به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پس از خروج آمریکا از برجام بدعهدی تروئیکای اروپایی نه تنها تعاملات بانکی و مالی را برای تهران، آنگونه که در توافق هسته ای تعین شده بود محیا نکرد، بلکه  دامنه اعمال محدودیت ها  را به غذا و دارو  هم کشاند. ایران پس از مذاکرات گسترده با طرف های برجامی در چارچوب توافقی که بین ۱+۴ منعقد شده بود، گام هایی را در جهت کاهش تعهدات هسته ای برداشت.

پایبندی ایران به برجام در حالی انجام می شود که آمریکا بارها تهران را به نقض توافقی محکوم کرده است که خود بیش از یک سال و نیم است که آنرا به صورت یکجانبه ترک کرده است. تروئیکای اروپایی هم به همین بهانه سازوکار حل اختلاف را به راه انداخته اند. این فشار ها بر دولت و مردم ایران ادامه دارد و این در حالی است که  رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی هسته ای در آخرین بیانیه این سازمان اعلام کرد از زمانی که ایران گام پنجم خود در کاهش تعهدات هسته ای را برداشته است،  علیرغم اینکه به غنی سازی ادامه می دهد اما هیچگونه نقض و یا به عبارتی دیگر اقدام جدیدی در این زمینه انجام نداده است.

البته آمانو مدیر کل پیشین آژانس بین المللی هسته ای هم در تمامی گزارش های منتشر شده از سوی این سازمان به پایبندی ایران به تعهدات هسته ای خود اشاره کرده بود. اما با خروج ترامپ از برجام، این توافقنامه چطور دنبال شد؟

وقتی حنای اروپا پیش ایران رنگ باخت

 زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا خروج از برجام را امضا کرد، بسیاری از شرکت های اروپایی تحت تاثیر تهدیدهای ایالات متحده قراردادهای خود با ایران را لغو کرده  و  اروپایی ها هم اعلام کردند به دلیل خصوصی بودن این شرکت ها، آنها هم نمی توانند اقدامی در راستای برقراری روابط تهران با اتحادیه اروپا انجام بدهند!

در شرایطی که هر روز حلقه تحریم ها تنگ تر و دسترسی های ایران  به حساب های بانکی و دارایی های خود کمتر می شد، مقامات کشورمان برای برقراری توازن میان عمل به وعده های ما و بدعهدی های برجامی طرف های اروپایی گام های معکوسی را در حوزه هسته ای رقم زند.

ایران نخستین گام هسته ای خود را معطوف به  توقف فروش مازاد مواد غنی شده و آب سنگین کرد و اعلام این اقدام با یک سالگی  خروج واشنگتن از برنامه جامع اقدام مشترک همزمان شد.

اما گام دوم کمی متفاوت تر از اولی برداشته شد و طی آن ایران مهلتی ۶۰ روزه به اتحادیه اروپا  و ایالات متحده داد تا شرایط را به پیش از ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ برگردانند، ولی پس از آنکه نتیجه ای حاصل نشد، تهران محدودیت غنی سازی را کنار گذاشته و تاکید کرد که  تصمیمات جدیدی هم در مورد نیروگاه اراک گرفته خواهد شد.

نقطه عطف اقدامات متقابل تهران در قبال بدعهدی اروپا را می توان گام سوم دانست؛ چرا که این مرحله به نوعی عبور ایران از بند ۶ برجام بود، بندی که  وجود آن طرف های برجامی را به بسته شدن سایت فردو امیدوار کرده بود.

مطابق برجام ایران بیش از هزار سانتریفیوژ (۱۰۴۴) در فردو دارد که براساس توافق هسته ای قرار بود این سانتریفیوژ‌ها بچرخند، اما گاز به آنها تزریق نشود، اما با ورود به گام چهارم، گازدهی به سانترفیوژها هم آغاز شد و این اقدام ابراز نگرانی بسیاری از کشورهای اروپایی را در قبال توافق هسته ای به دنبال داشت.

در گام پنجم که تهران محدودیت در تعداد سانترفیوژها را کنار گذاشت و باز هم از لندن، پاریس و انگلیس خواست تا با عمل به بندهای برجام روح از دست رفته این توافق را به آن بازگردانند، اما آنها بازهم به صدور بیانیه و ابراز نگرانی بسنده کردند.

کوتاهی اروپا در قبال برجام و قلدری آمریکا

باوجود  اذعان آژانس بین المللی انرژی هسته ای و کشورهای اروپایی در پایبندی ایران به برجام اما واشنگتن فشار حداکثری بر اروپا جهت فعال کردن مکانیسن ماشه، این اتحادیه را تهدید  به گذاشتن تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروهای وارداتی کرده است که در نهایت منجر به عقب نشینی هر چه بیشتر کشورهای اروپایی شد.

پس از این اعمال فشار آمریکایی ها یک قدم فراتر رفته و شروع به افزایش فشارها بر ایران کردند که در همین راستا علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان هم تحریم شد.

از طرفی علاوه بر اینکه تحریم ها علیه ایران بازگردانده شدند، با وجود معافیت های دارو و اقلام غذایی از تحریم، باز هم شرکت ها تحت تاثیر تهدیدهای کاخ سفید از فروش اقلام مورد نیاز ایران خودداری کردند!

به این ترتیب بسیاری از بیماران ایرانی به مشکل برخوردند که در این میان آسیبی که به بیماری های خاص وارد می شد از همه شدید تر بود؛ تعدادی از کودکانی که به بیماری پوستی پروانه ای دچار شده بودند تحت تاثیر کمبود دارو جان خود را از دست و دادند و بسیاری از بیماران سرطانی و دیابتی نیز در تهیه داروهای خود به مشکل برخوردند.

در همین راستا تهران هم طی اظهاراتی اعلام کرده در صورت تداوم وضعیت موجود خروج از NPT را کلید خواهد زد که پس از آن جوزپ بورل مسئول هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه برای نخستین بار به ایران سفر کرده و با وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و گفت و گو کرد.

به نظر می رسد کشورهای اروپایی انتظار دارند ایران تا هر زمان که آنها تصمیم بگیرند، سکوت کرده و به تعهدات برجامی پایبند باشد؛ اما آنچه از رفتار ایران برداشت می شود، به پایان رسیدن دوران سکوت است.

گزارش از رهادخت رستگار

انتهای پیام/