تبلیغ بالینی یا سلامت معنوی که اخیراً اسم آن را به این نام تغییر داده‌ایم، که هر چند آن اسم تبلیغ بالینی هم استفاده می‌شود، سه محور کلی دارد که «عیادت از بیماران»، «ارتباط و گفتگو با کارکنان بیمارستان» و «استقرار میز گفتمان، مشاوره دینی و ارائه مشاوره دینی در ساعت ملاقات» سه محور کار ماست.

عیادت از بیماران یک عنوان کلی است که هم شامل عیادت از بیمار هم می‌شود؛ اذان گویی و اقامه‌گویی برای نوزادان بیمارستان‌ها داریم که بسیار زیاد مورد استقبال قرار گرفته و تأثیرگذاری بسیار خوبی دارد؛ حضور مبلغان بر بالین بیمارانی که در حال احتضار هستند در بخش‌های آی سی یو و حتی مسائلی که در فضای عیادت و بیمار خاصی که نیاز به عیادت خاص دارد، فضای خوبی بوده و این مبلغ حضور پیدا می‌کند و تحت عنوان کلی عیادت از بیماران، این فعالیت‌ها را داریم.

سه هدف مهم را در عیادت دنبال می‌کنیم، هدف اول ما روحیه دادن و تقویت امید در بیمار و آرامش دادن نسبت به درد‌ها و رنجی است که بیمار دارد.

هدف دوم ما که مهم‌تر از اولی و رسالت ماست، بحث بیان احکام و وظایف دینی بیمار است؛ این که وقتی بدنش در این حالت است آیا نماز بر او واجب است یا نه؟ و نمازی که می‌خواهد روی تخت بخواند به چه شکل باید باشد؟؛ این‌ها را دوستان ما که عیادت می‌کنند، تلاش دارند که این قسمت را هم حتماً ارائه دهند و اتفاقاً در این قسمت نزدیک ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران معمولاً نماز نمی‌خوانند؛ حتی مذهبی‌ها تصورشان این است که در این حالت دیگر نماز به عهده آن‌ها نیست؛ می‌گوییم که یک ماه اینجا هستید، مذهبی و متدین هستید، می‌گویند که گذاشته‌ایم بعد از این که مرخص و پاکیزه شدیم، کل یک ماه را یکجا بخوانیم که خدا از ما قبول کند، در حالی که می‌شود در همین حالت نماز را اقامه کرد.

هدف سوم ما تغییر نگرش در بیمار، هم نسبت به زندگی و هم نسبت به بیماری است؛ در این قسمت هم دوستان یک هدف اساسی انجام می‌دهند که نگاه بیمار را نسبت به زندگی بتوانند در حدی که شرایطش مهیا است تغییر دهند.

جالب است بدانید یکی از رسانه‌های خارجی زده بود که آخوند‌ها دیگر شغل و کار ندارند، آمده‌اند دنبال اینکه اینجا را هم تصاحب کنند؛ یعنی تا این حد هم ناراحت بودند که روحانیت در این جای حساس هم آمده است و دست گذاشته است.

این مبلّغ طلبه که به آن روحانی بالینی می‌گوییم، انرژی بالایی می‌خواهد که بتواند این کار را انجام دهد؛ هر مبلّغی نمی‌تواند این کار را انجام دهد؛ گاهی پرخاشگری از ناحیه بیمار به مبلّغ می‌شود، این مبلّغ این قدر حوصله و سعه صدر داشته باشد که حرف‌ها و درد‌های او را گوش کند.

موارد زیادی بوده است که همراه بیمار از مسئولان بیمارستان شاکی بوده است، اما ناراحتی خود را سر این مبلّغ خالی می‌کند؛ این مبلّغ باید اینقدر سعه صدر داشته باشد که بتواند این شرایط و هیجانات را طوری مدیریت کند که بهترین استفاده از آن شود.

 

 تمرکز مؤسسه سلامت معنوی بر روی چه کار‌هایی است؟

ما مؤسسه تخصصی هستیم و کار ما تمرکز بر روی تبلیغ بالینی است؛ بعضی آمدند و از ما کپی‌برداری کردند؛ بعضی از نهاد‌ها آمدند بدون اینکه بدانند این کار یک سری لوازمی دارد، یک سری آموزش‌هایی دارد، این کار را بعضاً بدون هماهنگی و ارتباط با ما شروع کردند و بعضاً خبرهایش می‌رسید که شکست خورده‌اند و حتی آن مبلّغ که به بیمارستان رفته بود، چون گزینش نشده بود و آموزش ندیده بود خودش دچار مشکل شده بود؛ چون فضای بیمارستان و آن همه بیمار و این‌ها بر روحیه اش تأثیر گذاشته بود، اینجا ما می‌گوییم که این کار را نکنید، این کار تخصصی است و هر کسی نمی‌تواند برود، این را باید آموزش ببیند.

این اتفاق رخ داد که بعضاً به ضرر تبلیغ بالینی می‌شد، لذا ما مصمم‌تر شدیم که این کار را جدی‌تر و هدفمندتر پیش ببریم که بعد به بحث مؤسسه رسید.

روحانی یا مبلغ بالینی از این بیماری‌ای که برای بیمار پیش آمده است نهایت استفاده را می‌کند که آشتی بین بیمار با خدا اگر وجود ندارد، مهیا نماید که بهترین فرصت طبق حدیث شریف است که در سه وقت بندگان مجبور هستند که به سراغ خدا بیایند و یکی از آن اوقات، ایام بیماری است.

نکته بعدی این است که تلاش ما این بوده که در طرح ما، سلامت معنوی را بومی‌سازی، اسلامی سازی و حوزوی کنیم؛ نه براساس مدل غربی که تحت عنوان مراقبت معنوی یا سلامت معنوی است، منتها کپی‌برداری از کار و روش مسیحیت است.

حتی فعالیت موفق دوستان به این منجر شد که در دومین بیمارستان بزرگ مشهد که بیمارستان قائم بود، روحانی ثابت مستقر شود؛ از آن زمان همچنان روحانی ثابت آنجا هست؛ یعنی یکی از برکات این طرح این بود که روحانی ثابت از شش یا هفت سال پیش آنجا مستقر شده و حضور دارد و این از جمله برکات حضور دوستان در مشهد و در بیمارستان‌های مختلف بود که دفتر نهاد رهبری مشهد را به این نتیجه رساند که روحانی ثابت در بیمارستان قائم مشهد که دومین بیمارستان بزرگ مشهد است، حضور داشته باشد.

بعد از اینکه تقاضا‌های زیادی از شهر‌های مختلف شد، دوستان آمدند و در زنجان، بیرجند، یزد، زاهدان، زابل، چناران و کرمانشاه هم کار را یا آموزش دادند و یا مبلغین ما به آنجا رفتند و کار را انجام دادند؛ برای مثال ما کار را به مؤسسه خطابه امیربیان در زاهدان آموزش دادیم و آن‌ها سه سال است که خودشان در زاهدان اجرا می‌کنند؛ یک سری دوستان در زابل اخیراً شروع کرده‌اند؛ دوستان خادمان یزد را آموزش دادیم که در یزد نزدیک دو یا سه سال است که فعالیت می‌کنند و در شهر‌های دیگر نیز این فعالیت انجام شده است.

از سال ۸۹ کار‌های جدی انجام شد تا به ثبت مؤسسه رسید؛ یعنی مؤسسه لحظه‌ای و فی البداهه تشکیل نشد؛ با یک سابقه جدی آمد و با کسب مقام در جشنواره‌ها و چاپ کتاب به مؤسسه تخصصی تبدیل شد که ثبت ارشاد شده و مجوز کار در کل کشور را به صورت رسمی دارد.

سابقه مؤسسه حداقل ۹ سال است که با حاج آقای عفتی شروع کرده‌ایم و دوستان دیگر هم در این قضیه بودند و ادامه دادند.

کتاب چاپ شد، بعد از چاپ کتاب، خود دفتر تبلیغات و مجموعه مرکز آموزش‌های کاربردی حوزه درخواست کردند و ما سرفصل نوشتیم، این بابی برای سرفصل‌نویسی شد، سرفصل آموزشی و آموزش مبلغان حوزه علمیه قم در خصوص طرح تخصصی تبلیغ بالینی؛ روی این سرفصل‌ها دوستان شش ماه کار کردند.

فعالیت مؤسسه نیز روی سلامت معنوی دینی بسته شد؛ لذا آمدیم و در گام اول حوزه‌های مختلف آموزش، پژوهش و بحث تبلیغ را در نظر گرفتیم و سه حوزه را برای مؤسسه تعریف کردیم و در بحث پژوهش نگاهمان فقط سراغ بیمارستان نرفت.

ما کسی را داریم که در مشهد در کما بود، سندهایش هم همه موجود است، مادر اهل تسنن بوده؛ سرپرستار آی سی یو می‌گوید که کار بچه شما تمام است، شب قدر است، تو که اهل تسنن هستی، امام رضا (ع) را هم به عنوان یک آدم خوب قبول داری، برو توسلی بکن، این کار بچه شما تمام است و از لحاظ ما دیگر مرده است.

سرپرستار می‌گفت ما این مادر را شب قدر فرستادیم و در آنجا تا صبح ناله می‌زند، صبح که برگشت، دیدیم که بچه برگشت؛ گفتیم که آنجا چکار کردی؟ بچه از کما در آمد! این‌ها سندهایش موجود است؛ سرپرستار می‌گفت که همین را بیایید و یک مستند بسازید؛ با مادر گفتگو کنید که چکار کرد؟ من هستم و سند‌هایی در بیمارستان هست که در کما بوده است و از کما در آمده است؛ این فضایی که می‌تواند این افراد را به امام رضا (ع) سوق دهد و آن‌ها را نسبت به محبت امام رضا (ع) آگاه کند.

متأسفانه در برخی بیمارستان‌ها خود پرستار‌ها هم وظیفه شرعی خود را نمی‌دانند؛ لذا لازم است کتاب‌هایی در مورد برخی احکام مبتلابه، چاپ شده و در اختیار پزشکان و پرستاران قرار بگیرد تا واقف به احکام شرعی باشند.

 فعالیت مؤسسه را با همکاری چه نهاد‌هایی آغاز کردید؟

(حجت الاسلام مهدوی یگانه) در بحث آموزشی در یک سال اخیر فعالیت‌های خوبی انجام شده است؛ توافقی را با مرکز آموزشی کاربردی مهارتی داشتیم، این کار انجام شد، سرفصل‌ها نوشته شد و از طریق مرکز آموزش کاربردی به صورت مهارتی برنامه تربیت مربی را هم برای دوستانمان برگزار کردیم.

یک فعالیت دیگری که داشتیم، توافقی با مرکز آموزش کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی است؛ با این مرکز هم دو سرفصل مصوب داریم؛ بناست همین مهرماه ما آموزشی را برای مبلغان قم و شهرستان سراسر کشور داشته باشیم؛ از طریق ظرفیت نمایندگی‌های دفتر تبلیغات از سراسر کشور بتوانیم این آموزش‌های خودمان و سرفصل‌هایی که داشتیم را برای مبلغان در سراسر کشور آموزش دهیم که بتوانند از ظرفیت دفتر تبلیغات استفاده کنند.

یک کار دیگر هم که در بحث آموزشی داشتیم، آموزش خود کارکنان است؛ یعنی دوستانی که در بیمارستان‌ها هستند، در کنار عیادت از بیماران، از کارکنان هم غفلت نکردیم و یک سری کلاس‌های آموزشی و کارگاه‌های آموزشی برای کارکنان بیمارستان داشتیم؛ از احکام احتضار ویژه کارکنان آی سی یو و سی سی یو گرفته تا اخلاق پزشکی، اخلاق حرفه‌ای، اخلاق پرستاری و مدیریت استرس و هیجانات بیمار.

یکی از کار‌هایی که کارکنان بیمارستان می‌توانند انجام دهند در بحث مدیریت هیجانات و استرس‌های بیماران است.

ما از معاونت تبلیغ حوزه هم تشکر می‌کنیم که مجوز کشوری و مکانی را به ما دادند؛ امیدواریم دفاتر مراجع و نهاد‌های مختلف نیز کمک کنند تا بتوانیم کار‌های جدید و بسیار مهم تری انجام دهیم.

حضور در بخش سرطان کودکان کار هر کسی نیست

بحث اهمیت کار بسیار بالاست، به عنوان مثال عرض می‌کنم شما داخل بیمارستان می‌روید، می‌بینید که بچه‌ای سرطان گرفته است؛ مادر انواع و اقسام دکتر‌ها را رفته و توسل‌ها را انجام داده است، اما بچه خوب نشده است؛ فضای این مادر را تصور کنید که چه بحرانی از لحاظ اعتقادات، مسائل مذهبی و تفکرات برایش پیش آمده است، بحران دارد؛ اینجا به شدت نیاز است که این خانم تحت حمایت مسائل مذهبی قرار بگیرد و ذهن و روحش آرام شود؛ تصور کنید که این خانم اگر این بحران را بتواند پشت سر بگذارد، بعد‌ها چقدر می‌تواند مستحکم شود و اگر این خانم نتواند این بحران را پشت سر بگذارد چقدر آسیب می‌خورد؛ و اینجا نقش سلامت معنوی این خانم به عنوان مادر که همراه بیمار است مشخص می‌شود.

بخش سرطان کودکان بخش خیلی عجیبی است، حضور در این بخش کار هر کسی نیست، ما واقعاً دوستانمان را بیهوده نمی‌فرستیم، فضای سنگینی است؛ انسان وقتی می‌رود و بچه‌های کوچکی را می‌بیند که یک سال و دو سال و سه سال سرطان گرفته‌اند و بعضی از این‌ها وضعیت حالی بسیار بدی دارند؛ نمی‌داند چه بگوید؛ حال وضعیت مادری که پای این تخت نشسته است تصور کنید چقدر بحرانی است.

تصور کنید که چقدر نیاز است بحران این خانم و امثال این فرد مدیریت شود که اگر این مدیریت صورت بگیرد، بعد‌ها تأثیرگذار خواهد بود؛ نکته این است! این که اصلاً نباید بگذاریم که این افراد دچار بحران شوند که نیاز به مدیریت داشته باشند؛ ما باید سلامت معنوی جامعه را مهیا کنیم تا افراد در هنگام بروز حوادث و سختی‌ها و زیان‌ها بیشتر به سمت خداوند سوق پیدا کنند نه اینکه این موارد باعث شود که از خدا دور شوند.

در این عرصه وظیفه سنگینی به عهده حوزه است که این اتفاقات جدی را صحیح مدیریت کند؛ حال ما از بیمارستان شروع کرده‌ایم، در حالی که باید سلامت معنوی را به وسعت جامعه گسترده‌تر کنیم؛ به عنوان مثال بحث تصادفات را نگاه کنید، چقدر تصادف داریم، مرگ و میر‌هایی که در تصادف‌ها انجام می‌شود و به فرد شوک وارد می‌شود، همه این‌ها را باید بتوانیم مدیریت کنیم.

این فضایی است که اگر مدیریت نشود، به جای اینکه باعث برگشت افراد به سمت خداوند باشد، موجب بدترشدن می‌شود و اگر اعتقادات افراد دچار ضعف و بحران شود، مسیر را گم خواهند کرد و افراد را از دست خواهیم داد.

در حد چند دقیقه‌ای که با آن مادر گفت‌وگویی داشته باشیم، از بیان و کلام امام سجاد استفاده می‌کنیم؛ این کلام آنچنان دلنشین است که تأثیر بسیار زیادی را بر روح و روان و اعتقادات مادر می‌گذارد؛ ما از این دعا استفاده می‌کنیم که بسیار پر کاربرد است.

با آستان قدس هماهنگ کردیم و بسته‌های متبرکی مثل مهر و تسبیح از آستان گرفتیم تا وقتی بیمارستان می‌رویم یک بسته متبرکی داده شود؛ حالا مهری که باید نماز بخوانیم، تسبیح که ذکری بگوید؛ در دنیا هم ثابت شده که نقش دین در درمان بیماری‌ها مؤثر است و بهبود مریضی را سرعت می‌بخشد.

مشخص است دین، دعا و حضور روحانی در بالین بیمار تأثیر دارد و کمک می‌کند که بیمار زودتر بهبود پیدا کند، این مسأله‌ای است که در دانشگاه‌ها و مجامع غربی ثابت شده است، این امر نشان می‌دهد فضا مهیا شده و باید کار خود را به خوبی انجام دهیم.

در بحث متبرکات از قبیل تسبیح، مهر و هدایای متبرک آستان قدس زحمت کشیدند و بسته‌هایی تقدیم کردند و استفاده شد؛ رایزنی هم با آستان مقدس حضرت معصومه (س) خواهیم داشت که امیدواریم هم پای کار بیایند و بسته‌های متبرکی به ما بدهند.

دفتر تبلیغات هم انصافاً در چاپ کتاب و موارد مختلف حمایت بسیار خوبی داشتند و اخیراً هم یک توافق را با مرکز آموزش کاربردی دفتر داشتیم که از حمایت‌های مرکز آموزش کاربردی برای آموزش مبلغان سراسر کشور استفاده کنیم.

 

آموزش مبلغان در چند مرحله صورت می‌گیرد؟

(حجت الاسلام عفتی) در حال حاضر با بخش آموزش‌های کاربردی دفتر تبلیغات که وظیفه آموزش‌های کاربردی به طلاب را دارد قرارداد بسته‌ایم، قرار است که کار را شروع کنیم و در دو مرحله مقدماتی حدود ۳۵ ساعت و تکمیلی بین ۵۰ تا ۸۰ ساعت، به طلاب آموزش دهیم.

اولویت ما در بحث آموزشی سلامت معنوی، آموزش طلاب سطوح بالاتر است، چون باید مشاوره بدهند و پاسخگو باشند و طبیعتاً طلاب سطح سه به بالا می‌توانند در این زمینه موفق ظاهر شوند، چون از لحاظ علمی باید قوی باشند.

ما به تربیت طلاب مبلغ در بحث سلامت معنوی بسیار نیاز داریم؛ در عرصه بین الملل نیز می‌توانیم در کشور‌هایی مانند عراق، لبنان، افغانستان و پاکستان که شیعه هستند نیز این طرح را اجرایی کنیم و در نظر داریم طلاب حوزه نجف، لبنان و افغانستان را آموزش دهیم.

در عرصه بین الملل فضایی خوبی برای اجرای این طرح وجود دارد، این طرح می‌تواند چهره واقعی شیعه را به جهانیان نشان دهد؛ اگر ما وارد عرصه بین‌الملل شویم و در بحث تبلیغ بالینی بیمارستان‌ها سرمایه گذاری و فعالیت داشته باشیم، این کار چهره رحمانی اسلام را نشان خواهد داد.

اگر حوزه کمک کند که ما در عرصه بین‌الملل کار را شروع کنیم، به شدت چهره اسلام زیبا خواهد شد.

من یک خاطره از خودم بگویم، ما به مشهد رفتیم، بیمارستان کودکان؛ خودم درگیر کار‌های اجرایی بودم و کمتر می‌رسیدم که به ملاقات بروم، دوستان می‌رفتند و من کار‌ها را پیگیری می‌کردم؛ یک بار گفتم که خوب است من خودم هم بروم برای ملاقات؛ رفتم سراغ کودکی که عمل جراحی کرده بود و فارسی هم متوجه نمی‌شد، گفتم که برای کجایی؟ فهمیدیم که برای کویت و کشور‌های حاشیه خلیج فارس است که برای زیارت آمده و این جا مریض شده است و عمل جراحی کرده‌اند و می‌خواهد برگردد؛ این وقتی فهمید که ما بالای سرش آمده‌ایم و عیادت کرده‌ایم، نمی‌دانید که چقدر برای آن‌ها لذت‌بخش بود، هم برای کودک و هم خانواده؛ معمولاً هدیه هم می‌دادیم، پدر کودک اینقدر لذت برد، این‌ها وقتی به کشور خود برگردند این فضا را انتقال می‌دهند و می‌گویند که در بیمارستان ایران، روحانیان به ملاقات ما آمدند و این حرکت بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

عرصه بین‌الملل بسیار در ترویج چهره رحمانی کمک می‌کند، ما در این عرصه‌ها خیلی کاری نکرده ایم و همین موجب شده دشمنان به ویژه داعش چهره خشنی از اسلام به جهانیان نشان دهند، حالا اگر بخواهیم کاری کنیم بسیار سخت است؛ کار قفل می‌شود؛ لذا اگر مراجع و بزرگواران حوزه حمایت کنند، حرکت در عرصه بین‌الملل شروع شود، فکر می‌کنم حرکت بی نظیر و عجیبی خواهد شد و نه تنها چهره رحمانی اسلام بلکه چهره واقعی و زیبای حوزه شیعه و روحانیت شیعه نیز جهانی می‌شود.

فعالیت در این عرصه نیازمند هزینه است؛ بخشی از کار را می‌شود به کمک مبلغان جهادی انجام داد، ولی طبیعتا همه کار را نمی‌شود با این مدل پیش برد، چون هزینه ایاب و ذهاب برای مبلغان، هزینه‌های جانبی مؤسسه و برخی هزینه‌های دیگر ضروری و نیازمند پشتیبانی است، طبیعتاً این عرصه یک سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌خواهد به دلیل این که طرح اجرایی می‌شود، اما نتیجه موفق و نهایی چندین سال بعد خود را نشان می‌دهد و اثر معنوی می‌گذارد.

منبع:خبر حوزه

انتهای پیام/ش

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار