فزونی بارشها در استان کهگیلویه و بویراحمد، جاذبههای طبیعی این استان که پایتخت طبیعت ایران هم هست را بیش از پیش سرسبز و چشمها و دلها را مجذوب خود میکرد تا اینکه با شروع فصل گرما و پایان بارشها در نقاط گرمسیری استان، اولین زنگ خطر در شهرستان گچساران به صدا درآمد و آتش به جان طبیعت اطراف شهرستان گچساران افتاد.
حوالی بعد از ظهر روز جمعه ۲ خرداد ماه بود که آتش در منطقه خنگ بنار، کوه گوهر نارک، قلات گناوه و چند نقطه دیگر از جنگلهای گچساران زبانه کشید و به تدریج شدت گرفت.
۹۰ درصد از اراضی شهرستان گچساران را عرصههای ملی تشکیل میدهند که از این میزان ۷۰درصد جنگل و مرتع هستند.
با وجود تمام تلاشها از سوی دستگاههای دولتی و کمکهای مردمی، آتش سوزیها در چند مرحله مهار شد، اما به دلیل گرمای شدید، وزش باد و صعب العبور بودن، آتش در این مناطق مجددا شعله ور شد.
پس از گذشت ۷ روز جنگ و جدال مردم و مسئولین با زبانههای آتش و تبدیل شدن طبیعت به خاکستر؛ از اقدامات جهادی گرفته تا آب پاشی با بالگردهای ارتشی و سپاهی، بالاخره این آتش سوزی مهار شد.
حکمتیان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج، گفت: در این آتش سوزی قریب ۳۰۰ هکتار از عرصههای منابع ملی شامل مراتع و جنگل ها به ویژه بلوطهای کهنسال طعمه حریق شد.
هنوز ۲۴ ساعت از مهار آتش سوزی ارتفاعات گچساران نگذشته بود که این بار زنگ خطر دوم این پدیده طبیعی، در روز پنجشنبه ۸ خردادماه از جنگلهای ضلع شمالی منطقه حفاظت شده خاییز در شهرستان کهگیلویه به صدا درآمد.
در این آتش سوزی تاکنون ۸۰۰ هکتار از عرصههای منابع ملی و تعداد بیشماری گونه جانوری طعمه حریق شد.
عزیزی رئیس اداره محیط زیست کهگیلویه با بیان اینکه همچنان این آتش سوزی جان گونههای نادر جانوری در این منطقه را تهدید میکند، گفت: خیلی از این گونهها از ترس آتش گرفتن پا به فرار گذاشته و به مناطق مسکونی پناه برده اند.
اسفندیاری یکی از نیروهای مردمی که در نوک ارتفاعات خاییز در حال مهار کردن آتش است در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: عمق این فاجعه زیست محیطی به حدی درد آور و تالم برانگیز است که قلب هر دوستدار طبیعت و حیات وحش را جریحه دار میکند.
منطقه حفاظت شده خاییز در شهرستان کهگیلویه با مساحتی بالغ بر ۳۳ هزار و ۳۸۵ هکتار در سال ۷۷ در ردیف مناطق حفاظت شده کشور قرار گرفت.
بلوط، بنه، کلخنگ، ارزن، زالزالک، بادام، گون و انواع گیاهان دارویی مانند آویشن، لیزک، برنجاس و... و همچنین شاهین، بحری، کبک، تیهو، انواع کبوتر، خانواده گنجشک سانان، خانواده کهرکلی، هدهد، دارکوب، خانواده سارگپه، خانواده عقاب ها، بازها، کلاغ، تشی، جوجه تیغی، گرگ، کفتار، انواع روباه و پلنگ بخش مهمی از گونههای گیاهی و جانوری منطقه حفاظت شده خاییز محسوب میشوند.
شاخصترین گونه جانوری این منطقه کل و بز است که با جمعیت بسیار مناسبی در کوهستانهای خاییز حضور دارند، به گونهای که ارتفاعات خاییز از مطلوبترین زیستگاههای کل و بز کشور محسوب میشوند.
حالا دیگر بیش از هر وقت دیگری مسئولین زخم تازیانههای بی رحم آتش را بر تن طبیعت چهارفصل استان خود حس کردند، ولی باز هم علیرغم بروز پدیدهای مانند آتش سوزی، دستشان از لحاظ تامین تجهیزات و اطفای هرچه سریعتر حریق در مواقع ضروری خالی است.
بنا به گفته مدیرکل منابع طبیعی استان اگر بالگردهای آب پاش وزارت دفاع و صنعت نفت گچساران به کمک امدادگران نیامده بودند چه بسا حجم بسیار وسیعتری از منابع ملی استان تاکنون خاکستر میشد.
حکمتیان واگذاری حداقل یک فروند بالگرد اختصاصی به استان را بسیار ضروری دانست و گفت: با توجه به اینکه حدود ۱۰ درصد جنگلهای کشور در استان کهگیلویه و بویراحمد میباشد، افزایش تعداد محیط بانان و امکانات اطفاء حریق بسیار ضرورت دارد.
تاثیر مخرب آتش سوزی بر عرصههای طبیعی خاییز
نظری کارشناس منابع طبیعی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: اکوسیستمهای مرتعی حدود نیمی از خشکیهای زمین را شامل شده و حاوی بیش از یک سوم ذخایر کربن موجود در خشکیهای جهان است، به همین علت مراتع نقش مهمی در ترسیب کربن دارند و حال آنکه آتش سوزی و تخریب مراتع میتواند در چرخه کربن جهانی اختلال جبران ناپذیری ایجاد کند.
فوران شعلههای غفلت با جرقهای کوچک
همانطور که پیشتر گفته شد، اگرچه بارندگیهای مناسب امسال سبب افزایش چشمگیر سطح پوشش گیاهی مراتع استان شده، اما در عین حال با گرم شدن هوا و خشک شدن گیاهان، شرایط برای وقوع آتش سوزیهای گسترده هم فراهم شده و آتش غفلت برخی افراد ناآگاه، تنها منتظر یک جرقه کوچک است تا سطح وسیعی از مراتع و منابع طبیعی خدادادی را در چشم برهم زدنی به تلی از خاکستر تبدیل کند.
حضور مردم محلی در میان آتش
از آغاز آتش سوزیها در مناطق گرمسیری شاهد تلاشها و فعالیتهای مجاهدانه و دلسوزانه مردم محلی جهت اطفاء حریق و نجات طبیعت بودیم و حال با وجود امداد رسانیها از سوی دستگاههای دولتی نیز عرصه را از حضور مردم خالی نمیبینیم.
به گونهای که امدادرسانی ها، افراد را در همه اقشار از زن و مرد و پیر و جوان، پای کار آورد و حس مسئولیت مردم را به خوبی نشان داد.
آقای احمدی یکی از افراد محلی ساکن در نزدیکی کوه خاییز کهگیلویه در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: استفاده از مراتع کوه خاییز برای چرای دام هایمان بسیار در دسترس و مناسب بود و به دلیل خاک مرغوب حاوی پوشش گیاهی غنی است، اما این آتش سوزی موجب شد در این زمینه با مشکل مواجه شویم.
بهرحال اگر چه بسیاری از مردم و مسئولان و دوستداران این سرمایه کهن، تمام تلاششان را کردند تا در سختترین شرایط و کمبود امکانات، حتی با نداشتن یک بطری آب خوردن، پیکر بی جان این میراث کهن را نجات دهند، اما شعلههای فوران آتش، بیرحمانه گوی سبقت را ربوده تا زیستگاه صدها جانور و گیاه نابود شود.
اینجاست که همه باید در کنار هم دست بدست هم دهیم و با ترویج فرهنگ طبیعت دوستی برای همیشه رخت عزا را از طبیعت سحرانگیز استان خارج کنیم که این خود به مشارکت بیشتر مردم و تلاش مضاعف مسئولان در فراهم کردن تجهیزات اطفا حریق استاندارد بستگی دارد.
بیشتر بخوانید: