به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، فاطمه زهرا نصراللهی، روز به روز شاهد افزایش فشار‌های آمریکا بر اقتصاد‌های مختلف جهان؛ از چین گرفته تا روسیه، کره شمالی، حتی متحدانش در اروپا و آسیای شرقی همچون ژاپن و کره جنوبی هستیم. در این میان فشار و تحریم‌های ظالمانه واشنگتن بر ایران بیش از سایر کشور‌ها به چشم می‌خورد. این کشور از هیچ تلاشی علیه ایران کوتاهی نکرده و از هیچ فرصتی برای ضربه زدن به ما غفلت نکرده است.

تحریم‌ها و فشار‌هایی که با هدف تضعیف و فروپاشی نظام جمهوری اسلامی ایران طراحی شده و سعی دارد تفکر و قلب مردم ما را نشانه بگیرد، اما در این میان شاهدیم که دیپلماسی اقتصادی کشورمان این روز‌ها بیش از هر زمان دیگر فعال‌تر شده است.

کارشناسان معتقدند، ایران در این برهه از زمان در تلاش است تا روابط خود با کشور‌های همسو و هم عقیده، مستقل  و به دور از  از وابستگی به آمریکا را در راس  روابط خود قرار دهد تا بتواند خود را به جایگاه بالاتری برساند.

واشنگتن؛ دشمنی که سبب خیر شد!

صحبت از کشور‌هایی مانند چین و روسیه شد، این دو، همان کشورهایی هستند که اکنون بیش از پیش در راس روابط ما قرار دارند، در واقع به باور کارشناسان دشمنی آمریکا با تهران، مسکو و پکن سبب نزدیکی و وحدت بیشتر این سه کشور به یکدیگر شده است و به اصطلاح «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد!» اخیرا شاهد تحرکات تازه‌ای در دیپلماسی اقتصادی ایران بوده‌ایم، البته دیپلماسی اقتصادی ایران از دیرباز فعال بوده و همواره تلاش کرده تا از فضای تنش آلود قدرت‌های بزرگ دوری کند.

ابوالفضل خدایی کارشناس روابط بین‌الملل در این باره معتقد است که بحث سند راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین و تمدید قرارداد با روسیه نشان از فعال‌تر شدن روابط ما با این دو کشور دارد.

او همچنین می‌گوید که ایران مدت هاست که در تحریم و تنگنا به سر می‌برد. از زمان جنگ بین ایران و عراق، کشورمان همواره سعی داشته تا اقتصاد بین المللی خود را به هر گونه‌ای که شده است تقویت کند. در این مسیر کشورمان متحمل هزینه‌هایی نیز شده است. در برهه‌ای مجبور به خرید غیرمستقیم و دیگر موارد شدیم که بعد‌ها به دور زدن تحریم‌ها معروف شد.

حسین کنعانی مقدم تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان نیز بر این باور است که اکنون شاهد شکل‌گیری شرق جدید هستیم که به واسطه ایستادگی و مقاومت کشور‌هایی که در مقابل امپریالیسم، فرصت طلبی و سلطه گری استکبار آمریکا به وجود آمده‌اند، ایجاد شده است. این مثلثِ باشگاهِ تحریم شد‌گان با هدف مقابله در برابر ابزار تحریمی واشنگتن عمل می‌کند.

او همچنین می‌گوید که با توجه به قدرت اقتصادی که چین دارد، همچنین نفوذ روسیه در شرق آسیا و قدرتی که ایران به عنوان مقاومت از مدیترانه تا شرق آسیا پیدا کرده، این سه کشور در حال تبدیل شدن به ابر قدرتی هستند که در مقابل آمریکا در حال افول ایستاده که البته ایران نقش بسیار مهمی را در این مثلث بازی می‌کند. روسیه و چین دارای قدرت اقتصادی و نظامی هستند، اما ایران قدرت مردمی را در جبهه مقاومت دارد و نفوذ آن در کل منطقه بسیار مهم است. در حقیقت پکن و مسکو می‌دانند که بدون تهران نمی‌توانند در میان کشور‌های عربی و اسلامی جایگاهی داشته باشند.

کنعانی مقدم معتقد است که ظهور قدرت جدید با افول قدرت آمریکا همراه است و مثلث شرقی تهران، پکن و مسکو می‌تواند کشور‌های دیگر مانند هند و برخی دیگر از کشور‌های آسیا را در خود جای دهد.

نزدیکی ایران با روسیه و چین از چه زمانی کلید خورد؟

روابط ایران، چین و روسیه حکایت امروز و دیروز نیست، اما موضوعی که موجبات نزدیکی هر چه بیشتر این سه کشور را فراهم کرده حوادث اخیر منطقه، بحران سوریه و تحریم‌های آمریکاست، این روابط ابتدا در حوزه امنیتی و نظامی افزایش پیدا کرد و سپس در سایر موضوعات هم خودی نشان داد. در واقع یک بلوک قدرتمند امنیتی، نظامی و اقتصادی بین تهران، پکن و مسکو در حال شکل گیری است.

کارشناسان آمریکا را در شکل گیری مثلث قدرت تهران، مسکو و پکن عامل اصلی می‌دانند و معتقدند با توجه به اینکه ایران، روسیه و چین همواره مورد فشار و تحریم‌های آمریکا قرار دارند، با افزایش هرچه بیشتر میزان تحریم‌ها این سه کشور هم بیشتر به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند، لذا واشنگتن درصدد است تا نقش این سه کشور را در جهان کمرنگ کند، ولی اتفاقات اخیر نشان می‌دهد که در وقوع این امر ناموفق عمل می‌کند.

در واقع ایران، روسیه و چین درصدد هستند که دلار را از مبادلات تجاری خود حذف کنند. ماجرای کاهش وابستگی چین و روسیه به دلار از اوایل سال ۲۰۱۴ و با فعال شدن بسته تحریم‌ها علیه مسکو آغاز شد. در آن زمان، کرملین سیاست حذف حداکثری دلار از اقتصاد و مبادلات تجاری خود را کلید زد. همچنین شکل گرفتن جنگ تجاری بین واشنگتن و پکن هم باعث شد تا پکن نیز فشار سلطه دلار را بیش از گذشته حس کند. در ژوئن سال ۲۰۱۹ مقامات روسیه و چین با امضای توافقنامه‌ای قرار گذاشتند تا به سمت حذف دلار از مبادلات تجاری دوجانبه رفته و تا آنجا که می‌توانند از ارز‌های مجازی خود استفاده کنند.

کارشناسان معتقدند که چین و روسیه به عنوان دو شریک بزرگ تجاری در حال شکل دادن یک اتحاد بانکی و مالی هستند. ماسلوف کارشناس روس هم می‌گوید همکاری روسیه و چین در فضای مالی به ما می‌گوید که آن‌ها بالاخره در حال پیدا کردن پارامتر‌های مورد نیاز برای ایجاد یک اتحاد جدید با یکدیگر هستند. این کارشناس روس معتقد است این موضوعی است که می‌تواند استقلال هر دو کشور را تضمین کند.

همکاری تهران، مسکو و پکن چه ثمری دارد؟

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل معتقد است که ایران، روسیه و چین به عنوان یک محور اقتصادی در شرق تلقی می‌شوند و با توجه به اینکه اکنون حجم مبادلات اقتصادی ایران و چین و روسیه به سطح قابل قبولی رسیده است؛ به نظر می‌رسد که در آینده رهبران این سه کشور، دلار را از چرخه اقتصادی خود خارج کنند که با وقوع این اتفاق شکست بزرگی در انتظار آمریکاست، همچنین همکاری‌های امنیتی و نظامی ایران، چین و روسیه تضمین کننده امنیت منطقه خواهد بود. آمریکا با استفاده از قدرت نظامی و هژمونی خود سعی می‌کند که بر منطقه مسلط شود.

بنا به اطلاعات ارائه شده از سوی بانک مرکزی روسیه و اداره گمرک فدرال این کشور، سهم دلار در مبادلات تجاری روسیه با چین در سه ماهه نخست امسال (میلادی) به حدود ۴۶ درصد رسیده است. براساس این آمارها، ۳۰ درصد این مبادلات البته به یورو بوده و ۲۴ درصد آن هم به وسیله ارز‌های ملی روبل و یوآن انجام شده است. در حالی سهم دلار حالا به ۴۶ درصد رسیده که همین چند سال پیش و در سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۹۰ درصد مبادلات تجاری بین پکن و مسکو به دلار انجام می‌شد. به عبارتی، این دو کشور برای اینکه از مخاطرات سیطره دلار بر مبادلات تجاری خود رها شوند، توانستند به خوبی این وابستگی را کاهش دهند.

کنعانی مقدم تحلیلگر مسائل سیاسی هم در این باره، با بیان اینکه مثلث قدرت شرقی ایران، چین و روسیه بزرگترین خطر برای واشنگتن است، گفت که آمریکا به دلیل احساس خطری که از سوی تهران، مسکو و پکن می کند علیه این سه کشور عمل کرده و سعی بر از بین بردن اتحادشان دارد تا مانع از شکل گیری قدرت نوظهوری شود.

انتهای پیام/