به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  ازلرستان، دختران زاری کنان در آستانه فصل سرد که با مرگ پدر آغاز می‌شود، کنار خانه جدید او که آرام آرام گودتر می‌شود شیون و زاری سر می‌دهند و می‌دانند دیگر امنیتی به نام پدر را بر بالین خود نخواهند داشت.

توان پنهان کردن اشک و بغض خود در روز خاکسپاری پدر را ندارند، ۲ برادر، اما بغض خود را فرو برده اند؛ و در برابر مردمی که به احترام تشییع آمده اند، دست بر سینه قدردان همراهی مردم در خاکسپاری پدرشان که بر اثر کرونا جان خود را از دست داده، ایستاده اند و گویی با گریه نکردن خود را پناه و امنیت خانه می‌دانند و می‌خواهند ادامه دهنده نقش پدر در خانه باشند.

دختران نسبت به برادران خود کم سن‌تر هستند؛ نه آنقدر کودک هستند که با تفسیر آسان مرگ با مفاهیمی همچون بازگشت همگان به سوی خدا و پدرتان رفته پیش خدا آرام شوند و نه آنقدر بزرگ شده اند که با واقعیت مرگ پدرشان که بر اثر کرونا بوده است، کنار بیایند در نگاه آن‌ها تنها یک زخم باز شده دردناک وجود دارد و جای خالی که زین پس عمیق‌تر می‌شود.

تاکسی زرد پدر که در روز خاکسپاری اش در زیر لایه‌ای از گل (نماد عزاداری‌های رایج در لرستان) پنهان شده است و چهار فرزند نوجوانش همراه با زجه‌های مادر گرداگرد تاج گلی که تصویر پدر را در خود جای داده بر سر و صورت خود می‌زنند.

۴۸ ساله بود و بچه هایش کوچکتر از آن هستند که بتوانند بدون حمایت پدر روی پای خود بایستند و از پس سختی‌های زندگی که روز به روز گذرانش سختر می‌شود برآیند. ولی با موج اخیر کرونا گرفتار می‌شود و بعد از بهبودی اولیه که از بیمارستان به خانه باز می‌گردد مجدد حالش وخیم می‌شود و بعد از چند روز بستری در بیمارستان به کما می‌رود و نهایت چند روز بعد، جان خود را از دست می‌دهد.

حالا این مرگ و این رفتن در ادارک کوچک کودکانش نمی‌گنجد، شب اولی است که پدر را در کنار خود ندارند و امید بازگشت او بخانه برای کودکانش به رویایی بعید تبدیل شده است. همه اقوام جمع شده اند تا سیاهی و درازی این شب سخت را در کنار صاحبان عزا کمتر کنند؛ خانه مالامال درد و سوز مرگ شده است مرگی که قطعا همین جمع شدن‌ها به تداوم بیشتر آن‌ها می‌انجامد.

همه اقوام بی توجه به کرونا به نظر می‌رسند هر چند ماسک بر چهره دارند، اما صرف داشتن ماسک در چنین فضایی محدود با این ازدحام جمعیت کفایت نمی‌کند و مردمی که آمده اند واقعیت تلخ و تاریک کرونا را در گریه و آه و ناله کودکان تنها شده او می‌بینند، اما گویی درد آنقدر حجم وسیعی دارد که کسی به آن توجه ندارد و جمعیتی فراوان در خانه کوچک صاحب عزا جمع شده اند.

یکی می‌گوید مگر می‌شود در چنین شرایطی تنهایشان گذاشت، دیگری می‌گوید: آنکه در غم دیگران خودش را در خانه پنهان کند همان بهتر که بمیرد و کسانی دیگر هم هر کدام جواب‌هایی مشابه می‌دهند و عده‌ای هم آمدن خود را از سرناچاری می‌دانند که نمی‌شود و باید شرکت کنند.

جواب‌ها با بیان‌های متفاوت در یک مفهوم مشترک هستند؛ پایبندی به آئینی که ریشه در تاریخ فرهنگ و تمدن این دیار دارد و دل کندن از آن در توان مردم نیست و این خود درد بزرگی به بزرگی و دردناکی کرونا شده است.

جواب‌هایی که به اینجا منتهی می‌شود که درد آن‌ها بزرگ است و در توان روحیه عاطفی و مهربانی اهالی لرستان که تاریخ و پیشینه غنی در همدردی با صاحبان عزا دارند نیست که بخاطر کرونا تنهایشان بگذارند با وجودیکه از محدودیت‌های کرونایی چند روز گذشته، اما اعلامیه ترحیم چاپ شده است و تنها توجه شان به محدودیت این است که مراسم خاکسپاری را در فلان ساعت برگزار می‌کنند و دیگر مراسمی ندارند؛ که البته در عمل مراسم در خانه تا روز‌ها ادامه دارد.

بنا بر اظهار مسئولان، یکی از مهمترین دلایل ابتلا به کرونا شرکت در تجمعات و رعایت نشدن فاصله اجتماعی است که این تجمع‌ها در هر منطقه و شهری به یک صورت برگزار می‌شود در جایی مهمانی‌های خوانوادگی، عروسی، تولد‌ها و دورهمی‌های به زعم برگزار کنندگان خودمانی است و در جا‌هایی همچون لرستان از هر چه می‌توان گذشت، اما از شرکت نکردن در مراسم سوگواری و عزاداری نمی‌توان گذشت.

مسئله‌ای که از چنان قدمت و پیشینه‌ای برخوردار است که مردم حتی شرکت در مراسم عزاداری که فرد بر اثر کرونا فوت شده است را چشم پوشی نمی‌کنند؛ مسئله‌ای اجتماعی و فرهنگی که حتی برخورد‌های قهری هم نتوانسته است آن را تعطیل کند و این خود، واقعیت تلخ کرونا را در این مناطق تلخ‌تر و سخت‌تر می‌کند.

این موضوع بعنوان یک مسئله اجتماعی باید از سوی تحلیل گران اجتماعی در جایگاه خود مورد بررسی قرار گیرد تا دست کم در این شرایط به یک دیدگاه بینابینی رسید و برای مدتی هر چند اندک با عبور از کرونا بتوان این موضوع را مدیریت کرد و به مردم این نگاه فرهنگی را القا کرد که قرار نیست این آئین‌ها برای همیشه برچیده شوند، چون همانگونه که یک شبه ایجاد نشده اند در یک بازه زمانی اندک هم امکان از بین رفتن آن‌ها نیست بنابراین بیم منسوخ شدن این آئین‌ها را نباید داشت.

یاداوری تحلیل جامعه شناختی این موضوع برای مردم می‌تواند کمک کننده باشد تا همراهی بیشتری در چشم پوشی کردن موقتی از این آئین را داشته باشند در این خصوص می‌توان به تحلیل جامعه شناختی دکتر مجتبی ترکارانی رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان اشاره کرد که می‌گوید: در زمان حاضر و با آمدن کرونا یک نوع مناسک زدایی در پدیده مرگ در همه جای کشور به تدریج دارد خود را نشان می‌دهد، ولی در جوامع محلی با بافت سنتی مثل جامعه لرستان، مقاومت بیشتری در مقابل آن صورت می‌گیرد به این صورت که برخی از هموطنان در مقابل بخشنامه‌های دولتی و توصیه‌های اجتماعی مبنی بر عدم تشکیل مراسم جمعی، اعتراضاتی دارند و می‌بینیم که در عمل، معمولا این مناسک مثل مناسک عزاداری، کم و بیش اجرا می‌شود.

این تحلیل گر اجتماعی یادآور می‌شود: اینجا عقلانیت فردی و آئین‌ها باهم متعارض نیستند، ولی گاه تعارض سختی بین آن‌ها پیش می‌آید و مردم به ویژه همان‌ها که تعلق قومیتی زیادی دارند و خود را همیشه به رعایت هنجار‌های قومی ملزم می‌دارند مثلا در مراسم عزاداری در زمان شیوع کرونا شرکت می‌کنند، باید بدانند آنجا که ناچار به انتخاب هستیم حفظ و صیانت از نفس و بقاء ادمی بر حفظ هرنوع مراسمی اهمیت دارد چرا که اصالت بر حفظ انسان است و این انسان باید سالم بماند تا بتواند از این مناسک استفاده کند.

او می‌افزاید: بنابراین راهکار حداقلی این است که به ندای علم و عقلانیت در این زمانه سخت بیشتر از فرهنگ و آداب گوش دهیم و با تعلیق این مناسک‌ها فعلا خود را سلامت بداریم و بدانیم که انسان هیچگاه بدون مناسک نزیسته است و در هردوره با توجه به شرایط، مناسک مطلوب خود را آفریده است. پس نباید نگران مناسک زدایی بود و در عوض در حفظ نوع بشر بکوشیم.

روی دیگر ماجرا را هم باید دید در شرایطی که با وجود تلاش همه‌جانبه کادرپزشکی و درمانی همچنان شاهد گسترش این بیماری در میان مردم هستیم. بیماری که غنی و فقیر و کوچک و بزرگ هم نمی‌شناسد و حاصل آن مرگ روزانه صد‌ها نفر است همان عزیرانی که ما در اخبار و رویداد‌ها آن‌ها را بعنوان یک عدد می‌خوانیم و رد می‌شویم، اما واقعیت تلخ‌تر و واقعی‌تر آن همان، ناله و فغان‌های کودکانی است که یه نمونه آن در ابتدای همین گزارش روایت شد.

صاحب نظران و پزشکان بهترین راه کاهش مرگ و میر را خانه‌نشینی و قرار گرفتن در قرنطینه می‌دانند، اما با وجود همه هشدارها، بازهم مشاهده می‌شود که در مواردی رعایت لازم صورت نمی‌گیرد و در مناطقی همچون لرستان با زیر بنا‌های خاص فرهنگی که در مورد برخی آئین‌ها وجود دارد این مقاومت‌ها و بی توجهی‌ها بیشتر است.

این تقابل‌های فرهنگی در بی توجهی به دستورالعمل‌ها، زمانی بیشتر حائز اهمیت می‌شود که گسترش و قدرت شیوع کرونا به حدی بالا رفته است که علاوه بر خستگی کادر بهداشت و درمان کمبود‌هایی در برخی تجهیزات و امکانات پزشکی و بیمارستانی مضاعف شده است در این خصوص احمد شجاعی سرپرست شبکه بهداشت و درمان شهرستان بروجرد با اشاره به کمبود کپسول اکسیژن در بروجرد می‌گوید: با توجه به تلاش‌های صورت گرفته چندین کپسول اکسیژن تهیه شده است، اما در حال حاضر با کمبود ۵۰ کپسول اکسیژن روبرو هستیم.

او می‌گوید: با توجه به حجم گسترده مردم در مراکز ۱۶ ساعته ساعت کاری این مراکز در شهرستان افزایش یافته است. روزانه بیش از ۲۰۰ نمونه تست در شهرستان گرفته می‌شود که در کنار این موارد باید برخورد جدی با افرادی که محدودیت‌ها را جدی نمی‌گیرند باید صورت گیرد.

سرپرست شبکه بهداشت و درمان بروجرد می‌افزاید: تعداد مثبت‌ها در شهرستان نسبت به گذشته بیشتر شده است. بطوری که در گذشته از تعداد نمونه‌های گرفته شده یک‌سوم یا یک‌چهارم جواب آن‌ها مثبت بود، اما در حال حاضر جواب تست‌های مثبت به دو سوم و نصف افزایش یافته است.

شمار بالای جانباختگان ناشی از کرونا، قدرت شیوع بالای کرونا، خستگی کادر بهداشت و درمان، کمبود تجهیزات و تخت‌های بیمارستانی تعطیلی کسب و کار‌ها به دلیل شیوع کرونا، از دست دادن سرپرست خانوار‌ها به دلیل مرگ ناشی از کرونا از یک سو و پایبندی به برخی آئین‌های فرهنگی توام با تجمع و عدم رعایت فاصله اجتماعی از سوی دیگر، واقعیت‌های انکار ناپذیر کرونا شده اند که تنها با مدیریتی هوشمند می‌توان به رهایی از آن‌ها رسید.

محدودیت‌های متناسب با وضعیت شیوع کرونا در هر منطقه که چند روز از اجرای آن می‌گذرد تلاشی برای رسیدن به وضعیتی بهتر است که هر چند همراهی‌های خوبی در اعمال این محدودیت‌ها از سوی مردم با مسوولان انجام شده است، اما در مورد برخی مناسک و مراسم فرهنگی بخصوص ناتوانی در چشم پوشی از سوگواری‌ها در مناطقی با پیشینه سنتی‌تر هنوز مقاومت‌ها و مشکلاتی وجود دارد.

در این خصوص می‌توان به گفته‌های مسئولان استان لرستان اشاره کرد مبنی بر اینکه؛ همراهی مردم با اجرای طرح محدودیت‌ها خوب بوده است بطوریکه تحلیل آمار ابتلا در استان نشان می‌دهد میزان مبتلایان جدید که هفته گذشته روزانه به ۶۰۰ نفر هم می‌رسید اکنون کاهش یافته، اما آمار مرگ و میر همچنان بالا است. به نظر می‌رسد در حال حاضر مشکل اصلی لرستان نه بازار و اصناف، بلکه برگزاری برخی آئین‌ها از جمله برگزاری و شرکت در سوگواری‌ها است که هرچند کمتر شده، اما همچنان برگزار می‌شود.

بنا بر اعلام دکتر مریم کوشکی معاون بهداشت و مسوول ستاد مبارزه با کرونا دانشگاه علوم پزشکی لرستان؛ تا کنون تعداد ۵۴ هزار و ۳۵ نفر دراستان به کرونا مبتلا شده اند که از این بین هزار و ۹۰۳ نفر جان خود را از دست داده اند.

منبع:ایرنا

انتهای پیام/ر