به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز،  یک ماه از اعلام رسمی جهانی شدن صنایع‌ دستی شیراز گذشته بود و فعالان این عرصه خود را برای میزبانی از گردشگران نوروزی آماده می‌کردند که به یکباره گسترش ویروسی نامرئی این شیرینی را به کام همگان تلخ کرد و حتی خطر منسوخ شدن بسیاری از رشته‌های صنایع دستی را بوجود آورد.

شادی ناشی از کسب عنوان شهر جهانی مدت زمان زیادی به طول نینجامید که با آمدن ویروس کرونا و شیوع آن در ایران و استان فارس و شیراز اغلب کسب و کارها تعطیل و  پیشه فعالان عرصه تولید و فروش صنایع دستی با خطر جدی روبه رو شد.

جهانی شدن شیراز نوید بخش رونق صنایع دستی و شکوفایی این عرصه و حتی احیای رشته های منسوخ شده و سنتی دیار فارس بود اما شیوع کرونا نه تنها اجازه نداد که این اهداف رفته رفته محقق شود بلکه دستاوردهای قبلی این حوزه را نیز با خطر جدی موجودیت و امکان تداوم فعالیت روبه رو کرده است.

دست‌های قناعت استاداکاران صنایع دستی 

استادکاران صنایع دستی هنرمندانی هستند که همواره شغل آن ها در رسته فرهنگی جای داشته و بدان شهره‌ شده اند و کمتر در وادی اقتصادی سیر می‌کنند و به دلیل عشق به کار با درآمدهای اندک هم قناعت می‌کنند و این منش در بین اهالی این حوزه تاکنون سینه به سینه منتقل شده است.

اکنون نیز استادکاران صنایع دستی هنرمندانی چیره دست با قدرت مالی اندک محسوب می‌شوند که تاب‌ چندانی دربرابر فشارهای اقتصادی را ندارند.

عشق و پیگیری و ترغیب استادکاران از سوی فرهنگوران و دوستداران صنایع دستی فارس تنها دلیلی است که در طول سالیان اخیر علی رغم درآمد کم، همچنان این گروه اندک را تاکنون در کارگاه‌های تولیدی صنایع دستی نگه داشته تا هر از چند گاهی دست به کار شوند و اثر هنری زیبا و خارق‌العاده‌ای را خلق و روانه بازار کنند.

از این رو آن ها به دلیل توان مالی کم، بیش از سایر مشاغل و بازاریان در معرض خطر و تاثیر مخرب کرونا بر کسب و کارها قرار دارند و اکنون بیم آن می‌رود که تلاش سالیان گذشته برای احیای رشته‌های منسوخ شده صنایع دستی و حفظ شاخه‌های در معرض انقراض نیز بر باد رود و به دلیل مشکلات مالی ایجاد شده، بسیاری از استادکاران خبره این شغل را برای همیشه کنار بگذارند.

به گفته کارشناسان،تعداد استادکاران خبره در بسیاری از رشته‌های صنایع دستی در فارس انگشت شمار است و حتی در بعضی رشته‌ها نیز تنها به یک یا دو استادکار محدود می‌شود و در سال‌های اخیر نیز این قشر با تشویق دوستداران فرهنگ و صنایع دستی فارس و البته عشق به خلق آثار منحصر به فرد بر سر کار مانده‌اند که این وضعیت با توجه به شیوع کرونا و تعطیلی قریب به اتفاق کارگاه‌های تولیدی می‌تواند زنگ خطر جدی برای صنایع دستی فارس محسوب شود.

خبری خوش و آغاز یک بحران

مصیب امیری مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس هشتم بهمن ماه ۹۸ خبر انتخاب شیراز به عنوان شهر جهانی صنایع دستی از طرف شورای جهانی صنایع دستی را اعلام کرد.

روند انتخاب حدود یکسال طول کشیده بود و فعالان صنایع دستی شیراز اقدامات زیادی را  برای کسب عنوان شهر جهانی در این رشته انجام داده بودند که از جمله آن می توان به برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای صنایع دستی، ایجاد نخستین مرکز تجارت جهانی صنایع دستی ایران در مجتمع مهستان شیراز با ۱۳۰ فروشگاه عرضه محصولات صنایع دستی اشاره کرد.

اما کمتر از یک ماه از جهانی شدن شیراز نگذشته بود که کرونا این حوزه را با بحرانی عظیم مواجه کرد به گونه ای که اکنون بسیاری از تولید کننده‌ها بیکار و کارگاه‌های صنایع دستی شیراز و استان فارس در مرز ورشکستگی و تعطیلی قرار دارند.

حسین همتی مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس گفت: شیوع بیماری کرونا تاثیر بسیار منفی بر روند تولید و فروش صنایع دستی شیراز و فارس گذاشته به گونه‌ای که بعضی کارگاه‌های تولیدی صنایع دستی این استان در حال رفتن به سمت ورشکستگی و تعطیلی کامل قرار دارند.

او، با اشاره به اینکه اغلب واحدهای تولیدی صنایع دستی فارس اکنون تعطیل است، بیان کرد: در حال حاضر همه فعالیت های تولید و فروش صنایع دستی استان فارس به طور  صد درصد بدون فعالیت هستند.

دریغ از یک خریدار

همتی تصریح کرد: از اواسط اسفند ۹۸ تا حدود یک هفته پیش(هفته اول اردیبهشت ۹۹) تمام مراکز تولیدی و فروش صنایع دستی این استان تعطیل بود که طی یک هفته اخیر تعدادی محدود از فروشگاه های عرضه کننده محصولات بازگشایی شده اما دریغ از یک نفر خریدار.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس ادامه داد: مرکز تجارت جهانی صنایع دستی شیراز و مراکز مستقر در مجموعه‌های گردشگری این استان همچنان تعطیل است و معدود فروشگاه های باز شده واقع در سرای مشیر، بازار نو و مجموعه زندیه که کالاهای صنعتگران صنایع دستی فارس را به فروش می رسانند نیز به طور کامل از رونق افتاده اند.

او، افزود: اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس بیش از یک هزار و ۲۰۰ عضو تولیدکننده شامل شرکت تعاونی و کارگاه های انفرادی و گروهی دارد که اکنون همگی آن ها بیکار شده اند و در کنار این قشر بسیاری از فروشندگان محصولات صنایع دستی نیز به همین روال کسب و کارشان با مشکل جدی مواجه شده است.

چالش صنعتگران و استادکاران صنایع دستی با چک های برگشتی

همتی اضافه کرد: به دلیل شیوع بیماری کرونا و در پی آن نبود ورود گردشگر به شیراز و فارس ،خریداری هم برای محصولات صنایع دستی وجود ندارد که تولید نیز با رکود مواجه شده و چک های صنعتگران یکی پس از دیگری در حال برگشت خوردن است.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس با اشاره به اینکه شب عید و تعطیلات نوروز اصلی ترین بازار فروش محصولات صنایع دستی فارس است، اظهار کرد: ماه‌ها پیش از فرارسیدن ایام نوروز امسال تولید کنندگان صنایع دستی فارس به امید فروش محصولات در شب عید، مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز تولید را خریداری کرده بودند که موعد پرداخت چک های آنان برای بعد از ایام نوروز و فروش کالاهای صنایع دستی و اردیبهشت ۹۹ بود ولی امسال بازار در نوروز تعطیل شد و اکنون در اردیبهشت ماه موعد پرداخت وجه چک های صنعتگران رسیده و این چک ها در حال برگشت خوردن است.

فغان‌هایی که به آسمان بلند است

او، با بیان اینکه روزانه تماس های بسیاری را پاسخگو است که نشان از فغان و ناله تولیدکنندگان صنایع دستی از وضعیت موجودشان دارد گفت: سردرگمی عجیبی در بین فعالان این حوزه در استان فارس بوجود آمده که نمی توان آینده امیدوار کننده ای برای آنان تصور کرد.

همتی بیان کرد: با پیگیری و مذاکراتی که با مسئولان وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشتیم مقرر شد در اردیبهشت ماه امسال وام هایی با سود ۱۲ تا ۱۶ درصد به فعالان حوزه صنایع دستی و گردشگری که از شیوع کرونا متضرر شده اند اعطا شود که این تسهیلات تنفس ۴ ماهه نیز دارد.

مهلت ۳ ماهه پرداخت اقساط و طرحی که درست اجرا نشد

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس  با تاکید بر اینکه این تسهیلات شامل همه فعالان بخش گردشگری  صنایع دستی نمی شود، تصریح کرد: دولت مهلتی سه ماهه برای بازپرداخت اقساط وام ها به دلیل گسترش بیماری کرونا داده اما این موضوع رعایت نمی شود به نحوی که بعضی از فعالان صنایع دستی فارس که در گذشته تسهیلاتی را دریافت کرده اند اقساط از حساب آن ها کسر شده و زمانی هم که به بانک عامل مراجعه کرده‌اند،کارکنان بانک ده‌ها دلیل برای نبود اجرای این طرح آورده‌اند به نحوی که این افراد از درخواست و مطالبه خود مبنی بر گرفتن مهلت سه ماهه پشیمان شده اند.

او، ادامه داد: برای پیگیری همین موضوع و دفاع از حقوق فعالان عرصه صنایع دستی فارس در شرایط سخت کنونی به چند بانک عامل در شیراز مراجعه کردم اما همه این بانک‌ها اقساط این قشر را از حسابشان برداشت و اخذ کرده اند و حتی مبالغ بعضی از این اقساط را از وام یک میلیونی که دولت به اغلب یارانه بگیران به دلیل شیوع کرونا داده برداشت کرده‌ است.

کرونا،بیش از۹۰ درصد رشته‌های صنایع دستی فارس را تعلیق کرد

همتی افزود: ۸۰ رشته صنایع دستی فعال درسطح استان فارس وجود دارد که شیوع کرونا حدود ۷۵ رشته از این تعداد را تعلیق کرده است به گونه ای که این واحدهای تولیدی اگر تعطیل هم نشده باشند هیچ تولیدی ندارند.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس اضافه کرد: اکنون این هراس وجود دارد که یکسری استادکاران خبره صنایع دستی فارس کار خود را در این شرایط پیش آمده بطور کامل کنار بگذارند و بعضی رشته های صنایع دستی این استان نیز منسوخ شود.

او، اظهار کرد: بسیاری از استادکاران حرفه ای صنایع دستی فارس، پیش از شیوع کرونا هم با داشتن عشق و ترغیب اهالی فرهنگ این استان به کار خود ادامه می دادند و هیچ سرمایه مالی نداشتند ولی اکنون با بروز این شرایط به نظر می رسد که دیگر با هیچ شیوه ای نتوان این استادکاران را نگه داشت.

همتی تاکید کرد: پیشنهاد می کنم در این شرایط که صنایع دستی فارس در بحران جدی قرار دارد تسهیلات قرض الحسنه برای نگه داشتن فعالان در عرصه به آن ها اعطا شود.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی استان فارس گفت: دادن وام های بدون بهره می تواند در این شرایط صنایع دستی را از  نابودی نجات دهد و بعد از مهار کرونا نیز اقساط آنان به صورت مداوم اخذ شود.

او، فعالان صنایع دستی را قشری قانع برشمرد و بیان کرد: در این شرایط اگر تولیدکننده‌های صنایع دستی بتوانند بدهی های خود را پرداخت کنند و نگرانی بابت طلبکاران نداشته باشند، امیدی به ادامه تولید رشته های مختلف صنایع دستی بعد از مهار کرونا خواهد بود.

همتی تصریح کرد: اتحادیه فارس برترین اتحادیه صنایع دستی کشور است و باید در این شرایط فکری برای فعالان و اعضای آن کرد.

خسارت ۶۰۰ میلیارد تومانی کرونا به گردشگری فارس

مصیب امیری مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس نیز ادامه داد: در پی شیوع بیماری کرونا در فارس تاکنون حدود ۶۰۰ میلیارد تومان خسارت به حوزه گردشگری و صنایع دستی این استان وارد شده است.

او، افزود: خسارت ۶۰۰ میلیارد تومانی در پی شیوع بیماری کرونا به تمام واحدهای مرتبط با گردشگری این استان از جمله تاسیسات اقامتی،هتل‌ها، هتل آپارتمان‌ها، میهمان‌پذیرها، خانه‌های مسافر، اقامتگاه‌های بوم گردی و سنتی ،دفاتر خدمات مسافرتی، کارگاه‌های انفرادی و جمعی تولید صنایع دستی،اتحادیه‌های تعاونی صنایع دستی وارد شده است.

همتی اضافه کرد: حدود ۲۰۰ هزار نفر هنرمند صنایع دستی در سطح استان فارس فعالیت می کنند که براساس برآوردهای انجام شده به دلیل شیوع بیماری کرونا حدود ۷۰ میلیارد تومان خسارت به حوزه تولید صنایع دستی فارس وارد شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس اظهار کرد: براساس برآوردهای انجام شده به دلیل گسترش ویروس کرونا حدود ۱۲۰ میلیارد تومان خسارت به هتل‌ها و حدود ۱۴۰ میلیارد تومان زیان به دفاتر گردشگری و مسافرتی این استان وارد کرده است.

او با بیان اینکه برآورد اولیه خسارت وارد شده به تمام واحدهای فعال مرتبط با گردشگری و صنایع دستی فارس در شرایط کنونی انجام شده،گفت: ضرر و زیان تمام مراکز از جمله آموزشگاه‌های مرتبط با این حوزه و مجموعه‌های گردشگری این استان نیز محاسبه شده است.

امیری بیان کرد: حدود هزار و ۷۰۰ نفر راهنمای ثبت شده آثار تاریخی در سطح فارس وجود دارد که حداقل حدود ۶۰۰ نفر آن اکنون فعال هستند و در پی شیوع بیماری کرونا بیکار شده‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس تصریح کرد: اطلاعات و ضرر و زیان واحدهای تولید صنایع دستی و تمامی تاسیسات گردشگری استان فارس در پی شیوع بیماری کرونا به تفکیک حوزه‌های مختلف برآورد شده و این آمار در اختیار سطوح ملی قرار می‌گیرد تا در سطح کشور درباره آن تصمیم‌گیری شود.

حمایت از واحدهای گردشگری با هدف حفظ مشاغل

او، با اشاره به تصویب کمک به تاسیسات گردشگری در هیات دولت،ادامه داد: کمک به واحدهای گردشگری که از کرونا متضرر شده‌اند با هدف حمایت از نیروی انسانی شاغل در این واحدها است که احتمال کمک به مشاغلی که براساس اعلام ستاد ملی پیشگیری و مبارزه با کرونا تعطیل شده زودتر انجام می شود.

امیری بر این مساله که شخص وزیر این وزارتخانه و معاونان وی برای حمایت از کسب و کارهای حوزه گردشگری در شرایط موجود حداکثر تلاش خود را انجام می دهد،افزود: اسفند،فروردین و اردیبهشت ماه هر سال اوج کار فعالان گردشگری استان فارس است که  ۶۰ درصد گردشگران سالانه استان در این سه ماه وارد فارس می‌شوند و این به آن معنی است که حدود ۶۰ درصد درآمد سالانه واحدهای اقتصادی مرتبط با گردشگری در این بازه زمانی حاصل می شود.

کرونا ۶۰ درصد درآمد امسال صنایع دستی و گردشگری فارس را با خود برد

او، با اشاره به شیوع بیماری کرونا در زمان اوج ورود مسافر و رونق گردشگری فارس،اضافه کرد: در پی رونق گردشگری بسیاری دیگر از مشاغل و اصناف نیز از مزایای آن بهره مند می شوند که امسال با شیوع کرونا این ظرفیت  تعطیل شده است.

امیری  اظهار کرد: بروز این شرایط بر زندگی و معیشت کل جامعه تاثیر گذاشته که البته دامنه خسارت وارد شده به نسبت توان اقتصادی اقشار مختلف متفاوت است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان اینکه برای کاهش خسارات ناشی از کرونا به ازای هر فرد شاغل در تاسیسات گردشگری از جمله هتل‌ها و آژانس‌های مسافرتی حدود ۱۶ میلیون تومان تسهیلات تعلق می گیرد،گفت: وزارتخانه میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی براساس آمار و اطلاعات جمع آوری شده واحدهای زیان دیده در پی جذب حمایت‌هایی است که در آینده بیشتر در خصوص آن اطلاع رسانی می شود.

او، بیان کرد: پرداخت بیمه بیکاری برای شاغلان در مراکز و تاسیسات گردشگری نیز از جمله دیگر حمایت‌های دولت در این شرایط است.

تلاش برای رونق صنایع دستی پساکرونا

او، در پاسخ به این سوال که آیا دادن وام‌های کم بهره به فعالین حوزه صنایع دستی در این شرایط در دستور کار قرار دارد یا خیر؟ تصریح کرد: از گذشته و قبل از شیوع بیماری کرونا تسهیلات تبصره ۱۸ و صندوق کارآفرینی امید با سود پایین و کمتر از شش درصد به فعالان حوزه صنایع دستی شهری و روستایی اعطا شده است و ادامه این روند در شرایط کنونی به منابع مالی دولت بستگی دارد که دولت همیشه در شرایط مختلف و مناسب با شرایط،در حد توان به فعالان اقتصادی حوزه گردشگری و صنایع دستی کمک کرده که در آینده نیز این رویه ادامه دارد.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/ت