هرساله قطع و وصل چندباره جریان آب در رودخانه زاینده رود پیامد‌های زیست محیطی متعددی برای منطقه دارد که مشهودترین آن داستان مرگ ماهی هاست.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،   جاری شدن آب در بستر زاینده‌رود راه را برای ورود آبزیان به این رودخانه باز، اما کاهش دوباره جریان آب، زاینده‌رود را به زندان آن‌ها تبدیل می‌کند. ماهی‌ها در آبگیر‌های کوچک محبوس شده و برای زنده ماندن تلاش می‌کنند؛ اما ناکام می‌مانند. این سرنوشت هزاران ماهی، دوزیست و سایر گونه‌های آبزی است که زاینده‌رود به زندانی برای آن‌ها تبدیل شده است.

 
این روزها، با کاهش دوباره جریان آب، بستر رودخانه زاینده رود در برخی قسمت‌ها به طور کامل خشک شده و در مانداب‌های باقیمانده هزاران آبزی تلف شده و هزاران ماهی نیز نفس‌های آخر را می‌کشند.

رد پای انسان در زاینده رود

محمدکوشافر، استاد دانشگاه و فعال محیط زیست گفت: با توجه به بارش‌های خوبی که در دو سال اخیر در حوزه زاینده رود شاهد بودیم، انتظار بسته شدن مجدد جریان رودخانه را نداشتیم و این موضوع به نقش پررنگ مدیریت منابع انسانی اشاره دارد.

او افزود: برخی پیامد‌های ناشی از خشکی زاینده رود محسوس و برخی نامحسوس هستند. به واسطه عدم درک به موقع ممکن است نتوانیم برخی پیامد‌های نامشهود آن را به خوبی کنترل کنیم و به مراتب خطر بیشتری محیط زیست را تهدید کند.
   
مرگ ماهی‌ها داستان تکراری زنده رود تشنه/ آیا راهکاری برای نجات محیط زیست منطقه وجود دارد؟


سستی ریشه درختان و تهدیدی برای سکونت انسان‌ها

کوشافر گفت: با خشک شدن زاینده رود به غیر از جانوران، گیاهانی که تحت تاثیر جریان رودخانه هستند با خطر از بین رفتن مواجهند. با خشک شدن رودخانه هم جریان‌های سطحی تحت تاثیر قرار می‌گیرند و هم سطح آب‌های زیرزمینی به شدت افت می‌کنند که این اتفاق باعث تضعیف ریشه درختان کهنسال منطقه می‌شود و آن‌ها را با کمترین وزش باد در معرض سقوط قرار می‌دهد.

او افزود: حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش آن یکی دیگر از عملکرد‌های پوشش گیاهی است. با قطع جریان آب، کانون‌های جدید فرسایش بادی فعال شده که به افزایش ریزگرد‌ها منجر می‌شود و همه این‌ها به معنی به خطر افتادن سکونتگاه‌های بشری است.

مرگ ماهی‌ها داستان تکراری زنده رود تشنه/ آیا راهکاری برای نجات محیط زیست منطقه وجود دارد؟

چرخ‌های صنعت نفس زاینده رود را گرفته است

 
اسماعیل کهرم فعال حوزه محیط زیست  با اشاره به زیان‌های جبران ناپذیر خشکی بستر زاینده رود گفت: کم‌آبی و خشک شدن زاینده‌رود ریشه بنیادی دارد. توسعه بی‌رویه کارخانه‌های صنعتی اطراف زاینده رود، کشتزار‌ها در کناره آن و تغذیه بیش از حد آب در نتیجه کم آبی و باز و بسته شدن‌های مکرر آب زاینده رود، ماهیان و آبزیان را به خطر انداخته و در بی تدبیری مسئولان جان خود را از دست می‌دهند.

او افزود: پمپاژ و برداشت غیرقانونی آب از زاینده رود برای آبیاری باغ‌ها و متوقف کردن کاشت صیفی و برنج در حاشیه زاینده رود تاثیر چندانی برای جبران کم آبی حوزه آبریز زاینده رود ندارد، من معتقدم صنایع پرآب بر هستند که آب را می‌بلعند.

مرگ ماهی‌ها داستان تکراری زنده رود تشنه/ آیا راهکاری برای نجات محیط زیست منطقه وجود دارد؟


حق آبه محیط زیستی به طور کلی نادیده گرفته شده است

 
حسین اکبری سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان  مدیریت تخصیص حق آبه را عامل جلوگیری از خشکی زاینده رود دانست و گفت: اداره محیط زیست به عنوان یک دستگاه نظارتی در چند سال اخیر درباره آثار جدی و گاه جبران ناپذیر قطع و وصل شدن جریان زاینده رود هشدار داده است.

او افزود: مقدار حق آبه تعیین شده برای حفظ کارکرد‌های اکولوژیک، ۱۳۷ میلیون متر مکعب در سال برای رودخانه و ۱۷۶ میلیون متر مکعب برای تالاب گاوخونی است که متاسفانه درتوزیع منابع و مصارف، طی ۱۵ سال اخیر، دراقدام اول این مورد حذف شده و حق آبه زیست محیطی هیچ گاه تامین نشده است.

سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: در حال حاضر طبق برنامه ریزی‌ها ، تامین حق آبه رودخانه و تالاب به صورت تفکیک شده در نظر گرفته شده است. اما نکته مهم این است که در تامین و توزیع منابع آبی عدالت رعایت شود و زمانی که با کم آبی مواجه هستیم به یک نسبت تخصیص منابع آبی صورت گیرد.

اکبری هشدار داد: همانطور که تامین آب آشامیدنی خط قرمز تخصیص منابع آبی محسوب می‌شود، باید برای اختصاص حق آبه محیط زیستی نیز اولویت قرار داد و این نیازمند مدیریت صحیح است.

مرگ ماهی‌ها داستان تکراری زنده رود تشنه/ آیا راهکاری برای نجات محیط زیست منطقه وجود دارد؟


دغدغه‌های مسئولان تا چه حد پاسخگوی زیان‌های احتمالی ست؟

حسین امیری معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان  در خصوص اقدامات شهرداری اصفهان در جلوگیری از وارد شدن خسارت به محیط زیست منطقه زاینده رود عنوان کرد: در عمل به اهداف زیست محیطی و رویکرد اخلاقی، تصمیم به حفظ چرخه زندگی ماهیان درون رودخانه گرفتیم و برهمین اساس همکاران ما در قالب سه گروه و درطی پنج روز ۷ هزار قطعه ماهی جمع آوری و به دریاچه‌ای به عمق یک و نیم متر و بمساحت ۱۰ هزار متر مربع درباغ فدک اصفهان منتقل کردند.

محمد کوشافر استاد دانشگاه و فعال محیط زیست در این زمینه تصریح کرد: گرچه بسیاری از مردم و مسئولان اقدام به جمع آوری ماهیان از کف رودخانه کردند، اما این نمی‌تواند پاسخگوی گستردگی ابعاد فاجعه باشد و فقط نشان دهنده احساس مسئولیت آن هاست.

آنچه مسلم است تا راهکاری برای تامین مستمر آب در حوزه زاینده رود اتخاذ نشود مسئولان استان اصفهان برای تامین آب آشامیدنی جمعیت پنج میلیون نفری منطقه ناچار به قطع متناوب جریان آب در رودخانه هستند؛ در این بین باید راهکاری یافت تا گونه‌های جانوری و گیاهی حریم و بستر رودخانه آسیب کمتری ببینند و پیامد‌های زیست محیطی خشکی زاینده رود گریبان جامعه را نگیرد. یکی از این راهکار‌های اجرای مصوبه هیئت دولت مبنی بر تامین حق‌آبه تالاب‌ها و پایاب رودخانه‌هاست.
 
گزارش از نسیم مسیبی و  محمد مهدی سلیمانی

انتهای پیام/ی
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
م
۱۷:۵۴ ۱۹ اسفند ۱۴۰۰
سلام
می توان یک مانع توری در سد یا جایی که می خواهید آب را از آن جا قطع کنید قرار دهید تا ماهی ها به پایین دست نیایند و این طور تلف نشوند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۵۴ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
حق الناس اون آبی است که شما در صنعت ،کشاورزی و تفریحات(آکواریم ،دریاچه مصنوعی ،باغ پرندگان ،خزندگان و....)استفاده می کنید واضافه ی اون رابه استانهای یزد و کرمان و کاشان می فروشید برای صنعت وبه اسم شرب .و زیر کولر می نشینید و بعد که بساط ساز و آواز کنار سی و سه پل فراهم نیست شکایت می کنید از مردم بالادست (که ابا دارید بگید چهارمحال) که از آبی که حق مسلم شان است چرا برداشتن درخت کاشتن .اکثر مردم اینجا توی استانهای دیگه کارهای سخت ساختمانی می کنند و با قالیبافی زنان شان زندگی می گذرونن، چرا اینقدر سیاه نمایی می کنید و از مردم چهارمحال وبختیاری طلبکارید، یه طوری حرف نزنید که مردم استانهای دیگه فکر کنن سرچشمه زاینده رود اصفهانه. این باغهایی که شما میگید به غیر از اطراف رود خانه در بقیه جاها آبیاری قطره ای است .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۲۲ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
این بی مدیریتی زاینده رود نقل دیردز امروز نیست
Iran (Islamic Republic of)
مهرداد
۱۶:۵۱ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
بابا اندازه یه باریک آب بگذارید جریان داشته باشد یه مدیری حسابی یا یه کارمند حسابی پیدا نمی شود در این تشکیلات
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۲۸ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
از بی توجهی مسوولان بازو بسته کردنه دریچه‌ای سد زاینده‌رود هست یا اونی که دستور این کارا میدادذوقم می‌کرد وای که چقدر آب هدر دادن ما که بچه اینجا هستیم. میدونیم
اگر آب را نیم متر کمتر باز میکردن میرفت از اون حد هم سد پر میشد هم هنوز آب بود
کم بخور همیشه بخور
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۲۸ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
از بی توجهی مسوولان بازو بسته کردنه دریچه‌ای سد زاینده‌رود هست یا اونی که دستور این کارا میدادذوقم می‌کرد وای که چقدر آب هدر دادن ما که بچه اینجا هستیم. میدونیم
اگر آب را نیم متر کمتر باز میکردن میرفت از اون حد هم سد پر میشد هم هنوز آب بود
کم بخور همیشه بخور
Iran (Islamic Republic of)
بختیاری
۱۱:۵۱ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
سیستم آب حوزه ای سیستم نادرست و فرسوده ای است و باید بر روی سیستمهای جامع تر و ملی تر نگاه ویژه داشت ضمن اینکه حق مبدا و منشا و یا سر چشمه ها در اولویت باشند و کارخانجات آب بر را نیز در مناطق پر آب جای گذاری نمود و همچنین بر روی ابر پروژه های همچون انتقال آب از خطوط نوین لوله از دریاهای اطراف و اقیانوس نگاه بلند پروازانه داشت برای ایرانی آباد و خودکفا.
و همه آبیاری ها نوین و خشکه کاری و کشاورزی
نیز باید همیشه بروز حرکت کند چه در آبیاری و همچنین چه در کشت و داشت.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۰۸ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
من نمیدونم مسئول سد کیه ، تا یکم ابر میشد سریع دریچه ها تا اخر باز می کنن در صورتی که سد ظرفیت خالی قابل توجهی داشت ، متاستفانه پیش بینی ها هم اکثرا دقیق نبود ، و نتیجه اینکه بعد از ان همه بارش الان سد در حد خشکسالی سالیان دور ! خالی است ، اگر به سد اعتماد ندارید بازسازی یا جدید احداث کنید ،
Iran (Islamic Republic of)
سلام
۱۰:۱۷ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
دردی بر پیکره شهر اصفهان و شهروندان
در سایه بهره وری استان ها همجوار(قم و یزد و رفسنجان و ....)
تمام سهم اب رودخانه زاینده رود اصفهانی ها خرج کشت درختان بادام بالا دست رودخانه ، سیفی جات شهر یزد و غیره می شود و این حق الناس است
Iran (Islamic Republic of)
مهرداد
۱۶:۵۲ ۳۰ مهر ۱۳۹۹
این تلاش و زرنگی نمایندگان آن استان‌ها هستند