به گزارش خبرنگار  حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قطب‌های منطقه غرب آسیا در بین دریایی‌های خزر، خلیج فارس و دریایی عمان قرار گرفته و به همین خاطر از گذشته تا امروز موضوع حضور در دریا برای کشورمان بسیار مهم بوده است.

ایران منافع زیادی در دریا دارد و به همین خاطر لازم است تا نیروی دریایی بسیار قوی داشته باشد، از این رو بود که فرماندهی معظم کل قوا در سال ۱۳۸۸ ، نیروی دریایی ارتش را راهبردی نامیدند و به این نیرو دستور دادند تا از تمام امکانات و ظرفیت‌های خود بهره ببرد.‌

می‌توان از بیانات رهبر معظم انقلاب این نکته را متوجه شد که منظور ایشان بازگشت نیروی دریایی به اوج قدرت مانند گذشته است، گذشته‌ای که در زمان پهلوی به وابستگی تبدیل شده بود، اما این نیرو در گذشته چگونه بوده و چقدر قدرت داشته است.

هخامنشیان اولین تشکیل‌دهنده نیروی دریایی

تشکیل اولین ناوگان دریایی در ایران مربوط به دوره هخامنشیان می‌شود، اما به صورت رسمی این نیرو در زمان افشاریان فعالیت خود را آغاز کرد و در حکومت صفویان اقداماتی برای رشد آن و مقابله با نیرو‌های پرتغالی انجام شد، اما همگی با دخالت انگلستان شکست خورد.

دخالت‌ها و اِعمال برخی فشار‌ها در زمان حکومت شاهان قاجار باعث شد تا توجه بسیار کمی به ناوگان دریایی شود، به نحوی که در این زمان یک شناور ۶۵۰ تنی از آلمان و چندین کشتی کوچک خریداری شد که به خاطر عدم توجه به آن‌ها در سواحل نزدیک بِهشهر غرق شدند.

روند به نحوی بود که نیروی دریایی ایران در مسیر نابودی قرار گرفت، اما با روی کار آمدن رضاخان که از سوی انگلستان پادشاه ایران شده بود تجهیزات غربی دوباره به سمت کشور روانه شدند؛ رضاخان میرپنج که سواد چندانی نداشت، در وابستگی کامل ابتدا تجهیزات را خرید و سپس نیرو‌هایی را برای آموزش به ایتالیا اعزام کرد.

پس از بازگشت نیرو‌های ایرانی از ایتالیا، اولین مرکز نیروی دریایی ایران نیز در شهر خرمشهر تشکیل شد که شامل پادگان، ستاد فرماندهی، مخازن و اداره بندر بود، وجود این مراکز و تجهیزات نیاز داشت تا نیرو‌های ایرانی هم پای کار بیایند و کار‌ها را هدایت کنند، اما باز هم این نیرو‌های خارجی بودند که به کشور وارد شدند و متخصصان ایرانی فقط نگاه می‌کردند.

رضاخان که کنار رفت این تصور وجود داشت با روی کار آمدن محمدرضا کمی از وابستگی ایران کم شود، اما این گونه نبود، محمدرضا هم چون پدرش کشور را بیش از پیش به غرب وابسته کرد و تجهیزات، نفرات و قطعات را با هزینه‌های فراوان می‌خرید و این در حالی بود که جوانان کشور با وجود دانش فنیِ بالا گوشه‌گیر بودند، اما انقلاب اسلامی به همه این وابستگی‌ها پایان داد.

زمانی مروارید نیروی دریایی ارتش از صدف انقلاب بیرون آمد

با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ خِیل عظیم کارکنان نیروی دریایی ارتش به انقلاب پیوستند و تا سال ۱۳۵۹ که جنگ تحمیلی آغاز شد اقدامات فراوانی را انجام دادند؛ با شروع جنگ تصور دشمن این بود که ایرانی‌ها قادر نخواهند بود از خود دفاع کنند، پس حمله گسترده‌ای را شروع کرد.

در این زمان نیرو‌های جوان و متخصص وارد صحنه شدند و کاری کردند که دشمن متعجب بماند، جوانان نیروی دریایی ارتش در روز‌های نخست جنگ، تمامی ناوشکن‌ها، ناو‌ها و ناوچه‌های موشک‌انداز را در چرخه عملیات نگه داشتند، به نحوی که در هر محلی که لازم باشد حضور داشته باشند.

همین اقدام باعث شد تا در هفتم آذر ماه ۱۳۵۹ عملیات مروارید با نتایجی فوق‌العاده انجام شود، نتیجه این عملیات انهدام شناور رزمی عراق، سکو‌های نفتی البکر والامیه، محاصره کامل دریایی بنادر بصره، فاو و ام القصر، محروم شدن کامل عراق از دریا و از همه مهم‌تر نابودی بیش از ۹۰ درصدی نیروی دریایی این کشور بود.

این عملیات چنان بود که همه کارشناسان نظامی را متعجب و وادار به اعتراف درباره قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران کرد، پس از این ماجرا بود که نیروی دریایی آمریکا وارد میدان شد و فاز درگیری دریایی با ایران را آغاز و به آب‌های سرزمینی کشورمان تجاوز کرد.

این تجاوز آشکار که در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۶۷ انجام شد، نیروی دریایی ارتش در نبردی نابرابر با نیرو‌های دریایی و هوایی آمریکا در خلیج فارس با وجود غرق شدن ناوشکن سهند و ناوچه جوشن ضرباتی مهلکی را به پیکره قوای نظامی این کشور وارد کرد که در تاریخ بی‌سابقه بوده است، اما این پایان راه نبود.

پس از پایان جنگ ۸ ساله ایران و عراق، نیروی دریایی ارتش در گام اول توانست تجهیزات موجود خود، چون ناوشکن‌ها و زیردریایی‌ها را از نظر سامانه ارتقا دهد، اما نیاز به تجهیزات یشرفته‌تر باعث شد تا فرآیند طراحی تجهیزات مختلف را در پیش بگیرند.

تجهیزاتی که داغ دل دشمن را تازه کرد

متخصصان ایرانی پیرو منویات فرماندهی معظم کل قوا اولین ناوشکن بومی را با نام جماران ساخت، این ناوشکن که بیش از ۹۰ متر طول، بیش از ۱۰ متر عرض، بیش از ۱۲۰۰ تن وزن، برد عملیاتی حدود ۳ هزار کیلومتر و سرعتی در حدود ۳۰ گره دریایی دارد انواع سامانه‌ها و تجهیزات بومی، چون توپ ۷۶ میلیمتری فجر ۲۷، توپ ۴۰ میلی‌متری فاتح و موشک سطح‌به‌هوای فجر را حمل می‌کند.

پس از جماران ناوشکن دماوند در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ به ناوگان شمال نداجا الحاق شد، این شناور با طول حدودی ۱۰۰ متر، وزن ۱ هزار و ۳۰۰ کیلوگرم و سرعت ۳۰ گره دریایی انواع تسلیحات، چون موشک دریاپایه نور را حمل می‌کند و از طرف دیگر یک پله از جماران پیش‌تر رفته و به رادار ۳ بعدی عصر مجهز شده است.

سومین شناور بومی شده جمهوری اسلامی ایران سهند نام دارد که در سال ۱۳۹۱ رونمایی و در ۱۰ آذر ۱۳۹۷ به نداجا الحاق شد تا پازل قدرتی نیروی دریایی کامل‌تر شود، طول ناوشکن سهند ۹۴ متر، عرض آن در حدود ۱۱ متر و ارتفاع آن در حدود ۱۶ متر است و می‌تواند با سرعت حدود ۳۰ گره دریایی ۱۵۰ روز دریانوردی کند.

پس از این بود که متخصصان نیروی دریایی به سمت طراحی شناور‌های پیشرفته‌تر رفتند، دنا ناوشکن جدیدی نیروی دریایی بود که با تجهیزات پیشرفته در حال ساخته شدن است، این ناوشکن که در آینده نزدیک رونمایی می‌شود در کنار دماوند ۲ قرار است به لانچر‌های پرتاب عمودی موشک مجهز شوند.

در گام جدید، نیروی دریایی حتی یک گام فراتر رفته و قصد دارد ناوشکن تریماران را بسازد که این خود اقدامی بزرگ است، چرا که دانش ساخت چنین ناوشکنی فقط در اختیار چند کشور است.

در حوزه شناور‌های تندرو نیز نیروی دریایی ارتش از سال‌ها پیش وارد میدان شده و توانسته شناور‌های زیادی را بسازد و امروز فرآیند تولید قایق‌های تندور بدون سرنشین را در پیش گرفته که با همت جوانان انقلابی دستاورد‌هایی داشته است.

اما در حوزه زیرسطح که دانشی بسیار پیچیده و سخت می‌خواهد نیز این نیرو با قدرت وارد شده و در گام اول زیردریایی غدیر را ساخت، این شناور زیرسطحی با طولی حدود ۲۹ متر در دسته زیرسطحی‌های میدجت یا همان زیردریایی‌های کوچک با وزن زیر ۱۵۰ تن قرار می‌گیرد و می‌تواند انواع اژدر‌ها را حمل و شلیک کند.

در حوزه زیردریایی‌های نیمه سنگین نیز نداجا توانست فاتح را بسازد، زیردریایی فاتح که اولین زیردریایی نیمه سنگین ایرانی محسوب می‌شود با ۵۲۷ تُن می‌تواند به مدت ۳۵ روز در عمق بیش از ۲۰۰ متری با سرعت بین ۱۱ تا ۱۴ ناتی حرکت کرده و به انجام ماموریت بپردازد.

سامانه‌های این شناور تماما ایرانی بوده و به نحوی ساخته شده‌اند که می‌تواند با استفاده از ۱۲ نوع سونار مختلف شامل انواع فعال (اکتیو) و غیرفعال (پسیو) پویش محیط اطراف خود را داشته، عمق، سرعت و صوت را تشخیص داده و حتی علیه نیرو‌های غواص دشمن نیز به‌طور مؤثر عمل کند.

در حوزه موشک و اژدر نیز امروز جمهوری اسلامی ایران حرفی برای گفتن دارد، ایران اژدر حوتی را دارد که قادر است با سرعت بسیار بالا هر شناور را نابود کند و اصلا به همین خاطر به ماهی نهنگ‌خوار معروف است و یا موشک نور دریاپایه که هر هدفی را بدون شناسایی شدن منهدم می‌کند.

در حوزه پهپادی نیز اخیرا دو پهپاد توسط نداجا رونمایی شد، پهپاد پلیکان ساخته نداجا را می‌توان اولین پهپاد عمود پرواز ایران دانست، این پهپاد قادر است با ۴ موتور خود به صورت عمودی از عرشه ناو بلند شود و سپس به صورت کروز حرکت افقی را آغاز، ماموریت را انجام و مجددا باز گردد؛ با این پهپاد شعاع عملیات نداجا افزایش چشم‌گیری یافته است.

پهپاد دوم این نیرو سیمرغ دریاپایه نام دارد که می‌توان آن را نمونه دریاپایه شاهد ۱۲۹ معرفی کرد، این پهپاد طولی در حدود ۸ متر، فاصله دو سر بال ۱۶ متر و قطر بدنه ۶۵ الی ۷۵ سانتیمتر است که با برد ۱۵۰۰ کیلومتری، سقف پروازی ۲۴ هزار پا و مدوامت پروازی ۲۴ ساعته به نوعی چشمان تیزبین نیروی دریایی است.

ساخت چنین تجهیزاتی نشان می‌دهد تمامی نیرو‌های مسلح به خصوص نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران با متخصصان جوان قادر هستند هر تجاوزی را پاسخ دهند، البته راه طولانی باقی مانده که باید طی شود که با این جوانان حتما پیموده می‌شود.

انتهای پیام/