به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، طی ماه‌های اخیر حفاری‌های غیرمجاز و غیر قانونی در حوزه میراث فرهنگی آذربایجان شرقی به یکی از معضلات مهم این بخش تبدیل شده است، به گونه‌ای که از ابتدای امسال تاکنون تعداد ۳۶ نفر حفار در نقاط مختلف استان از جمله محلات قدیمی تبریز مانند دوه چی، حافظ، بارون آواک و شهر‌های مراغه و بخش لیلان ملکان و روستای بالاسنگ کلیبر و روستای جانقور شهر باسمنج و شهرستان‌های اسکو، کلیبر و جلفا، دستگیر و تحویل مراجع قضایی شده اند.

به گفته مسئولان میراث فرهنگی و نیروی انتظامی، هدف اصلی از حفاری‌های غیرمجاز متعدد در آذربایجان شرقی، کشف اشیای عتیقه در مناطق مختلف تاریخی است که شرایط کرونایی و تهدید مشاغل مختلف به خصوص در حوزه کارگران فصلی از جمله دلایل این پدیده می‌باشد.

انتشار خبر حفر تونل ۱۰۰ متری در یکی از محوطه‌های تاریخی شهرستان ملکان با هدف کشف اشیای عتیقه، عمق خطرات ناشی از حفاری‌های غیرمجاز و تهدید آثار و ابنیه‌ تاریخی منطقه و ایران را نشان می‌دهد که بازتاب وسیعی در رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی داشت.

دوستداران میراث فرهنگی و کارشناسان مربوطه توصیه می‌کنند، اتخاذ تدابیر امنیتی و حفاظتی و رصد مستمر مناطق مختلف تاریخی و میراثی آذربایجان شرقی باید جزء اولویت‌های اصلی و محوری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی و نیروی انتظامی برای مقابله با این پدیده باشد.

البته نباید از نظر دور داشت که طی سال‌های اخیر اجرای طرح‌های مسیرگشایی و توسعه برخی محلات در تبریز و اجرای پروژه‌های عمرانی در مناطق مختلف استان منجر به پدیدار شدن آثار و اشیای تاریخی و معماری شده است که این موضوع افراد سودجو و فرصت طلب را برای کشف آثار تاریخی و قدیمی و انجام حفاری‌های غیر مجاز جری‌تر کرده است.

دادگستری آذربایجان شرقی برای صیانت از میراث فرهنگی آمادگی کامل دارد

رئیس کل دادگستری آذربایجان‌شرقی با اعلام اینکه این نهاد تمام ظرفیت خود را برای صیانت از میراث فرهنگی استان به کار می‌گیرد، گفت: با توجه به گستردگی این حوزه، با تمام ظرفیت پای کار خواهیم بود تا جرائم علیه میراث فرهنگی را به حداقل رسانده و آثار تاریخی خود را از هرگونه گزند و آسیب در امان نگاه داریم.

موسی خلیل‌اللهی اظهار داشت: برای صیانت از محوطه‌های تاریخی استان از دخل و تصرفات و حفاری‌های غیرمجاز، دستورات ویژه برای دادگستری‌ها و نیروی انتظامی شهرستان‌ها صادر خواهیم کرد تا به صورت بازدارنده با عوامل دست‌اندازی برخورد شود.

او با تاکید بر اینکه قانون گذار احکام بسیار دقیق برای افراد تهدید کننده حوزه میراث فرهنگی در نظر گرفته است، افزود: دادگستری کل استان و دادستان‌های شهرستان‌های ۲۱ گانه در جلسات مختلف هماهنگی برای برخورد با سودجویان وافراد فرصت طلب برای حفر محوطه‌های باستانی توجیه شده اند و در صورت مشاهده هر گونه تخلف در این زمینه با سرعت وارد عمل می‌شوند.

خلیل اللهی ادامه داد: مجموعه دستگاه قضائی استان در راستای پیشگیری از وقوع جرائم به ویژه جرائم مربوط به میراث فرهنگی آماده دریافت اخبار و گزارش‌های مردمی در حوزه‌های مرتبط است تا در سریع‌ترین زمان به چنین مواردی رسیدگی شود.

او امنیت پایدار در جامعه را یکی از مصادیق حقوق عامه بیان و نقش مردم را در راستای تأمین نظم و امنیت اجتماعی مؤثر دانست و بر لزوم همکاری و هم افزایی مردم و تشکل‌های مردم نهاد با نهاد‌های قضائی، انتظامی و امنیتی تاکید کرد.

خلیل اللهی اجرای دقیق قانون جامع حدنگار (کاداستر) را از اقدامات ویژه دادگستری کل آذربایجان شرقی در راستای صیانت از اراضی و محوطه‌های مربوط به دستگاه‌های دولتی که میراث فرهنگی و محوطه‌های باستانی را نیز در بر می‌گیرد، بیان کرد و یادآور شد: این قانون در سال ۱۳۹۳ با هدف مبارزه با پدیده زمین خواری و جلوگیری از تعرض به اراضی ملی و حفظ بیت المال و منافع دولت در مجلس تصویب شده است.

او اظهار داشت: قانون فوق شامل مجموعه فعالیت‌های تهیه نقشه با استفاده از عکس‌ها و تصاویر زمینی، دریایی، هوایی، ماهواره ای، تبدیل رقومی عکس‌ها و تصاویر، عملیات زمینی نقشه برداری، ویرایش و تکمیل نقشه‌های زمینی و تطبیق نقشه با وضعیت واقعی و موجود املاک و اضافه کردن کلیه اطلاعات ثبتی، حقوقی و توصیفی و کنترل نهائی و به ‌روز رسانی آن می‌باشد.

رئیس کل دادگستری آذربایجان شرقی گفت: قانون تعیین حد نگار از جمله قوانین مترقی کشورمان در راستای صیانت از اراضی ملی است که اجرای آن از چند سال قبل در آذربایجان شرقی آغاز شده است که می‌توان با اجرای دقیق آن مانع بروز و ظهور حفاری‌های غیرمجاز در پهنه‌های تاریخی شد.

ضرورت هم افزایی نهاد‌های مسئول برای حفظ میراث تاریخی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز با اشاره به ظرفیت بزرگ و غنی استان در میراث تاریخی کشور، گفت: سیاست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تقویت هم افزایی دستگاه‌ها، نهاد‌ها و تشکل‌های مردم نهاد در راستای حفاظت از میراث فرهنگی است و ما در استان با توجه به گستردگی حوزه فعالیت برای تحقق آن به حمایت دادگستری استان نیاز داریم.

او تعدد محوطه‌های تاریخی در استان را از دلایل اصلی ترغیب افراد سودجو و حفاران غیرمجاز برای این اقدام غیرقانونی دانست و اظهار داشت: میراث فرهنگی آذربایجان شرقی با کمبود نیروی انسانی و امکانات برای صیانت از این محوطه‌ها است و همکاری دادگستری استان بی ‌تردید در این زمینه راهگشا خواهد بود.

حمزه زاده از تشدید برخورد با حفاری‌های غیرمجاز با همکاری نیروی انتظامی و دادگستری استان خبر داد و افزود: تاکنون نیز تعامل بسیار خوب و سازنده‌ای بین میراث فرهنگی با این دو نهاد نظارتی برای مقابله با حفاری‌های غیرمجاز به انجام رسیده است، اما لازم است این تعاملات با توجه به گستردگی محوطه‌های تاریخی استان روز به روز افزایش یابد.

او ادامه داد: از ابتدای امسال نظارت گشت‌های تلفیقی بر فعالیت حفاری‌های غیرمجاز با حضور نمایندگان نیروی انتظامی و یگان حفاظت اداره کل با دستورات ویژه دادستانی‌ها به صورت مستمر در حال اجرا است.

حمزه زاده با بیان اینکه با حضور نیروی انتظامی در گشت‌های تلفیقی ناظر بر عملکرد حوزه میراث فرهنگی، شاهد کاهش تخلفات و ارتقای سطح کیفی خدمات در این زمینه بودیم، گفت: با توجه به شرایط حاکم بر کشور و به دنبال شیوع ویروس کرونا، لزوم شدت رصد و کنترل محوطه‌های تاریخی و میراثی احساس می‌شود.

او با بیان اینکه اداره کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی علیه متجاوزان به حریم بنا‌های تاریخی و ملی اعلام جرم می‌کند، تصریح کرد: در همین رابطه اخیرا" اعلام جرم علیه تجاوز به حریم بنا‌های تاریخی ملی از سوی دادستان کل کشور به دادستان‌های عمومی و انقلاب کشور ابلاغ شده است.

حمزه زاده اظهار داشت: با توجه به پیگیری‌های وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، دادستان کل کشور طی نامه‌ای هرگونه تصرف و تجاوز به حریم و عرصه آثار و محوطه‌های ملی یا تغییر حریم آن را جرم اعلام کرده و عاملان به عنوان مجرم مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.

او ادامه داد: طبق قوانین مربوط به حفظ و حراست از آثار و ابنیه‌های تاریخی ثبت شده ملی و نیز محوطه‌های تاریخی، هرگونه تجاوز ممنوع بوده و به همین منظور برای آثار تاریخی محدوده‌ای بر اساس ضوابط قانونی تعیین شده که از آن به عنوان حریم اثر تاریخی ثبت شده یاد می‌شود.

حمزه زاده عدم شفافیت و صراحت قانون در خصوص ضوابط مربوط به آثار و ابنیه‌های تاریخی را یکی از چالش‌های اصلی میراث فرهنگی در برخورد با حفاران غیرمجاز اعلام و اضافه کرد: اقدام دادستان کل کشور گام مؤثری در برخورد با متخلفان این عرصه است و امیدواریم در آینده با وضع قوانین صریح‌تر و تداوم حمایت‌های قوه قضائیه شاهد به حداقل رسیدن تخلفات در این حوزه باشیم.

او با تأکید بر حساسیت‌های اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دوستداران میراث‌فرهنگی آذربایجان‌شرقی در خصوص رعایت ضوابط محوطه‌های تاریخی، افزود: در این راستا جلسات متعددی با تشکل‌های مردمی میراث فرهنگی تشکیل شده و در صورت بروز هرگونه تخلف در ضوابط، برخورد‌های لازم با جدیت انجام خواهد شد.

دستگیری ۳۶ نفر از عاملان غیرمجاز حوزه میراث در سال جاری

فرمانده یگان حفاظت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌شرقی نیز با اشاره به اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون تعداد ۳۶ نفر از عاملان حفاری غیرمجاز در این استان دستگیر شده اند، گفت: طی این مدت، ۹ محل حفاری غیرمجاز از طریق پایش‌های محلی و گزارش‌های مردمی شناسایی و از ادامه فعالیت آن‌ها جلوگیری شده است.

سرهنگ کاظم داداشی اظهار کرد: بر اساس تجمیع آمار حوزه یگان حفاظت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، بیشترین آمار حفاری غیرمجاز و دستگیری عاملان مشارکت کننده در آن متعلق به شهرستان تبریز و سپس به ترتیب شهرستان‌های اهر، کلیبر، هوراند و خداآفرین است.

او با تاکید بر لزوم نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از میراث‌ فرهنگی در سطح جامعه، گفت: با توجه به اینکه حفاظت و صیانت از میراث تاریخی وظیفه‌ای همگانی است، لذا لازم است تا تمام آحاد مردم در پیشگیری از وقوع جرائم ، همراه و همیار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باشند.

داداشی اضافه کرد: با توجه به تعدد آثار و ابنیه‌های تاریخی در آذربایجان شرقی و لزوم حفاظت هر چه بهتر از این آثار متعدد، یگان حفاظت میراث فرهنگی با همراهی نیروی انتظامی استان به صورت مستمر از مکان‌های تاریخی بازدید و با متخلفانی که به صورت پایشی و گزارش مردمی شناسایی شده‌اند، از طریق مراجع قانونی برخورد می‌کنند.

او با اشاره به دستگیری چهار عامل حفاری غیرمجاز در شهر تاریخی لیلان شهرستان ملکان، گفت: با توجه به تاریخی بودن منطقه «لیلان» و قرارگیری یکی از سایت‌های مهم باستانی استان در این منطقه، طی عملیاتی مخفیانه چندین عامل حفاری غیرمجاز در یک خانه شخصی اقدام به حفر تونل زیرزمینی می‌کردند.

داداشی افزود: این تونل به عمق ۱۰ متر و طول بیش از ۲۰۰ متر با تزریق بتن توسط چهار عامل ایجاد شده بود که به دنبال اعلام خبر دوستداران میراث فرهنگی شهر لیلان، با همکاری یگان حفاظت میراث فرهنگی، نیروی انتظامی، دادگاه عمومی و انقلاب شهرستان، مکان مورد نظر کشف و عاملان دستگیر شدند.

فرمانده یگان حفاظت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی به مردم توصیه کرد: هم استانی‌ها می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف در حوزه میراث فرهنگی، مراتب را با تماس شماره ۰۹۶۶۲ مرکز پیام یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، اطلاع دهند.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/ح