به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از بوشهر، در روز‌هایی که همه به فکر مبارزه با کرونا و حفظ سلامت مردم هستند، کسانی در استان بوشهر برای حفظ امنیت غذایی مردم مدت‌هاست مبارزه با ملخ را در پیش گرفته‌اند. آفتی کوچک، اما سمج که از در بیرونش می‌کنند از پنجره می‌آید.

کارشناسان و کارکنان جهاد کشاورزی و در کنار آنان کشاورزان از اول اسفند پارسال یعنی بیش از دو ماه پیش، از وقتی که نخستین ملخ‌ها در استان بوشهر دیده شدند، مبارزه را شروع کردند.همزمان با گروه‌های مبارزه، گروه‌های پایش هم دست به کار شدند تا هر جا ملخی هست سمپاشی شود.

احمد سبحانی مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از بوشهر، می‌گوید: مبارزه با ملخ از ابتدا تا کنون به طور مداوم ادامه داشته و گروه‌های مبارزه بدون وقفه سمپاشی را انجام داده‌اند.

به گفته سبحانی، ۳۵ گروه پایش کانون ملخ‌ها را پیدا می‌کنند و با توجه به گستردگی کانون، ۲۰ تا ۲۵ گروه مبارزه نیز سمپاشی را بر عهده دارند که هر گروه شامل پنج تا ۱۰ نفر است.

وقتی تغییر رفتار ملخ، مبارزه را دشوار می‌کند

او به دشواری‌های مبارزه با ملخ اشاره می‌کند و می‌گوید: ملخ‌ها این بار بیشتر به مناطق سخت‌گذر و کوهستانی رفته‌اند که باعث شده مبارزه با آنها فقط با تراکتور و سمپاش کولی ممکن باشد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر وزن هر سمپاش کولی را ۷ تا ۸ کیلو و ظرفیت مخزن آن را ۱۲ لیتر عنوان کرد و گفت: در برخی مسیر‌ها امکان حضور تراکتور نیست و گروه‌های مبارزه با حمل سمپاش ۲۰ کیلویی، مسیر‌های سخت را در کوه می‌پیمایند. به جز وزن سنگین و مسیر دشوار، باید لرزش موتورسمپاش را هم در زمان سمپاشی به دشواری‌های کار اضافه کرد.

سبحانی یک ساعت کار در کوه را معادل چهار ساعت کار در دشت می‌داند و می‌گوید: اوایل، چون ملخ‌ها بالدار بودند و در روز به سرعت جابه‌جا می‌شدند، شب‌ها باید با آنها مبارزه می‌کردیم و این هم یکی دیگر از دشواری‌های کار بود. او معتقد است که به این سختی‌ها باید سروکار داشتن با سم را هم اضافه کرد، زیرا اگرچه سم‌ها مورد تایید هستند، اما به هر حال ماده شیمیایی محسوب می‌شوند.

ملخ همزمان با شیوع کرونا در کشور به استان بوشهر هجوم آورد. اتفاقی که کار گروه‌های مبارزه را سخت‌تر کرد و باید موازین بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری را هم رعایت می‌کردند.

آفتی همه فن حریف

برای درک بهتر موضوع قدری بیشتر با این حشره به ظاهر کوچک، اما آفتی همه فن حرف آشنا شویم.

برخی  آن را ملخ دریایی نامیده‌اند در حالی که نام اصلی آن ملخ صحرایی است، اما، چون از طریق خلیج فارس و دریای عمان وارد کشور شده به آن ملخ دریایی هم گفته اند. این نوع ملخ هرگز بومی ایران نبوده و کانون‌های دائمی آن آفریقا، عربستان، هند و پاکستان است.

ملخ‌های صحرایی که از طریق تخم ریزی گسترش پیدا می‌کنند قادرند در هر دوره صد‌ها تخم را در یک غلاف وارد خاک کنند. آن‌ها روزانه معادل وزن خود، غذا می‌خورند. هر هزار و ۱۰۰ ملخ، در یک روز می‌تواند معادل یک انسان یعنی حدود دو کیلوگرم از محصولات غذایی را استفاده کند.

گفته می‌شود هر ملخ در مجموع قادر به گذاشتن ۳۰۰ تا ۴۰۰ تخم است که تبدیل به پوره می‌شود و اگر نتوان جلوی تخم‌ریزی ملخ‌های بالدار صحرایی را گرفت، میزان افزایش آن‌ها قابل شمارش نخواهد بود.

کارشناس حشره شناس و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر گفت: یکی از دلایل اصلی هجوم ملخ‌های صحرایی بارندگی‌های خوب چند سال اخیر و آب و هوای مناسب است.

فرزاد کرم پور بیان کرد: ملخ‌ها می‌توانند حدود ۵۰ کیلومتر در روز پرواز کنند. هر تخم این حشره می‌تواند در ۱۵ روز به پوره تبدیل شود. ملخ در این دوره به علت نداشتن بلوغ جسمی و نداشتن توانایی پرواز، مصرف غذایی بالایی دارد و آسیب‌های جدی ملخ به سبزینه گیاهان در این دوره اتفاق می‌افتد.

ملخ صحرایی در ۵۰ کشور دنیا زیست می‌کند

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از بوشهر، گفت: آفت ملخ صحرایی در شمال آفریقا، جنوب ایران، عربستان، پاکستان وهندوستان، وجود دارد و اکنون در حال تولید نسل است.

احمد سبحانی افزود: این آفت در ۵۰ کشور دنیا زیست می‌کند و کانون‌های زمستانه، بهاره و تابستانه تشکیل می‌دهد.

او ادامه داد:در ایران ملخ از پیش از بهار، وارد می‌شود و تا اوایل تابستان می‌ماند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به اینکه هر ملخ می‌تواند تا ۲۵۰ تخم بگذارد، گفت: این حشره در محیطی ماسه‌ای که رطوبت کافی داشته باشد تخم‌گذاری می‌کند. تخم‌های آن که شبیه دانه برنج است، در فاصله ۵ تا ۱۰ سانتیمتری خاک قرار می‌گیرد وبا توجه به دمای محیط ۲۵ تا ۴۵ روز بعد به پوره تبدیل می‌شود.

سبحانی با اشاره به مراحل رشد ملخ، افزود: بچه ملخ اول حالت رونده دارد و ریز است، بعد درشت می‌شود و خال زرد روی بدنش آشکار می‌شود، در مرحله سوم تغذیه از باغ‌ها، جنگل‌ها و مزارع را آغاز می‌کند، در مرحله چهارم تغذیه‌اش بیشتر و در مرحله پنجم بال دار و بسیار پرخوراک می‌شود.

او بیان کرد: ملخ دو گرم وزن دارد و می‌تواند معادل وزن خود خوراک بخورد. اگر چه دو گرم شاید به چشم نیاید، اما باید در نظر گرفت که ملخ‌ها در جمعیت‌های زیاد به طور مثال ۱۰ یا ۲۰ میلیونی به هر منطقه می‌روند و خسارت زیادی وارد می‌کنند.

از کی سر کله ملخ‌های صحرایی در کشور پیدا شد؟

آبان سال ۹۷ بود که ملخ‌های صحرایی از شبه جزیره عربستان، امارات و عمان به سمت ایران حرکت کردند و یک هفته بعد اولین دسته‌های آن‌ها در بندر نخیلو هرمزگان دیده شدند. این هجوم بار دیگر در سال ۹۸ هم دیده شد.

کیت کرسمن نماینده فائو و دبیر کمیسیون مبارزه با ملخ صحرایی در جنوب غرب آسیا، ورود این حجم از آفت ملخ به ایران را در ۵۰سال گذشته بی‌سابقه توصیف کرد و گفت: به دلیل فراوانی ملخ‌ها و گستردگی مناطق تاثیرگذار، امکان کنترل کامل اوضاع وجود نداشت.

سال ۹۷ و اوایل ۹۸، عملیات مبارزه با ملخ در سطح ۷۵۰ هزارهکتار از اراضی ۹ استان شامل، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان، بوشهر، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، ایلام و خراسان جنوبی صورت گرفت.

کارشناسان معتقدند این حشرات ۴ تا ۷ سال در کشور مهمانند.

بوشهر یکی از میزبانان مهمان ناخوانده

هجوم ملخ از خرمشهر در خوزستان تا چابهار در سیستان و بلوچستان را درگیر کرده است با آغاز فصل زمستان و خنک شدن آب و هوا در شهر‌های جنوبی کشور، ورود ملخ‌ها به این مناطق افزایش یافته است به طوری که می‌توانند در یک شبانه‌روز خود را به مقصد رسانده و تولید مثل کنند.

استان بوشهر یکی از استان‌هایی است که مثل نوبت گذشته اکنون هم میزبان ملخ‌هاست.

بهمن سال ۹۷، نخستین بار ملخ‌ها به این استان هجوم آوردند، و مبارزه با آن‌ها در دو مرحله تا تیر ادامه داشت. به طوری که ۱۰۴ هزارهکتار از اراضی استان علیه ملخ سمپاشی شدند و آسیبی به مزارع و باغ‌ها وارد نشد.

آذر ۹۸، مسئولان جهاد کشاورزی استان بوشهر بر اساس گزارشی که از سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد داشتند اعلام کردند که دوباره ملخ‌ها به این استان می‌آیند. اتفاقی که در نخستین روز زمستان رخ داد.

دفعه پیش ملخ‌ها بیشتر در مراتع بودند، اما کارشناسان می‌گویند اکنون این آفت مزارع و باغ‌ها را تهدید می‌کند و پیش بینی می‌کنند میزان خسارت‌ها دست کم سه برابر نوبت پیش باشد.

افزایش سه برابری ملخ‌ها

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از بوشهر، گفت: در زمینه مبارزه با ملخ، استان‌های هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان گروه هدف اول هستند و سپس استان‌های فارس، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد در گروه هدف دوم قرار دارند.

خسرو عمرانی با اشاره به افزایش سه برابری هجوم ملخ‌ نسبت به سال قبل، افزود: در استان بوشهر عمده شهرستان‌های درگیر با ملخ صحرایی، تنگستان، دیر، دشتستان و دشتی است که دهیاری‌ها، شورا‌ها و مقام‌های محلی همگی به کمک سازمان جهاد کشاورزی آمده‌اند تا هر چه زودتر از این بحران خلاص شوند.

او تاکید کرد: با توجه به اینکه پیش از این، شاهد ورود ملخ بودیم آمادگی فنی و تجهیزاتی داشتیم.

معاون سازمان جهاد کشاورزی بوشهر، ادامه داد: پارسال سمپاشی زمینی و هوایی انجام می‌شد، اما امسال سمپاشی تنها زمینی انجام می‌گیرد زیرا می‌توان با هزینه‌ای کمتر عملکردی بهتر و بیشتر انجام داد.

عمرانی، درباره سمپاشی هوایی نیز بیان کرد: هواپیما در هر پرواز می‌تواند ۲۰۰ تا ۲۵۰ هکتار را سمپاشی کند و بیشتر به درد مناطقی می‌خورد که نمی‌توان با خودرو به آنجا رفت .

او گفت: پارسال در یک مرحله سمپاشی متوقف شد، اما امسال به صورت پیوسته و تاثیر مبارزه با این آفت را ادامه خواهیم داد.

معاون سازمان جهاد کشاورزی بوشهر عنوان کرد: برای مقابله با این نوع ملخ طبق توصیه و تاکید رسمی سازمان فائو و سازمان حفظ نباتات از دو نوع سم ملاتیون و دلتامترین دسیس استفاده می‌شود که کمترین مشکل را برای محیط زیست دارد.

پیش بینی شده است امسال سطح مبارزه با ملخ در استان بوشهر با افزایش دو برابری نسبت به پارسال به ۲۰۰ هزار هکتار برسد.

آفتی سمج که امنیت غذایی را تهدید می‌کند

سرپرست وزارت جهادکشاورزی که هشتم اسفند برای بررسی نحوه مبارزه با ملخ به شهرستان دشتی استان بوشهر سفر کرده بود، ملخ را آفتی سمج نامید و گفت: ملخ مهاجر یکی از آفات جدی تهدید امنیت غذایی و ایجاد فقر است که در حال حاضر آفریقا به شدت درگیر این آفت است.

عباس کشاورز افزود: ملخ به قدری اهمیت دارد که نهادی در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) آن را رصد می‌کند و به کشور‌های مختلف اطلاع می‌دهد که جمعیت این آفت اکنون کجاست.

او با اشاره به آمادگی برای مبارزه با ملخ در کشور، ادامه داد: ملخ‌ها پارسال بعد از چند دهه وارد کشور ما شد و با سمپاشی ۷۵۰ هزار هکتار آن را مدیریت کردیم و تقریبا هیچ خسارتی گزارش نشد.

سرپرست وزارت جهادکشاورزی گفت: این آفت به صورت عمومی در جنوب مستقر می‌شود؛ سرما و گرما را دوست ندارد. در زمان‌های معتدل به کشورمان می‌آید و بعد هم به پاکستان هندوستان و ارتفاعات هیمالیا مهاجرت می‌کند.

مبارزه در گرمای هوا

مبارزه با ملخ با تمام دشواری‌ها در روز‌هایی که هوا در استان بوشهر گرم شده و گاهی در برخی نقاط به بالای ۴۰ درجه سانتیگراد رسیده، همچنان ادامه دارد.

هر چند ملخ وقتی هوا گرم شود مهاجرت می‌کند، اما خبر‌ها حاکی از هجوم دسته‌های جدید ملخ در روز‌های آینده است و مسئولان جهاد کشاورزی معتقدند مبارزه با این آفت تا اوایل تابستان ادامه خواهد داشت.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: با توجه به پیش‌بینی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) احتمال هجوم دسته جدیدی از ملخ‌ها به سمت استان‌های جنوبی وجود دارد که باید تدابیر لازم در زمینه مقابله با این آفت انجام شود.

محمد تقی منوچهری با اشاره به استفاده بیش از ۱۸ تن سم برای سمپاشی عرصه‌های طبیعی، مزارع و باغ‌ها در استان بوشهر بیان کرد: محدودیتی برای تامین سم مورد نیاز وجود ندارد و اکنون ۲۰ تن سم ذخیره سازی شده است

همکاری همگانی لازمه موفقیت

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر قدردان همیاری کشاورزان، دهیاران، اعضای شوراها، دامداران، زنبورداران وعشایر است، زیرا با همه امکاناتی که در اختیار داشتند به کمک آمدند تا ملخ به مزارع و باغ‌ها آسیب نزند و مشکلی برای تولید محصولات کشاورزی پیش نیاید.

سبحانی می‌گوید: استاندار و مسئولان استانی هم به خوبی پشتیبانی کردند تا مبارزه با ملخ آن طور که باید پیش رود.

هرچند بیشتر تمرکز مردم و مسئولان بر روی فراگیری ویروس کروناست، اما نباید فراگیری ملخ‌های صحرایی که امنیت غذایی کشورمان را هدف گرفته نادیده بگیریم.

اگر بخواهیم امسال نیز این بحران را پشت سر بگذاریم و کشاورز و محصولات کشاورزی که امنیت غذایی کشور در گرو آن‌هاست آسیب نبینند همه باید پای کار باشند.

گزارش از مژده پاینده

انتهای پیام/م