به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که بیماری دیابت، بیماری است که اختصاص به افراد بزرگسال و مسن دارد و در اثر رژیم غذایی نامناسب و مصرف زیاد شیرینی بروز پیدا می‌کند. در حالی که نوعی از بیماری دیابت با نام دیابت نوع یک در بین کودکان شایع است و به عنوان دیابت کودکان شناخته می‌شود.

دیابت نوع یک، بیماری خود ایمن است که در کودکان زیر دوازده سال بروز یافته و آنان را به صورت مادام العمر مبتلا می‌سازد. گزارش زیر به معرفی این بیماری و باید‌ها و نباید‌های آن می‌پردازد.

عوامل موثر در بیماری دیابت نوع یک چیست؟

علی محمودی کارشناس آموزش مرکز دیابت یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، درباره این بیماری گفت: به طور کلی سه نوع دیابت با عنوان دیابت نوع یک، دیابت نوع دو و دیابت بارداری شناخته شده است. بر خلاف دیابت نوع دو که در بزرگسالان شیوع دارد، دیابت نوع یک، بیماری است که بیشتر کودکان را مبتلا می‌سازد.

او افزود: هرچند گاهی افراد بالای ۳۰ سال نیز به دیابت نوع یک دچار می‌شوند، اما این بیماری بیشتر در کودکان زیر ده سال شایع است و از عوامل موثر در این بیماری، استرس، عفونت، مصرف شیرگاو در دوران شیرخوارگی و یا ژنتیک را می‌توان نام برد.

محمودی ادامه داد: در دیابت نوع دو که اغلب به دلیل سبک غلط زندگی مانند تغذیه نامناسب و عدم تحرک ظاهر می‌شود، انسولین در بدن بیمار موجود است، اما به دلیل ناکافی بودن یا ناکارایی این ماده، بیمار ناچار به دریافت انسولین است، اما در دیابت نوع یک ماده انسولین در بدن کودک موجود نبوده و باید به او تزریق شود.

دیابت نوع یک، توفیقی اجباری برای منظم شدن زندگی

محمودی با اشاره به اینکه دیابت نوع یک مخصوص کودکان است و بیماری است که باید سال‌ها با آن زندگی کرد، اظهار داشت: علائم بیماری به صورت ناگهانی و گاهی به دلیل وارد شدن شوک به کودک ظاهر شده و از طریق آزمایش تشخیص داده می‌شود و زمان شروع بیماری همان زمان تشخیص بیماری در نظر گرفته می‌شود، زیرا مدت زمان زیادی از شروع بیماری در کودک نگذشته و جسم کودک درگیر عوارض جانبی نشده است.

او افزود: این بیماری در صورت شروع درمان به موقع و توجه به توصیه‌های پزشکی، به راحتی قابل کنترل بوده و کودک می‌تواند با تغذیه مناسب، تحرکات بدنی سالم و دریافت انسولین، بیماری را مهار و به زندگی عادی خود ادامه دهد و چه بسا بیماری سبب منظم‌تر شدن زندگی فرد و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم شود.

در واقع کودکی که دچار دیابت نوع یک است حتما باید برنامه ورزشی منظمی داشته باشد. بیشتر کودکان مبتلا به دیابت باید به هنگام عصر تمرینات ورزشی منظمی را انجام دهند تا قند خون آن‌ها به هنگام شب کنترل شود. همچنین لازم است تست‌های قند خون به صورت منظم سه تا چهار مرتبه در روز انجام شود.

پذیرش بیماری، عاملی موثر در کنترل آن

محمودی، کارشناس آموزش مرکز دیابت گفت: اصلی‌ترین مشکل کودکان دیابتی این است که نمی‌توانند به راحتی با بیماری خود کنار بیایند، در حالی که پذیرش بیماری تأثیر بسیاری در کنترل آن دارد.

او افزود: تجربه نشان داده که ارتباط با گروه همسان تأثیر زیادی در پذیرش بیماری دارد. زمانی ‌که کودک با کودکان دیگری که مانند خودش دچار این بیماری هستند ارتباط داشته و از تجربیات آن‌ها زیر نظر کارشناس مربوطه بهره ببرد و آموزش‌های تکمیلی را دریافت کند آرامش بیشتری داشته و می‌تواند بیماری را مهار کند.

باور‌های غلط و اثرات مخرب آن بر بیماری

محبوبه دهقان، مدیر عامل انجمن تسنیم دیابت یزد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، درباره تأثیر باور‌های غلط، پیرامون بیماری دیابت نوع یک گفت: یکی از عوامل موثر در عدم پذیرش این بیماری به دلیل باور‌های غلط در جامعه است. زیرا بسیاری از افراد بیماری دیابت را با علائمی مانند نابینایی و از دست دادن پا یا کلیه‌ها می‌شناسند.

درحالی که دیابت نوع یک، بیماری خود ایمن است که به صورت ناگهانی بروز می‌کند و ناشی از نوع تغذیه فرد نیست و گاهی کودک قبل از ابتلا به بیماری تمایل زیادی به مصرف شیرینی ندارد.

او افزود: در صورتی که بیماری کنترل شود هیچ گونه عوارضی برای کودک نخواهد داشت، با این حال باور‌های غلط افراد جامعه پیرامون این بیماری تأثیر زیادی بر موقعیت شغلی و ازدواج این بیماران گذاشته و مانع از روال عادی زندگی آن‌ها می‌شود.

دهقان که خود نیز سالهاست دچار بیماری دیابت نوع یک است ادامه داد: در واقع این بیماری در صورت کنترل هیچ تأثیری بر زندگی طبیعی فرد ندارد و بسیاری از این افراد در حوزه‌های علمی، ورزشی و حرفه‌ای فعال و موفق هستند و بعد از ازدواج نیز می‌توانند فرزندانی سالم داشته باشند.

نقش آموزش در کنترل بیماری

دهقان با اشاره به تلاش انجمن تسنیم دیابت برای آموزش بیماران گفت: در کنترل این بیماری نقش دارو و پزشک تنها ۲۰ درصد کمک کننده است و ۸۰ درصد کنترل بیماری تحت تأثیر راهکار‌هایی است که بیماران از طریق آموزش دریافت می‌کنند.

او افزود: در حال حاضر تعداد هزار و ۱۰۰ نفر در یزد مبتلا به دیابت نوع یک هستند. ۷۰۰ نفر از آن‌ها شناسایی شده و ۳۵۰ نفر نیز عضو انجمن تسنیم دیابت هستند و اطلاعاتشان ثبت شده است و این انجمن از طریق برگزاری کلاس‌های آموزش مجازی و اردو‌های آموزشی در تلاش است تا راهکار‌های کنترل بیماری را آموزش دهد.

همچنین علاوه بر فعالیت‌های آموزشی، فعالیت‌های مددکارانه و تلاش برای تأمین هزینه درمان بیماران از دیگر اقدامات اعضای انجمن است.

دهقان با اشاره به هزینه بالای درمان اظهار داشت: کودکان مبتلا به دیابت باید ۴ تا ۷ مرتبه در ماه تست قند خون را انجام دهند و در ماه به سه بسته نوار که هزینه هر بسته ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان است احتیاج دارند و انجمن تسنیم دیابت به کودکانی که در تأمین هزینه درمان مشکل دارند کمک مالی می‌کند تا درمان آن‌ها به تأخیر نیفتد. زیرا هزینه تجهیزات پزشکی مانند دستگاه، سرسوزن و نوار، تحت پوشش بیمه نیست.

همچنین بعضی از خانواده‌ها بیمه تأمین اجتماعی ندارند و این امر ممکن است سبب به تأخیر افتادن درمان کودکان شود.

نیایش، دختری شیرین و دوست داشتنی

نیایش دختر ۱۰ ساله‌ای است که از دو سال پیش مبتلا به دیابت نوع یک است. پدرش می‌گوید: بیماری نیایش با یک شوک شروع شد. زمانی‌که هشت ساله بود، شبی در پارک کوهستان گم شد و زمانی که او را پیدا کردیم بسیار ترسیده بود و استرس زیادی به او وارد شده بود. بعد از آن نشانه‌های بیماری ظاهر شد. لاغری، خستگی و گاهی لرزش دست و پا از علائمی بود که نگرانی از وجود بیماری در نیایش را به وجود آورد و پس از انجام آزمایش مشخص شد که دیابت نوع یک دارد.

مادرش با اشاره به نبود سابقه بیماری دیابت در خانواده می‌گوید: اولین بار که متوجه بیماری نیایش شدم تصور خوبی از این بیماری نداشتم. آن زمان نیایش به خاطر اُفت قند خون در بیمارستان بستری بود و من نیز حال خوبی نداشتم. اما آشنایی با موسسه تسنیم دیابت و مدیرعامل مرکز که خود نیز مبتلا به این بیماری بود و راهکار‌ها و آموزش‌های مرکز دیدگاهم نسبت به بیماری را تغییر داد و موجب شد با آرامش بیشتری بیماری دخترم را بپذیرم.

دیابت، بازدارنده موفقیت نیست

نیایش با وجود ابتلا به دیابت نوع یک، دانش آموز ممتاز مدرسه و قهرمان ورزشی است. او به خوبی با بیماری اش کنار آمده و در این باره می‌گوید: به نظرم این بیماری چیز عجیبی نیست. در مدرسه نیز دوستانی دارم که مانند من مبتلا به دیابت نوع یک هستند. ممنوعیت غذایی ندارم و هر چیزی را که بخواهم می‌توانم مصرف کنم، اما شیرینی و شکلات را کمتر می‌خورم. حتی مشکلی از نظر انجام تحرکات ورزشی ندارم و قهرمان ورزشی هستم.

باید‌ها و نباید‌های این بیماری چیست؟

دکتر سید محمدرضا آقایی مدیر مرکز دیابت با اشاره به سناریوی طوفانی بیماری دیابت نوع یک اظهار داشت: شروع این بیماری سناریویی طوفانی دارد به این معنا که کودک چند روزی بدحال می‌شود یا تکرر ادرار داشته یا در حالت شدیدتر دچار کاهش سطح هوشیاری می‌شود و پس از انتقال به بیمارستان و انجام آزمایش، بیماری او تشخیص داده می‌شود.

او افزود: این بیماری پس از تشخیص و شروع درمان، یک دوره پنجره‌ای دارد که تصور می‌شود بیماری بهبود یافته در حالی که این طور نیست و علائم بیماری دوباره شروع می‌شود.

او با اشاره به دید منفی جامعه نسبت به تزریق انسولین و بیماری دیابت ادامه داد: کودکان مبتلا به دیابت باید مادام العمر انسولین مصرف کنند و این امر سبب درگیری عاطفی خانواده‌ها شده و گاهی در برابر تزریق انسولین مقاومت می‌کنند درحالی که این بیماری با درمان به موقع به خوبی قابل کنترل بوده و هیچ تأثیری در زندگی فرد ندارد.

آقایی ادامه داد: بیماران دیابتی ممنوعیت برنامه غذایی ندارند، اما محدودیت دارند و باید برنامه غذایی منظمی داشته و به صورت متعادل، متنوع و متمرکز غذا بخورند. آن‌ها باید حتماً با مشاور تغذیه در ارتباط باشند. نداشتن استرس و تحرکات بدنی منظم نیز برای آن‌ها ضروری است.

کارآیی روش‌های درمانی جدید برای بیمارانی که درگیر عوارض دیابت نباشند

محمودی کارشناس آموزش مرکز دیابت با تأکید بر این مطلب که در حال حاضر تنها راه کنترل بیماری از راه تزریق انسولین است اظهار داشت: بعضی از مدعیان طب سنتی و اسلامی گاهی با تجویز راهکار‌های اشتباه سبب به تأخیر افتادن مهار بیماری شده و گاهی باعث می‌شوند کودکان مبتلا به دیابت هوشیاری خود را از دست داده و به کما بروند.

او افزود: روش‌های درمانی جدیدی مانند ایجاد پانکراس مصنوعی مورد مطالعه و بررسی هستند و بدیهی است زمانی که تحقیقات به نتیجه برسد، بیمارانی کاندیدای درمان خواهند بود که درگیر عوارض بیماری نباشند.

بیماری دیابت کودکان  با درمان به موقع به خوبی قابل کنترل است و هیچ تأثیری در زندگی فرد ندارد. از این رو خانواده ها بهتر است با مدیریت بیماری استرس مضاعف را به خود و فرزندانشان منتقل نکنند.

گزارش از ناهید عنصری

انتهای پیام/