به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سوره «اَحْقاف» چهل و ششمین سوره قرآن است و در جزء بیست و ششم آن قرار دارد.

این سوره درباره قیامت و جایگاه و وضعیت مؤمنان و کافران در آن و از بیهوده‌ نبودن خلقت این جهان سخن می‌گوید و خداوند را توانا در زنده‌کردن مردگان معرفی می‌کند.

در سوره احقاف در مورد نیکی به پدر و مادر توصیه شده و در روایات آمده آیه ۱۵ این سوره درباره امام حسین (ع) نازل شده است.

امام صادق (ع) درباره فضیلت سوره احقاف می‌فرماید: هر کس سوره احقاف را هر شب یا هر جمعه بخواند، خداوند وحشت دنیا را از او برمی‌دارد و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد.

پیامبر (ص) نیز در این باره فرمودند: هر کس سوره احقاف را قرائت کند، به تعداد تمامی ریگ‌های موجود در دنیا به او ده حسنه داده می‌شود و ده گناه از او پاک می‌شود و ده درجه بر درجات او افزوده می‌شود.

فایل صوتی تلاوت سوره احقاف با صدای محمد حسین سعیدیان

متن سوره احقاف همراه با ترجمه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خدای بخشاینده مهربان

حم ﴿۱﴾  

حاء میم (۱)

تَنزِیلُ الْکتَابِ مِنَ اللَّـهِ الْعَزِیزِ الْحَکیمِ ﴿۲﴾  

فرو فرستادن این کتاب از جانب خدای ارجمند حکیم است (۲)

مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْ‌ضَ وَ مَا بَینَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّی ۚ وَ الَّذِینَ کفَرُ‌وا عَمَّا أُنذِرُ‌وا مُعْرِ‌ضُونَ ﴿۳﴾  

ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حق و تا زمانی معین نیافریدیم و کسانی که کافر شده‌اند از آنچه هشدار داده شده‌اند رویگردانند (۳)

قُلْ أَرَ‌أَیتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ أَرُ‌ونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْ‌ضِ أَمْ لَهُمْ شِرْ‌ک فِی السَّمَاوَاتِ ۖ ائْتُونِی بِکتَابٍ مِّن قَبْلِ هَـٰذَا أَوْ أَثَارَ‌ةٍ مِّنْ عِلْمٍ إِن کنتُمْ صَادِقِینَ ﴿۴﴾

 بگو:به من خبر دهید آنچه را به جای خدا فرا می‌خوانید به من نشان دهید که چه چیزی از زمین را آفریده یا مگر آنان را در کار آسمان‌ها مشارکتی است؟ اگر راست می‌گویید کتابی پیش از این قرآن یا بازمانده‌ای از دانش نزد من آورید(۴)

 وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّن یدْعُو مِن دُونِ اللَّـهِ مَن لَّا یسْتَجِیبُ لَهُ إِلَیٰ یوْمِ الْقِیامَةِ وَ هُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ﴿۵﴾

 و کیست گمراه‌تر از آن کس که به جای خدا کسی را می‌خواند که تا روز قیامت او را پاسخ نمی‌دهد و آن‌ها از دعایشان بی‌خبرند؟ (۵)

وَ إِذَا حُشِرَ النَّاسُ کانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَ کانُوا بِعِبَادَتِهِمْ کافِرِ‌ینَ ﴿۶﴾  

 و چون مردم محشور گردند دشمنان آنان باشند و به عبادتشان انکار ورزند (۶)

وَ إِذَا تُتْلَیٰ عَلَیهِمْ آیاتُنَا بَینَاتٍ قَالَ الَّذِینَ کفَرُ‌وا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَـٰذَا سِحْرٌ مُّبِینٌ ﴿۷﴾

 و چون آیات روشن ما بر ایشان خوانده شود آنان که چون حقیقت به سویشان آمد منکر آن شدند، گفتند: این سحری آشکار است (۷)

أَمْ یقُولُونَ افْتَرَ‌اهُ ۖ قُلْ إِنِ افْتَرَ‌یتُهُ فَلَا تَمْلِکونَ لِی مِنَ اللَّـهِ شَیئًا ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِیضُونَ فِیهِ ۖ کفَیٰ بِهِ شَهِیدًا بَینِی وَ بَینَکمْ ۖ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّ‌حِیمُ ﴿۸﴾  

 یا می‌گویند:این کتاب را بربافته است بگو: اگر آن را بربافته باشم در برابر خدا اختیار چیزی برای من ندارید او آگاه‌تر است به آنچه با طعنه در آن فرو می‌روید گواه بودن او میان من و شما بس است و اوست آمرزنده مهربان (۸)

قُلْ مَا کنتُ بِدْعًا مِّنَ الرُّ‌سُلِ وَ مَا أَدْرِ‌ی مَا یفْعَلُ بی‌ وَلَا بِکمْ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا یوحَیٰ إِلَی وَ مَا أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ مُّبِینٌ ﴿۹﴾  

بگو:من از میان پیامبران، نو درآمدی نبودم و نمی‌دانم با من و با شما چه معامله‌ای خواهد شد جز آنچه را که به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز هشداردهنده‌ای آشکار بیش نیستم (۹)

قُلْ أَرَ‌أَیتُمْ إِن کانَ مِنْ عِندِ اللَّـهِ وَ کفَرْ‌تُم بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّن بَنِی إِسْرَ‌ائِیلَ عَلَیٰ مِثْلِهِ فَآمَنَ وَ اسْتَکبَرْ‌تُمْ ۖ إِنَّ اللَّـهَ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿۱۰﴾  

 بگو: به من خبر دهید اگر این قرآن از نزد خدا باشد و شما بدان کافر شده باشید و شاهدی از فرزندان اسرائیل به مشابهت آن با تورات گواهی داده و ایمان آورده باشد و شما تکبر نموده باشید آیا باز هم شما ستمکار نیستید؟البته خدا قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند (۱۰)

وَ قَالَ الَّذِینَ کفَرُ‌وا لِلَّذِینَ آمَنُوا لَوْ کانَ خَیرً‌ا مَّا سَبَقُونَا إِلَیهِ ۚ وَ إِذْ لَمْ یهْتَدُوا بِهِ فَسَیقُولُونَ هَـٰذَا إِفْک قَدِیمٌ ﴿۱۱﴾ 

 و کسانی که کافر شدند به آنان که گرویده‌اند گفتند:اگر این دین خوب بود بر ما بدان پیشی نمی‌گرفتند و چون بدان هدایت نیافته‌اند به زودی خواهند گفت: این دروغی کهنه است (۱۱)

وَ مِن قَبْلِهِ کتَابُ مُوسَیٰ إِمَامًا وَ رَ‌حْمَةً ۚ وَ هَـٰذَا کتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَ‌بِیا لِّینذِرَ الَّذِینَ ظَلَمُوا وَ بُشْرَ‌یٰ لِلْمُحْسِنِینَ ﴿۱۲﴾ 

 و حال آنکه پیش از آن کتاب موسی، راهبر و مایه رحمتی بود؛ و این قرآن کتابی است به زبان عربی که تصدیق‌کننده آن است تا کسانی را که ستم کرده‌اند هشدار دهد و برای نیکوکاران مژده‌ای باشد (۱۲)

إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَ‌بُّنَا اللَّـهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لَا هُمْ یحْزَنُونَ ﴿۱۳﴾ 

محققا کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست سپس ایستادگی کردند بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد (۱۳)

أُولَـٰئِک أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِینَ فِیهَا جَزَاءً بِمَا کانُوا یعْمَلُونَ ﴿۱۴﴾ 

ایشان اهل بهشتند که به پاداش آنچه انجام می‌دادند جاودانه در آن می‌مانند (۱۴)

وَ وَصَّینَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَیهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کرْ‌هًا وَ وَضَعَتْهُ کرْ‌هًا ۖ وَ حَمْلُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرً‌ا ۚ حَتَّیٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْ‌بَعِینَ سَنَةً قَالَ رَ‌بِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکرَ نِعْمَتَک الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَی وَعَلَیٰ وَ الِدَی وَ أَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْ‌ضَاهُ وَ أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّ‌یتِی ۖ إِنِّی تُبْتُ إِلَیک وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿۱۵﴾ 

و انسان را نسبت به پدر و مادرش به احسان سفارش کردیم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنیا آورد و باربرداشتن و از شیرگرفتن او سی ماه است  تا آنگاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد، می‌گوید:پروردگارا، بر دلم بیفکن تا نعمتی را که به من و به پدر و مادرم ارزانی داشته‌ای سپاس گویم و کار شایسته‌ای انجام دهم که آن را خوش داری و فرزندانم را برایم شایسته گردان در حقیقت من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان‌پذیرانم(۱۵)

أُولَـٰئِک الَّذِینَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَ نَتَجَاوَزُ عَن سَیئَاتِهِمْ فِی أَصْحَابِ الْجَنَّةِ ۖ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کانُوا یوعَدُونَ ﴿۱۶﴾ 

اینانند کسانی که بهترین آنچه را انجام داده‌اند از ایشان خواهیم پذیرفت و از بدیهایشان درخواهیم گذشت در زمره بهشتیانند همان وعده راستی که بدانان وعده داده می‌شده است (۱۶)

وَ الَّذِی قَالَ لِوَالِدَیهِ أُفٍّ لَّکمَا أَتَعِدَانِنِی أَنْ أُخْرَ‌جَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُ‌ونُ مِن قَبْلِی وَ هُمَا یسْتَغِیثَانِ اللَّـهَ وَیلَک آمِنْ إِنَّ  وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ فَیقُولُ مَا هَـٰذَا إِلَّا أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿۱۷﴾ 

 و آن کس که به پدر و مادر خود گوید:اف بر شما، آیا به من وعده می‌دهید که زنده خواهم شد و حال آنکه پیش از من نسل‌ها سپری و نابود شدند و آن دو به درگاه خدا زاری می‌کنند:وای بر تو ایمان بیاور وعده و تهدید خدا حق است ولی پسرپاسخ می‌دهد:این‌ها جز افسانه‌های گذشتگان نیست (۱۷)

أُولَـٰئِک الَّذِینَ حَقَّ عَلَیهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَ الْإِنسِ ۖ إِنَّهُمْ کانُوا خَاسِرِ‌ینَ ﴿۱۸﴾ 

آنان کسانی‌اند که گفتار خدا علیه ایشان همراه با امت‌هایی از جنیان و آدمیان که پیش از آنان روزگار به سر بردند به حقیقت پیوست بی‌گمان آنان زیانکار بودند (۱۸)

وَ لِکلٍّ دَرَ‌جَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا ۖ وَ لِیوَفِّیهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ هُمْ لَا یظْلَمُونَ ﴿۱۹﴾ 

 و برای هر یک در نتیجه آنچه انجام داده‌اند درجاتی است و تا خدا پاداش اعمالشان را تمام بدهد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت (۱۹)

وَ یوْمَ یعْرَ‌ضُ الَّذِینَ کفَرُ‌وا عَلَی النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیبَاتِکمْ فِی حَیاتِکمُ الدُّنْیا وَ اسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْیوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا کنتُمْ تَسْتَکبِرُ‌ونَ فِی الْأَرْ‌ضِ بِغَیرِ الْحَقِّ وَ بِمَا کنتُمْ تَفْسُقُونَ ﴿۲۰﴾  

و آن روز که آن‌هایی را که کفر ورزیده‌اند بر آتش عرضه می‌دارند به آنان می‌گویند:نعمت‌های پاکیزه خود را در زندگی دنیایتان خودخواهانه صرف کردید و از آن‌ها برخوردار شدید پس امروز به سزای آنکه در زمین بناحق سرکشی می‌نمودید و به سبب آنکه نافرمانی می‌کردید به عذاب خفت آور کیفر می‌یابید (۲۰)

وَ اذْکرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِن بَینِ یدَیهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّـهَ إِنِّی أَخَافُ عَلَیکمْ عَذَابَ یوْمٍ عَظِیمٍ ﴿۲۱﴾ 

و برادر عادیان را به یاد آور آنگاه که قوم خویش را در ریگستان بیم داد در حالی که پیش از او و پس از او نیز قطعا هشداردهندگانی گذشته بودندکه: جز خدا را مپرستید واقعا من بر شما از عذاب روزی هولناک می‌ترسم (۲۱)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِکنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن کنتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿۲۲﴾ 

 گفتند:آیا آمده‌ای که ما را از خدایانمان برگردانی؟ پس اگر راست می‌گویی، آنچه به ما وعده می‌دهی بر سرمان بیاور (۲۲)

قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّـهِ وَ أُبَلِّغُکم مَّا أُرْ‌سِلْتُ بِهِ وَلَـٰکنِّی أَرَ‌اکمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ﴿۲۳﴾ 

 گفت:آگاهی فقط نزد خداست و آنچه را بدان فرستاده شده‌ام به شما می‌رسانم ولی من شما را گروهی می‌بینم که در جهل اصرار می‌ورزید (۲۳)

فَلَمَّا رَ‌أَوْهُ عَارِ‌ضًا مُّسْتَقْبِلَ أَوْدِیتِهِمْ قَالُوا هَـٰذَا عَارِ‌ضٌ مُّمْطِرُ‌نَا ۚ بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُم بِهِ ۖ رِ‌یحٌ فِیهَا عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿۲۴﴾

  پس چون آن عذاب را به صورت ابری روی‌آورنده به سوی وادی‌های خود دیدند، گفتند:این ابری است که بارش‌دهنده ماست هود گفت: نه بلکه همان چیزی است که به شتاب خواستارش بودید: بادی است که در آن عذابی پر درد نهفته است (۲۴)

تُدَمِّرُ کلَّ شَیءٍ بِأَمْرِ رَ‌بِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا یرَ‌یٰ إِلَّا مَسَاکنُهُمْ ۚ کذَٰلِک نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِ‌مِینَ ﴿۲۵﴾ 

 همه چیز را به دستور پروردگارش بنیان‌کن می‌کند  پس چنان شدند که جز سراهایشان دیده نمی‌شد این چنین گروه بدکاران را سزا می‌دهیم (۲۵)

وَ لَقَدْ مَکنَّاهُمْ فِیمَا إِن مَّکنَّاکمْ فِیهِ وَ جَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَ أَبْصَارً‌ا وَ أَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَیٰ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَ لَا أَبْصَارُ‌هُمْ وَ لَا أَفْئِدَتُهُم مِّن شَیءٍ إِذْ کانُوا یجْحَدُونَ بِآیاتِ اللَّـهِ وَ حَاقَ بِهِم مَّا کانُوا بِهِ یسْتَهْزِئُونَ ﴿۲۶﴾ 

و به راستی در چیز‌هایی به آنان امکانات داده بودیم که به شما در آن‌ها چنان امکاناتی نداده‌ایم و برای آنان گوش و دیده‌ها و دل‌هایی نیرومندتر از شما قرار داده بودیم، و لی چون به نشانه‌های خدا انکار ورزیدند نه گوششان و نه دیدگانشان و نه دلهایشان به هیچ وجه به دردشان نخورد و آنچه ریشخندش می‌کردند به سرشان آمد (۲۶)

وَ لَقَدْ أَهْلَکنَا مَا حَوْلَکم مِّنَ الْقُرَ‌یٰ وَ صَرَّ‌فْنَا الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یرْ‌جِعُونَ ﴿۲۷﴾  

و بی‌گمان همه شهر‌های پیرامون شما را هلاک کرده و آیات خود را گونه‌گون بیان داشته‌ایم امید که آنان بازگردند (۲۷)

فَلَوْلَا نَصَرَ‌هُمُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّـهِ قُرْ‌بَانًا آلِهَةً ۖ بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ ۚ وَ ذَٰلِک إِفْکهُمْ وَ مَا کانُوا یفْتَرُ‌ونَ ﴿۲۸﴾

 پس چرا آن کسانی را که غیر از خدا  به منزله معبودانی برای تقرب به خدا اختیار کرده بودند آنان را یاری نکردند بلکه از دستشان دادند و این بود دروغ آنان و آنچه برمی‌بافتند (۲۸)

وَ إِذْ صَرَ‌فْنَا إِلَیک نَفَرً‌ا مِّنَ الْجِنِّ یسْتَمِعُونَ الْقُرْ‌آنَ فَلَمَّا حَضَرُ‌وهُ قَالُوا أَنصِتُوا ۖ فَلَمَّا قُضِی وَ لَّوْا إِلَیٰ قَوْمِهِم مُّنذِرِ‌ینَ ﴿۲۹﴾  

و چون تنی چند از جِن را به سوی تو روانه کردیم که قرآن را بشنوند؛ پس، چون بر آن حاضر شدند به یکدیگرگفتند:گوش فرا دهید و چون به انجام رسید هشداردهنده به سوی قوم خود بازگشتند (۲۹)

قَالُوا یا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا کتَابًا أُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَیٰ مُصَدِّقًا لِّمَا بَینَ یدَیهِ یهْدِی إِلَی الْحَقِّ وَ إِلَیٰ طَرِ‌یقٍ مُّسْتَقِیمٍ ﴿۳۰﴾ 

گفتند: ای قوم ما، ما کتابی را شنیدیم که بعد از موسی نازل شده و تصدیق‌کننده کتابهای پیش از خود است و به سوی حق و به سوی راهی راست راهبری می‌کند (۳۰)‌

یا قَوْمَنَا أَجِیبُوا دَاعِی اللَّـهِ وَ آمِنُوا بِهِ یغْفِرْ لَکم مِّن ذُنُوبِکمْ وَ یجِرْ‌کم مِّنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿۳۱﴾  

ای قوم ما دعوت‌کننده خدا را پاسخ مثبت دهید و به او ایمان آورید تا خدا برخی از گناهانتان را بر شما ببخشاید و از عذابی پر درد پناهتان دهد (۳۱)

وَ مَن لَّا یجِبْ دَاعِی اللَّـهِ فَلَیسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْ‌ضِ وَ لَیسَ لَهُ مِن دُونِهِ أَوْلِیاءُ ۚ أُولَـٰئِک فِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ ﴿۳۲﴾  

 و کسی که دعوت‌کننده خدا را اجابت نکند در زمین درمانده‌کننده خدا نیست و در برابر او دوستانی ندارد آنان در گمراهی آشکاری‌اند (۳۲)

أَوَلَمْ یرَ‌وْا أَنَّ اللَّـهَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْ‌ضَ وَ لَمْ یعْی بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَیٰ أَن یحْیی الْمَوْتَیٰ ۚ بَلَیٰ إِنَّهُ عَلَیٰ کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ ﴿۳۳﴾ 

 مگر ندانسته‌اند که آن خدایی که آسمان‌ها و زمین را آفریده و در آفریدن آن‌ها درمانده نگردید؛ می‌تواند مردگان را نیز زنده کند؟ آری، اوست که بر همه چیز تواناست (۳۳)

وَ یوْمَ یعْرَ‌ضُ الَّذِینَ کفَرُ‌وا عَلَی النَّارِ أَلَیسَ هَـٰذَا بِالْحَقِّ ۖ قَالُوا بَلَیٰ وَ رَ‌بِّنَا ۚ قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کنتُمْ تَکفُرُ‌ونَ ﴿۳۴﴾  

 و روزی که کافران بر آتش عرضه می‌شوند از آنان می‌پرسند:آیا این راست نیست؟ می‌گویند:سوگند به پروردگارمان که آری می‌فرماید: پس به سزای آنکه انکار می‌کردید عذاب را بچشید (۳۴)

فَاصْبِرْ کمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّ‌سُلِ وَ لَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ ۚ کأَنَّهُمْ یوْمَ یرَ‌وْنَ مَا یوعَدُونَ لَمْ یلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ ۚ بَلَاغٌ ۚ فَهَلْ یهْلَک إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ﴿۳۵﴾

 پس همان گونه که پیامبران نستوه صبر کردند صبر کن و برای آنان شتابزدگی به خرج مده روزی که آنچه را وعده داده می‌شوند بنگرند گویی که آنان جز ساعتی از روز را در دنیا نمانده‌اند؛ این ابلاغی است پس آیا جز مردم نافرمان هلاکت خواهند یافت (۳۵)

انتهای پیام/