به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، روی آوردن به غذاهای آماده و به اصطلاح مدرن و به فراموشی سپردن غذاهای سنتی و بومی در هر منطقه یکی از چالش های تغذیه مردم میهن مان است و اکثریت خانواده ها بدلیل رایج نبودن غذاهای بومی مصرف این نوع غذاهای مفید را رهاکرده اند.

غذاهای بومی از نظر ارزش غذایی، در دسترس بودن مواد اولیه، تازگی، عاری بودن از نگهدارنده های شیمیایی و همچنین ارزان بودن از بهترین مواد غذایی در مناطق مختلف کشور محسوب می گردند . علاوه بر آن غذاهای بومی حامل پیام های فرهنگی بوده و نقش بسزایی در افزایش ارتباط نسل ها و حفظ هویت فرهنگی ایفا می کنند.

غذا فقط یک منبع تغذیه ای به شمار نمی آید بلکه در تمام جوامع نقش های متعددی داشته و به طور عمیقی در تمام جنبه های اقتصادی ، اجتماعی و مذهبی زندگی روزمره ریشه دارد .

غذا می تواند به عنوان نمادی برای نشان دادن هویت گروه مورد استفاده قرار گیرد. غذاها و نوشیدنی های بومی از بسیاری جهات بر غذاها و نوشیدنی های رایج فعلی برتری دارد و بسیاری از مواد اولیه غذاها و نوشیدنی های بومی اساساً از منابع گیاهی تهیه شده و به سهولت و با کمترین هزینه ممکن قابل دسترسی است.

علیرضا شناسایی رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد در گفت‌ و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، گفت: غذاهای سنتی گناباد در حال تبدیل شدن به برند در کشور است و مردم بسیار به این غذاها روی آورده اند که در حال حاضر هر گردشگر خارجی به گناباد سفر می‌کند سه مسئله قنات قصبه، مهمان نوازی مردم و غذاهای سنتی این شهر بسیار مورد توجه او قرار می‌گیرد.

او ادامه داد: با فعالیت  ۱۰ اقامتگاه بومگردی در شهرستان گناباد، غذاهای محلی زیادی طبخ می شود که علاقه مندان زیادی در سراسر کشور دارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد گفت: در این اقامتگاه ها، شش نوع غذای محلی نظیر آش جوشپره، لخشک، گندم پلو و قورمه طبخ می شود.

شناسایی افزود: با توجه به نقش بسیار مهم و اساسی تغذیه در سلامت جامعه و ویژگی هایی غذاهای بومی بومی، در صورت شناسایی این نوع غذاها و بررسی علمی آنها از نظر ترکیب و ارزش غذایی، می توان بسیاری از غذاهای بومی را بهینه سازی کرده و سپس آنها را در سطح جامعه ترویج نمود.

او تصریح کرد: غذا فقط یک منبع تغذیه ای به شمار نمی آید بلکه در تمام جوامع نقش های متعددی داشته و به طور عمیقی در تمام جنبه های اقتصادی ، اجتماعی و مذهبی زندگی روزمره ریشه دارد .

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد گفت: استفاده از غذاهای بومی، بستر مناسبی است برای افزایش ارتباط نسل ها و انتقال تجربیات، آداب و سنن مفید و در نتیجه نقش بسزایی در حفظ هویت و پویایی جوامع دارد .

شناسایی افزود: در سال ۱۳۸۵ اولین جشنواره ملی غذاهای سنتی در استان زنجان برگزار شده که در آن آش جوشپره گناباد به عنوان آش برتر ایران شناخته شد.

او ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در سطح کلان به این موضوع پرداخته و جشنواره ‌ای تحت عنوان سفره های ایرانی به صورت منطقه ای برگزار می کند که این جشواره در خراسان رضوی نیز برگزار و در آن آش گناباد رتبه اول به لحاظ تنوع غذا و سفره آرایی را از آن خود کرد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد گفت: هدف اصلی این کار این است که غذاهای محلی در منوی غذای رستوران‌های بین راهی و داخل شهرهای کشور قرار گرفته و در کنار سایر غذاها که اکثرا برای سلامتی انسان مضر است به مردم ارائه شود، زیرا که غذاهای سنتی سرشار از کالری و ویتامین است.

شناسایی افزود: هر ساله جشنواره غذاهای محلی در گناباد برگزار می شود و اگر این ظرفیت وجود داشته باشد، این شهرستان می‌تواند در آینده میزبان جشنواره‌های منطقه‌ای و ملی غذاهای سنتی نیز باشد.

 

مهمترین غذاهای محلی گناباد :

نوعی آش رشته که به نام های دیگری مانند اش لاخشه و آش لخشه نیز معروف است و شامل عدس، سبزی و رشته ای نازک و پهن به نام لخشک می باشد. چاشنی آن کشک ونعنا داغ است و گاه پیاز و یا سیرداغ هم به آن اضافه می کنند.

گندم پلو از غذاهای بومی منطقه که بسیار مقوی و سالم نیز هست و یک غذای گیاهی خوشمزه برای طرفداران غذای گیاهی محسوب می شود.

از غذاهای بومی منطقه که بسیار مقوی و خوشمزه است که شاید یکی از گران ترین غذاهای محلی گناباد به شمار می آید
این غذا از گوشت گوسفندی و روغن حیوانی تهیه می شود.

غذاهای سنتی اشکنه از ایران است که در گناباد انواع مختلف دارد، مهمترین اشکنه های بومی منطقه از اشکنه قروتی، اشکنه شیراز اشکنه خرفگی، اشکنه بنه و... می توان نام برد.

از غذاهای قدیمی و بسیار مقوی گناباد است که در دو نوع مختلف به شکل سوپ غلیظی تهیه می شود که یک نوع آن «توگی به بو» در گویش محلی گفته می شود و ماده ی اصلی آن مغزارزن است که با پیاز داغ و گوشت قرمه تهيه می شود. «توگی به شیر» نوع دیگر این غذای محلی و گرم است که با مغز ارزن، پیاز داغ و شیر تهیه می شود. توئی در گذشته به عنوان صبحانه در صبح های سرد زمستان تهیه و به صورت خانوادگی صرف می شود.

آش جوش پره

غذایی بسیار پرزحمت و قدیمی که شامل ترکیب پیاز و عدس و نخود پخته است که در برگه پهن کرده خمیر به صورت مستطيل و يا مثلث پیچیده می شود و همراه کشک، گردو، خشخاش، کنجد و نعناع داغ سرو می شود. در تاریخ بیهقی از رواج این غذا در دوران بسیار قدیم در خراسان گفته شده است.

این غذا به دلیل روش پخت آن که زمان بر است در قدیم به صورت خانوادگی و در مهمانی های فامیلی طبخ می شده و امروزه نیز از غذاهای پرطرفدار گیاهی محسوب می شود.

کشک بادمجان

از جمله غذایی های سنتی و خوشمزه گناباد می باشد و طرفداران زیادی را مجذوب خود کرده است و بیشتر در اقامتگاه های بوگردی طبخ و سرو می شود.

کلوچه های محلی گناباد:

روورکرده

یک کلوچه مقوی و خوشمزه با مغز شیره و خرما است که از دیرباز مخصوصا در ایام عید نوروز به وفور پخت می شده است.

کلمبه شکری

یک کلوچه خوشمزه که از ترکیب آرد، روغن، شکر و ادویه جات تهیه می شود و علاوه بر پخت سنتی آن در اغلب روستاهای شهرستان گناباد در حال حاضر در 5 کارگاه صنعتی نیز در ایام سال پخت می شود و علاوه بر زنده نگه داشتن سنت ۱۵۰ساله پخت این کلوچه ها، اشتغال زایی خوبی نیز در حوزه گردشگری ایجاد کرده و به عنوان یک سوغات به گردشگران داخلی و خارجی معرفی شده است.

قطاب

این کلوچه هم از ترکیب آرد، روغن، زعفران و حبوبات که مهمترین حبوبات آن مجک است تهیه می شود و به شکل نیم دایره که یک لبه آن به طرز ماهرانه ای چین می خورد.

کلمبه نمکی

یک کلوچه خوشمزه که از ترکیب آرد، روغن، نمکو ادویه جات تهیه می شود و اغلب با سمنو میل می شود.

نان های محلی گناباد شامل کماچ، قلیف، فتیر، تاوگی، روورکرده پنجه کش، روغن جوشی، زنجفیلی، نان خشک و تافتون می باشد.

گزارشگر: حسین توکلی

انتهای پیام// ح.ت