به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، اگربه شهرستان شهربابک سفر کرده باشید و یا با شهربابکی‌های میهمان نواز همسفره شده باشید بعید است سوغات همیشگی سفره‌های اهالی این شهرستان را نچشیده باشید و مشتاقانه از آن  برای عزیزان خود نبرده باشید.

اسپار سابقه دیرینه‌ای درشهربابک دارد و به دست عشایر این شهرستان تهیه  و در برخی مواقع به عنوان غذا مصرف می‌شود.

برای نگهداری اسپار که نوعی ماست است  آن را درون مشک می‌ریزند و در جایی به نام مشکدانی که از بوته‌های بیابانی درست می‌شود می‌گذارند و در طول روز روی آن را با گلیم، فرش و ... می‌پوشانند تا هوای گرم بیرون به مشک‌ها نرسد و خنک بمانند و شب نیز روی آن را برمی دارند تا مشک‌ها خنک شود، هوای گرم باعث می‌شود طعم و مزه‌ی اصلی اسپار تغییر کند.

برای دیدن طرز تهیه این سوغاتی خوشمزه به سراغ یکی از بانوان شهربابک رفتیم که هنوز به روش سنتی این محصول با ارزش را تهیه و تولید می‌کند.

فاطمه کربلایی  گفت: برای تهیه این ماست، بعد از دوشیدن شیر میش، بز یا گاو و تبدیل آن به ماست،  آب را به همراه ماست داخل مشکی که از پوست گوسفند درست شده است، می ریزیم.

او با بیان اینکه در روش‌های جدید ماست داخل کره گیر ریخته می‌شود، افزود: بعد از زده شدن مشک و یا کره گیری، کره را از دوغ جدا می‌کنیم و آن را پس از ریختن در ظرف‌های بزرگ روی اجاق می‌گذاریم، دوغ که به جوش آمد آن را بهم می‌زنیم.

این بانوی شهربابکی بیان داشت: بعد از چند ساعت که دوغ غلیظ شد، اجاق را خاموش می‌کنیم و موادی مانند شنبلیله، سیاه دانه، رنجبیل، جدوا، دانه و ریشه‌ی جوزهندی، میخک، دارچین و نمک را که از قبل با هم آسیاب شده اند به داخل دوغ غلیظ شده اضافه می‌کنیم.

کربلایی با بیان اینکه پس از سرد شدن دوغ غلیظ شده آن را به داخل مشک منتقل می‌کنیم، گفت: به طور میانگین پس از گذشت ده روز، اسپار به اصطلاح رسیده و قابل استفاده می‌شود.

امروزه علاوه بر روش‌های سنتی با دستگاه‌ها و شیوه‌های صنعتی و نوین نیز ماست اسپار را تهیه و وارد بازار‌های داخلی می‌کنند.

اسپار، سوغاتی لذیذ با بیش از ده‌ها خاصیت

زکیه صبوری کارشناس تغذیه در مورد خواص این ماست گفت: ماست اسپار مخلوطی از نمک و دانه‌های گیاهان دارویی از قبیل قلم فور (میخک) و شنبلیله، زنجبیل، سیاه‌دانه و… که تفت داده شده‌اند به همراه دوغ است.

او با بیان اینکه ماده‌ اصلی تشکیل دهنده‌ اسپار کشک است، بیان داشت: کشک یکی از فرآورده‌های شیر است که از جوشاندن و تغلیظ دوغ پس از کره گیری باقی می‌ماند و یا از ماست بدون چربی تهیه می‌شود.

او با بیان اینکه کشک حاوی کلسیم، شیر، چربی، نمک، پروتئین و ویتامین نیاسین است، افزود: هر ١٠٠ گرم کشک تغلیظ شده حاوی ٩٨ کیلوکالری انرژی است.

صبوری به خواص مواد طعم دهنده اسپاربه ویژه سیاهدانه اشاره کرد و گفت: سیاه دانه طبیعتی گرم دارد و به دلیل داشتن ماده‌ای به نام تیموکیتون دارای اثری ضد تشنج است.

این کارشناس تغذیه عنوان کرد: تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان سرماخوردگی، پیشگیری و درمان زخم معده، درمان انگل‌های روده و دستگاه گوارش، از بین بردن سنگ کلیه و مثانه، کمک به ترک اعتیاد، کاهش عوارض دارو‌های شیمیایی بر کلیه ها، درمان حساسیت و کمک به آسم، درمان اضطراب و تپش‌های قلب از دیگر خواص سیاه دانه است.

صبوری با بیان اینکه شنبلیله از مقادیر فراوانی موسیلاژ تشکیل شده است که سبب کاهش التهاب روده و معده می‌شود، گفت: افزودن یک قاشق چای خوری پودر دانه شنبلیله به غذا‌ها، آب یا میوه‌ها برای رفع سوزش سردل و رفلاکس توصیه می‌شود، این گیاه همچنین خاصیت هضم کنندگی و ملینی نیز دارد.

او زنجبیل را نیز ضد تهوع، مقوی قلب، ضد لخته شدن خون، ضد باکتری، آنتی اکسیدان، ضد سرفه، ضد سموم کبدی، ضد التهاب، ادرارآور، کاهش اسپاسم، محرک سیستم ایمنی، ضد نفخ، افزایش ترشحات روده‌ای ، پایین آورنده کلسترول خون، محرک گردش خون مغزی و محرک هضم غذا معرفی کرد.

این کارشناس تغذیه به خواص میخک به عنوان دیگرماده تشکیل دهنده این ماست اشاره کردو گفت: محافظت از کبد، حفظ قند خون، تقویت سیستم ایمنی، درمان بیماری‌های دهان و دندان، کمک به بهبود و افزایش استحکام استخوان‌ها از جمله خاصیت‌های میخک است.

او با بیان اینکه جوزهندی شامل پتاسیم، آهن، منگنز، تیامین، فولات، منیزیم، مس و ویتامین‌هایی، چون B۱ و B۶ است، افزود: جوز هندی دارای خواص ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضدنفخ، محرک و ضد اسپاسم است.

تولید روزانه ۳ هزارکیلوگرم اسپار در شهربابک

درادامه گزارش غلامرضا منگلی مدیر جهاد کشاورزی شهربابک گفت:با توجه به شرایط آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی شهربابک، لبنیات این شهرستان از نظرمرغوبیت در استان کرمان زبانزد خاص و عام بوده است.

او با بیان اینکه ماست اسپار یکی از خوراکی‌های بومی شهربابک و یکی از سوغاتی‌های لذیذ این شهرستان است، افزود:در شهربابک ۴ کارگاه تولید ماست اسپار به صورت صنعتی و بیش از ۳۰ کارگاه سنتی تولید این محصول فعالیت می‌کنند.

منگلی اسپار را یکی از محصولات با سود دهی بالا در شهربابک ارزیابی کرد و بیان داشت: روزانه بیش از ۳ هزار کیلوگرم اسپار دراین شهرستان تولید می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شهربابک گفت: این محصول به دلیل کیفیت بالا و خواص زیاد در بازار طرفداران زیادی دارد وعلاوه بر مصرف داخلی  به شهر‌های شیراز، یزد و کرمان نیز صادر می‌شود.

منگلی افزود: در تهیه اسپار از گیاهان معطر و دارویی استفاده می‌شود که طعم خوبی دارند و مشتریان مشتاقانه از این سوغاتی منحصر به فرد شهربابک استقبال می‌کنند.

این محصول بومی شهرستان شهربابک ، سوغاتی محبوبی است که به ثبت ملی رسیده است، علاوه بر مصرف داخلی شهرستان به دیگر شهر‌ها و استان‌های کشور نیز صادر و سود خوبی نصیب تولید کنندگان آن می‌شود.

گزارش از محدثه صبوری

انتهای پیام/ی