به گزارش خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، روز جهانی تئاتر را میتوان از روزهای خوب عرصه هنر دانست که برای هنرمندان ارزشمند است. این روز یادآور هنری است که زندگی را به جریان میاندازد. پوریا عبدی بازیگر، کارگردان و نویسنده تئاتر برای روز جهانی تئاتر متن زیر را یادداشت کرده است:
«هشتم فروردین؛ مصادف با بیستوهفتم مارس، روز جهانیِ تئاتر نامگذاری شده. این روز به پیشنهاد انستیتوی بینالمللی تئاتر، در یونسکو ثبت گردید و از سال ۱۹۶۱ تا کنون، همهی اقوام و ملیتها هفتم فروردین را جشن میگیرند. پیام سالانهی این روز، هر سال توسط یکی از صاحبنظران و هنرمندان عرصهی تئاتر انتخاب میشود و به تاثیر و تقابل تئاتر در عرصهی بینالمللی اختصاص مییابد. تاکنون بزرگانی، چون ادوارد آلبی، آرتور میلر، داریوفو، آگوستو بوال، ژان کوکتو، پابلو نرودا، جسیکا کاوا و... پیامهای مرتبط با روز جهانی تئاتر را انتخاب کردهاند.
شاید بد نباشد در این روز شناختی عامتر نسبت به «تئاتر» ارائه گردد. چراکه معمولاً مطالعه پیرامون «تئاتر» در گروی مطالعهی کتب تاریخی، تئوری و فلسفیِ سنگین و ثقیل امکان مییابد. به همین دلیل شاید ارائهی مطلبی، جهت شناخت عمومیِ جامعه پیرامون «تئاتر» بتواند علاقهمندی بیشتری در بین مردم برای تماشای «تئاتر» ایجاد نماید.
«تئاتر» یکی از هنرهای هفتگانه است و عوامل پیدایش آن به ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و آیینی نمایشی به نام دیونیزوس در یونان باستان برمیگردد. این آیین نمایشی داستانی داشت و به گونهای نمایشی اجرا میشد. از این رو موجبات سرگرمیِ مردم را نیز در کنار عبادت فراهم میآورد. همین مسئله سبب شد تا رفتهرفته شکل آن نمایشیتر شود و بنیاد داستانیِ آن نیز تغییر کند. این تغییرات منجر به پیدایش نمایش شد، نمایشی که تدریجاً به سرتاسر جهان نفوذ کرد و بخشی از هنر و فرهنگی مردم جهان شد.
در ایران نیز آیینهای نمایشیِ بسیاری چه در فرهنگ ملی و چه در فرهنگ مذهبیِ ما وجود دارد. از جملهی آنها میتوان به چهارشنبه سوری، میرِ نوروزی، عزاداری سرور و سالار شهیدان، سوگ سیاوش و... اشاره نمود؛ که این آیینها نیز کمکم در دل خود نمایشهایی را نیز مثل تعزیه، سیاهبازی، نقالی، سایهبازی، نمایشهای تخت حوضی و... پدید آورد.
افکار عمومیِ غالب بر جامعهی غیرتئاتریِ ما، دو برداشت از کلمهی «تئاتر» دارد. یعنی وقتی اسم «تئاتر» را میآوریم، اکثر مردم یکی از این دو برداشت در ذهنشان نقش میبندد، اما این برداشتها کدامند؟ یکی نمایشهای سنگین با بازیهای اغراق شدهی قرن نوزدهم است و دیگری نمایشهای پُرمخاطب و خندهآوری که در خلال جُنگها اجرا میشود.
دومی پُرمخاطبتر است. چراکه مردم بدون در نظر گرفتن محتوا، بلیط یک جُنگِ خندهآور را تهیه میکنند و در خلال آن به تماشای نمایشی متشکل از شوخیهای عام، حرکات موزون و موسیقی مینشینند.
اما تعریف اول کاملاً کسالت بار است. این در حالی است که امروزه به ندرت چنین نمایشهایی روی صحنه میروند. در حال حاضر نمایشهایی که تنها برای سرگرمی و خنده ساخته نمیشوند، کاملاً نسبت به نمایشهای کسالت بار در قرن نوزدهم تغییر کردهاند و همه چیزشان نو، بدیع و هیجان انگیز شده. نمایشهایی که از متن نمایشیِ قدرتمند، کشمکشهای داستانیِ باورپذیر، تصاویر چشمنواز و تفکری چالش برانگیز تشکیل شدهاند و دارای سبکها و شیوههای گوناگونی از اجرا هستند که مخاطب تئاتر میتواند با توجه به سلیقه و نیازهایش کمدی، تراژدی یا گونهای دیگر را انتخاب کند، اما، چون شناخت عمومی، نسبت به این گونه نمایشها اندک است؛ مردم همچنان با تصور کسالت بار بودن آنها، استقبال چندانی از نمایشهای اندیشهمحور نمیکنند. این نمایشها را اکثراً دانشآموختگان دانشکدههای هنرهای نمایشی به وجود میآورند و استقبال اندک مردم از آنها، گیشهی اجرایشان را متزلزل میکند.
گرچه «تئاتر» در سبد نیازهای بسیاری از خانوادههای ایرانی نیست، اما شاید روز جهانی تئاتر بهانهی خوبی برای بازنگریِ بخش تئاتربینِ جامعه، پیرامون این دست نمایشها باشد تا در کنار جُنگها، چالشهای مدرن و تصاویر اعجاب انگیز نمایشهای فاخر نیز مورد حمایت و استقبال عموم مردم واقع شود.»
انتهای پیام/