‌به گزارش  خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پدافند هوایی و در پی آن امنیت هواپایه امروزه به عنوان یکی از اصول مهم در حوزه دفاعی و امنیتی محسوب می‌شود. بیشتر کشور‌های جهان چندین سال است که با رصد و شناخت این تهدیدات بر روی آن‌ها مطالعه می‌کنند. بررسی و تقویت این حوزه از مهم‌ترین اصول نظامی در جهان است که از آغاز حضور جنگنده‌های گوناگون با گسترش تهدیدات پیرامونی در آسمان اهمیت بسیاری پیدا کرده است. موثرترین تسلیحات و تجهیزاتی که به عنوان عوامل نابودی و انهدام این تهدیدات بزرگ و کوچک فعالیت می‌کنند در دکترین دفاعی و امنیتی کشورمان مانند همه کشور‌های جهان در قالب تجهیزات دفاع ضد هوایی و پدافند هوایی موشکی یا توپ‌های ضد هوایی قرار می‌گیرند.

ارتش و سپاه پاسداران بازوان دفاعی کشورمان

ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان ید واحده از ایران اسلامی حراست می‌کنند. این همکاری‌ها در همه حوزه‌ها به ویژه حوزه پدافند هوایی نیز از سال‌ها پیش آغاز و تاکنون هم با موفقیت بسیار بالا ادامه دارد. به طوری که در حوزه پدافند هوایی از سال‌ها پیش نیرو‌های پدافندی کشور در قالب یک شبکه پدافند یکپارچه کشوری فعالیت می‌کنند و در تعامل با یکدیگر آسمان کشور را رصد و در صورت مشاهده تهدید یا تهدیدات، در هماهنگی با یکدیگر عمل می‌کنند.

تشکیل قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم الانبیاء 

سال ۱۳۷۱ بود که پس از پایان دفاع مقدس این قرارگاه برای ساماندهی فعالیت‌ها و هماهنگی امور مربوط به پدافند ارتش و سپاه تشکیل شد و کار خود را آغاز کرد. این قرارگاه همان طور که از اسمش پیداست مسئول هماهنگی فعالیت‌های پدافندی ارتش و سپاه است، دلیل تشکیل آن هم برای عدم ایجاد تداخل و عدم بروز اشتباه در فعالیت‌های پدافندی ساماندهی بود. قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم الانبیاء سال ۱۳۸۷ تحت ساختار ستاد کل نیرو‌های مسلح قرار گرفت. این کار با یک تغییر نیز همراه بود و طی آن با ساختاری متفاوت سازماندهی و تقویت شد.

در ساختار جدید، این قرارگاه با تحویل گرفتن کامل یگان‌های پدافند هوایی نیروی هوایی و اعمال فرماندهی کامل بر یگان‌های مذکور، با در اختیار گرفتن فرماندهی اطلاعات و شناسایی، شبکه راداری، موشکی و توپخانه‌ای و دیده بانی و سامانه‌های پشتیبانی رزمی و عمومی یگان‌های مذکور، از طریق سامانه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی (ADOC - SOC - CRC - CP) مسئولیت کنترل عملیات هوایی کشور را برعهده داشت و کلیه جنگ‌افزار‌ها و یگان‌های پدافند هوایی سپاه و ارتش نیز تحت فرامین عملیاتی قرارگاه پدافند هوایی قرار داشتند.

با تفکیک نیروی پدافند هوایی ارتش در سال ۱۳۹۸ از این قرارگاه، فعالیت‌های آن رنگ و بوی دیگری پیداکرد؛ این یعنی به ماموریت سابق خود بازگشت و هم اکنون نیز فرماندهی آن بر عهده امیر سرلشکر سیدعبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران است.

سابقه درخشان پدافند هوایی ایران از ابتدای انقلاب تاکنون

پدافند هوایی کشورمان از همان ابتدای انقلاب تاکنون با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌ها نقش خود را به خوبی ایفا کرده و دشمنان را به ویژه در دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ناکام گذاشته است. اگر بخواهیم که به گوشه‌ای از پرونده افتخارات پدافند هوایی در جنگ تحمیلی اشاره کنیم می‌توان به ساقط کردن ۸۰ فروند جنگنده عراقی در عملیات والفجر ۸ و همچنین انهدام یک فروند جنگنده فوق پیشرفته میگ ۲۵ فاکس بت عراق اشاره کرد.

نباید این سابقه درخشان را بعد از جنگ تحمیلی نادیده گرفت و کم لطفی است که به بزرگ ترین موفقیت آن که در سال گذشته و با نابودی پهپاد آمریکایی گلوبال رخ داد، اشاره نکرد. این انهدام هم حاصل اقدام و هماهنگی موفق قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم الانبیاء است. اما این سامانه سوم خرداد بومی بود که توانست شاهین آمریکایی را رهگیری و نابود کند.

سامانه سوم خرداد

این سامانه برد کوتاه و متوسط برای نخستین بار در سال ۱۳۹۳ و در بازدید حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمانده کل قوا از نمایشگاه دستاورد‌های نیروی هوافضای سپاه با حضور فرماندهان نیرو‌های مسلح همچون سرلشکر فیروزآبادی رئیس وقت ستاد کل نیرو‌های مسلح، سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران و جمعی از فرماندهان نیرو‌های مسلح رونمایی شد.

باید به این موضوع هم اشاره کرد که این سامانه نمونه ارتقا یافته سامانه رعد سپاه پاسداران است.

مشخصات فنی

برد موشک‌های سوم خرداد در حدود ۵۰ کیلومتر و رادار آن آرایه فازی است. این سامانه می‌تواند به طور همزمان ۴ هدف را رهگیری و ۸ موشک طائر- ۲ را به سوی آن‌ها شلیک کند، به طوری که در یک گردان از سامانه سوم خرداد، ۳۶ موشک به طور همزمان آماده شلیک و درگیری با اهداف مشخص شده هستند. البته موشک پدافندی صیاد - ۲ نیز قابلیت استفاده در این سامانه را دارد.

ساختار یک گردان از سامانه سوم خرداد

رادار سامانه سوم خرداد توان رصد و پایش بسیار سریع در فضای اطراف خود را دارد و می‌تواند در کسری از ثانیه جهش فرکانسی بین ۵۰۰ تا برخی موارد ۱۰۰۰ فرکانس را داشته باشد. البته یکی دیگر از مزیت‌های آن، مقاومت در برابر جنگال دشمن است.

سامانه سوم خرداد، یک بسته کامل دفاعی

سامانه سوم خرداد یک سامانه و در واقع یک بسته کامل پدافند موشکی است. چرا که تمام امور مربوط به رصد، رهگیری و دستور به انهدام، از روی همین سامانه انجام می شود. البته موشک های آن نیز از قابلیت شلیک کن و فراموش کن ( FIRE & FOREGET) بهره می برند که این سامانه را به یک سامانه زهرآگین برای دشمنان تبدیل کرده است.

انهدام  شاهین آمریکایی با سوم خرداد ایرانی

۳۰ خردادماه سال گذشته بود که خبری با این عنوان در رسانه‌ها منتشر شد که یک فروند پهپاد آمریکایی با نام گلوبال هاوک پس از ورود به حریم هوایی کشورمان در حوالی منطقه کوه مبارک بندرعباس از سوی پدافند نیروی هوافضای سپاه شناسایی و پس از ادامه مسیر در حریم آسمان ایران سرنگون شد.

این پهپاد ساعت ۱۴ دقیقه بامداد روز پنجشنبه ۳۰ خردادماه ۹۸ از یکی از پایگاه‌های نیرو‌های آمریکایی در جنوب خلیج فارس با مختصات معلوم به هوا برخاسته و بر خلاف قوانین هوانوردی، کلیه تجهیزات مربوط به معرفی خود را خاموش کرده و در نهایت پنهان‌کاری، از تنگه هرمز به سمت چابهار ادامه مسیر می‌دهد.

این هواپیمای بدون سرنشین در زمان بازگشت به سمت غرب منطقه در محدوده تنگه هرمز با تجاوز به فضای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران، مشغول جمع آوری اطلاعات و جاسوسی می‌شود. ساعت ۴ و پنج دقیقه بامداد در حالی که هواپیمای متجاوز وارد فضای سرزمینی کشورمان شده بود، توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفت و سرنگون شد.

این پهپاد MQ-۴ آمریکایی با شلیک سامانه پدافندی موشکی سوم خرداد ساقط شده است.

شکار این پهپاد آمریکایی در واقع نخستین امتحان سوم خرداد بود که از آن رو سفید بیرون آمد.

سوم خرداد دریاپایه جدیدترین سامانه پدافندی ایران

تصاویر سامانه سوم خرداد دریاپایه، ۲۹ خردادماه امسال و همزمان با نخستین سالگرد انهدام پهپاد گلوبال هاوک منتشر شد. آن طور که در تصاویر هم مشخص بود این سامانه با قرار گرفتن بر روی شناور شهید سیاوشی به یک سامانه دریاپایه مختص آب‌های خلیج فارس تبدیل و در حال فعالیت است.

هنگامی که به تصاویر و فیلم‌های منتشر شده از این سامانه نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که علاوه بر تبدیل این سامانه به سامانه دریاپایه، یک تفاوت دیگر در موشک‌های طائر - ۲ سوم خرداد نیز ایجاد شده و آن هم قابلیت هدایت تلویزیونی است.  

انتهای پیام/