به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، امنیت و ایمنی یکی از موضوعات مهم و مدنظر در بین همه انسان‌ها است که جزو دغدغه اصلی آن‌ها نیز بوده، در همین راستا بشر همیشه در زمینه‌های نظامی، شیوه‏‌هایی برای کاهش عوامل تهدید کننده‏ و ... به دنبال پیشرفت بوده تا آسیب پذیری، میزان خسارت‌ها و عوامل این چنینی را کاهش دهد.

همچنین جوامع مختلف روش‌های متفاوتی را برای آمادگی و دفاع از جان و مال خویش جستجو کرده‌اند و در این زمینه به نتایج خوبی هم رسیده‌اند.

در همین راستا سال ۱۳۸۲ بر اساس فرمان مقام معظم رهبری سازمانی زیر مجموعه ستاد کل نیرو‌های مسلح با هدف افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقا پایداری ملی، تسهیل میریت بحران در مقابل تهدید‌ها و اقدام‌های نظامی دشمن در کشور تشکیل شد.

البته اگر بخواهیم به کوتاه‌ترین تعریف این سازمان اشاره کنیم، می‌توانیم به دفاع بدون سلاح اشاره داشته باشیم و در ادامه می‌توانید وظایف عملیاتی این سازمان را نیز بخوانید.

سازماندهی، طرح‌ریزی، هدایت و راهبری عملیات پدافندی مقابله با تهدیدات نوین دشمن، هدایت و راهبری مقابله با تهدیدات نوین مانند سایبری، زیستی، پرتوی، شیمیایی، اقتصادی، هدایت، راهبری، مدیریت و... در برابر تهدیدات نوین از جمله وظایف عملیاتی این سازمان است.

آری، این سازمان همان سازمان پدافند غیرعامل است که در سال ۱۳۹۰ به دلیل ترویج فرهنگ پدافند غیرعامل و فعال سازی هر چه بیشتر توانایی‌ها موجود در کشور روز ۸ آبان به عنوان روز پدافند غیرعامل در تقویم جای گرفت، البته هفته پدافند غیرعامل از روز ۵ آبان شروع می‌شود و تا ۱۲ این ماه ادامه دارد.

واژه پدافند از دو جز (پد) و (افند) تشکیل شده و در فرهنگ فارسی جزء "پد" پیشوندی است که به معانی ضد بوده و هروقت قبل از واژه‌ای قرار گیرد معنای آن را برعکس می‌کند و واژه آفند نیز به مفهوم جنگ، جدال، تهاجم، حمله و ... است.

پدافند شامل اقداماتی است که جهت مقابله با حمله و تهاجم دشمن انجام می‌شود و در پدافند غیر عامل مقابله با تهاجم و تهدیدات دشمن بدون استفاده از تسلیحات تهاجمی یا دفاعی و با استفاده از مجموعه‌ای از اقدامات و تمهیدات دفاعی، موجب کاهش آسیب پذیری تاسیسات، تجهیزات و نیروی انسانی می‌شود.

این در حالی است که در پدافند عامل برای مقابله با تهاجم، تهدیدات دشمن و دفع تهدیدات از انواع و اقسام تسلیحات دفاعی مانند توپ، موشک، تانک، هواپیما‌های شکاری، ناو، زیردریایی و ... استفاده می‌شود که در پدافند غیر عامل به هیچ وجه این‌گونه نیست.

گفتنی است؛ تهدیدات نظامی و تهدیدات سایبری، زیستی، پرتوی، شیمیایی و اقتصادی از جمله تهیدات مربوط به پدافند غیرعامل هستند که سیاستگذاری، هدایت و برنامه ریزی مقابله با تهدیدات یاد شده در قرارگاه‌های تشکیلاتی سازمان پدافند غیرعامل کشور انجام می‌شود.

بهتر است بدانید پدافند غیر عامل موضوعی کلان، فراگیر و مرتبط با عرصه‌های متنوع مالی، اقتصادی، تولیدی، صنعتی، ارتباطات و فناوری، اطلاعات، رسانه ها، انرژی، امنیت غذایی، زیست، حمل و نقل، دفاعی و... است و این سازمان به جز وظایف عملیاتی ذکر شده، وظایف عمیلاتی دیگری نیز دارد که در ادامه به این وظایف خواهیم پرداخت:

به‌کارگیری ظرفیت‌ها و منابع کشور در حوزه‌های مختلف برای انجام تمهیدات لازم پدافند غیرعامل، ارتقاء آمادگی دستگاه‌های اجرایی برای تداوم چرخه تولید و خدمات در مقابله با انواع تهدیدات، فرهنگ سازی و آماده سازی دستگاه‌های اجرایی و استان‌های کشور برای کمک، اداره و هدایت مردم در شرایط بحرانی نیز از دیگر وظایف عملیاتی این سازمان است.

یکی از سوالات مطرح این‌جاست که قلمرو و اقدامات پدافند غیر عامل شامل چه مراکز و زیر ساخت‌هایی می‌شود و در ادامه گزارش پاسخ این سوال را هم خواهیم داد.

انجام اقدامات پدافند غیرعامل برابر قوانین این سازمان، شامل کلیه مراکز و زیرساخت‌های حیاتی، حساس و مهم نظیر مراکز احداث شده، در حال بهره برداری، در حال احداث است که باید با اخذ تدابیر و برنامه ریزی‌های لازم توسط مسئولان سازمان‌ها، دستگاه‌ها، و مراکز مربوطه انجام شود.

البته بهتر است در نظر داشته باشید که پدافند غیرعامل دارای اصول مختلفی مانند: اقدامات فریب، استتار و نامرئی سازی، صیانت از مردم و سرمایه انسانی، ایجاد پراکندگی و تمرکز زدایی در توزیع عملکرد ها، مکان یابی و انتخاب عرصه‌های ایمن در جغرافیای کشور، مقاوم سازی و ایجاد استحکامات امن دفاعی و پناهگاهی، کوچک سازی، اعلام هشدار و خبر اولیه، چند منظوره سازی، متنوع سازی منابع، عمق بخشی لایه‌های دفاعی، جا به جایی و تحرک و... است و این موارد بدون استفاده از سلاح، میزان آسیب پذیری به جان و مال مردم جامعه را بسیار کاهش می‌دهند.

بهتر است بدانید که دفاع عامل و غیر عامل با یک‌دیگر هم‌پوشانی دارند، چراکه دفاع غیرعامل مکمل دفاع عامل و بر عکس دفاع غیرعامل مکمل دفاع عامل است و به گونه‌ای ارتباط مستقیمی دارند.

همچنین؛ پدافند غیرعامل اثر بخش‌ترین روش دفاعی، صلح آمیزترین و مکمل پدافند ملی و همه جانبه کشور ما است، چراکه این نوع پدافند نه تنها کاهش آسیب پذیری زیرساخت‌های ملی و مراکز حیاتی را دنبال می‌کند، بلکه با با سیاست‌های تنش زدایی نیز تطابق دارد و از این نظر بسیار مهم است.

گفتنی است؛ پدافند غیر عامل هیچ ارتباطی به دور و نزدیک بودن تهدیدات ندارد و سازمان پدافند غیر عامل اقدامات قابل توجهی را هم در زمینه آموزش و فرهنگ سازی انجام داده، که البته این اقدام بسیار تخصصی و موثر برای حفاظت از کشور است.

اگر بخواهیم اشاره‌ای به این موضوع داشته باشیم، میتوانیم به ساخت آزمایشگاه‌های سطح ۳ در کشور اشاره‌ای کنیم.

در همین راستا سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: در گذشته آزمایشگاه‌های کشور در حوزه دام و انسان عمدتا بر سطح ایمنی ۲ متمرکز بوده است که خوشبختانه سازمان پدافند غیرعامل کشور با همکاری وزارت دفاع توانسته‌اند آزمایشگاه سطح ۳ را در حوزه انسان و دام ایجاد کنند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور بیان کرد: نخستین آزمایشگاه سطح ۳ ایمنی زیستی کشور در پاییز سال ۱۳۹۸ با مشارکت سازمان پدافند غیرعامل کشور تحویل انستیتو پاستور ایران شد و دومین آزمایشگاه سطح ۳ ایمنی زیستی سیار کشور نیز در اختیار موسسه سرم سازی رازی قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید

• دشمن اشراف کاملی به شبکه‌های اجتماعی دارد/ ۲۵ آزمایشگاه بیولوژیک در سطح منطقه داریم

وی افزود: یکی از ضعف‌های کشور، با وجود سابقه و قدمت یک صد ساله تولید واکسن در ایران، فقدان آزمایشگاه‌های سطح ۳ ایمنی زیستی بود.

سردار جلالی ادامه داد: این نوع آزمایشگاه‌ها، با توجه به کاربرد‌های مختلف، ارزشی بسیار مهم و حیاتی دارند.

همچنین طبق گفته سردار جلالی حدود ۱۷ رشته دانشگاهی را در حوزه پدافند غیر عامل طراحی شده و ۵ رشته دیگر هم در حال طراحی است و ما امروزه با مدرن‌ترین نوع تهدید مواجه هستیم و رویکرد‌های این سازمان هم مدرن شده است.

اما در راستای فرهنگ‌سازی و اجرای آموزش‌های عمومی و تخصصی پدافند غیر عامل که در بالا هم اشاره کردیم، اقدامات بسیار مهم دیگری هم انجام شده و تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز از جمله این اقدامات است.

تاسیس و راه اندازی ۴ دانشکده و پژوهشکده پدافند غیرعامل در دانشگاه‌های دانشگاه صنعتی مالک اشتر، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، دانشکده علوم فنون فارابی آجا و دانشگاه دفاع ملی با گرایش‌هایی در مقطع کارشناسی ارشد، دوره دکترای مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل، مدیریت راهبردی دفاع سایبری، شهرسازی با گرایش پدافند غیرعامل، مهندسی سازه‌های امن با گرایش پدافند غیرعامل از جمله اقدامات این سازمان است که انجام شده.

در حال حاضر هم این سازمان در سطح منطقه جایگاه بسیار خوبی دارد و از بدو تشکیل تاکنون شاهد اقدامات، تحولات مهم و پیشرفت و نوآوری قابل توجهی در کاهش آسیب پذیری زیر ساخت‌های ملی و مراکز حیاتی، حساس و مهم کشور، ارتقاء پایداری ملی، تسهیل مدیریت بحران و افزایش بازدارندگی در برابر تهدیدات فراروی بوده و در راستای وطایف ذاتی که دارد، فعالیت می‌کند.

انتهای پیام/

گزارش از میثم نامنی