فهمیه اوکاتی فیزیوتراپیست در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره بی اختیاری ادراری اظهار کرد: به هر گونه خروج غیر ارادی ادرار، بی‌اختیاری ادراری می‌گویند. بی‌اختیاری‌ها در  چهار گروه تقسیم‌بندی می‌شوند که بی‌اختیاری استرسی (فشاری) یکی از انواع بی اختیاری‌هاست.

بیشتر بخوانید: کبد چرب را با ورزش شکست دهید / برنامه ورزشی برای مبتلایان به کبد چرب

او بیان کرد: بی اختیاری استرسی یک ناتوانی در کنترل خروج ادرار است و می‌تواند به صورت جدی موجب انزوای اجتماعی فرد شود. اصطلاح استرس به معنای فشار زیاد در مثانه است، ولی مثانه پرکار با بی اختیاری استرسی متفاوت است. در برخی افراد هر دو مورد می‌تواند  همزمان وجود داشته باشد. پزشک معالج با انجام تست‌ها می‌تواند نوع بی‌اختیاری را مشخص کند.

 ساختار مثانه

اوکاتی افزود: مثانه اندامی است که محل تجمع ادرار است.سیستم‌های عضلانی مثانه را حمایت و حالب‌ها ادرار را به مثانه وارد می‌کنند سپس ادرار از یک خروجی به خارج بدن هدایت می‌شود. در انتهای مسیر خروج ادرار یک عضله حلقوی شکل (اسفنکتر) قرار گرفته است. دترسور (عضله دیوار مثانه) در هنگام تجمع ادرار کشیده می‌شود و اجازه افزایش سطح را به مثانه می‌دهد. عضلات کف لگن از مثانه و پیشابراه حمایت می‌کنند.

این فیزیوتراپیست تأکید کرد: برای نگه داشتن ادرار در مثانه، به توانایی انقباض اسفنکتر نیاز داریم، وقتی اسفنکتر و عضلات کف لگن ضعیف باشند، مثانه قادر به کنترل خروج ادرار نیست بنابراین بی‌اختیاری ادراری استرسی ایجاد می‌شود.

علائم بی اختیاری ادراری استرسی

او تصریح کرد: علامت مهم بی اختیاری مهم استرسی کاهش کنترل مثانه در هنگام فعالیت‌های فیزیکی است که از یک نشت کم تا خروج زیاد ادرار متفاوت است. بی اختیاری ادراری استرسی می‌تواند در هنگام خنده، سرفه، عطسه، برداشتن جسم سنگین، ورزش کردن و بلند شدن از وضعیت نشسته به ایستاده ایجاد شود.این بی اختیاری می‌تواند برای هر فرد منحصر به فرد باشد به طوری که هر شخص با انجام یک فعالیت خاص به بی اختیاری ادراری استرسی دچار می‌شود.

 بی‌اختیاری ادراری استرسی در کمین چه کسانی است؟

اوکاتی گفت: زنان ۲ برابر مردان به بی‌اختیاری ادراری استرسی دچار می‌شوند که بیشترین عامل ایجاد آن، بارداری و زایمان است. بی‌اختیاری ادراری استرسی به ویژه  در افرادی که چند زایمان و زایمان طبیعی کرده‌اند، بیشتر دیده می‌شود، زیرا  در دوران بارداری و زایمان اسفنکتر و عضلات کف لگن کشیده و ضعیف می‌شوند. افزایش سن و سرفه‌های مزمن هم می‌تواند موجب بی‌اختیاری ادراری استرسی شود همچنین پس از جراحی‌های لگن هم امکان بروز این نوع بی‌اختیاری وجود دارد.

بیشتر بخوانید: عارضه‌ای شایع در ستون فقرات کمری زنان میانسال +تمرینات درمانی

این فیزیوتراپیست اظهار کرد: کاهش استروژن هم می‌تواند در دوران یائسگی در ضعف پیشابراه نقش داشته باشند که البته این مورد چندان شایع نیست. در مردان شایع‌ترین عامل بی‌اختیاری ادراری، جراحی پروستات است. برداشتن پروستات می‌تواند موجب کاهش حمایت برای پیشابراه شود. از دیگر عوامل مؤثر در بروز بی‌اختیاری ادراری استرسی، استعمال سیگار به همراه سرفه‌های مزمن، مصرف الکل و کافئین، چاقی، یبوست، مشارکت‌های طولانی در فعالیت‌های ضربه‌ای و اختلالات هورمونی است.

درمان بی‌اختیاری ادراری استرسی

او بیان کرد: درمان بی‌اختیاری ادراری استرسی، بر اساس مشکل بیمار متفاوت است. پزشک با انجام تست‌های تشخیصی نوع بی‌اختیاری را مشخص می‌کند و برنامه درمانی مناسب را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. به طور کلی درمان ترکیبی از مصرف دارو، تغییر سبک زندگی و استفاده از دستگاه است.

 تأثیر رفتار درمانی در بهبود بی‌اختیاری ادراری استرسی

اوکاتی افزود: تغییر سبک زندگی در کاهش بی‌اختیاری ادراری استرسی مؤثر است. در صورتی که فرد چاق باشد، پزشک به او کاهش وزن را پیشنهاد می‌کند همچنین شخص باید از انجام فعالیت‌هایی که موجب نشت ادرار می‌شود مانند دویدن و پرش خودداری کند. نیکوتین می‌تواند مثانه فرد را تحریک کند و موجب بی‌اختیاری ادراری استرسی شود، بنابراین متبلایان به بیماری بی‌اختیاری ادراری استرسی که سیگار را استعمال می‌کنند، باید از استعمال سیگار پرهیز کنند. سرفه پیوسته موجب بی‌اختیاری ادراری استرسی می‌شود. افراد دچار این عارضه باید از مصرف ترکیبات کافئین‌دار و مشروبات الکلی  اجتناب کند.

بازآموزی عضلات کف لگن

این فیزیوتراپیست تأکید کرد: برای بسیاری از زنان آموزش تمرین‌های عضلات کف لگن می‌تواند به درمان بی‌اختیاری ادراری استرسی کمک کند که این تمرین‌ها را فیزیوتراپیست به بیمار یاد می‌دهد. ورزش‌های کگل نقش مؤثری در تقویت اسفنکتر و عضلات کف لگن دارد. انجام این تمرین‌ها به انقباض عضلات به صورتی که فرد ادرار را نگه می‌دارد، کمک می‌کند.این تمرین‌ها به شخص یاد می‌دهد که در هنگام انقباض از کدام عضلات خود استفاده کند فیزیوتراپیست برنامه تمرین‌های عضلات کف لگن را طراحی می‌کند و به فرد آموزش می‌دهد.در طول جلسات درمانی به تعداد این تمرین‌ها اضافه می‌شود.

او تأکید کرد: فیزیوتراپیست همچنین می‌تواند از تحریکات الکتریک متوسط جهت انقباض عضلات  کف لگن استفاده کند. این تحریکات مشابه تمرین‌های کگل انقباض را عضلات کف لگن ایجاد می‌کند و موجب تقویت عضلات ضعیف شده می‌شود.

اوکاتی تصریح کرد: برای درمان دارویی مبتلایان به بی‌اختیاری ادراری استرسی، استروژن خوراکی و پوماد موضعی تجویز می‌شود. در موارد شدید بی اختیاری ادراری استرسی، پزشک برای درمان جراحی را انجام می‌دهد.

 تمرین درمانی برای مبتلایان به بی‌اختیاری ادراری استرسی

این فیزیوتراپیست گفت: این تمرین را فرد می‌تواند در حالت ایستاده یا نشسته هم انجام دهد. در صورت نشسته شخص باید به شکل ۹۰ درجه و با کمر صاف روی صندلی بنشیند.

او یادآوری کرد: برای انجام این تمرین فرد می‌تواند به پشت دراز بکشد و  زانو‌های خود را خم کند به طوری که کف پا‌ها روی زمین باشد. نخست شخص باید روی عضلات اطراف مقعد تمرکز کند مانند زمانی که قصد دارد، مدفوع خود را نگه دارد سپس سعی کند عضلات اطراف مقعد را به بالا بکشد، حالا  فرد باید روی عضلات کف لگن تمرکز کند مانند زمانی که قصد دارد ادرار خود را نگه دارد. شخص باید عضلات کف لگن را به بالا بکشد و در مرحله سوم این ۲ کار را همزمان انجام دهد. در انجام این تمرین فرد باید احساس مکش عضلات کف لگن به سمت بالا و داخل بدن را داشته باشد. شخص نباید از عضلات نشیمنگاه خود استفاده کند. فرد باید عضلات خود را به بالا بکشد و پنج ثانیه آنها را در این وضعیت نگه دارد. این تمرین باید روزانه سه بار و هر بار ۱۰ مرتبه تکرار شود.

انتهای پیام /

بهترین تمرینات ورزشی برای درمان بی‌اختیاری ادراری استرسی