به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، اگرچه مطالعات جامعی درمورد اثرات تغییر اقلیم بر گونه‌های ساکن مناطق مرتفع کوهستانی در ایران انجام نشده، ولی برخی از این گونه‌ها مانند کبک دری به‌ واسطه کاهش مطلوبیت زیستگاه، به‌طور جدی تحت تاثیر پدیده تغییر اقلیم قرار می‌گیرند.

تغییرات دمای کره زمین که از سال‌ها پیش از این آغاز شده است علاوه بر دلایل طبیعی، تحت تاثیر افزایش غلظت دی اکسیدکربن و گاز‌های گلخانه‌ای نتیجه فعالیت‌های انسانی قراردارد.

یکی از اثرگذارترین تغییرات اقلیمی در حوزه علوم زیستی، اخلال در مهاجرت و زادآوری جانوران و افزایش انتقال بیماری‌ها در آنان است.

بیشتر بخوانید

• تراژدی تکراری شکار/ حفظ گونه‌های حیات وحش وظیفه‌ای همگانی است

تغییرات اقلیمی اثرات بی‌شماری بر کره زمین و حیات جانداران می‌گذارد، بر این اساس برخی جانداران در برابر گرمایش زمین حساس‌تر هستند.

مهاجرت جانوران باعث تغییر در زنجیره‌های غذایی شده و تاثیرات نامطلوبی در چرخه زیست‌محیطی دارد.

حیات بسیاری از گیاهان و جانوران با هم در ارتباط است و حذف یک گونه باعث عدم تعادل در اکوسیستم مناطق می‌شود.

 از طرف دیگر اگر این تغییرات دمایی به‌طور غیرطبیعی باشد، باعث مهاجرت زودهنگام پرندگان در این مناطق می‌شود و آن‌ها در طول مسیر به موج‌های گرمایی و سرمایی برخورد می‌کنند که باعث می‌شود بسیاری از این گونه‌ها از بین بروند و تلفات آن‌ها بیشتر شود.

آثار مخرّب تغییرات آب و هوایی بر روی گونه‌های مهاجر، نشان می‌دهد تغییر در برخی از شاخص‌های مهاجرت، چون زمان، مکان و طول سفر به اثبات رسیده است.

شهرام احمدی مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در روز جهانی تغییرات اقلیمی، ضمن اشاره به اهمیت گسترش آموزش محیط زیست برای پیشگیری و کاهش اثرات فعالیت انسان بر زمین گفت: آتش‌سوزی‌های وسیع و خشک‌شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها به واسطه تغییرات اقلیمی، باعث نابودی بسیاری از گونه‌های زیستی خواهد شد که صدمات جبران‌ناپذیری را متوجه جهان اطراف ما می‌کند.

او افزود: آنچه این‌روز‌ها از آن به‌عنوان گرمایش جهانی نام برده می‌شود، درحقیقت افزایش میانگین درجه حرارت زمین در نزدیکی سطح آن است.

احمدی اضافه کرد: تحقیقات نشان می‌دهد که گرمایش جهانی بیشترین خطر را برای گونه‌های جانوری و گیاهی دارد و براساس اعلام اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (آی‌یو‌سی‌ان) بیشترین تاثیرات جهانی را بر روی پرندگان، دوزیستان و گونه‌های مرجانی صخره‌ساز آب‌های گرم داشته است.

در ایران، کدام جانوران در معرض بیشترین تهدید‌ها در برابر تغییرات اقلیمی قرار دارند؟

او با اشاره به نتایج تحقیقاتی که تاکنون در کشور انجام شده گفت: در مرحله نخست حیات پرندگان درمعرض تهدید قرار دارد، چون آسیب‌پذیری بیشتری در برابر گرما دارند. در مرحله بعد قورباغه‌های درختی، لاک‌پشت‌های سبز، سمندر لرستانی و افعی دم‌عنکبوتی در ایران درمعرض بیشترین تهدید‌ها قرار می‌گیرند.

احمدی گفت: بالارفتن دمای هوا می‌تواند به تغییر جنسیت جنین منجر شود و ترکیب جنسیتی در منطقه را به‌هم بزند.

او افزود: با افزایش دما جنین‌ها یا از بین می‌روند یا در تعداد جنین‌های نر و ماده تغییرات ناهمگونی رخ می‌دهد و سبب انقراض آن‌ها می‌شود.

احمدی بیان کرد: تغییرات اقلیم منجر به تغییر الگوی بارش و دما در استان شده است.

او براساس تحقیقی که توسط پژوهشگران دانشگاهی استان بر روی گونه کبک دری صورت پذیرفته، گفت: در این پژوهش، آسیب پذیری مکانی کبک دری به تغییر اقلیم در استان چهارمحال و بختیاری پیش‌بینی شده است که زیستگاه کبک دری در مناطق کم ارتفاع‌تر مطلوبیت خود را از دست خواهند داد.

احمدی نقش آموزش و فرهنگ‌سازی در تمامی سطوح اجتماعی را غیرقابل انکار عنوان کرد و اظهار داشت: مسئولان می‌بایست اجرای طرح‌های کاربردی، مدیریت و فرهنگ‌سازی در رابطه با اثر فعالیت‌های انسانی بر تغییر اقلیم را جدی بگیرند و با فراهم آوردن بستر آموزش درست و مناسب، فرزندان را از همان کودکی با خطرات و عواملی که باعث تشدید آلودگی و گرمایش در زمین می‌شوند، آشنا کرد.

او با اشاره به سیاست‌گذاری در بسیاری از کشور‌های دنیا افزود: ما هم باید هرچه زودتر نسبت به گسترش استفاده از انرژی‌های جایگزین و پاک برای مصارف خود باشیم.

کوهستان زاگرس یکی از آسیب پذیرترین مناطق به پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی است. میانگین درجه حرارت سالیانه در طول ۱۵ سال گذشته در زاگرس مرکزی افزایش یافته است، درحالی که میزان بارش سالیانه در این مدت در این منطقه کاهش پیدا کرده است.

همچنین، بارش سالیانه برف در سراسر زاگرس کاهش داشته و با افزایش دما، بارش‌ها به طور عمده به صورت باران بوده است.

انتهای پیام/ف