به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، فناوری فضایی یکی از پیچیده‌ترین دانش‌های جهان است که فقط در اختیار چند کشور قرار دارد و امروز ایران هم نام خود را در این لیست قرار داده، اما گام مهم‌تر، ساخت موشک برای حمل ماهواره بوده که بسیار پیچیده‌تر از دانش فضایی است.

فناوری ساخت موشک‌های ماهواره‌بر در اختیار کشور‌هایی است که تعداد آن‌ها به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد و جمهوری اسلامی ایران هم به همت جوانان انقلابی در بین آن‌ها قرار گرفته است و توانسته با موشک‌های تماما بومی خود ماهواره‌ها را در مدار زمین قرار دهد.

یک دهه تلاشی که به نتیجه نشست

مفهوم برنامه فضایی در دهه ۷۰ شمسی به خصوص در نیمه دوم این دهه نیازسنجی مبنی بر داشتن ماهواره در مدار بود که در پی آن برنامه‌ریزی برای ساخت از ماهواره و ماهواره‌بر تا ایستگاه زمینی کنترل در دستور کار قرار گرفت؛ از همین رو ساخت ماهواره‌بر‌ها به وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح واگذار شد که به نتیجه هم رسید.

نباید این موضوع را فراموش کرد که به دلیل وجود تحریم و فشار‌های خارجی، ایران امکان یادگیری فناوری ساخت ماهواره‌بر را نداشت، پس باید با تکیه بر توان داخلی این کار را انجام می‌داد که سرانجام در سال ۱۳۷۷ خبر‌هایی مبنی بر ساخت اولین ماهواره بر کاملا بومی در رسانه‌ها پخش شد.

پس از این ماجرا بار‌ها در برنامه پرتاب ماهواره تاخیر ایجاد شد که دلیل آن هم فرآیند توسعه پیشران‌ها عنوان شد، اما در همان سال‌ها وزیر وقت دفاع اعلام کرد که می‌شود با موشک‌ سوخت جامد ماهواره را پرتاب کرد، با این وجود اما برنامه فضایی کشور تا سال ۱۳۸۷ عملا راکد ماند تا در این سال اولین ماهواره‌بر ایرانی ساخته و به فضا پرتاب شد.

سفیر ایرانی، امید را به کشور تزریق کرد

با تلاش‌های فراوان در ۱۵ بهمن ۱۳۸۶ اولین نمونه بومی و مهندسی شده ماهواره‌بر همزمان با رونمایی از نمونه اولیه ماهواره امید با نام کاوشگر ۱ تست شد، البته این موشک را نباید با کاوشگر ۱ که توسط پژوهشگاه فضایی ایران تست شد یکی دانست، موشک کاوشگر ۱ به این دلیل پرتاب شد تا آخرین گام‌ها برای پرتاب ماهواره امید برداشته شود.

براساس اطلاعات موجود کاوشگر ۱ تا ارتفاع ۲۰۰ کیلومتری پرتاب شد و در تمام لحظه‌ها اطلاعات کسب شده توسط حسگرهای خود را به ایستگاه زمینی مخابره کرد که با این کار داده‌ها بررسی و آخرین اصلاحات بر روی ماهواره امید پیش از پرتاب انجام شد؛ در واقع هدف اصلی تست کاوشگر ۱ آزمایش و سنجش کارکرد مطلوب موشک در حمل ماهواره و اتفاقاتی احتمالی بود که امکان داشت پس از پرتاب در زیرسامانه‌ها رخ دهد.

درست در همان روز پرتاب کاوشگر ۱ در حضور رئیس جمهور و وزیر دفاع وقت از ماهواره‌بری که قرار بود ماهواره امید را به مدار منتقل کند با نام سفیر رونمایی شد، این ماهواره‌بر با بیش از ۱۰ هزار قطعه در بخش‌هایی، چون موتور، بدنه، سازه و هدایت توسط متخصصان داخلی در ۱۰ سال ساخته شده بود که باعث شد نام ایران در لیست ماهواره‌بر ساز‌ها قرار بگیرد.

پس از تست موفق کاوشگر یک در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۸۷، ماهوار‌ه‌بر سفیر که قرار بود امید را با خود به فضا ببرد با نام سفیر ۱ و بدون ماهواره با موفقیت پرتاب شد و پس از آن نام سفیر امید به خود گرفت و در ۱۴ بهمن ۱۳۸۷ ماهواره ۲۷ کیلوگرمی امید را در مدار ۲۵۰*۳۷۵ کیلومتری زمین قرار داد.

بنا بر اطلاعات اعلام شده سفیر امید موشکی ۲ مرحله‌ای است، اما از نوک دماغه با موشک‌های بالستیک تفاوت فراوانی دارد و در هر دو مرحله از سوخت مایع استفاده می‌کند و محموله فضایی در نوک موشک یعنی در دماغه بالای مرحله دوم قرار می‌گیرد.

موتور مرحله اول این موشک نوع ارتقاء یافته آخرین مدل موشک‌های شهاب ۳ و قدر است که از سامانه تغییر بردار رانش به کمک ۴ بالچه تعبیه شده در خروجی موتور بهره می‌برد، اما موتور دوم قابلیت تغییر کامل زاویه بخش خروجی خود را دارد که اولین نمونه از چنین مدل موتوری در کشور محسوب می‌شود که به گفته برخی کارشناسان حوزه فضایی به همت شهید طهرانی مقدم به دست آمده است.

سفیر امید طولی در حدود ۲۲ متر، قطری بیش از ۱ متر، وزنی در حدود ۲۶ تن، قدرت رانشی نزدیک به ۳۲ تن در مرحله اول و نزدیک به ۳.۵ تن برای مرحله دوم دارد، زمان کارکرد مرحله اول این موشک نزدیک ۱۵۰ ثانیه و برای مرحله دوم بیش از ۳۰۰ ثانیه است و می‌تواند یک محموله ۲۷ کیلوگرمی را در زاویه میل ۵۵ درجه قرار دهد.

البته در حال حاضر بر اساس برخی صحبت‌های کارشناسان نمونه دومی از سفیر امید ساخته شده که زمان کارکرد آن در مرحله اول به بیش از ۱۵۰ ثانیه و برای مرحله دوم به حدود ۳۱۵ ثانیه رسیده است، اما در حالت کلی سفیر امید با سرعت بیش از ۲۸ هزار کیلومتر بر ساعت توسط دو مرحله موشک را در مدار تزریق می‌کند، نکته مهم این است که مرحله اول این ماهواره‌بر که بیش از ۲۶ تن وزن دارد پس از رسیدن به ارتفاع ۶۸ کیلومتری از سطح زمین و با اتمام سوخت جدا شده و به سمت زمین سقوط می‌کند.

نکته مهم در ماهواره‌بر سفیر این است که در نمونه جدید با تغییر و بهسازیِ صورت گرفته در پیشران، نیروی تولیدی از ۳۲ تن به ۳۷ تن افزایش یافته که می‌تواند ماهواره‌های در حدود ۵۰ کیلوگرم را در مدار ۲۵۰*۳۷۵ کیلومتری زمین قرار دهد.

واکنش رسانه‌های خارجی به پرتاب موفق سفیر امید

پس از پرتاب موفق ماهواره‌بر سفیر امید آن هم با ویژگی‌های فراوان رسانه‌ها و مقامات بسیاری از کشور‌های غربی که از دست‌یابی ایران به این تکنولوژی صلح‌آمیز ناراحت بودند پروژه ایران هراسی را بیش از پیش به راه انداختند.

دولت ایالات متحده آمریکا بلافاصله پس از انجام آزمایش موشک ماهواره بر سفیر امید، پرتاب این موشک را نگران کننده و دردسرساز خواند و آن را مغایر با الزامات و تعهدات ایران در برابر شورای امنیت سازمان ملل دانست.

اسحاق بن اسرائیل رئیس آژانس فضایی رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با رادیو اسرائیل مدعی شد: ایران هنوز تا دست یافتن به دانش کامل ماهواره‌ها راه درازی را در پیش دارد و تلاش تهران در زمینه افزایش موفقیت‌های خود در علوم هوایی و زمینی برای منصرف کردن آمریکا و اسرائیل از حمله به ایران است.

این تازه اولین قدم ایران در تولید موشک‌های ماهواره‌بر بوده و امروز جمهوری اسلامی پرچم‌دار این حوزه در منطقه غرب آسیا است، در حالی که بسیاری از کشور‌ها چه منطقه‌ای و چه غیرمنطقه‌ای در پرتاب موشک وابسته به سایر کشور‌ها هستند.

انتهای پیام/