به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پرنده هدایت‌پذیر از دور (پَهپاد) که به آن هواپیمای بدون سرنشین نیز می‌گویند؛ امروزه به قدری گسترش یافته‌اند که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شوند.

در حال حاضر ۳۲ کشور در حال ساخت و گسترش ۲۵۰ مدل پهپاد‌های اکتشافی هستند.

پهپاد‌ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از پهپاد‌های بسیار کوچک که حتی در حد چند گرم وزن دارند MAV، پهپاد‌های مkنیاتوری که کمتر از ۲۵ کیلوگرم وزن دارند و پهپاد‌های سنگین، البته این سه نوع در دو دسته کلی بال متحرک و بال ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند.

کاربرد‌های گوناگون هم از دیگر شاخصه‌های تقسیم بندی پهپاد‌ها هستند که پهپاد‌های نظامی با امکان حمله به اهداف زمینی یا هوایی، پهپاد‌های تجسسی و جاسوسی، پهپاد‌های پشتیبانی و لجستیکی، پهپاد‌های غیرنظامی و تجاری چهار شاخه اصلی در این تقسیم بندی به شمار می‌رود.

نخستین بار که از این محصول استراتژیک در جهان استفاده شد به سال ۱۸۴۹ میلادی در اتریش باز می‌گردد که به مرور و با گذشت زمان به تدریج پیشرفت کرده و به نقطه کنونی رسیده است.

ساخت پهپاد در ایران

ایده ساخت پهپاد در کشورمان به سال‌های پیش از انقلاب بازمی‌گردد، اما ایده با وقوع انقلاب اسلامی به اجرا نزدیک و نزدیک‌تر شد، نیرو‌های مسلح در سال‌های اول انقلاب قصد داشتند پهپاد شناسایی صدف را تولید کنند، اما به نتیجه نرسید تا این که خبر رسید جوانان انقلابی در جهاد دانشگاهی اصفهان کار را برای ساخت یک پهپاد شناسایی را آغاز کردند.

این موضوع موجب شد تا در سال ۱۳۶۴ فرماندهان سپاه هم وارد کار شوند و با همکاری این جوانان اولین پهپاد ایرانی با نام تلاش ساخته شد و در نتیجه آن گردان رعد سپاه پاسداران در جبهه‌ها برای عملیات‌های شناسایی کار خود را آغاز کرد. تلاش، پهپادی ساده با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت بود که با رادیو کنترل هدایت می‌شد و با کار مداوم بعد از مدتی تلاش ۲ هم با سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت، شعاع عملیاتی ۵ کیلومتر، سقف پروازی ۲۷۰۰ متر و مداومت پروازی ۴۵ دقیقه ساخته شد.

ایده طراحی و ساخت تلاش منجر شد تا در بازه زمانی بسیار کوتاه پهپاد مهاجر ساخته شود و این عامل به تشکیل صنایع هوایی قدس در سپاه منجر شد که در سال‌های بعد شد مرکزی برای ساخت پهپاد‌های پیشرفته در کشورمان. البته صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) هم بعد‌ها به سوی ساخت پهپاد‌ها رفت و روند توسعه‌ای را در پیش گرفت.

رزمایش اخیر پهپادی سپاه هم سال گذشته با نام «الی بیت المقدس ۱» با حضور پهپاد‌های تهاجمی - رزمی در منطقه عمومی هرمزگان و خلیج فارس با حضور جمعی از فرماندهان عالی رتبه سپاه اجرا و مجموعه متنوعی از پهپاد‌های نیروی هوافضای سپاه در این رزمایش شرکت داشتند.

این رزمایش تنها گوشه‌ای از توان و قدرت پهپادی سپاه بود که همه رسانه‌های جهان از آن با عنوان قدرت پهپادی سپاه یاد کردند. در جریان برگزاری این رزمایش شرکت همزمان ۵۰ فروند پهپاد تهاجمی ۱۷۰ RQ ایرانی همراه با تعدادی دیگر از پهپاد‌های تهاجمی و رزمی برای نخستین بار در منطقه بود که به طور همزمان عملیات تهاجمی انجام دادند.

این رزمایش و همچنین نمایشگاه شکار کرکس‌ها که در هفته دفاع مقدس سال جاری برگزارشد نیز بر اهمیت این موضوع تاکید کرد.

باشگاه خبرنگاران جوان هم قصد دارد تا مجموعه گزارش‌هایی دستاورد‌های حوزه پهپادی کشور را که به صورت بومی طراحی و ساخته شده‌اند را بررسی و تحلیل کند.

ما در گزارش‌های قبلی از این مجموعه، پهپاد‌های شاهد ۱۲۹،  مهاجر ۱، سیمرغ،  مهاجر ۲، صاعقه، مهاجر ۳ و ۴ ، صادق، مهاجر ۶ و کرار، یسیر، حماسه، ابابیل، سریر ، ابابیل ۲، کمان ۱۲ ، کیان ، حازم، مهاجم ۹۲ و فرپاد را بررسی کردیم. در گزارش بیست و دوم پهپاد سفره‌ماهی را بررسی می‌کنیم که متن آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.

سفره ماهی اولین تجربه ایران در ساخت پهپاد بال دلتا

یکی دیگر از پهپاد‌های جمهوری اسلامی ایران که در جهت تمرین نیرو‌های تازه‌کار و تست سامانه‌های پدافندی کشور ساخته شد سفره ماهی است، اما با یک ویژگی خاص، پهپاد سفره ماهی را می‌توان اولین تجربه نیروهای مسلح کشورمان در ساخت پرنده بدون سرنشین بال دلتا دانست.

پرنده‌های بال دلتا امروزه کاربرد فراوانی در صنعت نظامی دارند و تاکنون انواع جنگنده‌های با سرنشین مانند اف ۲۲، جی ۲۰، تی ۵۰ ساخته شده‌اند، اما در حوزه پرنده‌های بدون سرنشین فقط چند کشور دست به کار شدند و پیش نمونه‌هایی را تولید کردند که همگی ناموفق بودند تا این که متخصصان جوان ایران اسلامی پا به عرصه گذاشتند.

در حوزه پهپاد بال دلتا ابتدا نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران وارد میدان شد و در سال ۱۳۸۹ سفره ماهی را در رژه ۲۹ فروردین به نمایش درآورد، اما هیچ کس تصور این را هم نداشت که یک پهپاد ساده چنان پیش برود که روزی به عنوان بمب‌افکن مورد استفاده قرار گیرد.

پهپاد سفره ماهی به نحوی طراحی شده که بدنه مرکزی آن به خوبی با بال‌ها تلفیق شده و تداعی کننده پیکربندی‌های پیشرفته ترکیب بال و بدنه است، دو بخش امتداد یافته نوک بال که شبیه بالچه‌های نوک بال (Wing tip) هستند هم نقش پایدارساز عمودی را داشته و هم دارای عملگر کنترلی آیرودینامیکی بوده ضمن اینکه اثرات پسای القایی را نیز کاهش می‌دهند.

این پرنده بومی ایران که طولی در حدود ۱.۲ متر و دهانه بالی بالغ بر ۲.۲۲ متر دارد جهت پرواز از یک موتور احتراقی با ملخ پلاستیکی در جلوی بدنه بهره می‌برد، نمونه اولیه سفره ماهی بیشینه پروازی در حدود ۲ هزار متر، بردی نزدیک به ۱۵ کیلومتر، مداومت پروازی ۶۰ دقیقه‌ای و سرعتی نزدیک به ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت دارد.

نکته مهم درباره پرنده ایرانی این است که هنوز کار ارتقا بر روی این پهپاد ادامه دارد و با این که اطلاعات دقیقی از نمونه‌های پیشرفته آن در دست نیست، اما می‌توان از روی ماکت سفره ماهی که هر از چند گاهی در رژه نیرو‌های مسلح حضور دارد حدس زد که نمونه‌های پیشرفته این پهپاد تغییرات جدی به خود دیده است به نحوی که امروز دیگر خبری از ملخ در موتور این پرنده نیست و جای آن را موتور جت گرفته است.

ساخت چنین پرنده‌هایی در نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که این روز‌ها ایران در لبه تکنولوژی ساخت پهپاد در دنیا قرار دارد و قادر است متناسب با هر تهدید تجهیزات مورد نیاز پاسخگویی آن را در انواع مختلف بسازد تا هیچ دشمنی فکر تجاوز به این سرزمین را در ذهن هم پرورش ندهد.

انتهای پیام/