به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سال ۱۳۵۴ که ایران به جمع سه کشور دنیا که دارای اورژانس بیمارستانی هستند، پیوست و ایران به عنوان چهارمین کشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در جهان مطرح شد،‌ این اقدام پس از حادث تلخ ریزش سقف فرودگاه مهرآباد در سال ۱۳۵۲ اتفاق افتاد و این حادثه به شدت در رسانه‌های داخلی و خارجی انعکاس پیدا کرد و به دنبال آن تلاش ها برای راه اندازی اورژانس بیمارستانی شکل گرفت.

در آن سال ها شماره تلفن ۱۲۳ برای تماس با اورژانس در نظر گرفته شده بود و  آمبولانس‌های بنز به بیماران، مصدومان و مجروحان خدمت رسانی می کردند. مرکز اطلاعات اورژانس تهران در سال ۱۳۵۴ با کمک عده‌ای کارشناس آمریکایی راه اندازی شد و به جرات می‌توان گفت اورژانس پیش بیمارستانی ایران در آن زمان کامل‌تر و بهتر از اورژانس پیش بیمارستانی کشور آمریکا بود.

اورژانس در دوران دفاع مقدس

مرکز اورژانس و پرسنل آن در اوایل انقلاب، فعالانه در امر انتقال و درمان مجروحان انقلاب شرکت داشته و در طول دفاع مقدس نیز خدمات بسیار ارزشمندی را به رزمندگان و ایثارگران ارائه کرده است همچنین اولین ستاد تخلیه مجروحین در فرودگاه‌های کشور نیز در همان زمان راه اندازی گردید و در این راه شهدا و جانبازان گرانقدری را نیز تقدیم انقلاب کرده و بسیاری از امکانات خود از جمله آمبولانس و تجهیزات خود را از دست داد.

پس از رفع شرایط جنگی و افزایش جمعیت شهرها، اورژانس امکانات و تجهیزات خودرا معطوف به ارائه خدمات فوریت‌های پزشکی به صورت کاملاً رایگان به مردم و نیازمندان کرد و در جهت گسترش ارائه خدمات فوریت‌های پزشکی در سراسر کشور گام برداشت.

راه اندازی رشته طب اورژانس و فوریت های پزشکی

در سال ۱۳۷۵ولین بار درخواست رسمی راه اندازی رشته طب اورژانس به دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی داده شد و راه اندازی این رشته تخصص پزشکی به تصویب رسید اما به دلیل مشکلات زیر ساختی این رشته تا سال ۱۳۷۹ راه اندازی نشد و در نهایت با ورود وزیر بهداشت وقت به دبیرخانه شورای آموزش پزشکی ماموریت داده شد تا تیمی اقدام به راه اندازی این رشته کند و  در نهایت در سال ۱۳۸۰ رشته تخصصی  طب اورژانس برای نخستین بار در دانشگاه علوم پزشکی ایران راه اندازی شد.

سال ۱۳۷۹ بود که طرح پوشش فراگیر فوریت‌های پزشکی به  تصویب رسید و از سال ۱۳۸۰ مقرر شد تا رشته «فوریت‌های پزشکی» در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور راه اندازی شود شد و جدیدترین کتب این رشته در دنیا ترجمه شود و در اختیار متخصصان قرار گیرد همچنین سطح و نوع آمبولانس‌ها ارتقا و  تعداد پایگاه‌های اورژانس افزایش پیدا کردند.

راه اندازی اورژانس هوایی در کشور

سال ۱۳۷۹ اورژانس هوایی با انعقاد تفاهم نامه‌ای با وزارت دفاع راه اندازی شد و یک پایگاه‌های هوایی اورژانس در کشورفعال بود و در سال ۱۳۸۹ تعداد پایگاه‌های اورژانس هوایی به ۷ عدد رسید و اکنون ۴۵ پایگاه هوایی فعال در کشور داریم و انتقال سریع‌تر بیماران از مسیر‌های صعب‌العبور یکی از دستاورد‌های مهم این حوزه به شمار می‌رود.

تشکیل سازمان اورژانس کشور

اوضاع نه چندان به سامان بهداشت و درمان در سال‌های پیش از انقلاب و فقدان اقدامات بهداشتی و درمانی سریع برای حفظ جان افراد صدمه دیده در حوادث و فوریت‌ها نیاز به نهادی برای پیگیری این شرایط را نشان می‌داد و این ضرورت موجب شد تا در نهایت مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های کشور پس از گذشته چهار دهه فعالیت در اسفند سال ۱۳۹۵ دستخوش تغییر و تحولاتی شود و سازمان اورژانس کشور که در برنامه ششم توسعه به عنوان پیشنهاد وزارت بهداشت و دولت در لایحه ارسالی دولت به مجلس قرار گرفته بود در مجلس و در بند ب ماده ۷۲ برنامه ششم به تصویب برسد.

 تسریع در کاهش زمان رسیدن بر بالین بیمار، کاهش مرگ و میر ناشی از تروما، توسعه فراگیر اورژانس هوایی، توسعه فراگیر اورژانس موتوری و تسریع در فرایند‌های عملیاتی خدمات فوریت‌های پزشکی و توسعه و راه اندازی سامانه پایش داده‌های مراقبت‌های درمانی "MCMC" از جمله اقدامات مهم این سازمان طی سال‌های گذشته به شمار می‌روند.

اورژانس دریایی در ایران

نخستین آمبولانس مدرن و پیشرفته دریایی اورژانس در سال ۱۳۹۶ به بهره برداری رسید و سال گذشته سه فروند آمبولانس دریایی پیشرفته در هرمزگان به چرخه خدمت رسانی اضافه شدند و در مجموع در کشور  ۵ پایگاه دریایی اورژانس داریم.

خدمات اورژانسی به بیماران قلبی و مغزی

دو طرح خدمت به بیماران سکته قلبی و مغزی در اورژانس ایجاد و دستگاه نوار قلب کامل دو سیم کارته توسط شرکت‌های داخلی تولید شد، یکی از این طرح‌ها طرح ۲۴۷ است که در مورد سکته‌های قلبی انجام می‌شود.چرا که مهمترین عامل مرگ و میر در بیماران سکته قلبی به هم ریختگی ضربان قلب است که در یک ساعت اول اتفاق می‌افتد و دقیقا در زمانی است که تکنسین اورژانس بالای سر بیمار است.

حدود ۱.۵ درصد از مأموریت‌های اورژانس پیش‌بیمارستانی به بیماران دچار سکته مغزی مرتبط می‌شود. لخته خون در عروق مغزی باعث بروز سکته مغزی می‌شود. در گذشته این بیماران به اورژانس بیماستان می‌آمدند و باید در بخش سی تی اسکن معطل می‌شدند، اما در حال حاضر با هماهنگی‌هایی که انجام شده این روند کاهش پیدا کرده است و دیگر با مشکل در این خصوص مواجه نیستیم. در زمینه سکته‌های مغزی هزینه‌ای برای اورژانس و کشور تحمیل نشد و فقط روند فرآیند اصلاح شد.

راه اندازی اورژانسی ریلی 

نوری ساری معاون فنی و عملیاتی اورژانس کشور گفت: در زمینه اورژانس پیش‌بیمارستانی ریلی نیز اقدامات خوبی انجام شده است، از جمله آموزش مهمانداران داخل قطار، همچنین ارتباط دقیق بین قطار و اورژانس پیش بیمارستانی، راه‌اندازی پایگاه‌هایی در ایستگاه‌های اصلی راه‌آهن و راه‌اندازی اورژانس ریلی که می‌تواند مصدومان را از طریق ریل منتقل کند، قدم‌های آخر آن در حال انجام است و به زودی راه‌اندازی می‌شود.

۳۲۰۳ پایگاه اورژانس ۱۱۵ در کشور

نوری ساری با اشاره به فعالیت‌های اورژانس پیش‌بیمارستانی در دوران انقلاب و دفاع مقدس ادامه داد: در دوره‌های بعدی پس از جنگ مهمترین برنامه توسعه پایگاه‌های اورژانس پیش‌بیمارستانی بود و این اتفاق افتاد و ۳ هزار و ۲۰۳ پایگاه اورژانس پیش‌بیمارستانی داریم که شامل هزار و ۱۶۷ پایگاه شهری، ‌ هزار و ۶۴۰ پایگاه جاده‌ای، ۴۵ پایگاه هوایی، ۵ پایگاه دریایی و ۳۴۶ پایگاه اورژانس موتوری هستیم.

او گفت: در دوره‌ای هدف از اورژانس پیش بیمارستانی، توسعه پایگاه‌ها بود؛ اما در سال‌های اخیر برنامه ما صرفا توسعه پایگاه‌ها نیست؛ اگرچه توسعه پایگاه‌ها هم از برنامه‌ها است، اما نوع تغییر لجستیک پیش‌بیمارستانی از برنامه‌های ما است و به دنبال اشکال جدیدی از خدمات هستیم و توسعه اورژانس هوایی و راه‌اندازی توسعه اورژانس موتوری از برنامه هایمان بود و در حال حاضر ناوگان آمبولانس موتوری بسیار گسترده در شهر تهران است.

معاون فنی و عملیاتی اورژانس کشور بیان کرد: سال ۹۸، چهار میلیون و ۵۵۰ هزار و ۶۰۵ ماموریت توسط پرسنل اورژانس پیش‌بیمارستانی انجام شده است. در این سال ۱۸ میلیون و ۸۷۸ هزار و ۲۵۶ تماس تلفنی هم با سامانه ۱۱۵ اورژانس پیش بیمارستانی گرفته شده است.

فعالیت های اورژانس در دوران کرونا

نوری ساری درباره فعالیت اورژانس در دوران کرونا گفت: متأسفانه ما در این بازه زمانی کرونایی چهار پرسنل عملیاتی خود را از دست دادیم و آنها به دلیل ابتلاء به این بیماری، به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. سال گذشته هم یکی دیگر از پرسنل ما در حادثه سقوط بالگرد جان خود را از دست داد.

نوری ساری با بیان اینکه بیش از ۲۰۰۰ نفر از پرسنل عملیاتی ما به کرونا مبتلا شده و به قرنطینه رفتند، گفت: البته بسیاری از آنها از قرنطینه خارج شده و بلافاصله به محل کار برگشتند.

معاون فنی و عملیاتی اورژانس کشور در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا آمبولانس انتقال بیماران کرونایی با دیگر بیماران متفاوت است یا خیر؟ گفت: برخلاف اینکه آمبولانسی که بیمار کرونایی را به مراکز درمانی منتقل می‌کند، پس از انجام عملیات ضدعفونی می‌شود، اما ما برای ایمنی هموطنان آمبولانس انتقال بیماران کرونایی را از آمبولانس انتقال سایر بیماران جدا کرده‌ایم. البته در برخی مواقع که وضعیت وخیم می‌شد، مجبور بودیم از آمبولانس‌های دیگر برای انتقال بیماران کووید ۱۹ استفاده کنیم.

انتهای پیام/