به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، سال گذشته پس از چند بار تاخیر از بند‌های معامله قرن رونمایی کرد. در طرح ۱۸۱ صفحه‌ای معامله قرن، فلسطین باید از تمام آرمان‌های خود دست بردارد و حاکمیت رژیم صهیونیستی بر خاک خود را به رسمیت بشناسد. یکی بند‌های مهم معامله قرن مربوط به کرانه باختری است. طبق این طرح، ۳۰ درصد از اراضی کرانه باختری و غور اردن به اراضی اشغالی ملحق می‌شود. این در حالی است که به موجب قانون بین الملل، کرانه باختری از جمله شرق بیت المقدس، قلمروی اشغالی تلقی می‌شود؛ از این رو، شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در آن و همچنین الحاق آن غیرقانونی است.

طرح الحاق کرانه باختری از سوی نتانیاهو قرار است در روز یکم ژوئیه (یازدهم تیرماه) اجرایی شود و بر اساس آن ۳۰ درصد از کرانه باختری (دره اردن به همراه مناطق شامل شهرک‌های صهیونیست‌نشین) به اراضی اشغالی الحاق گردد. این منطقه که از مرز‌های شمالی کرانه باختری با اردن آغاز شده و تا کرانه‌های بحر المیت امتداد دارد، منطقه‌ای بسیار مهم و راهبردی محسوب می‌شود و دارای منابع آبی، زمین‌های کشاورزی، اماکن حساس امنیتی و نظامی است. همچنین در این مناطق هم اکنون ۶۵۰۰۰ فلسطینی زندگی می‌کنند.

قدس شریف در صورت اجرایی شدن طرح الحاق با توجه به قرار گرفتن شهرک‌های صهیونیست‌نشین در اطراف آن به طور تقریبا کامل از مناطق فلسطینی جدا شده و محاصره خواهد شد. اما شدت واکنش‌ها به این طرح باعث شده تا مقامت رژیم صهیونیستی با تردید‌هایی در مورد اجرای ان مواجه باشند. روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه زمان اعلام شده برای شروع الحاق است، اما آیا نتانیاهو با وجود مخالفت‌های زیاد همچنان به دنبال اجرای الحاق است؟

اهداف رژیم صهیونیستی از طرح الحاق

طرح الحاق ۳۰ درصد از کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی در راستای تحقق اهداف مختلفی است. اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)، از سه هدف رژیم صهیونیستی از اجرای طرح الحاق خبر داده است. رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس در ارتباط با سه هدف یادشده گفت: «هدف اول تأکید بر کشور صهیونیستی است طبق آنچه در قانون ناسیونالیسم آمده است؛ قانونی که کِنست آن را صادر کرد (سال ۲۰۱۸). این قانون یعنی اخراج ملت فلسطین از خاک خود. اکنون خود آن‌ها نیز تلاش می‌کنند که کرانه باختری بخشی از اسرائیل باشد».

اسماعیل هنیه در ارتباط با هدف دوم گفت: «الحاق ۳۰ درصد از کرانه باختری و اجرای طرح «قدس بزرگ» بطوری که قدس شرقی و غربی پایتخت یکپارچه اسرائیل باشد».

هنیه در ادامه گفت: «هدف سوم جلوگیری از ایجاد هر گونه کشور یا موجودیت فلسطینی است».

استراتژی الحاق در مرحله اول به معنای سلطه بر زمین حاصلخیز و منابع آب است. در مرحله دوم سلطه بر نابلس، الخلیل و طولکرم و تکرار سناریوی تخلیه و تبعید به اردن است که صهیونیست‌ها در سال‌های ۱۹۴۷ و ۱۹۴۸ به ویژه در نوار ساحلی فلسطین و برخی مناطق الجلیل آن را اجرا کردند. این دلیل اصلی نگرانی مقامات اردن و مخالفتش با طرح‌های الحاق است. اردن به خوبی می‌داند که گام بعدی در صورت موفقیت مرحله اول وطن جایگزین است.

کابینه اشغالگر رژیم صهیونیستی خواهان الحاق غور اردن است نه فقط به دلیل اینکه منبع اصلی آب و دارای زمین‌های حاصلخیز است بلکه به این دلیل که می‌تواند مرز‌های شرقی هر دولت فلسطینی در آینده باشد. به گفته «یوسی کلین هالوی»، نویسنده اسرائیلی-آمریکایی فعال در زمینه صلح در خاورمیانه، «آخرین مرز مهم رژیم صهیونیستی که هنوز مشخص نشده است، مرز شرقی است. نتانیاهو فکر می‌کند که اگر او نخست وزیری باشد که موفق شود تکلیف این مرز را مشخص کند، تاریخ از او به نیکی یاد خواهد کرد».

محکومیت‌های بین المللی و هشدار گروه‌های مقاومت

طرح الحاق از همان ابتدای مطرح شدن با واکنش‌های مختلفی در عرصه بین‌الملل و همچنین منطقه‌ای مواجه شده است. انگلیس، آلمان و فرانسه از جمله ۷ کشور اروپایی عضو شورای امینت سازمان ملل بودند که با انتشار بیانیه‌ای مشترک اشغال کرانه باختری را «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» خواندند که امکان تشکیل کشور فلسطین و امنیت منطقه را تهدید می‌کند. در ادامه این بیانیه آمده است: الحاق بر رابطه نزدیک ما با اسرائیل اثر منفی دارد و ما آن را به رسمیت نخواهیم شناخت.

پیش از آن هم بیش از ۱۰۰۰ نماینده پارلمانی در اروپا از جمله چهره‌های ارشد محافظه‌کار در انگلیس درباره این اقدام هشدار دادند و از رهبران اروپایی خواستند قاطعانه عمل کنند. حزب کارگر انگلیس و چند مقام سابق این کشور نیز خواستار ممنوع شدن ورود کالا‌های تولید شده در شهرک‌های غیرقانونی واقع در کرانه باختری در واکنش به این طرح شدند.

حدود ۵۰ کارشناس سازمان ملل هم در بیانیه‌ای هشدار دادند به دست آوردن قلمرو با زور نقض قوانین بین‌المللی است. این تصمیم حتی نارضایتی یهودیان انگلیس را هم برانگیخته است. بیش از ۴۰ نفر از سرشناس‌ترین این افراد درباره تهدید موجودیتی و پیامد‌های وخیم چنین اقدامی برای مردم فلسطین، هشدار دادند. لیزا ناندی، وزیر امور خارجه دولت در سایه انگلیس، نیز تحریم رژیم صهیونیستی در صورت اقدام به اشغال کرانه باختری رود اردن را خواستار شد.

گروه‌های مقاومت نیز به شدت با این طرح مخالفت کرده و به رژیم صهیونیستی هشدار داده اند. منابع وابسته به گروه‌های مقاومت فاش کردند، شاخه‌های نظامی این گروه‌ها اقدامات میدانی لازم را اتخاذ کرده‌اند تا در صورت اجرایی شدن طرح رژیم صهیونیستی برای اشغال کرانه باختری، به آن پاسخ دهند.

«ابوعبیده»، سخنگوی شاخه نظامی حماس، نیز هشدار داد مقاومت تصمیم برای الحاق را اعلام جنگ علیه خود می‌داند و کاری خواهد کرد که دشمن صهیونیستی به خاطر این تصمیم انگشت پشیمانی به دندان بگیرد. تشکیلات خودگردان فلسطین نیز هشدار داده در صورتی که رژیم صهیونیستی اقدام به اشغال بخش‌هایی از کرانه باختری بکند، این تشکیلات خود را منحل خواهد کرد و با خلع سلاح خود، تمامی تسلیحات و مهمات را به ارتش رژیم صهیونیستی تحویل خواهد داد و مسئولیت امنیتی کرانه باختری را به این ارتش واگذار می‌کند. این تشکیلات تمام توافقنامه‌های امنیتی با رژیم صهیونیستی و آمریکا را نیز لغو کرده است.

از آنجا که الحاقِ بخش‌هایی از کرانه باختری، احتمال تشکیل کشور فلسطین را کم می‌کند، ملک عبدالله، پادشاه اردن، نگران است که اکثریت جمعیت فلسطینی کشورش بر خاک اردن ادعای مالکیت کنند. به این دلیل است که ملک عبدالله و سایر مقامات اردن، طی شش ماه گذشته چندین بار به رژیم صهیونیستی و آمریکا هشدار داده اند که الحاق، خط قرمز است و گذر از آن سبب نقض معاهده صلح بین دو کشور خواهد شد. به گفته «محمد مؤمن»، وزیر سابق امور رسانه در اردن، «اردن به معاهده صلح متعهد است و آن را به نفع منافع استراتژیک خود می‌داند، اما اگر طرف مقابل طبق معاهده رفتار نکند، احتمالا اردن نیز در این پیمان تجدیدنظر نماید».

آیا نتانیاهو عقب‌نشینی خواهد کرد؟

در واقع جامعه جهانی طرح الحاق را رد کرده و گروه‌های مقاومت نیز به رژیم صهیونیستی در این مورد هشدار داده اند. حتی بسیاری از مقامات نظامی صهیونیستی نیز اجرای این طرح را عامل شروع انتفاضه سوم دانسته اند. در چنین فضایی به نظر می‌رسد که نتانیاهو به تردید افتاده و قصد دارد تا طرح الحاق را به الحاق کوچک و به شکل تدریجی تبدیل کند. شبکه صهیونیستی «کان‌نیوز» اعلام کرده که نتانیاهو در گفتگو با اعضای حزب لیکود تلویحاََ اشاره کرده که طرح اشغال کرانه باختری از ابتلای ماه آینده میلادی اجرا نخواهد شد. گاردین نیز اعلام کرده که گرچه نتانیاهو پیش از این گفته بود که روز چهارشنبه دستور اشغال را صادر خواهد کرد، شاید مجبور شود از شدت این طرح بکاهد یا آن را به تاخیر بیندازد.

روزنامه جروزالم پست رژیم صهیونیستی نیز تاکید کرده که اقدام رژیم صهیونیستی برای الحاق اراضی فلسطینی در کرانه باختری هرگز آن‌گونه که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم، پیشتر اعلام کرده بود، اول ژوئیه آغاز نخواهد شد.

«محمود الزهار»، از چهره‌های سرشناس جنبش مقاومت اسلامی حماس، نیز درباره ماهیت اهداف رژیم صهیونیستی در اشغال اراضی کرانه باختری رود اردن و اینکه آیا هدف صهیونیست‌ها صرفا اجرای این نقشه هست یا اهداف دیگری نظیر سوق دادن تشکیلات خودگردان به مذاکرات جدیدی را در سر می‌پرورانند، گفت: «در واقع، رژیم صهیونیستی به دنبال اجرای نقشه الحاق اراضی، اما به طور «تدریجی» است؛ یعنی به میزان اندکی در آغاز کار. علت این امر هم آن است که نگران است که وضعی امنیتی به وجود بیاید که به نفعش نباشد. در نتیجه، رژیم صهیونیستی اکنون در اندیشه الحاق شهرک‌های صهیونیست نشین نزدیک اراضی اشغالی سال ۱۹۴۸ میلادی است که در آن‌ها تعداد زیادی از اعراب سکونت ندارند و بنابراین امنیت شهرک نشینان را تامین می‌کند. از این رو، رژیم صهیونیستی به دنبال الحاق تدریجی اراضی است و نه آن الحاق اراضی که ترامپ آن را می‌خواهد و سود منافع انتخاباتی آینده‌اش است.»

با توجه به چالش‌های پیش روی طرح الحاق، به نظر می‌رسد که نتانیاهو کار اجرای طرح را با شهرک‌های بزرگ‌تر واقع در نزدیکی شهر قدس همانند «معالیه ادومیم» در شرق قدس و «غوش عتصیون» در جنوب این شهر آغاز کند. احتمالا این طرح شامل الحاق شهرک «ارئیل» در شمال کرانه باختری نیز شود و این یعنی طرح با گام‌های کوچک بدون الحاق یکباره ۳۰ درصد مساحت کرانه باختری آغاز خواهد شد. برخی تحلیلگران صهیونیست احتمال می‌دهند نتانیاهو به راحتی شهرک‌های بزرگ واقع در کرانه باختری یعنی معالیه، غوش و ارئیل را ملحق کند، اما در مورد الحاق غور اردن و شهرک‌های دورافتاده در منطقه کرانه باختری با مخالفت جامعه جهانی مواجه شود.

کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی تاکید کرده که بنیامین نتانیاهو طرحی را به تازگی به تشکیلات خودگردان فلسطین ارائه کرده که کوچک شده طرح الحاق قبلی محسوب می‌شود و در آن دره اردن از شمول این طرح خارج شده است؛ بنابراین گزارش، در طرح جدید الحاق فقط دو تا سه تجمع شهرک نشینی که نام آن‌ها اعلام نشده، اما احتمالا «گوش عتصیون» و «معاله آدومیم» هستند گنجانده شده و خبری از مناطق گسترده دره اردن در آن نیست.

نتیجه
بنیامین نتانیاهو امید زیادی دارد تا پیش از پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ در دور اول، طرح الحاق را اجرا کند. ترامپ هدایای گران بهایی به رژیم صهیونیستی داده است که تمام ۴۴ رئیس‌جمهور قبل از وی چنین کاری نکرده بودند. دسامبر ۲۰۱۷ ترامپ، شهر اشغالی قدس را به عنوان «پایتخت اسرائیل» به رسمیت شناخت و سال بعد سفارتش را از تل‌آویو به آنجا منتقل کرد.

اواخر اوت ۲۰۱۸ ترامپ تصمیم گرفت حمایت مالی از آژانس امداد و کار آوارگان فلسطینی (آنروا) را متوقف کند. این آژانس به ۵.۴ میلیون آواره در اردن، سوریه، لبنان، کرانه باختری و نوار غزه خدمات ارائه می‌کرد. ترامپ مارس ۲۰۱۹ هدیه تازه‌ای به تل‌آویو داد و آن به رسمیت شناختن «حاکمیت» رژیم صهیونیستی بر جولان سوریه بود. با این کار یک بار دیگر قوانین بین المللی را به چالش کشید. ۲۸ ژانویه ترامپ از جعبه خود هدیه‌ای بیرون آورد که به نظر می‌رسد آخرین هدیه اسرائیل باشد و آن «معامله قرن» بود. معامله قرن شامل ایجاد یک کشور کوچک فلسطینی به شکل یک جزیره است. الحاق کرانه باختری بخشی از معامله قرن است.

با این وجود نتانیاهو در برابر مخالفت همگانی با طرح الحاق مواجه شده است. نتانیاهو هنوز وسعت و دامنه الحاق را مشخص نکرده است، زیرا او در داخل رژیم صهیونیستی از چند جهت با مخالفت‌هایی روبرو است؛ یکی از طرف شهرک نشینان صهیونیست که مخالف طرح ترامپ برای تشکیل کشور فلسطین هستند و گروه دیگر، کارشناسان امنیتی صهیونیست هستند که به طرح الحاق نتانیاهو انتقاداتی دارند. او همچنین با فشار‌هایی از جانب کشور‌های اروپایی روبرو است و در آمریکا نیز مخالفت اعضای حزب دموکرات که حامی رژیم صهیونیستی هستند، اما معتقدند که با الحاق ارزش‌های دموکراتیک زیرپا گذاشته می‌شود را می‌بیند.

آنگونه که «تال شالو»، ستون نویس سیاسی والانیوز، می‌گوید: «نتانیاهو فرزند یک استاد تاریخ است و باور دارد تا وقتی دولتی در آمریکا بر سر کار است که بیشترین حمایت را از رژیم صهیونیستی در بین سایر دولت‌های آمریکا دارد، باید از فرصت استفاده کند. نتانیاهو همچنین هشدار‌هایی که در منطقه در مورد بروز ناآرامی و ایجاد چندپارگی در جهان عرب داده می‌شود را پوچ می‌داند، او هیچ دستاورد سیاسی‌ای برای ثبت در کتاب‌های تاریخ نداشته است؛ می‌خواهد این حرکت به نام او نوشته شود؛ مطمئن نیست که ترامپ با آن دیدگاه‌های حامی اسرائیلی اش دوباره انتخاب شود، پس فکر می‌کند که فرصت کمی برای تغییر امور، بین فلسطینیان و اسرائیلیان دارد».

کریستین ساینس مانیتور تاکید کرده که ناظران سیاسی معتقدند که در نهایت نتانیاهو با به تأخیر انداختن الحاق، تلاش خواهد کرد رضایت همه را به دست آورد و شاید هم صرفا به اعلام نمادین حاکمیت خود، روی شهرک‌نشین‌های اطراف بیت المقدس اکتفا نماید. در کل باید گفت که نتانیاهو در گام نخست سعی خواهد کرد که با توجه به مخالفت‌های همگانی، طرح الحاق ۳۰ درصد از کرانه باختری را به یک الحاق کوچک تبدیل کند و به صورت تدریجی به دنبال کامل کردن الحاق باشد. امری که در صورت تحقق می‌تواند رژیم صهیونیستی را در برابر انتفاضه سوم مردم فلسطین قرار دهد.

نویسنده: یوسف نوری

انتهای پیام/