حوزه احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد عزیزمحمدی - امیرمحمد غفاری؛ در فاصله چند ماه مانده به انتخابات مجلس شورای اسلامی، پای صحبت‌های حسین کمالی، دبیرکل حزب اسلامی کار، وزیر کار دولت‌های ششم، هفتم و هشتم، رئیس سابق خانه احزاب و نائب رئیس فعلی خانه احزاب نشستیم تا نظرات او را پیرامون این انتخابات و وضعیت فعلی احزاب جویا شویم.

 

 

 

کمالی: در رابطه با بحث انتخابات اصولا باید فضای انتخابات و نحوه برگزاری انتخابات را بررسی کرد. از نظر من انتخابات در کشور ما در شرایطی برگزار می‌شود که امکان رقابت منطقی و درست وجود ندارد. یعنی اگر بر اساس قانون اساسی انتخابات را برگزار کنیم، فارغ از نتیجه آن انتخابات خوبی خواهیم داشت و مردم به اهداف و دستاورد‌هایی که مدنظر خود دارند خواهند رسید.

 

من فکر می‌کنم اگر براساس قانون اساسی عمل می‌کردیم، مجلس ما این مجلسی نبود که الان داریم و دولت ما دولتی بود متفاوت با دولتی که بر سرکار است و بقیه مسئولان نیز در بخش‌ها و نهاد‌های مختلف متفاوت بودند. آنچه در قانون اساسی بر آن تاکید شده است این است که شورای نگهبان در امر انتخابات نظارت کند تا دستگاه اجرایی یا همان دولت، در حق کاندیدا‌ها تعدی نکند؛ اما امروز این شرایط تغییر کرده و شورای نگهبان در مرحله گزینش افراد قرار گرفته است؛ در این حالت انتخابات معنای واقعی خود را از دست می‌دهد؛ به صورت کلی هر جایی که ممیزی بر حق انتخاب مردم وارد کرده ایم، انتخابات را از حالت طبیعی خود خارج کردیم؛ مثلا در مجلس قانونی وضع شده که در آن مشخص می‌شود چه کسانی به عنوان کاندیدا حق شرکت در انتخابات را دارند و چه کسانی حق ندارند.

 

---

بیشتر بخوانید: محدودیت‌های دبیران کل ربطی به خود احزاب ندارد/ مجریان انتخابات کمیسیون ماده ۱۰ اجازه سلب حق رأی نداشتند

---

این حالت مدرک گرایی که در انتخابات کشور شکل گرفته است، به عنوان یک بیماری چنان در مجلس ما رسوخ کرده که براساس آن قانون نوشته می‌شود؛ اینکه آن مدرک چقدر می‌تواند کاربردی و تاثیرگذار باشد و چه تاثیری در کارایی مجلس خواهد داشت هنوز مشخص نشده است؛ شما می‌بینید در مجلسی که اکثریت اعضای آن تحصیلات بالا و خوبی دارند، سود چندانی نصیب کشور نمی‌شود. اما در مجلس اول اینگونه نبود و افرادی که توانایی بیشتری داشتند وارد مجلس شدند؛ در مجالس بعد این حالت تغییر پیدا کرد و به تدریج مدرک افراد جایگزین توانایی افراد داد.

یعنی کسانی که به هر دلیلی مجبور به ورود به بازار کار بودند و تجربیات زیادی در تولید و کار داشتند را از ورود به مجلس نهی کردیم و طبقاتی که سنخیت کمتری با تولید و اقتصاد و سازندگی داشتند را وارد مجلس کردیم. به زبان دیگر ما طبقات محروم را که سختی‌ها را دیده اند و باید زمینه ساز تحول در کشور شوند را از رسیدن به موقعیت مناسب و دست داشتن در قوه قانونگذاری باز داشتیم و کسانی را وارد کردیم که تنها یک مدرک در دست دارند درحالی که با توجه به شرایطی که در کشور ایجاد کردیم، گرفتن مدرک از مراکز دولتی و غیردولتی کار سختی نیست؛ بنابراین می‌بینیم که هر یک از دستگاه‌های اجرایی به نوعی برای حضور افراد در مجلس، سختی و مشکل ایجاد کرده اند.

اینکه هر ارگانی به نحوی بخواهد تعدادی از افراد را رد صلاحیت کند و عده‌ای را از دور رقابت‌های انتخاباتی حذف کند کار اشتباهی است؛ به نظرم این کار باید به قوه قضائیه سپرده شود و قضات صالح، رای بر صلاحیت یا عدم صلاحیت افراد بدهند. نکته دیگر اینکه اصولا و عموما مردم براساس برنامه به افراد رای نمی‌دهند و افراد را براساس شخصیت و قیافه آن‌ها انتخاب می‌کنند؛ در انتخابات ریاست جمهوری شاهد آن بودیم که هیچ یک از کاندیدا‌ها برنامه‌ای برای فعالیت خود نداشتند.

مردم باید به برنامه افراد توجه کنند و برنامه‌های کاندیدا‌ها را مورد نقد و بررسی قرار دهند، برنامه‌های افراد را مقایسه کنند و به برنامه‌هایی که افراد دارند رای بدهند، ولی متاسفانه هیچ یک از کاندیدا‌ها برنامه مدونی برای فعالیت خود ارائه نمی‌دهند. گروهی از داوطلبان انتخابات هم به دلایل مختلف از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت نمی‌شوند، گروهی را مردم رای نمی‌دهند، نهایتا با حذف نخبگان اصولگرا و اصلاح طلب مجلسی ناکارآمد و ناتوان تشکیل می‌شود که نمی‌تواند مشکلات مردم را حل کند.

کمالی: بهترین وضعیت در صورتی به وجود می‌آید که بتواند کاری برای مردم انجام دهد و برای جامعه کارآمدی داشته باشد. باید شرایط رسیدن به وحدت را برای گروه‌ها ایجاد کنیم و وحدت را از منازعات و دعوا‌های سیاسی جدا کنیم، همچنین شرایط را برای رقابت سایر دیدگاه‌ها به صورت مساوی فراهم آوریم.

باید قواعد مربوط به انتخابات را در نظر بگیریم و بر اساس آن قواعد و ساختار‌ها انتخابات را برگزار کنیم؛ متاسفانه تاکنون چنین اتفاقی در کشور ما نیفتاده است و تا وقتی این اتفاق نیفتد، ما انتخابات به معنای مصطلح و واقعی عموم نخواهیم داشت. مردم ما باهوش هستند، می‌دانند و می‌فهمند؛ دیدیم که در سطوح بالاتر، با در نظر گرفتن علل ناکارآمدی ها، انتخاب‌های خوبی داشتند.

 

---

بیشتر بخوانید: تصمیم‌گیری درباره ورود نهادهای اصلاح طلب به انتخابات در جلسه آتی شورای هماهنگی

---

متاسفانه شرایطی را ایجاد کرده ایم که افراد اجازه ندارند از شخص یا گروهی که قبلا حمایت کرده اند، نقد کنند؛ یعنی راه‌های خود انتقادی را برای افراد و گروه‌های مختلف بسته ایم؛ با توجه به اینکه به این مورد در دین هم اشاره زیادی شده است، ما مبانی دینی را هم در رفتار‌های سیاسی خود ندیده می‌گیریم؛ مثلا وقتی اشتباهی سر می‌زند ما اجازه دفاع از خود را به افراد و گروه‌ها نمی‌دهیم و با هجمه بسیار علیه افراد، سعی در تخریب آنها داریم.

گروهی فکر می‌کنند که اگر مردم به اصلاح طلبان رای ندهند به اصولگرایان رای می‌دهند، در صورتی که اینطور نیست؛ یعنی ممکن است جمعیتی خاموش در این میان به وجود بیاید و آنها فعال شده و در جامعه نقش ایفا کنند که در این صورت تغییرات برای جامعه بسیار متفاوت خواهد شد.

اگر شرایطی را به وجود بیاوریم که رقابت از ممیزی‌ها خارج شود و مردم بتوانند آزادانه به برنامه‌های افراد رای بدهند، می‌توانیم به توسعه انسانی در حد پایه برسیم که توسعه انسانی حق آحاد مردم جامعه انسانی است. مردم باید یاد بگیرند در خصوص توسعه در آینده، با یکدیگر گفت‌وگو و تعامل داشته باشند و به صورت منطقی به جدل بپردازند. یعنی بتوانند به نقد‌های همدیگر به صورت منطقی بپردازند، بدون اینکه مشکلی پیش بیاید.

 

برنامه‌هایی که کاندیدا‌ها ارائه می‌دهند باید در چارچوب قانون، امنیت را در تمام زمینه‌ها برای همه افراد جامعه به وجود بیاورد؛ اگر چنین اتفاقی بیفتد، دیگر سلایق شخصی بر جامعه حکومت نخواهند کرد و حرف اول را در جامعه قانون خواهد زد، بر اساس سیاست‌های نادرستی که تاکنون در بخش‌های مختلف داشتیم جمعیت خاموشی را شکل داده ایم به تدریج به نفی می‌آید و مشکلات امروز جامعه را در بی قانونی یا تصویب قانون اشتباه می‌دانند.

اگر می‌خواهیم انتخابات مطلوبی را داشته باشیم، باید شرایطی را به وجود بیاوریم که مردم بتوانند از حکومت انتقاد کنند و از مسئولان بخواهند اشکالات را رفع کنند. متاسفانه ما در این دوره عملکرد خوبی را در مجلس شاهد نبودیم و با وجود تمام ضعف‌ها و مشکلات، نتوانستیم کارایی مناسبی از مجلس ببینیم. اینکه می‌گویند نمایندگان در مجلس به دنبال بده بستان هستند و منافع شخصی خود را به مجلس وارد کرده اند، در صورت صحت مطلب، مجلس را از شرح وظایف خود دور می‌کند؛ چیزی که امروز در مجلس به وفور شاهد آن هستیم و مجلس را در بدترین وضعیت خود قرار داده است ناکارآمدی است.

شاید در مجلس آدم‌های خوب زیادی وجود داشته باشند، اما برآیندی که ما امروز از مجلس می‌بینیم، مشکلاتی است که جامعه با آن رو به رو است. اگر بتوانیم شرایطی را بوجود بیاوریم که همه افراد بتوانند آزادانه حرف خود را بزنند، انتخابات پرشوری خواهیم داشت که نتیجه آن جز وحدت و همبستگی ملی نخواهد بود؛ اینکه چه تعداد از اصلاح طلبان یا اصولگرایان به مجلس بروند اهمیتی ندارد. مگر مشکل ما تعداد صندلی‌هایی است که در مجلس به آن می‌رسیم؟ اگر این دید را داشته باشیم که بتوانیم کشور را به موقعیت بهتری برسانیم، وضعیت خوبی پیدا خواهیم کرد و بخش زیادی از مشکلات ما حل خواهد شد.

برخی منافع خود را در تعارضات و درگیری ها می بینند

کمالی: نظرسنجی‌هایی که در دنیای سیاست انجام می‌شود، اعتبار کمی دارند و تنها برای یک یا چند روز می‌توان روی آنها حساب باز کرد، چون متغیر‌های زیادی در آنها دخیل هستند و سرعت تغییرات بسیار بالا خواهد بود. در سال ۹۶ من این پیش بینی را کردم و گفتم هیچکدام از کسانی که در این دوره کاندیدای ریاست جمهوری هستند، در دوره بعد حاضر نخواهند شد؛ عده‌ای هنوز معتقدند که این افراد از الان در حال تشکیل کابینه ۱۴۰۰ خود هستند، ولی من می‌گویم که هیچکدام از افرادی که در انتخابات‌های قبلی شرکت کرده اند، در انتخابات ۱۴۰۰ حضور نخواهند داشت و بسیاری از چهره‌های قبلی سوخته اند.

در خصوص مجلس هنوز مشخص نیست که در سه چهار ماه آینده چه اتفاقاتی قرار است رخ دهد؛ امکان دارد جریان و نبرد قدرت به نفع اصولگرایان، اصلاح طلبان یا به نفع جریانات دیگر گردش پیدا کند و هر کسی احتمال دارد به پیروزی در مجلس دست پیدا کند؛ امروز هم تعدادی از تکنوکرات‌ها یا همان افراد متخصص در مجلس حضور دارند و امکان دارد مجلس بعدی تعداد آنها بیشتر شود؛ در علوم سیاسی میزان تغییرات و تحولات بسیار بالاست و جوامعی دستخوش این تغییرات غیر مترقبه می‌شوند که بسته‌تر باشند.

 

---

بیشتر بخوانید: ورود پارلمان اصلاحات به انتخابات یک احتمال است/ درمورد افراد داوطلب برای انتخابات به جمع‌بندی می‌رسیم

---

فکر می‌کنم باید رهبری را به عنوان نماد وحدت ملی محترم بدانیم و رقابت منطقی و به دور از بی احترامی و بدون حاشیه‌ای داشته باشیم. برخی منافع خود را در تعارضات و درگیری‌ها می‌بینند و دوست دارند مدام با گروه‌های دیگر به جدل بپردازند؛ به نظرم اگر قرار است رقابتی صورت بگیرد باید در مورد برنامه ریزی‌های انجام شده هر شخص یا گروهی صورت بگیرد.

کمالی: بله این برداشت من است که به نظرم اتفاقات بسیار خوبی را رقم خواهد زد. وقتی به کشور‌های اروپایی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که با وجود مشکلات فراوانی که دارند، کابینه آنها اعضای جدیدی را در خود جای داده اند؛ ولی ما اعتقاد داریم فرد تا وقتی یک تار موی سیاه در سرش باشد به درد کار کردن نمی‌خورد و بی تجربه است؛ این یعنی نگاهمان حساب شده و با برنامه نیست و باید عوض شود.

افراد خوب و شایسته زیادی در کشور داریم که می‌توانند کار‌های بزرگی در کشور انجام دهند، اما شرایطی را به وجود آوردیم که تنها افراد خاصی می‌توانند در سطوح بالای آن شرکت کنند. احزاب و جناح‌ها باید با دید همبستگی و همدلی و وحدت در مجامع کشوری ظاهر شوند.

کمالی: این پراکندگی‌ها و حواشی برای تمام گروه‌ها و افرادی که در مجلس حضور دارند وجود دارد، به همین دلیل است که امروز مجلس ما با یک ناکارآمدی گسترده همگانی مواجه است. در خصوص آقای عارف هم هنوز نمی‌توانم نظری درباره عملکرد یا نقش او در جایگاه‌هایی که دارند، دهم، من در یک سال گذشته مشخصا در جلسات شورایعالی سیاستگذاری شرکت نکرده ام و عملکرد او را در آن جایگاه ندیده ام؛ پس اگر قرار است سوالی در این خصوص پرسیده شود از افرادی که در جلسات شورا حضور دارند پرسیده شود.

به نظرم اگر سوالی در خصوص عملکرد آقای عارف وجود دارد باید از خود او پرسیده شود و خود او باید توضیحاتش را در خصوص سوال‌هایی که پرسیده می‌شود، بیان کند. آقای عارف بالاخره خودشان صحبت خواهند کرد و از مواضعی که  علیه او گرفته می‌شود، دفاع خواهد کرد. در مورد عملکرد گروه‌ها در مجلس به نظرم ناکارآمدی در اصولگرایان و گروه‌های دیگر هم به وضوح قابل مشاهده و قابل نقد است.

 

مهم نیست اصلاح طلبان به مجلس می‌روند یا اصولگرایان

کمالی: مهم نیست اصلاح طلبان بر سر کار بیایند یا اصولگرایان، مهم اتحادی است که در بین احزاب شکل می‌گیرد و به دنبال آن برنامه ریزی است که در بین احزاب به منظور رشد و توسعه کشور شکل می‌گیرد. بنده همیشه علاقه داشتم اصولگرایان و سایر گروه‌های سیاسی متحد شوند، چون در پس اتحاد آن‌ها برنامه ریزی‌هایی صورت می‌گیرد که به موفقیت کشور کمک خواهد کرد.

انتهای پیام/