به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  حجم بالای وقایع سیاسی و اجتماعی در این دوره، مجالی به مورخان و پژوهشگران برای غور بیشتر در تکاپو‌های موسیقی دانان ایرانی این عصر نداده است و آثاری مانند «سرگذشت موسیقی ایران»، نوشته زنده‌یاد استاد روح‌ا... خالقی، تنها بخشی از این موضوع را پوشش می‌دهد و به رابطه آن با اجتماع و جایگاه موسیقی در جامعه و در دربار، چندان نمی‌پردازد. در دوره ناصرالدین‌شاه، موسیقی در بسیاری از مراسم ایرانی، اعم از رسمی و غیر رسمی، رواج داشت و به مناسبت‌های مختلف، از شادی گرفته تا عزا، مورد استفاده قرار می‌گرفت.

نوشتاری که در پی می‌آید، فرازی از مقاله «پژوهشی در موسیقی و ساز‌های موسیقی نظامی دوره قاجار» از ساسان فاطمی است که در آن به انواع موسیقی و گروه‌های نوازنده در دوره ناصرالدین‌شاه و محل استفاده از آن ها، به اختصار اشاره شده است که دانستن آن خالی از لطف نیست: «دسـته‌های مـوسیقی مخصوص دربار ناصری را سه گروه یا قشر نوازنده تشکیل می‌دادند؛ نخست، دسـته‌های مـوزیک نظامی که با ساز‌های بادی و کوبی ایـرانی و اروپایـی در سـلام‌های رسمی و روز‌های عید و جشن و مجالس تعزیه‌خوانی شـاهانه در تـکیه دولت، همراه با دسته‌های دیگر موزیک نظامی حاضر می‌شدند.

این دسته‌ها را استادان موسیقی غـربی و ایـرانی رهبری می‌کردند. دوم، دسته‌های نوازندگان غـیر نـظامی که سـازهایشان بـیشتر زهـی بود و آن‌ها را «عمله طرب خاصه» مـی‌نامیدند. سـوم، هنرمندان برجسته و نامی موسیقی که معمولا به صورت تکنوازی هر یک با سـاز مـورد علاقه خود، تار یا کمانچه یـا سنتور، برای شاه مـی‌نواختند. امـا گروه اخیر هم، در واقع، همان «عـمله طـرب خاصه» بوده است. در ضمن، موسیقی‌دانان دیگری هـم وجـود داشته‌اند که به آن‌ها «عـمله طـرب» (بـدون صفت خاصه) مـی‌گفته‌اند و عـبارت بوده‌اند از مطربانی که بـه صـورت دسته‌ای فعالیت می‌کرده و در جشن‌ها و مراسم شادمانی دربار حضور می‌یافته‌اند.»

منبع: خراسان

انتهای پیام/