محمدرضا مرادی کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره  به تاکید ایران بر دیپلماسی و صلح منطقه‌ای گفت: در منطقه خلیج فارس به عنوان محیط امنیتی تهران، شاهد چند نوع نگاه به امنیت هستیم؛ یک نگاه مربوط به کشور‌هایی مانند عربستان، امارات و بحرین است که اغلب تلاش می‌کنند ثبات منطقه‌ای را از طریق حضور بازیگران فرا منطقه‌ای مانند آمریکا تامین کند.

نگاه کشور‌ها بر تامین امنیت در منطقه

مرادی افزود: دومین دید، نگاهی بینابینی است که کشور‌های بی طرف در شورای همکاری خلیج فارس مانند عمان و کویت دنبال می‌کنند. این کشور‌ها اساسا در تلاش هستند تا امنیت در منطقه حاکم شود، اما توجه‌ای ندارند که این امر را چه کشوری تامین می‌کند. البته این محور هم در عمل خواستار حضور آمریکا در منطقه هستند.

او تصریح کرد: در مقابل این رویکرد ایران به دنبال این است که امنیت منطقه‌ای از طریق خود بازیگران منطقه تامین شود، یعنی ایجاد ثبات از طریق کشورهای همسایه در خلیج فارس تامین شود. در حقیقت نظم حاکم بر منطقه خاورمیانه بویژه خلیج فارس یک نظم آمریکایی است که به طور خاص در دهه ۱۹۹۰ بعد از فروپاشی شوروی بر این منطقه حاکم شده است و نزدیک ۶۰ هزار نیروی نظامی واشنگتن که در منطقه حضور دارند، این نظم را تامین می‌کنند.

ایران به دنبال حاکم کردن نظم منطقه‌ای بر خاورمیانه

کارشناس مسائل منطقه اضافه کرد: مهم‌ترین مولفه نظم آمریکایی تامین امنیت اسرائیل است، علاوه بر این واشنگتن از طریق حاکم کردن این نظم در خلیج فارس به دنبال فروش بیشتر سلاح به کشور‌های عربی است، اما در این میان ایران  به دنبال عبور از این نظم بوده  تا به یک نظم منطقه‌ای دست یابد. به همین خاطر در بحران‌های مختلف و مسائل امنیتی که در منطقه اتفاق می‌افتد، تهران همواره بر صلح و امنیت منطقه‌ای از طریق نقش آفرینی خود بازیگران تاکید می‌کند.

او افزود: رئیس جمهور کشورمان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد پویش صلح هرمز را ارائه دادند که بر مبنای آن کشور‌های خلیج فارس به دنبال آن باشند تا از طریق همکاری با هم یک صلح منطقه‌ای را ایجاد کنند، این مسئله پس از آن اتفاق افتاد که آمریکا اعلام کرد درصدد ایجاد یک ائتلاف دریایی در خلیج فارس است و از طریق آن می خواهد  امنیت کشتیرانی را تامین کند، این مسئله کاملا مضحک به نظر می‌رسد، چراکه واشنگتن از هزاران مایل دورتر به دنبال تامین امنیت خلیج فارس است که قطعا نیت آن امنیت خواهی برای منطقه نبوده بلکه بیشتر به دنبال مقابله با تهران و بحث ایران هراسی در منطقه بود.

دروازه‌ی دیپلماسی ایران برای همه کشور‌ها باز است/ خدشه دار شدن امنیت و ابهت آمریکا در منطقه

مرادی تاکید کرد: وزیر امور خارجه کشورمان در مقاطع مختلف مانند دوحه و نشست‌های متفاوت اعلام می‌کند که دروازه‌ی دیپلماسی ایران برای همه کشور‌ها باز است و ما به دنبال حاکم کردن امنیت منطقه‌ای هستیم. اما به نتیجه نرسیدن تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران برای امنیت منطقه‌ای به وابستکی امنیتی کشور‌های منطقه برمیگردد، هرچند تهران طرح‌های خوبی برای تامین امنیت منطقه‌ای مطرح می‌کند، اما این طرح باید از طرف کشور‌های منطقه مورد پذیرش قرار بگیرد، اما شاهد این هستیم که در بیشتر مواقع این اتفاق نمی‌افتد، چراکه کشور‌های خلیج فارس از فردای پس از جنگ جهانی دوم امنیت خود را به امنیت آمریکایی وابسته کردند، به عبارت دیگر خود را زیر چتر امنیت واشنگتن قرار دادند و ایالات متحده آمریکا در طی این سال‌ها با ایران هراسی و معرفی کردن تهران به عنوان دشمن مانع از این شد که کشور‌های خلیج فارس در صدد همکاری با ما باشند.

کارشناس مسائل منطقه با اشاره به طرح صلح هرمز، گفت: خوشبختانه این بار که پویش صلح هرمز از سوی ایران مطرح شده، مورد پذیرش چندین کشور مانند عمان، کویت و قطر قرار گرفته و احتمال می‌رود که این پویش بتواند تا حدودی موفق شود، هرچند نیازمند کار بیشتر است. در حقیقت بعد از ترور سردار سلیمانی و بحث حمله ایران به پایگاه عین الاسد نظم آمریکایی در منطقه شاهد تغییرات بسیار زیادی بوده است، به این معنا که آن امنیت، اقتدار و ابهت واشنگتن در منطقه خدشه دار شده و یک کشور برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم  و بعد از ۷۰ سال به پایگاه واشنگتن حمله کرده است، این موضوع می‌تواند نظم آمریکایی را منطقه تغییر دهد.

ایران به دنبال نظمی درون منطقه ای است

او افزود: برای تغییر دادن نظم آمریکایی و حاکم شدن یک نظم منطقه‌ای نیازمند این هستیم  که ضرباتی به نظم آمریکایی وارد شود، در حقیقت حمله به پایگاه عین الاسد مهم‌ترین ضربه‌ای بود که تاکنون به این نظم آمریکایی وارد شده و همین مسئله می‌تواند در ادامه واشنگتن را به عنوان یک عامل امنیت زدا در منطقه معرفی و زمینه را برای پذیرش نظم مورد نظر ایران فراهم کند. اما در این میان کشوری مانند عربستان، امارات و بحرین همواره مخالفت می‌کنند چراکه می‌دانند اگر نظم مورد نظر ایران را بپذیرند در مقابل تهران تنها می‌شوند، زیرا امنیت این کشور‌ها یک امنیت وارداتی و وابسته به آمریکاست.

مرادی ادامه داد: در حقیقت تصور عربستان، امارات و بحرین بر وابستگی امنیت منطقه به آمریکا کاملا اشتباه است، چراکه ایران همواره تاکید کرده که دنبال تامین امنیت منطقه بوده و با گروه‌های تروریستی، افراط گرایی و خشونت در منطقه مبارزه کرده است، طبیعتا تهران اگر بخواهد نظمی را در منطقه گسترش دهد قینا نظمی امنیت زاست نه نظم امنیت زدا. این تفاوتی است که بین نظم مورد نظر ما با نظم آمریکایی که در منطقه حاکم شده  وجود دارد، به همین خاطر می‌بینیم که تلاش‌های زیادی از سوی تهران صورت گرفته که پویش صلح به نتیجه برسد چراکه خاورمیانه تحمل جنگ و تنش جدی دیگری را ندارد.

تهران رسیدن به صلح از طریق دیپلماسی را دنبال می کند

کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه منطقه آبستن تحولات بسیار مهمی است و به نوعی در حالت انفجار قرار گرفته، تصریح کرد: فشاری که بر منطقه وارد شده مانند بادکنکی است که بسیار باد شده و تنها با یک تلنگر می‌ترکند. کشور‌های مختلف مانند عمران خان نخست وزیر پاکستان که به دنبال میانجی گری بین ایران و عربستان است به خوبی این وضعیت را درک کرده‌اند، البته تهران هم به خوبی این موضوع را می‌داند و به همین خاطر به دنبال رسیدن به صلح از طریق دیپلماسی است.

او با بیان اینکه هرگونه تنش جدیددر منطقه همه کشور‌ها را درگیر خواهد کرد، گفت: اگر قرار باشد که امنیت ایران خدشه دار و مرز‌های آن نا امن شود، بدون شک مرز‌های تمام کشور‌های خلیج فارس ناامن خواهد شد  و بدین گونه نیست که مرز‌های سایر کشور‌های منطقه حفظ شود. اساسا نظم منطقه‌ای مانند کشتی است که اکر یک جایی خدشه دار شود، آن کشتی غرق خواهد شد، به همین دلیل تهران این موضوع را دریافته و وزیر خارجه کشورمان هم در همه دیدار‌ها به دنبال رسیدن راهکاری برای تثبیت نظم منطقه‌ای است به همین دلیل اخیرا از آمادگی برای گفت‌وگو با عربستان صحبت شده است چراکه به خوبی دریافتیم امنیت منطقه‌ای در چه وضعیتی قرار دارد.

تنها راهکار رسیدن به نظم پایدار منطقه‌ای، خارج شدن نیرو‌های آمریکایی است

مرادی تاکید کرد: تا زمانی که نیرو‌ها و پایگاه‌های نظامی آمریکا با ۶۰ هزار سرباز در خاورمیانه مستقر هستند، نمی‌توان انتظار امنیت پایدار را داشت، چراکه اساسا فلسفه حضور این پایگاه‌ها ایجاد ناامنی، فروش سلاح به کشور‌های منطقه و تامین امنیت اسرائیل است، یعنی آن‌ها از طریق ناامن کردن کشور‌های منطقه می‌خواهند اسرائیل را به عنوان یک بازیگر قدرتمند معرفی کنند؛ بنابراین به نظر می‌رسد که تنها راهکار رسیدن به نظم پایدار منطقه‌ای خارج شدن نیرو‌ها و برچیده شدن پایگاه‌های آمریکایی در منطقه است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی توییتری نوشت: ایران همچنان به گفت‌وگو با همسایگان خود علاقمند است. ما آمادگی خود را برای مشارکت در هر اقدام هم افزا برای تامین منافع منطقه اعلام می‌کنیم. ما از هر گامی که امید را به مردم منطقه بازگرداند و ثبات و شکوفایی را به ارمغان آورد استقبال می‌کنیم.

بیشتر بخوانید:ظریف: ایران همچنان به گفت‌وگو با همسایگان خود علاقمند است

انتهای پیام/