به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، گاستریت یا ورم معده چیست؟ بسیاری از افراد در ایام نوروز به دلیل بهم ریختن برنامه غذایی و تغذیه متفاوت‌تر از روز‌های عادی دچار معده درد، ورم معده یا به اصطلاح گاستریت می‌شوند در ادامه علت این بیماری و روش‌های درمان آن را مطالعه کنید.

برای ورم معده Gastritis چه کنیم؟

ورم معده یا گاستریت Gastritis بیانگر شرایطی است که دارای یک وضعیت مشترک هستند: التهاب پوشش داخلی معده. ورم معده معمولا نتیجه عفونت باکتریایی است، همان باکتری که منجر به زخم معده می‌شود. آسیب رسیدن به معده، استفاده از برخی دارو‌های ضد درد و عوامل موثر در بروز ورم معده می‌باشند.

ورم معده ممکن است به طور ناگهانی اتفاق بیفتد و خود را نشان دهد و یا ممکن است در طول زمان و به تدریج معده را دچار مشکل کند. در برخی موارد ورم معده منجر به بروز زخم معده و یا حتی سرطان معده می‌شود. به هرحال برای اکثر بیماران این بیماری زیاد جدی نبوده و به سرعت درمان می‌شود.

علایم ورم معده چیست؟

نشانه‌ها و علائم ورم معده عبارتند از:

سوزش سر دل (سو هاضمه) یا درد در قسمت فوقانی شکم که ممکن است با غذا خوردن بهتر یا بدتر شود.
تهوع
استفراغ
احساس پر بودن پس از خوردن غذا در قسمت فوقانی شکم

به هرحال ورم معده همیشه دارای نشانه نیست.

چه زمانی برای گاستریت معده به پزشک مراجعه کنیم؟

تقریبا همه دچار مشکلات گوارشی یا حساسیت‌های معده شده اند. بیشتر حساسیت‌های معده کوتاه مدت بوده و نیازی به درمان ندارند. اگر یک هفته یا بیشتر است که نشانه‌های ورم معده را در خود مشاهده می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر پس از مصرف دارو‌های تجویز شده یا دارو‌های موجود در بازار، به ویژه آسپرین یا دیگر ضد دردها، هنوز احساس ناراحتی در معده‌ی خود می‌کنید، پزشک خود را مطلع سازید.

اگر خون بالا می‌آورید یا در مدفوع خود خون مشاهده کردید و یا مدفوع شما قیری شکل و سیاه است، فورا به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.

علت بیماری ورم معده

همانطور که پیش از این ذکر شد، ورم معده التهاب دیواره‌ی داخلی معده است. ضعف در مخاط داخلی معده که از دیواره معده محافظت می‌کند، باعث آسیب رسیدن به دستگاه گوارش می‌شود. برخی بیماری‌ها و شرایط خطر بروز ورم معده را افزایش می‌دهد.

ورم معده به تدریج یا به طور ناگهانی بروز می‌کند و درمان آن تا مدتی طول می‌کشد.

عوامل تشدید کننده ورم معده

عواملی که احتمال بروز ورم معده را افزایش می‌دهند، عبارتند از:

گاستریت معده بر اثر عفونت باکتریایی

گرچه عفونت با هلیکوباکتر پیلوری از شایع‌ترین عفونت‌های انسانی در سراسر جهان محسوب می‌شود، تنها تعداد کمی از افراد مبتلا به این عفونت به ورم معده یا اختلالات مشابه در معده در معده دچار می‌شوند.

پزشکان معتقدند که حساسیت به این باکتری موروثی است یا به خاطر سبک زندگی اشتباه، مانند سیگار کشیدن یا میزان استرس بالا، رخ می‌دهد.

مصرف زیاد ضد درد‌ها و ورم معده

ضد درد‌های رایج – مانند آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و غیره) و ناپروکسن (Aleve, Anaprox) – ممکن است باعث ورم معده (گاستریت) حاد یا مزمن شوند. مصرف منظم این ضد درد‌ها یا مصرف بیش از حد آن‌ها ماده‌ی اصلی محافظت کننده دیواره‌ی داخلی معده را کاهش می‌دهد. اگر کمتر از ضد درد‌ها استفاده کنید، مشکلات معده کمتر خواهند شد. استامینوفن باعث ورم معده نمی‌شود.

گاستریت معده بر اثر افزایش سن

ابتلا به ورم معده در افراد مسن بیشتر است، چرا که دیواره‌ی داخلی معده با افزایش سن نازک‌تر می‌شود، به علاوه ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری و اختلالات ایمنی در افراد مسن بیشتر می‌باشد.

استرس و آسیب و بروز ورم معده

استرس‌های شدید ناشی از جراحی، آسیب یا عفونت‌های شدید می‌تواند باعث ورم معده حاد شود.

حمله‌ی بدن به سلول‌های معده

این بیماری گاستریت خودایمنی نامیده می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به سلول‌های تشکیل دهنده‌ی دیواره‌ی داخلی معده حمله می‌کند. این حمله باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن واکنشی نشان دهد که باعث از بین رفتن سد محافظ داخل معده می‌شود.

گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به دیگر اختلالات خود ایمنی، مانند هاشیموتو*Hashimoto و دیابت نوع ۱، شایع‌تر است. گاستریت خود ایمنی با کمبود ویتامین B ۱۲ نیز در ارتباط است.

* هاشیموتو Hashimoto: در بیماری هاشیموتو سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند. گاهی این التهاب منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می‌گردد.

بیماری‌ها و شرایط دیگر

ورم معده ممکن است مربوط به شرایطی مانند HIV/AIDS و بیماری کرون و عفونت‌های انگلی باشد.

پیامد‌های ورم معده

ورم معده درمان نشده بیماری‌های زخم معده و خونریزی معده را در پی خواهد داشت. این بیماری به ندرت باعث بروز سرطان معده می‌شود، به ویژه اگر دیواره‌ی معده‌ی بیمار نازک شده و یا تغییراتی در آن به وجود آمده باشد. اگر نشانه‌های بیماری علیرغم درمان و مصرف دارو، بهبود نمی‌یابند به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آزمایشات لازم و تشخیص و درمان ورم معده

گرچه پزشک پس از صحبت کردن با بیمار و انجام معاینات لازم به ورم معده مشکوک می‌شود، اما برای قطعیت در علل این نشان ها، آزمایشاتی لازم خواهد بود، برخی از این آزمایشات عبارتند از:

آزمایش برای باکتری هلیکوباکتری پیلوری

پزشک آزمایشاتی را تجویز می‌کند تا اطمینان حاصل کند که شما مبتلا به باکتری هلیکو پیلوری نیستید. نوع آزمایشاتی که انجام می‌دهید بستگی به وضعیت شما دارد. باکتری هلیکوپیلوری طی یک آزمایش خون یا آزمایش مدفوع یا تست تنفس کشف می‌شود.

در تست تنفس، فرد بیمار یک لیوان از مایع بی رنگ و بی طعمی را می‌نوشد که حاوی کربن رادیواکتیو می‌باشد. باکتری هلیکو پیلوری مایع را در داخل معده می‌شکند. سپس فرد در داخل یک کیسه بازدم انجام می‌دهد. اگر وی دچار عفونت هلیکوپیلوری شده باشد، نمونه تنفس وی حاوی کربن رادیو اکتیو خواهد بود.

استفاده از آندوسکوپی برای معاینه‌ی قسمت فوقانی سیستم گوارشی

طی آزمایش آندوسکوپی، پزشک یک لوله‌ی انعطاف پذیر را که به یک دوربین مجهر می‌باشد، وارد گلو، مری، معده و روده‌ی کوچک می‌کند. با استفاده ار این فرایند پزشک به دنبال نشانه‌های التهاب در معده می‌باشد. اگر منطقه‌ی مشکوکی یافت شود، نمونه‌ای از بافت آن برای آزمایشگاه برداشته می‌شود (بیوپسی). بیوپسی وجود باکتری هلیکوپلیریوم را نیز مشخص می‌کند.

استفاده از اشعه‌ی ایکس برای قسمت فوقانی سیستم گوارشی

با خوردن باریوم، اشعه‌ی ایکس تصاویری از مری، معده و روده‌ی کوچک برای مشاهده‌ی عوامل غیرطبیعی، ارائه می‌دهد. برای قابل رویت شدن زخم ها، بیمار مایع سفیدی را می‌نوشد که حاوی باریوم می‌باشد و دیواره‌ی دستگاه گوارش را می‌پوشاند.

درمان ورم معده به عوامل خاصی بستگی دارد. ورم معده حاد به وسیله‌ی دارو‌های ضدالتهابی و غیراستروئیدی یا الکل بروز می‌کند و ممکن است با متوقف کردن مصرف این مواد بهبود یابد.

ورم معده‌ی مزمن به وسیله‌ی باکتری هلیکوپیلوری بروز کرده و به وسیله‌ی آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شود. در بسیاری از موارد نیز دارو‌هایی تجویز می‌شوند که روی اسید معده تاثیر گذاشته و آن را کاهش می‌دهند باعث بهبود نشانه می‌شوند.

دارو‌هایی که برای درمان گاستریت معده استفاده می‌شوند، عبارتند از:

آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری هلیکوپیلوری

اگر وجود باکتری هلیکوپیلوری در سیستم گوارشی بیمار کشف شود، پزشک ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها را برای از بین بردن این باکتری، تجویز خواهد کرد. از جمله این آنتی بیوتیک‌ها عبارتند از کلاریترومایسین (Biaxin) و آموکسی سیلین یا مترونیدازول (Flagyl). آنتی بیوتیک‌های تجویز شده را به طور کامل، بین ۱۰ تا ۱۴ روز، مصرف کنید.

دارو‌هایی که تولید اسید معده را مسدود می‌کنند

مسدود کننده‌های پمپ پروتون با مسدود کردن سلول‌های تولید کننده‌ی اسید، اسید معده را کاهش می‌دهند. این دارو‌ها عبارتند از امپرازول (Prilosec)، لانزوپرازول (Prevacid) رابپرازول (Aciphex)، اسموپرازول (Nexium)، دکسلانزوپرازول (Dexilant) و پنتوپرازول (Protonix). مصرف طولانی مدت مسدود کننده‌های پمپ پروتون، به ویژه به میزان بالا، خطر شکستگی لگن، مچ و ستون فقرات را افزایش می‌دهد. در مورد مکمل کلسیم برای کاهش خطر اینگونه شکستگی ها، با پزشک خود مشورت کنید.

دارو‌هایی که اسید معده را کاهش می‌دهند

مسدود کننده‌های اسید – که مسدود کننده‌های هیستامین هم نامیده می‌شوند – میزان اسید آزاد شده در سیستم گوارشی را کاهش می‌دهند و درد مربوط به ورم معده را کاهش داده و به بهبود کمک می‌کنند. برخی از این کاهنده‌های اسید عبارتند از رانیتیدین (زانتک)، فاموتیدین (پپسید)، سایمتیدین (تاگامت) و نیزاتیدین (اکسید).

آنتی اسید‌های خنثی کننده‌ اسید معده

ممکن است پزشک یک آنتی اسید برای بیمار تجویز کند. آنتی اسید‌ها نقش اسید معده را خنثی می‌کنند و به همین دلیل باعث کاهش سریع درد می‌شوند. به هرحال این دارو‌ها دارای عوارض جانبی، مانند یبوست یا اسهال، هستند.

پیشگیری از ورم معده و سبک زندگی مناسب

چگونگی انتشار باکتری هلیکوپیلوری مشخص نشده، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند این باکتری قابل انتقال از شخصی به شخص دیگر می‌باشد یا به وسیله‌ی آب یا غذای آلوده مبتلا می‌شوند. اقدامات پیشگیرانه برای محافظت در مقابل این باکتری عبارتند از شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون و خوردن غذا‌هایی که کاملا پخته شده اند. با رعایت نکات بالا از مبتلا شدن به ورم معده جلوگیری کنید تا به این بیماری مبتلا نشوید.

منبع: ایران ناز

انتهای پیام/