به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، هر ساله همزمان با آغاز فصل سرما، آلودگی هوا و خطرات زیست محیطی آن در صدر مشکلات ساکنین شهر‌های بزرگ قرار می‌گیرد.

تهران، پکن، نیویورک و لندن از جمله کلان شهر‌های بزرگ دنیا هستند که در فصل سرما با این مهمان شرور دست وپنجه نرم می‌کنند.

گسترش شهر‌های صنعتی، رشد فزاینده کارخانه ها، استفاده از سوخت های فسیلی مثل بنزین و گازوئیل برای سرعت بخشی به حمل و نقل  بار و انسان از دلایل آلودگی هوای کره زمین هستند.

مدیران شهری و محیط زیستی در سراسر دنیا معتقدند برای جلوگیری از افزایش آلودگی هوای کره زمین باید منابع آلاینده را کاهش داد، به این معنا که انرژی الکتریسیته جایگزین انرژی سوخت‌های فسیلی مانند مازوت ، بنزین و گازوئیل شود.

در برخی شهر‌های دنیا نیروگاه‌های خورشیدی انرژی مورد نیاز صنایع را تامین می‌کنند تا دیگر آن‌ها نیازمند سوخت‌های فسیلی نباشند.

در کشور ما هم با وجود اینکه در برخی شهر‌ها تجهیزات تبدیل انرژی خورشیدی به الکتریسته دیده می‌شود، اما این تکنولوژی هنوز نتوانسته به عنوان جایگزینی موثر به منظور حفظ محیط زیست جایی برای خود باز کند.

آلودگی هوا همواره خطری جدی برای کودکان، زن‌های باردار و سالمندان محسوب می‌شود. از این رو در سال‌های گذشته استانداری تهران برای در امان ماندن این گروه افراد از خطرات آلودگی هوا، طرح‌هایی نظیر تعطیلی مدارس، افزایش محدودیت تردد خودرو‌های شخصی وجلوگیری از مصرف مازوت توسط کارخانه‌ها را اجرا کرد.

انوشیروان محسنی بندپی در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران گفت: متهم اصلی آلودگی هوا منابع آلاینده متحرک مانند انواع خودرو و موتور سیکلت هستند و منابع غیر متحرک مانند کارخانه‌ها و منازل مسکونی در ردیف‌های بعدی هستند.

همچنین رستگاری معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران، در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: ۳۹ درصد آلایندگی شهر تهران به خاطر منابع آلاینده غیر متحرک مانند کارخانه‌ها و ۶۱ درصد هم به خاطر منابع آلاینده متحرک نظیر خودرو‌ها و موتور سیکلت هاست.

وی افزود: در میان منابع آلاینده متحرک خودرو‌های سواری شخصی ۲۰ درصد در آلودگی هوای تهران سهم دارند و از میان ۴۱ درصد باقیمانده هم،کامیون‌ها ۱۲ درصد، اتوبوس‌های شرکت واحد ۵ درصد، سایر اتوبوس‌ها ۷ درصد، مینی بوس‌ها ۳ درصد، تاکسی‌ها ۳ درصد، وانت‌ها ۲ درصد، و موتور سیکلت‌ها هم ۹ درصد سهم دارند.

در این بین آلودگی ایجاد شده توسط کامیون‌ها و اتوبوس‌ها به دلیل استفاده از سوخت گازوئیلی بسیار حائز اهمیت است، زیرا که میزان تولید ذرات کوچکتر از ۲ و نیم میکرون که بر اثر سوخت ۱ لیتر گازوئیل وارد هوا و احتمالا ریه جانداران می‌شود، خیلی بیشتر از میزانی است که به خاطر سوخت ۱ لیتر بنزین تولید و در هوا پراکنده می‌شود.

شهرداری‌ها به عنوان یک نهاد حاکمیتی به موجب این آلودگی که توسط منابع آلاینده به هوای شهر و سلامت شهروندان تحمیل می‌شود، هزینه‌هایی را تحت عنوان «عوارض» یا همان پول از آن‌ها اخذ می‌کنند.

مثلا شهرداری تهران محدوده‌هایی از شهر تهران را به عنوان محدوده طرح کاهش آلودگی هوا تعیین کرده و اگر خودرو‌های سواری بخواهند در هر فصل از سال بیش از ۲۰ روز در این محدوده‌ها تردد کنند باید پولش را بدهند، و خودرو‌های عمومی مانند اتوبوس و تاکسی و وانت و مینی هم هزینه‌ای نمی‌دهند که البته این اقدام از یک جهت توجیه پذیر است، چون وقتی شهروندان مجبورند به خاطر آلوده نکردن هوا قید خودرو‌های شخصی را بزنند، باید جایگزینی هم برای آن‌ها وجود داشته باشد که همان خودرو‌های عمومی است و این کار زمانی به طور کامل توجیه پذیر می‌شود که آلودگی ایجاد شده توسط سوخت گازوئیلی یک اتوبوس کمتر ازآلودگی ایجاد شده توسط سوخت بنزینی تمام خودرو‌های سواری شخصی باشد که به تعداد آنها، آدم سوار اتوبوس شده است.

قطعا آلودگی سوخت بنزینی یک یا دو خودروی سواری کمتر از یک اتوبوس است. اما برای بررسی دقیق باید دید که آیا اگر همه سر نشینان یک اتوبوس بخواهند با استفاده از خودروی شخصی رفت و آمد کنند، آن وقت میزان آلایندگی ایجاد شده توسط خودرو‌های آن‌ها بیشتر است، یا آلایندگی ایجاد شده توسط یک دستگاه اتوبوس؟

در مجموع وقتی خودرو‌های سواری شخصی تنها با ۲۰ درصد سهم در آلودگی هوا مجبور به پرداخت هزینه آلودگی هوا هستند، نیروگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی با ۳۹ درصد سهم در آلودگی هوا باید پیشتاز پرداخت هزینه آلودگی باشند. نه اینکه با برخورداری از حاشیه امن، این هزینه را ندهند.

پیروز حناچی شهردار تهران در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، مبنی بر اینکه چرا از کارخانه‌ها هزینه و عوارض آلودگی هوا گرفته نمی‌شود، اظهار کرد: سهم نیروگاه‌ها در آلودگی بیشتر از خودرو‌های سواری شخصی است و سهم خودرو‌های شخصی در آلودگی هوا، سهمی ناچیز و غیر موثر است.

وی افزود: بسیاری از کارخانه‌های صنعتی که در اطراف تهران فعالیت می‌کنند در داخل حریم تهران نیستند و ما نمی‌توانیم عوارضی از آن‌ها دریافت کنیم ضمن اینکه آلودگی ایجاد شده توسط آن‌ها وارد تهران می‌شود. مثلا نیروگاه شهیدرجایی قزوین ۱۰۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد، اما آلودگی آن به تهران می‌رسد.

شرایط موجود مدیران شهری را به این نتیجه رسانده که فعلا تنها راه کاهش آلودگی هوا، افزایش محدودیت برای تردد خودرو‌های سواری شخصی است تا ازاین طریق مردم به سمت استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مترو بروند.

اما امسال شرایط با سال‌های قبل متفاوت است و شیوع کرونا، باعث ضرورت خودداری استفاده از حمل و نقل عمومی شده و مردم همچنان باید از خودروی شخصی استفاده کنند. به این معنا که کرونا و آلودگی هوا مانند دو لبه قیچی سلامت شهروندان را تهدید می‌کنند.

شهروندانی که اگر از خودروی شخصی استفاده کنند، موجب افزایش آلودگی هوا و به خطر انداختن جان خود و سایرین می‌شوند و اگر هم بخواهند با استفاده از حمل ونقل عمومی تردد کنند، قطعا موجب کاهش فاصله اجتماعی شده و احتمال ابتلای خود و سایرین به کرونا را افزایش می‌دهند. در حالیکه اگر تعداد اتوبوس‌ها و واگن‌های مترو تهران چند برابر تعداد فعلی بود، فاصله اجتماعی هم افزایش پیدا می‌کرد و آن وقت شهروندان می‌توانستند با کنار گذاشتن خودروی شخصی با خیالی آسوده از مترو و اتوبوس استقاده کنند و دیگر نه نگران آلوده کرده هوا و نه نگران ابتلا به کرونا به خاطر کاهش فاصله اجتماعی باشند.

سید مناف هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: سن ناوگان اتوبوسرانی تهران به بالای ۱۰ سال رسیده و بیشتر ناوگان هافرسوده اهستند و امروز شهر تهران به حداقل ۴۵۰۰ اتوبوس نیاز دارد. اما دولت به تعهدات خود برای تامین اتوبوس عمل نکرده است.

تامین نکردن این تعداد اتوبوس در سال‌های گذشته توسط دولت، سبب شده که امروز شهروندان در مقابل قیچی دو لبه کرونا و آلودگی هوا قرار گیرند و به ناچار در یک مسیر باخت-باخت قرار گیرند که هر کدام را انتخاب کنند، سلامتی شان به خطر میفتد.

بیشتر بخوانید:

• تعمیرات مترو نیازمند ۵ هزار میلیارد تومان بودجه است
• رد کلیات ساختار جدید شهرداری توسط اعضای شورا/قرارداد خرید ۲۰۰ اتوبوس با ایران خودرو نهایی شد
• درخواست هاشمی برای تعطیلی ۲ هفته‌ای تهران

گزارش از علی کاظمی

انتهای پیام/