توجه حداکثری به مقوله فرهنگ به عنوان زیربنای تحقّق تمدّن نوین اسلامی

تولیت آستان قدس رضوی با تأکید بر اینکه پیشرفت سخت‌افزاری در عرصه‌های مختلف منهای پیشرفت در عرصه فرهنگی و نرم افزاری و سبک زندگی، به تعبیر مقام معظم رهبری باعث استحاله و از بین رفتن ماهیت واقعی ما خواهد شد، ادامه داد: در ماجرای شیوع بیماری کرونا شاهد بودیم که چطور در کشور‌های غربی که در عرصه‌های گوناگون سخت‌افزاری به ظاهر پیشرفت‌هایی دارند و نه با تنگنای مالی و نه تحریم روبه‌رو هستند، چه اتفاقاتی در فروشگاه‌های‍‌شان افتاد و چه صف‌های طولانی برای تهیه مواد غذایی تشکیل شد، ولی یکی از این اتفاقات در کشور ما که سال‌ها تحت فشار تحریم و تنگنا بوده، نیفتاد و این نمایانگر فرهنگ غنی ملت ماست و ما اگر می‎خواهیم به پیروی از فرمایش رهبر معظم انقلاب، سهمی در ساختن تمدن نوین اسلامی بر عهده داشته باشیم، باید به تقویت امور فرهنگی که شالوده و زیربنای این تمدن است، توجه کنیم و وظیفه آستان قدس به عنوان پایتخت فرهنگی ایران اسلامی، باید هدایت، راهبری و جریان‌سازی در این مسیر باشد.

مروی بیان کرد: ما در جبهه فرهنگی تمدن نوین اسلامی با تهاجم فرهنگی جهان استکبار مواجه هستیم. آرایش ما باید متناسب با آرایش جنگی دشمن باشد. شاخص اصلی ما باید غلبه بر جبهه فرهنگی استکبار باشد. اثرگذاری فعالیت‌های ما باید در سطح اثرگذاری جبهه دشمن باشد و همه این‌ها با عنایت خداوند متعال و با روحیه ایثار، ازخودگذشتگی و به دست آوردن نوآوری‌های بومی امکان‌پذیر است.

او تصریح کرد: در انجام کار فرهنگی چند راهبرد اساسی می‌بایست مدنظر مدیران سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس باشد.

راهبرد اول؛ تولید محصول فرهنگی با کیفیت و جریان‌ساز

تولیت آستان قدس رضوی ضمن تأکید بر تولید محصول باکیفیت و جریان‌ساز، ارتباط و تعامل پیوسته با خبرگان و نخبگان فرهنگی، توجه به میزان اثرگذاری محصولات فرهنگی تولید شده و پرهیز از شتاب‌زدگی و فعالیت‌های کوتاه مدت سطحی را از مقدمات دست یافتن به این راهبرد دانسته و خطاب به مدیران فرهنگی آستان، تاکید کرد: در موضوع تعامل و ارتباط با نخبگان فرهنگی دایره حضور اشخاص علاقه‎مند به خدمت در دستگاه حضرت رضا (ع) را تنگ نکنید و بگذارید همه بیایند و هر خدمت علمی یا فرهنگی از دست‎شان برمی‌آید، ارائه کنند. دستگاه امام رضا (ع) محل مرزبندی‎ها و خط کشی‌ها نیست. افراد مؤمن، انقلابی و با احساس مسئولیت کم نداریم حتی اگر سلایق متفاوتی با ما داشتند، ولی معتقد و پایبند به اصول باشند، باید از ظرفیت‌هایشان استفاده و شرایط خدمت برایشان فراهم شود و در عین حال مراقب بود این نگاه بستری برای القای افکار انحرافی نشود.

مروی در خصوص توجه به میزان اثرگذاری محصولات فرهنگی تولید شده، اظهار کرد: در عرصه‎های فرهنگی عدد و رقم جوابگو نیست. در این حوزه‌ها باید بر میزان اثرگذاری تأکید شود. تیراژ کتاب‌ها و انتشارات و شمار جوایز دریافت شده چندان اهمیتی ندارد، باید به دنبال میزان اثربخشی بود. به طور مثال، اگر انتشارات آستان قدس تنها یک کتاب در سال چاپ کند، ولی فاخر، مؤثر، جریان‌ساز و با مقبولیت اجتماعی باشد، بهتر از چاپ و انتشار ده‌ها عنوان کتابی است که مورد استقبال مخاطبان قرار نگیرد و خلأیی از مشکلات فرهنگی کشور مرتفع نکند و این موضوع در سایر بخش‌های فرهنگی در آستان نیز باید به عنوان یک رویکرد اصلی مورد توجه قرار گیرد.

او افزود: همان‌طور که نباید در تولید محصولات فرهنگی به کمیت فکر شود، اما در مصرف کمیت مهم است که مثلا چند کتاب به فروش رسیده است. آمار فروش می‌تواند ارزشمند باشد. همچنین در مسائل علمی می‌بایست از شتاب‌زدگی پرهیز شود و از سوی دیگر باید مراقب بود فرصت‌ها هم از دست نرود.

راهبرد دوم؛ انتخاب نقطه اثر بر اساس ظرفیت‌های آستان قدس و خلأ‌های فرهنگی کشور

تولیت آستان قدس رضوی، انتخاب نقطه اثرگذاری را یکی دیگر از راهبرد‌های اصلی انجام کار فرهنگی معرفی و ادامه داد: طبعاً ما در همه حوزه‌ها امکان ورود و نتیجه گرفتن نداریم، لذا کارشناسان استراتژیست فرهنگی ما باید مانند عملیات جنگی، نقاط استراتژیک حرکت فرهنگی را بررسی و نشان دهند و در آن‎ها به بهترین شکل عمل کنیم، طوری که مطمئن شویم آن موضوع کاملاً حل و فصل شده است.

مروی بر ضرورت استفاده از کارشناسان خبره در حوزه‎های مختلف برای حل مشکلات جوانان امروز، بیان کرد: با کار عالمانه و کارشناسی در پی یافتن مشکلات و مسائل جوانان باشیم، برای انجام این کار هم باید از نظرات صاحب نظران حوزه‌های مختلف علوم ارتباطات، جامعه شناسی، مردم شناسی، روان شناسی و فضلای حوزه و دانشگاه بهره ببریم.

غارت فرهنگی توطئه دشمن برای نفوذ و تسلط بر ملت‌ها

او با ذکر عبرتی تاریخی از ماجرای تحریم تنباکو، تصریح کرد: در موضوع واگذاری امتیاز تنباکوی ایران به انگلیسی‌ها پیش از اینکه موضوع اقتصادی باشد، فرهنگی بود. به گواه گزارش‌های مستند تاریخی، انگلیسی‌ها به بهانه خرید تنباکو، در بسیاری از مناطق ایران دفتر زده بودند و تسلط فرهنگی هدف مدنظرشان بود. چون می‌دانستند اگر بتوانند فرهنگ یک ملت را غارت کنند، راهی برای نفوذ و تسلط اقتصادی هم پیدا خواهند کرد.

تولیت آستان قدس رضوی، لازمه متوقف کردن ماشین جنگی دشمن را شناخت تحرکات، فعالیت‌ها و عرصه‎های مورد نظر آن‎ها برشمرد و تاکید کرد: برخی حوزه‌های نرم‌افزاری فرهنگی از جمله شبکه‌ها، فضا‌های مجازی هستند که باید به طور مرتب رصد شوند. دشمن، این فضا‌ها و تکنولوژی را با قیمتی بسیار نازل و گا‌ها به صورت رایگان در اختیار دیگر ملل قرار می‌دهد و این به خاطر همراهی و دلسوزی آن‌ها نیست؛ بلکه هدف و نقشه‌ای شیطانی پشت آن وجود دارد.

راهبرد سوم؛ نوآوری، توجه به سلایق مخاطبان و اقتصاد فرهنگ

مروی توجه به سلائق مخاطبان و اقتصاد فرهنگ را دو راهبرد مورد تأکید دیگر در حوزه انجام کار فرهنگی عنوان و اظهار کرد: مخاطب‌شناسی یک هنر و مهارت است و برای مخاطبان مختلف در حرم مطهر رضوی اعم از پیر و جوان، طلبه و دانشگاهی، کم‌سواد و استاد دانشگاه، اینکه چه برنامه‌هایی تنظیم شود که هر کدام از این اقشار بهره خود را ببرند، کاری دشوار، ولی امکان‌پذیر است. برای دستیابی به این هدف، باید در قالب کارگروه‎هایی از نظرات متخصصان حوزه و دانشگاه در رشته‌های مرتبط بهره برد و از مجموعه‌های علمی و دانشگاهی آستان نظیر بنیاد پژوهش‌ها و دانشگاه علوم اسلامی رضوی انتظار می‌رود در این خصوص فعال بوده و کار علمی و تحقیقاتی کنند، لذا شناسایی اشکالات موجود و سپس یافتن راه حل برای آن‌ها باید به عنوان یک تکلیف مدنظر مجموعه‌های مذکور باشد.

او همچنین در خصوص اقتصاد فرهنگ، افزود: نگاه ما در موضوعات فرهنگی بر درآمدزایی و سودآوری نیست، با این وصف، فرهنگ را مجانی هم نباید در اختیار مردم گذاشت به دلیل این که قدر آن شناخته نمی‎شود.

تولیت آستان قدس رضوی ادامه داد: اگر جزوه، کتاب و کلاس را مجانی در اختیار عموم بگذاریم، ارزش کار پائین می‎آید. مردم باید حداقل هزینه‎ای برای محصول فرهنگی بپردازند تا قدر آن را بدانند. همین‌طور اگر خالق اثر بداند، در صورت مخاطب داشتن و به فروش رسیدن محصولش می‌تواند درآمدی کسب کند، کار ارزشمند و فاخری تولید می‌کند.

راهبرد چهارم؛ توجه به ظرفیت‌های مردمی و تشکلّ‌های فرهنگی

مروی توجه به ظرفیت‌ها و تشکل‌های مردمی را از دیگر نکات حائز اهمیت برشمرد و بیان کرد: طبعاً امکان حضور آستان قدس در همه مساجد، روستا‌ها و شهر‌ها با توجه به افراد، بودجه و امکانات موجود وجود ندارد، لذا باید روی آن فکر کرد که چطور می‌توانیم با استفاده از ظرفیت‌های مردمی و تشکلّ‌های فرهنگی مردم‌نهاد در گستره جغرافیایی وسیعی اثر گذار باشیم.

او تصریح کرد: برای تأثیرگذاری بر روی حداقل پنج میلیون مخاطب آستان قدس رضوی به فرموده رهبر معظم انقلاب باید با تنظیم یک سند کار مؤثر فرهنگی انجام دهیم. نه اینکه همه جا حاضر باشیم و همه جا عملیات کنیم، فقط باید با استفاده از ظرفیت کارشناسان علمی و دینی به اقتضاء مسائل مختلف در هر منطقه نسخه لازم تهیه شود و درنتیجه معرفت دینی عمیق‌تر و افزون‌تر و گسترده‎تر شود و از ظرفیت تشکلّ‌های فرهنگی مردمی برای اجرای آن استفاده کنیم.

در پایان این دیدار، تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به نزدیک شدن به تاریخ هزاره میلاد حضرت رضا (ع) در ۷ سال آینده، ادامه داد: برای این مناسبت بزرگ لازم است برنامه‎ریزی و کار فاخر، برجسته و بین‌المللی انجام شود تا برای معرفی جهانی حضرت رضا (ع) حداقل یک قدم به جلو برداشته شود و ان‌شاءالله به این وسیله مخاطبان بیشتری جذب فرهنگ رضوی شوند.

انتهای پیام//ز.ق