هوش مصنوعی می‌تواند مخترع یک پتنت باشد؟

به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، هوش مصنوعی «AI»، یکی از فناوری‌های نوظهوری است که طی سال‌های اخیر، در حوزه‌های مختلف کسب‌وکار، از خودروهای خودران گرفته تا تشخیص پزشکی و روش‌های پیشرفته تولید، منجر به پیشرفت‌های مهمی شده است. به موازات حرکت سریع و فزاینده این فناوری از حوزه نظری به بازارهای جهانی، رشد و توسعه آن با کمک طیف وسیع داده‌های دیجیتالی، دوچندان شده است.

آمار و ارقام حاصل از دفاتر ملی و منطقه‌ای ثبت اختراع، نشان می‌دهد که فعالیت‌های مرتبط با حفاظت از نوآوری‌های توسعه داده شده در حوزه فناوری هوش مصنوعی و ثبت آن‌ها در سیستم پتنت، بسیار پررونق بوده و استقبال گسترده‌ای از سوی شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و سایر مؤسسات تحقیقاتی به عمل آمده است.

بیشتر بخوانید: ساخت دستگاهی که قادر به شکستن مولکول آب است

پس از آنکه دفتر ثبت اختراع اروپا و دفتر مالکیت فکری انگلیس، اقدام به رد درخواست‌های ثبت اختراعی کردند که مخترع آن‌ها انسان نبود، دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا (USPTO) نیز، چنین رویکردی را در پیش گرفت.

این نهاد، با رد درخواست‌هایی که مخترع آن‌ها یک سیستم هوش مصنوعی بود، اعلام کرده که سیستم‌های هوش مصنوعی، نمی‌توانند جایگزین مخترع یک پتنت شده و فقط اشخاص حقیقی می‌توانند در جایگاه یک مخترع قرار گیرند.

پس از جنجال ناشی از عکس سلفی یک میمون در پارک حیات‌وحش ماکائو و بحث‌های جدی پیرامون حق کپی‌رایت این عکس، تیمی از محققین، در درخواست‌های ثبت اختراع خود، نام یک سیستم هوش مصنوعی را به‌عنوان مخترع درج کردند. اختراعات یاد شده، شامل «محفظه‌ها و ظروف مواد غذایی» و «چراغ هشدار» بود که در درخواست‌های به ثبت رسیده، نام دابوس (DABUS) به‌عنوان مخترع آن‌ها قید شده بود.

تیم تحقیقاتی دکتر رایان آبوت (Ryan Abbott) و استفان تالر (Stephen L. Thaler)، سیستم هوش مصنوعی ابداعی خود را که دابوس نام دارد، به عنوان مخترع این دو پرونده معرفی کردند. آن‌ها مدعی هستند که اشارات قانونی موجود، مخترع پتنت را یک فرد ناظر (Individual) شناخته و از همین رو، قابلیت شناخته شدن دستگاه‌های بی‌جان و حتی سیستمی مانند دابوس نیز، به عنوان مخترع وجود دارد. با این وجود، بر اساس رأی اخیر «USPTO»، این تفسیر بسیار گسترده بوده و طبق قانون فعلی، تنها اشخاص حقیقی می‌توانند به‌عنوان مخترع پتنت معرفی شوند.

در درخواست بررسی شده از سوی «USPTO» که با شماره پرونده «۱۶/۵۲۴۳۵۰» و در تاریخ ۲۹ جولای سال ۲۰۱۹ به ثبت رسیده است، در کنار معرفی دابوس به‌عنوان مخترع، استفان تالر در نقش مالک و نماینده قانونی معرفی شده است. برخلاف نظر رسمی و غالب دفاتر ثبت اختراع که عمدتاً بر نوآوری‌های انسانی تأکید دارند، تیم توسعه‌دهنده این پروژه هوش مصنوعی، نگاه متفاوتی به مسئله دارد. آن‌ها در این خصوص ابراز داشته‌اند که این روزها، از فناوری هوش مصنوعی، برای نوشتن کتاب و گرفتن عکس استفاده می‌شود؛ اما اگر یک نویسنده معمول نداشته باشید، نمی‌توانید از حفاظت‌های کپی‌رایت در آمریکا استفاده کنند.

شاید دفتر ثبت اختراع هم، همین را برای پتنت‌ها بگوید: اگر شما فردی را به‌عنوان مخترع و خالق ایده نداشته باشید، چیزی برای ثبت اختراع وجود ندارد. آن‌ها پیشنهاد می‌کنند که هوش مصنوعی، به‌عنوان مخترع پتنت به رسمیت شناخته شده و هر کسی که سیستم هوش مصنوعی به وی تعلق دارد، مالک پتنت محسوب شود، مگر آن‌که سیستم را به فرد یا نهاد دیگری فروخته باشد.

به نظر می‌رسد که این رویکرد، با استقبال دفاتر مالکیت فکری به‌عنوان متولیان سیستم پتنت مواجه نشده و هر سه دفتر مالکیت فکری انگلیس، ثبت اختراع اروپا و آمریکا، با آن مخالف هستند.

گفتنی است که پس از رد درخواست‌ها از سوی «IPO» و «EPO» که مبتنی بر تفسیر‌های قانونی مشابهی انجام گرفت، نوامبر سال گذشته، «USPTO» اقدام به رصد افکار عمومی و دریافت نظرات حقوقی در این زمینه کرد و حالا با مخالفت این نهاد، این پرونده تقریباً تا زمانی که اصلاحات جدیدی در قوانین ثبت اختراع صورت گیرد، بسته شد. به عبارت بهتر، اگر قانون در آینده نزدیک تغییر نکند، هوش مصنوعی تنها می‌تواند به‌عنوان یک ابزار اختراع تلقی شود و نه یک مخترع واقعی.

انتهای پیام/