میلاد امام رضا (ع) بهانه‌ای شد تا به جایگاه و اهمیت، شرح وظایف و مشکلات محیط بانان دوباره پرداخته شود.

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، روز ولادت حضرت ثامن الحجج، امام علی بن موسی الرضا (ع) به عنوان «روز محیط بان» از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نام گذاری شده است.

دلیل نام گذاری نسبت صفت «امام رئوف» و «ضامن آهو» به این امام شیعیان این طور عنوان شده است که مهربانی این امام، ویژه انسان‌ها، آن هم مؤمنین نبوده، بلکه با همه مخلوقات الهی، جاندار و بی جان، در نهایت مهربانی و رأفت، رفتار می‌کرده است.

روز محیط بان در تقویم رسمی کشور ثبت نشده است

۳۱ جولای سال ۲۰۰۷ مصادف با نخستین روز تأسیس اتحادیه جهانی رنجر‌ها (محیط بانان) به عنوان روز جهانی محیط‌بان نامگذاری شده است.


بیشتر بخوانید


به استناد ماده ۳۱ آیین نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، محیط بان به کسی می‌گویند که مسئولیت اجرای قوانین و مقررات شکار، صید، حفاظت و بهسازی محیط زیست را در حوزه استحفاظی خود بر عهده دارد.

یک محیط بان باید برای حفاظت از حیات وحش، اکوسیستم، جلوگیری از آلودگی‌های محیط زیستی، ممانعت از تجاوز به مناطق تحت کنترل سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه استحفاظی خود اقدام‌کند.

اولین احکام قانونی درباره شکار در ایران در سال ۱۳۰۷ تدوین و تصویب شده است

تاریخچه و سیر تحول قوانین محیط زیست ایران حاکی از آن است که اولین احکام قانونی درباره شکار در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷ تدوین و تصویب شده است و در ۴ اسفند ۱۳۳۵ مقررات مستقل و به نسبت جامعی در زمینه حفاظت از حیات وحش به تصویب مجلس وقت رسید و «کانون شکار و صید» تشکیل شد که اعضای آن را تعدادی از افراد علاقمند به شکار و صید تشکیل می‌دادند.

سازمان حفاظت محیط زیست از سال ۱۳۵۰ با این عنوان عهده دار مسائل محیط زیست کشور شد.

در ۱۶ خرداد ۱۳۴۶ سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون شکار شد و این سازمان به صورت رسمی به عنوان یک دستگاه مستقل دولتی فعالیت خود را با آموزش شکاربانان در سطح کشور آغاز کرد و مناطق را نیز به عنوان پارک وحش مورد حفاظت قرار داد.

در سال ۱۳۵۰ با مطرح شدن مسائل زیست محیطی در سطح جهان، این سازمان با تغییر عنوان به نام سازمان حفاظت محیط زیست عهده دار مسائل محیط زیست کشور شد و همکاری خود را با سازمان‌های بین‌المللی ادامه داد.

سازمان حفاظت محیط زیست طبق استاندارد‌های بین‌المللی مناطقی را تحت عنوان مناطق چهارگانه مورد حفاظت قرار داده، که هر یک از مناطق دارای شرایط و مقررات خاصی است.

یک محیط‌بان باید تفاوت بین پارک‌های ملـی، مناطق حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش، مناطق شکار ممنوع، تالاب‌های بین‌المللی و زیستگاه‌های حیات وحش در مناطـق آزاد را بداند.

محیط بان در محیط‌های پرتنش طبیعی انجام وظیفه می‌کند

شهرام احمدی مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در بیان مشکلات و سختی‌های کار یک محیط بان گفت: محیط بانی و رویارویی با شکارچیان غیرمجازی که حریم طبیعت را مورد دست درازی قرار می‌دهند، از جمله مشاغل سختی است که مشقت و دشواری‌های بسیاری را به همراه خود دارد.

او افزود: آن‌ها در بسیاری از موارد با صحنه‌های ناگواری مثل از بین بردن تخم یا شکار پرندگان، کشتن حیوانات و حتی در مواردی پستانداران آبستن، کشتار گوشت خواران و تخریب زیستگاه‌ها مواجه می‌شوند.

احمدی اضافه کرد: هر محیط بان باید از توانایی جسمی بسیار بالایی برخوردار باشد، هر چند که وسایلی همانند ماشین‌ها و جیپ‌های صحرایی رفت و آمد در محیط‌های طبیعی همچون کویر‌ها و دشت‌ها راحت‌تر می‌کند، اما گاهی این افراد باید تا بالای قله کوه‌ها یا درون غار‌ها بروند به همین خاطر باید همانند یک کوهنورد توانایی انجام تمام کار‌های کوهنوردی، غارنوردی، کویر نوردی، جنگل نوردی و خلاصه هر طبیعتی را که در آن مشغول به خدمت هستند داشته باشند و بتوانند به گشت و کنترل‌های روزانه و شبانه در سرما و گرما، با موتور، ماشین یا پیاده روی در کوهستان، تپه ماهورها، مناطق جنگلی و حتی گشت قایقی در دریا، دریاچه‌ها و تالاب‌ها بپردازند.

او با اشاره به مهارت‌های مختلف و متنوع مورد نیاز این شغل، داشتن چشمان تیزبین برای محیط بانان را در کنار وجود تجهیزاتی همانند دوربین‌های دوچشمی و وسایل رصد حیوانات در دوردست بسیار کارآمد بیان کرد.

احمدی یکی دیگر از مهارت‌های مورد نیاز یک محیط بان را توانایی حمل اسلحه و استفاده از آن بیان کرد و اذعان داشت: در ماده ۳۲ آیین نامه قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست به تجهیز محیط بانان به سلاح مناسبى که نوع آن با موافقت وزارت دفاع تعیین مى‌شود اشاره شده است.

او گفت: یکی از زیباترین مهارت‌ها و البته کاربردی‌ترین مهارت‌هایی که محیط‌بان‌ها در طول آموزش‌های خود پیدا می‌کنند، توانایی ردیابی حیوانات مختلف در طبیعت است.

احمدی افزود: این افراد دوره‌های زندگی حیوانات مختلفی را که در حیات وحش تحت پوشش آن‌ها زندگی می‌کنند، رصد می‌کنند و آمار مرگ و میر این حیوانات را دارند، می‌توانند مسیر حرکت آن‌ها را در طبیعت ردیابی کنند، همچنین از وضعیت شکار و تغذیه انواع حیوانات در طبیعت مطلع هستند.

او در ارتباط با سختی‌های شغل محیط بانی اضافه کرد: یک محیط بان در طول مدت خدمتش با مشکلات و چالش‌هایی نظیر درگیری با شکارچیان مسلح، حمله حیوانات وحشی، تصادف در هنگام تعقیب و گریز، افتادن از صخره، یخ زدگی، کوهنوردی و سرشماری حیوانات چندین روز به صورت مداوم، طولانی بودن زمان بازنشستگی، پایین بودن درآمد به نسبت زیاد بودن ساعات کاری نسبت به سایر پست‌های سازمان‌های دولتی و بسیاری حوادث غیرقابل پیش بینی رو به رو می‌شود.

احمدی ادامه داد: سازمان محیط زیست کشور در طی سال‌های اخیر به دلیل اتفاقات ناگواری که برای محیط بان‌ها افتاده است، حمایت خود را از این اشخاص بیشتر کرده است.

قانون حمایت از محیط‌بانان و جنگل بانان تصویب و ابلاغ شده است

او ضمن برشمردن اقدامات حمایتی سازمان حفاظت محیط زیست به قانون حمایت از محیط‌بانان و جنگل‌بانان اشاره کرد و گفت: این قانون ۴ ماده‌ای، با هدف حمایت از محیط بانان و کاهش هزینه‌های حفاظت از طبیعت تصویب در خردادماه امسال برای اجرا ابلاغ شده است.

سید اصغر نوربخش رضایی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در ارتباط با وضعیت محیط بانان در استان گفت: در حال حاضر ۹۱ نفر در شغل محیط بانی به صورت رسمی، پیمانی و قراردادی انجام وظیفه می‌کنند.

او با اشاره به مساحت ۲۵۰ هزار هکتاری مناطق تحت مدیریت در این استان، سهم حفاظت مکانی هر محیط بان در استان را حدود دو هزار و ۷۵۰ هکتار بیان کرد که این میزان را بسیار فراتر از استاندارد‌های جهانی دانست.

رضایی اضافه کرد: در بازه زمانی حدود شش سال از سال ۱۳۹۳ تاکنون سه نفر از محیط بانان استان به مقام رفیع جانبازی و هفت نفر در درگیری مسلحانه با معترضان به طبیعت، مورد اصابت گلوله قرار گرفته و نیز پنج نفر در حین مأموریت مصدوم شده اند.

در پایان احمدی مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری گفت: باید به خاطر داشت، قرار نیست برای به فکر محیط زیست بودن، حتما محیط بان بود.

او افزود: هر ایرانی می‌تواند خود را محیط بان بداند و برای بهتر شدن محیط زیست اطرافش اقدامات مؤثری را انجام دهد.

احمدی ابراز امیدواری کرد که با افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت داشـتنِ محـیط زیستی سالم، هر فرد ایرانی، «خود یک محیط بان» باشد.

انتهای پیام/ف

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.