به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان،حسین دهقانی فتح آبادی کارشناس تربیت بدنی در بخش یزدان آباد زرند گفت: استان کرمان از غنای تاریخی و فرهنگی بالایی برخوردار است و یکی از نشانه‌های آن وجود و اجرای بازی‌های سنتی و قدیمی در گوشه گوشه این استان کهن و پهناور است.

او افزود: یزدان آباد که از بخش‌های شهرستان زرند در شمال استان کرمان است یکی از خاستگاه‌های این بازی‌های سنتی است.

دهقانی فتح آبادی با اشاره به شرایط کنونی گفت: یکی از راه‌های در خانه ماندن  اجرای بازی‌های مفرح و شاد سنتی در بین افراد است.

او افزود: از قدیم بازی‌های گوناگونی در بخش یزدان آباد اجرا می‌شده است از جمله می توان به بازی‌های سنگ شیشو، چوب بازی، چپر چپر، چشم گیرو (قایم باشک بازی)، گل یا پوچ، گردو بازی، خم چکو، الک ودولک، گرگم به هوا (بالا بلندی)، تیله بازی ، چهار خونه بازی (دوز)، شش خونه بازی (لی بازی)، هفت سنگ، هوپ هوپ اشاره کرد.

گل یا پوچ

برای این بازی به یک مهره کوچک (می توان از یک دانه عدس، لوبیا، نخود، هسته پرتقال یا سیب استفاده کرد) و حداقل ۲ نفر (بازیکنان باید زوج باشند) نیاز است، اگر تعداد بازیکنان ۲ نفر باشد بازی به صورت انفرادی و بیشتر از ۲ نفر به صورت تیمی انجام می‌شود.

بازیکنان به صورت قرعه کشی مهره را در اختیار تیم شروع کننده قرار می‌دهند و بازیکنان تیم مهره را در دست‌های خود می‌چرخانند به طوری که تیم مقابل متوجه نشود که مهره در دستان چه افرادی می‌چرخد و بعد دست‌های خود را به صورت بسته طوری که پشت دست به طرف بالا و جلوی تیم مقابل می‌گیرند و تیم مقابل می توانند بعضی از دست هارا که اطمینان دارند مهره در آن‌ها نیست پوچ کنند و از دور بازی حذف کنند.

به هر دست که گفتند پوچ باید سریع آن دست باز شود اگر پوچ بود برنده و اگر مهره در آن بود بازنده و دور بعدی بازی شروع می‌شود.

تیم مقابل می تواند مستقیما تشخیص دهد که مهره در کدام دست اسو اگر است واگر درست باشد مهره را تحویل می‌گیرد و بازی را به نفع خود می‌کنند.

این بازی امتیاز خاصی ندارد و هر دور بازی را که برنده شوند می‌توان یک امتیاز حساب کرد و یا تیمی که بیشتر بازی را در دست داشته باشد برنده است.

چشم گیرو (قایم باشک)

این بازی بین حداقل ۲ نفر (بازیکنان باید زوج باشند) اجرا می‌شود، ولی هیچ وسیله‌ای مورد نیاز نیست فقط بازیکنان برای پنهان شدن از هر وسیله‌ای که خواستند استفاده می‌کنند

بازی به این گونه است که یک محلی را به عنوان قلعه انتخاب می‌کنند و به قید قرعه یکی از بازیکنان در قلعه می ماند و رو به دیوار می‌ایستد وچشمان خود را می بندد تا ده شمارش می‌کند و شعر هر جا هستی قایم باش مواظب خودت باش را می‌خواند سپس چشمانش را باز می‌کند و از قلعه بیرون می‌اید تا محل قایم (پنهان) شدن بازیکنان را پیدا کند.

زمانی که رییس از قلعه بیرون رفته اگر بازیکنی به دور از دید چشم او خود را به قلعه برساند نجات پیدا کرده است و رییس قلعه هر کدام از بازیکنان را در پناهگاهشان دید به آن‌ها اعلام می کند و محل پناه گرفتنشان را هم اعلام می کند مثلا با صدای بلند میگوید: (علی پشت تخت است) وسریع به قلعه برمی گردد و علی در این مرحله بازنده شده است و برای مرحله بعد باید در قلعه بماند و چشم بگیرد.

سنگ شیشو

برای این بازی به ۵ عدد سنگ (سنگ‌ها بایدتقریبا به شکل و هم اندازه حبه‌های قند باشند) نیاز است که شامل سنگ برداری، مرغ جا کردن، تخم گذاری و امتیاز است.

بازی به این گونه است که در مرحله اول (سنگ برداری):۱_ یک سنگ بردار: در این مرحله نفر اول که با قرعه کشی مشخص شده بازی را شروع می‌کند به طوریکه سنگ هارا روی زمین پخش کرده و یکی از سنگ‌ها را برداشته و به سمت بالا پرت می کند و یکی از سنگ‌ها را برمی دارد این کار را ادامه می دهد تا سنگ‌ها تمام شوند.

۲_ دو سنگ بردار:دراین مرحله هربار که سنگ را بالا می‌اندازد باید دو سنگ را از زمین بردارد. اگرنتواند هربار دو سنگ را بردارد و یا سنگ پرتاب شده روی زمین بیافتد می بازد و بازی به نفر بعد واگذار می‌شود.

۳_سه سنگ بردار: دراین مرحله بازیکن ابتدا با پرتاب کردن سنگ خود به هوا باید سه سنگ بردار و سپس باردیگر سنگ خود را به هوا بندازد و یک سنگ را بردارد؛ و اگر نتواند یا سنگ به زمین بیفتد بازنده محسوب می‌شود.

۴_ چهار بردار: در این مرحله بازیکن باید سنگ خود را به هوا بندازد و همزمان چهار سنگ را بردارد که اگر نتواند می بازد.

مرحله دوم (مرغ جاکردن) به این صورت است که ۱_یک مرغ جا کنی: در این مرحله بازیکن چهار تا از سنگ هارا به صورت ردیفی می چیند و دست غیرگارد (غیراصلی) خود را رو به روی سنگ‌ها روی زمین قرار می دهد به صورتی که زیر دست خالی باشد (مانند سوراخ مرغ) و با پرت کردن سنگ به بالا سنگ‌ها را یکی یکی به زیر دست خود هدایت می کند، ۲_ دو مرغ جاکنی: مانند مرحله اول است فقط در هربار پرتاب سنگ به بالا باید دو سنگ را به زیر دست خود هدایت کند، ۳_ سه مرغ جاکنی:مانند مراحل قبل است فقط ابتدا سه سنگ و سپس یک سنگ را به زیر دست خود هدایت می‌کند، ۴_ چهار مرغ جاکنی:مانند مراحل قبل است هرچهار سنگ را همزمان به زیر دست خود هدایت کند.

مرحله سوم (تخم گذاری) به این ترتیب است که، ۱_ یک تخم گذار: در این مرحله چهار عدد سنگ داخل دست قراردارد و با پرتاب هربار سنگ به هوا باید یک سنگ را به زمین بگذارد و ادامه می دهد تا ۴ سنگ تمام شود، ۲_ دو تخم گذار:مثل مرحله اول است فقط باید در هر بار پرتاب سنگ به هوا دو سنگ را روی زمین گذاشت، ۳_ سه تخم گذار:دراین مرحله در پرتاب اول باید سه سنگ و در پرتاب دوم یک سنگ را روی زمین گذاشت، ۴_ چهار تخم گذار:دراین مرحله پس از پرتاب سنگ به هوا ۴ سنگ را با هم به زمین می‌گذارد.

نکته: در هر مرحله که بازیکن نتواند مرحله را نجام دهد بازنده است و بازی را واگذار می‌کندو در دور بعدی باید ازهمان مرحله شروع کند.

اما در مرحله چهارم (امتیاز) بازیکن هر پنج عدد سنگ را کف دست قرار داده و آن‌ها را به هوا پرتاب کرده و سپس با پشت دست آن‌ها را دریافت می‌کند و سنگ‌های باقیمانده را دوباره به همان پشت دست به هوا پرتاب می‌کند و با کف دست دریافت می‌کند سنگ‌های باقیمانده هرکدام اصطلاحاً ۱ من (۱ امتیاز) دارد.

کزارش از محمد جواد ایزدی یزدان آبادی

انتهای پیام/ی