به گزارش خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
مشهد، داستان زندگی اهل بیت (ع) برای ما انسانها، سراسر درس است و الگو، الگویی بیبدیل که مسیر زندگی را روشن میکند، برای الگو قرار دادن افراد هم، زن یا مرد بودن مهم نیست، مهم بصیرت است و ایمان که جایگاه و مقام افراد را تعیین میکند. الگو گاهی عباس میشود پسرامالبنین، و گاهی هم قاسم میشود پسر حسن ابن علی (ع) که در میدان کارزار جان خودشان را فدای
امام زمان خود میکنند، گاهی زینب کبری (س) الگو میشود و گاهی هم فاطمه معصومه (س) دختر موسی ابن جعفر (ع)، که تن به سفر و هجرت میسپارند تا درسی شوند برای عالمیان.
به مناسبت فرا رسیدن سالروز
ولادت حضرت فاطمه معصومه (س)، و برای شناخت بیشتر از زندگی خواهر امام رضا (ع)، با کارشناسان مذهبی به گفتگو نشستهایم.
حضرت فاطمه معصومه (س)
در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری، در شهر مدینه چشم به جهان گشود. این بانوی بزرگوار، از همان آغاز، در محیطی پرورش یافت که پدر و مادر و فرزندان، همه به فضایل اخلاقی آراسته بودند. عبادت و زهد، پارسایی و تقوا، راستگویی و بردباری، استقامت در برابر ناملایمات، بخشندگی و پاکدامنی و نیز یاد خدا، از صفات برجسته این خاندان پاک سیرت و نیکو سرشت به شمار میرفت. پدران این خاندان، همه برگزیدگان و پیشوایان هدایت، گوهرهای تابناک امامت و سکان داران کشتی انسانیت بودند.
حضرت معصومه در ولایتمداری، چون فاطمه (س) و زینب (س) است
صادق گلزاده قوچانی کارشناس مذهبی در گفت و گو با خبرنگار ما با بیان اینکه ویژگی برجسته حضرت معصومه (س)، ولایتمداری ایشان به معنای واقعی است، می گوید: ولایتمداری، همچون دیگر مباحث اعتقادی، از مباحث مهمی است که زنان در طول تاریخ همپای مردان در آن نقشآفرین بودهاند.
او می افزاید: حضرت معصومه (س) یک شخصیت ولایتمدار در تاریخ شیعه است که به تأسی از جده گرامیشان حضرت فاطمه (س) و حضرت زینب (س)، در دفاع از ولایت قدم برداشت، و با هجرتی آگاهانه و از روی بصیرت، توانستند در این زمینه نقشآفرینی کرده و به عنوان الگویی شایسته برای زنان شیعه مطرح شوند.
این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه حضرت فاطمه معصومه (س) در موضوع همراهی با امام زمان خود، بسیار موفق ظاهر شد، ادامه می دهد: در زمانی که مأمون عباسی، در صدد کمرنگ کردن مقام و جایگاه اهل بیت (ع) بود، حضرت معصومه (س) با برقراری جلسات علمی که سلسله سند و محتوای احادیث آن حضرت، گویای چنین مجالسی است، از حریم امامت و ولایت دفاع میکرد.
گلزاده درباره ولایتپذیری دختر امام موسی بن جعفر (ع)، بیان می کند: حضرت رضا (ع) به دعوت مأمون عباسی، از مدینه عازم خراسان شد، یک سال از هجرت امام رضا (ع) میگذشت که حضرت معصومه (س)، در فراق برادر، بیتاب شد، امام رضا (ع) نامهای به خواهر خویش نوشت و از او خواست نزد او بیاید، از این رو، آن بزرگوار آماده سفر شدند، زمان آن رسیده بود که فاطمه معصومه (س) فریاد غربت و حقانیت علی بن موسی الرضا (ع) را در فضایی بین سرزمین حجاز تا طوس طنینانداز کند و خود را برای جانسپاری در راه دفاع از ولایت آماده کند.
او تصریح می کند: کریمه اهل بیت (ع) حضرت فاطمه معصومه (س)، پس از دعوت امام زمان خود امام رضا (ع)، مشتاقانه رنج سفر را به جان خرید و قدم در این راه طولانی نهاد.
کارشناس مذهبی تاکید می کند: حضرت معصومه (س) عالمانه به حمایت از ولایت پرداخت و حیات و زندگی خود را در این دید که در جایگاه دفاع از ولایت و امامت قرار گیرد، بنابراین از مدینه به قصد مرو حرکت کرد و در مسیر حرکت بود که توطئه دشمنان را برملا کرد.
گلزاده اظهار می کند: این بانوی بزرگوار، با بصیرت خود توانست، امام زمان خود را بشناسد و به منظور حمایت از ولایت، هجرت و جان خود را نثار کرد، البته حضرت معصومه (س) با این حرکت خود، فقط از امام رضا (ع) دفاع نکرد، بلکه از مقام ولایت که تجلی بخش نماد خداپرستی و دین است، دفاع کردند و درس ولایتمداری را به ما آموزش دادند.
مقام علمی حضرت معصومه (س)
او با بیان اینکه حضرت فاطمه معصومه (س) عالم زمان خودش بود، می افزاید : روایتی معروف درباره دختر موسی بن جعفر (ع) وجود دارد که مورد تأیید بسیاری از علمای شیعه است، طبق این روایت، زمانی حضرت موسی بن جعفر (ع) و امام رضا (ع) در سفری بودند و در مدینه حضور نداشتند، عدهای از شیعیان به مدینه آمدند و سؤالاتی داشتند، به دنبال این بودند که پاسخی برای این سؤالات پیدا کنند، زمانی که به خانه حضرت موسی بن جعفر (ع) میرسند، خبردار میشوند که آن حضرت در مدینه تشریف ندارند، از این قضیه قدری مکدر و ناراحت میشوند، آن مجموعه سؤالها را فاطمه معصومه (س) طلب کرد و برای آن سؤالات پاسخهایی را نوشت و به آنها داد، آنها این پاسخها را گرفتند و خوشحال شدند و رفتند و زمانی که داشتند بر میگشتند، در راه حضرت موسی بن جعفر (ع) را دیدند و دست خط حضرت فاطمه معصومه (س) را به ایشان نشان دادند و گفتند: سؤالاتی داشتیم شما تشریف نداشتند و دختر شما به این سؤالات پاسخ داد، امام هفتم (ع) نیز، زمانی که آن پاسخها را ذیل سؤالات مشاهده کرد، سه بار فرمود: «فداها أبوها: پدرش فدای او شود».
کارشناس مذهبی ادامه می دهد: این داستان، فضیلت علمی فاطمه معصومه (س) را در زمان حیات پدر، یعنی دوران کودکی ایشان نشان میدهد که شاید طبق همین قرائن، فاطمه معصومه (س) در آن زمان، حدود ۱۰سال سن داشته است، این داستان تأیید میکند که تولد آن حضرت، باید حدود سالهای ۱۷۳ هجری قمری باشد، یعنی قبل از شهادت پدر، به سنی رسیده باشد که توانسته پاسخ سؤالات علمی را بدهد که پدر نیز سه مرتبه، واژه «فداها ابوها» را برای ایشان بیان کند، این شرایط نشان بر فضیلت علمی حضرت معصومه (س) در سنین کودکی دارد.
گلزاده بیان می کند: شهر قم با حضور حضرت معصومه (س) به مرکز تبلیغ دین تبدیل شد. ایشان در میان خواهران خود از همه برتر بوده و مقامی بالا داشتند. او بعد از عباس (ع) و علی اکبر (ع) از جملهی امامزادگانی هستند که امام معصوم به زیارت او سفارش کرده است.امام رضا (ع) میفرمایند که کسی که معصومه (س) را زیارت کند مرا زیارت کرده و بهشت بر او واجب خواهد بود.
او تصریح می کند: بنا بر روایات علی (ع) و پیروانش در قیامت از بالاترین مقام و رتبه برخوردار خواهند بود و در این روز حضرت معصومه (س) نیز مقامی، چون امام علی (ع) خواهند داشت و بندگان را شفاعت میکنند. همهی امامان معصوم به زیارت این بانوی بزرگ سفارش کرده اند.
کارشناس مذهبی تاکید می کند: یکی دیگر از مقامهای حضرت معصومه (س) مقام ولایت پذیری بود که از مهم ترین ویژگیهای ایشان به حساب میآمد. هر چه برای انسان تضمین میشود شرایطی دارد و تضمین بهشت برای زائران معصومه (س) اعمال و رفتار خود ما است. ائمه (ع) نیز با اطاعت از خداوند به این مقامات رسیدند و این بانوی بزرگوار نیز مدام در حال عبادت بودند تا به این مقام رسیدند.
سکینه نیک مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به ویژگی های حضرت معصومه(س)، می گوید: عبادت و زهد، پارسایی و تقوا، راستگویی و بردباری، استقامت در برابر ناملایمات، بخشندگی و پاکدامنی و نیز یاد خدا، از صفات برجسته این خاندان پاک سیرت و نیکو سرشت به شمار میرفت. پدران این خاندان، همه برگزیدگان و پیشوایان هدایت، گوهرهای تابناک امامت و سکان داران کشتی انسانیت بودند.
او می افزاید: نام حضرت معصومه، فاطمه است. در کتابهای روایی و تاریخی نیز، از آن حضرت با عنوان فاطمه بنت موسی بن جعفر (ع) یاد شده است، امّا صدها سال است که آن حضرت با این لقب مشهور هستند، و این لقب نزد ایرانیان تبدیل به اسم برای ایشان شده است.
مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) ادامه می دهد: حضرت معصومه (س)، معصوم به معنایی که در مورد پیامبران و امامان به کار میرود نبوده، امّا ایشان دارای طهارت روح و کمالات معنوی بالایی بودند، به گونهای که به زائرانش وعده بهشت داده شده است.
نیک بیان می کند: با توجه به روایاتی که در شأن و منزلت حضرت معصومه وارد شده است، میتوان مرتبهای از عصمت، نه در حد ائمه برای ایشان قائل شد. این مساله در حق چنین بانویی بعید به نظر نمیرسد، چرا که این حد از عصمت به معنای دوری از گناه در زندگی عالمان بزرگ نیز فراوان مشاهده میشود.
سفر به ایران و شهادت حضرت معصومه(س)
او تصریح می کند: حضرت معصومه یک سال بعد از هجرت تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو، در سال ۲۰۱ هجری قمری، به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت، به همراه عدهای از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلی مورد استقبال مردم واقع میشد. در شهر ساوه عدهای از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانی مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه کاروان آنان را گرفته و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتی بنابر نقلی حضرت (س) معصومه را نیز مسموم کردند.
مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) تاکید می کند: به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود، قصد شهر قم را کردند. حدوداً در روز ۲۳ ربیع الاول سال ۲۰۱ هجری قمری حضرت وارد شهر مقدس قم شدند و در محلی که امروز «میدان میر» نامیده میشود در منزل «موسی بن خزرج» فرود آمدند و افتخار میزبانی حضرت نصیب او شد و پس از ۱۷ روز زندگی در این شهر رحلت کردند.
نیک اظهار کرد: مردم قم با تجلیل فراوان پیکر پاکش این بانوی بزرگ اسلام را به سوی محلی به نام «باغ بابلان» که قبرستان خانوادگی «اشعریون» بود، تشییع کردند. پس از سالها حضرت زینب (س) دختر امام جواد (ع) اولین گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارش بنا کرد و بدین سان تربت پاک آن بانوی بزرگوار اسلام، قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهل بیت (ع) و دارالشفای دلسوختگان عاشق ولایت و امامت شد.
او می افزاید: او بنت رسولالله و بنت، ولی الله و دخت، ولی الله و عمه، ولی الله است و این امر خود سرچشمه سایر فضایل و کمالات معنوی و روحانی آن بزرگوار است. عالمه و محدثه اهل بیت (ع) یکی از والاترین عناوینی است که نشان دهنده بلندی مرتبه علم و آشنایی کریمه اهل بیت (ع) با معارف بلند اسلام و مکتب حیاتبخش تشیع است و به آن استناد میکنند، چرا که آن حضرت جز از افراد مورد وثوق و اطمینان حدیث نقل نمیکند.
مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) ادامه می دهد: او معصومه است و فاطمه معصومه که خود پرورش یافته مکتب ائمه طاهرین (ع) و یادگار صاحبان آیه تطهیر است، نمونه عالی از طهارت و پاکی است، به حدی که خاص و عام او را بهعنوان معصومه لقب دادهاند، چنانچه حضرت رضا (ع) فرمود: من زار المعصومه بقم کمی زارانی: کسی که فاطمه معصومه را در قم زیارت کند، مثل آن است که مرا زیارت کرده باشد.
نیک بیان می کند: از جمله کسانی که به شفیعه بودنش در روایات و آثار دینی تصریح شده است، فاطمه معصومه است، امام صادق (ع) میفرماید: به شفاعت او همه شیعیانم، وارد بهشت خواهند شد. امام رضا (ع) فرمودند: کسی که فاطمه معصومه را زیارت کند، در حالی که معرفت به حق او داشته باشد، پاداش او بهشت است و امام جواد (ع) فرمود: کسی که قبر عمه ام را در قم زیارت کند، سزاوار بهشت است.
ویژگیهای حضرت معصومه (س)
او تصریح می کند: حضرت معصومه (س) ویژگیهای منحصربه فردی دارد که هیچیک از امام زادگان ندارند، حرم آن حضرت و قبر نورانیاش برکات بزرگی دارد که در کمتر نقطهای از زمین میتوان یافت، بی مبالغه است که گفته شود یکی از مقدسترین اماکن روی زمین و معادل دیگر اماکن مقدس دنیا است.
مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) تاکید می کند: در میان امامزادگان ایران و شهر قم و فرزندان حضرت امام موسی(ع) که نورافشانی میکنند، ماه تابانی که همه آنها را تحتالشعاع انوار درخشان خود قرار داده، تربت پاک شفیعه محشر، کریمه اهلبیت پیامبر صلیالله علیه و آله دخت گرامی موسی بن جعفر، حضرت معصومه سلامالله علیها است.
نیک اظهار کرد: حضرت فاطمه معصومه سلامالله علیها از جهت شخصیت فردی و کمالات روحی در بین فرزندان موسی بن جعفر سلامالله علیها بعد از برادرش، علی بن موسیالرضا علیه السّلام در والاترین رتبه جای دارد. این در حالی است که شیخ مفید و دیگران فرزندان دختر امام کاظم علیه السّلام حداقل هجده تن بودهاند و فاطمه در بین اینهمه بانوی مکرمه سرآمد بوده است.
حاج شیخ عباس قمی درباره دختران موسی بن جعفر مینویسد: " برحسب آنچه به ما رسیده، افضل آنها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی علیه السّلام معروف به حضرت معصومه است".
اما شیخ محمدتقی تستری در " قاموسی الرجال " فضیلت وی را نه تنها در بین دختران، بلکه پسران حضرت غیر از امام رضا علیه السّلام بینظیر میداند و مینویسد: " در میان فرزندان امام کاظم علیه السّلام با آن همه کثرتشان، بعد از امام رضا علیه السّلام کسی مثل حضرت معصومه(س) نیست.
بدون شک این نحوه اظهارنظرها و نگرش به شخصیت فاطمه دختر موسی بن جعفر علیه السّلام بر برداشتهایی استوار است که از متن روایات وارده از ائمه به دست آمده است. روایاتی که مقامهایی را برای فاطمه معصومه (س) برشمردهاند مقامی که نظیر آن را برای دیگر برادران و خواهران وی ذکر نکردهاند و به این ترتیب نام فاطمه معصومه (س) را در شمار زنان برتر جهان قرار دادهاند.
غروب غمگین
حضرت فاطمه (س) پس از ورود به شهر قم، تنها هفده روز در قید حیات بود و سپس دعوت حق را لبیک گفت و به سوی بهشت برین پرواز کرد. این حادثه در سال ۲۰۱ هجری رخ داد. سلام بر این بانوی بزرگوار اسلام از روز طلوع تا لحظه غروب. درود بر روح تابناک معصومه (س) که اینک آفتاب حرم باصفایش، زمین قم را نورانی کرده است. سلام بر سالار زنان جهان و فرزند پیام آوران مهر و مهتران جوانان بهشتی.ای فاطمه! در روز قیامت، شفیع ما باش که تو در نزد خدا، جایگاهی ویژه برای شفاعت داری.
سالروز ولادت حضرت معصومه (س) در تقویم ملی ایران به نام روز دختر و برای ارج نهادن به این قشر عزیز جامعه نامگذاری شده است. روزی، هر چند نمادین میتوان پای درد و دل دختران جوان نشست و به فکر راه چارهای برای رفع مشکلات آنان بود. زیرا این دختران، مادران فردای این مرز و بوم هستند و باید همواره این قشر را عزیز بداریم.
گزارشگر: زهراقره ای
انتهای پیام//ز.ق