به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، چند روزی است، آگهی مزایده یک باغ تاریخی در مشهد، بازتاب‌ها و انتقاد‌های زیادی داشته است. باغی که نامش برای جوانان مشهدی شناخته شده نیست و بیشتر قدیمی تر‌های مشهد این باغ را می‌شناسند. نام آن، باغ خونی است.

 

باغ خونی مشهد نمادی از باغ ایرانی و نمونه‌ای زنده از باغ‌های حدودا دویست ساله در مشهد مقدس است.باغ خونی با مساحت شش هکتار، امروزه در ضلع شمال شرقی میدان بسیج (در خیابان عنصری) قرار گرفته است.

در‌های این باغ مدت‌ها به روی همه مردم، حتی بازرسان میراث فرهنگی بسته بود. این باغ با وجود اینکه در تاریخ شهر شهرت دارد و بخشی از وقایع تاریخ معاصر در دل این باغ اتفاق افتاده است، اما انزوای این باغ باعث شده که از حافظه شهر پاک شود.

مجموعه باغ خونی، نخست دارای سه عمارت مستقل بوده و بعد‌ها در طول زمان، دو عمارت آن تخریب شده است.این باغ در اوایل دوره قاجار ساخته شده و مالک اولیه آن شخصی به نام «حاج‌محمدمهدی تاجرقندهاری» بوده است و به‌قولی، روزگاری مقر ژاندارمری بوده و کلنل محمدتقی‌خان پسیان از آنجا امور را رتق‌وفتق می‌کرده است.

باغ خونی مدتی  به روس‌ها اجاره داده می‌شود و کنسولگری روسیه بوده است.می‌گویند روس‌ها از همین باغ، حرم مطهر حضرت رضا (ع) و مسجد گوهرشاد را در سال ۱۹۱۲ میلادی به توپ بستند.

سال۱۳۶۹ باغ خونی دراختیار اداره مالیه و بانک کشاورزی قرار گرفت و پس از آن به دلیل تجمع معتادان در باغ، محل استقرار بخشی از نیروی انتظامی شد که متاسفانه به‌علت ناآگاهی، به بنای تاریخی مجموعه نیز آسیب‌هایی وارد شد. در این سالیان با وجود ثبت شدن آن در فهرست آثار ملی ایران و البته نظارت نداشتن متولی اصلی‌اش، روند ویرانی باغ و حتی ساخت‌وساز بدون مجوز در محوطه و حریم تاریخی، تخریب آن دوچندان شد.

مرجان اکبری، معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی، می‌گوید: خرید و فروش بنا‌های تاریخی بلامانع است، اما در قانون ذکر شده که مالک باید هنگامی که قصد فروش بنای تاریخی خود را دارد، به اداره میراث فرهنگی اعلام کند.

او ادامه می‌دهد: بانک کشاورزی موضوع فروش باغ خونی را به اطلاع اداره میراث فرهنگی نرسانده است اگرچه ما فرض می‌کنیم همین آگهی به معنی اطلاع رسانی باشد، اما قید نشدن ثبتی بودن باغ خونی در آگهی یک ایراد قانونی است که این موضوع را اداره حقوقی میراث فرهنگی به بانک کشاورزی تذکر داده است.

معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی می‌گوید: «تأکید بر ثبت باغ خونی در فهرست آثار ملی موجب می‌شود خریدار از همین ابتدا تکلیف خود را بداند و با هدف تخریب خانه و هتل سازی پا پیش نگذارد.

معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی، نیز با نام بردن از باغ خونی به عنوان یک اثر ملی، می‌گوید: ما امیدواریم نهاد‌هایی مانند شهرداری وارد عرصه مزایده شوند و درِ این باغ تاریخی را بعد از مدت‌ها به روی مردم مشهد بگشایند.

 

درست است که اگر روی منفی سکه را در نظر بگیریم حراج یک باغ تاریخی می‌تواند زمینه را برای فعالیت سودجویان فراهم کند، اما اگر دستگاه‌های نظارتی، زمینه فروش باغ را با این شرط که در فهرست آثار ملی است و حفظ تمامیت باغ، فراهم کنند، می توان امیدوار بود که این اثر به یک جاذبه گزدشگری برای شهر فراهم شود. به خصوص که این باغ در قسمت مرکزی شهر قرار دارد و تردد زائران و مسافران بیشتر است. همچنین با توجه به کمبود فضای سبز در مناطق مرکزی مشهد، احیای این باغ می‌تواند به تنفس شهر کمک کند.

 

در این زمینه می‌توانیم از شهر‌هایی مثل شیراز الگو بگیریم که با احیای باغ‌های ایرانی، در عین حفظ هویت تاریخی شهر، جاذبه‌ای گردشگری نیز برای شهر ایجاد کردند.


گزارشگر: مریم مزروعی

 

انتهای پیام/