به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، علی اکبر ولایتی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به مناسبت ۱۹ آذر ماه، سالگرد تشکیل این شورا، طی گفتگویی به سئوالات مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص جایگاه و نقشی که این مجموعه باید و می‌تواند در حوزه سیاستگذاری و مدیریت کلان فرهنگی کشور ایفا کند پاسخ داد.

مشروح این گفت و گو در ادامه ارائه می‌شود:

● شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۱۹ آذر ۶۳ تشکیل شد و ۳۶ سال در زمینه‌های مختلف فعالیت کرد. نظر جنابعالی در خصوص ضرورتی که حضرت امام(ره) برای تشکیل این شورا به‌ویژه در آن مقطع زمانی چه بوده است؟

نهضت امام خمینی(ره) در واقع یک حرکت دینی، مذهبی و معنوی با دیدگاه های فرهنگی و محوریت و پشتیبانی ملت برای تشکیل نظام مردم سالار دینی بود و اتفاقا همین مولفه‌ها، تفاوت این انقلاب با نمونه‌ها و انقلاب‌های دیگر و در تضاد با دیدگاه نظام سلطه محسوب می‌شود و لذا هر عامل دیگری حتی جنگ در آن دوره زمانی نمی‌توانست این مهم و نشانه‌گذاری که معمار کبیر انقلاب اسلامی داشتند را تحت‌الشعاع قرار دهد.

از همین جهت نیز باید تاکید کرد که از نظر امام (ره) و بعد از ایشان مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نه جنگ و مواجهه نظامی بلکه تهاجم فرهنگی می‌تواند تهدید جدی محسوب شود و لذا همواره بر توجه به نقاط قوت و ظرفیت‌های ارزشمند مبانی فرهنگی اسلامی و ایرانی و نظام مردم سالار دینی تاکید داشتند و دارند.

ایران با دارا بودن آموزه‌های اسلامی، ارزش‌های دینی و اخلاقی، سابقه تمدنی، فرهنگ غنی ایرانی و ... دارای ظرفیت‌های بی‌بدیلی است که همواره مورد تهدید و حمله فکری و فرهنگی سلطه‌طلبان قرار داشته است.

در واقع امام (ره) با شناخت دقیق از این که نظام سلطه بیش از توان و ظرفیت نظامی و مستقیم خود بر غلبه دادن فرهنگ غیر در جوامع تحت سلطه و استحاله فرهنگ کشورها، آنان را به استثمار می‌کشاند این رویکرد را اتخاذ فرمودند و لذا نقطه آسیب‌پذیر، همین جنبه‌های فرهنگی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

ایران با دارا بودن آموزه‌های اسلامی، ارزش‌های دینی و اخلاقی، سابقه تمدنی، فرهنگ غنی ایرانی و ... دارای ظرفیت‌های بی‌بدیلی است که همواره مورد تهدید و حمله فکری و فرهنگی سلطه‌طلبان قرار داشته است. بنابراین در مقابل و مواجهه با آن باید حفظ و تقویت آن مورد پیگیری و توجه قرار گیرد و تهاجم نامرئی فکری و اندیشه‌ای و استحاله فرهنگی بیش از جنگ و مواجهه مستقیم تهدید و آسیب محسوب می‌شود.

رهبر کبیر انقلاب (ره) با تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی این پيام روشن را در جهت رهایی از استعمار فرهنگی، تقویت و انسجام مبانی فکری و فرهنگی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای این مهم در جامعه مورد توجه و تاکید قرار دادند که با تقویت فرهنگ و داشته‌های فکری و عقیدتی در جامعه، هیچ عاملی نمی‌تواند استقلال و شکوفایی کشور را مورد آسیب و تهدید قرار دهد.

نکته مهم این است که اتفاقا در حوزه نظامی و دفاع مقدس هم بیش از جنبه‌های سخت‌افزاری، مولفه‌های فرهنگی، شهادت‌طلبی، مبانی اسلامی، ایثارگری و... موثر بود و امروز هم عامل موثر در مقاومت و ایستادگی ملت بزرگ ایران برابر متجاوزان و توطئه‌ دشمنان منطقه است که همه تلاش خود را با تشکیل شبکه‌های متعدد و معاند رسانه‌ای، حمایت مستقیم از دشمنان و مزدوران نظام و ... برای از بین بردن همین ارزش‌ها به کار برده‌اند و البته همواره در طول ۴۰ سال گذشته نیز ناکام بوده‌اند.

رهبر کبیر انقلاب (ره) با تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی این پيام روشن را در جهت رهایی از استعمار فرهنگی، تقویت و انسجام مبانی فکری و فرهنگی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای این مهم در جامعه مورد توجه و تاکید قرار دادند.

اگر نگاهی گذرا به وقایع تاریخی داشته باشیم نیز به وضوح می‌توان مشاهده کرد که سلطه‌گران چگونه با تخریب زیرساخت‌های اندیشه‌ای نخبگان، جذب و مرعوب کردن گروه‌های مرجع در کشورها و ایجاد بی‌هویتی و بی‌تفاوتی در سطح جامعه مقاصد استعماری و نهایتا تسلط همه جانبه خود را محقق کرده‌اند که در مورد ایران هم در گذشته آزموده شده و بارها نیز مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) نسبت به شبیخون و تهاجم فرهنگی و این که بدخواهان نظام در مواجهه با ایران، فرهنگ را محور فعالیت‌ها می‌دانند هشدار داده‌اند.

با این توضیحات طبیعی است که بانی این نظام دینی و فرهنگی که احیاء تفکر اسلامی را در جهان و ایران پایه‌گذاری کردند، با شناخت و اشراف دقیق، رهایی نهایی از نظام سلطه را تقویت فرهنگی، دینی و استقلال فکری و اندیشه‌ای نظام بدانند و تبلور این دیدگاه هم در تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان فرماندهی و قرارگاه حفظ و تقویت ظرفیت‌ها و داشته‌های فرهنگی و علمی کشور باشد.

بنابراین اهمیت این توجه را هم در تاسیس و هم جایگاه اساسی آن در اقدام می‌توان ملاحظه و حساسیت و مسئولیت آن را درک کرد.

‌● با عنایت به این که جنابعالی از سال ۱۳۶۸ به مدت بیش از ۳۱ سال به‌عنوان عضو حقیقی شورا انتخاب شده‌اید و همچنین مسئولیت کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورا بر عهده دارید، اقدامات و فعالیت‌های شورا را از زمان تشکیل تاکنون چه مواردی می‌دانید؟

همان‌گونه که عرض کردم در واقع شورای عالی انقلاب فرهنگی باید به‌عنوان فرماندهی و قرارگاه حفظ و تقویت ظرفیت‌ها و داشته‌های فرهنگی و علمی کشور محسوب شود و در راستای منسجم کردن فعالیت‌های بخش‌های مختلف مرتبط با این مسئولیت گام بردارد و در این جهت نیز اقدامات متنوعی را انجام داده است.

حضور فرهیختگان، نخبگان و برجستگان فرهنگی، علمی، مذهبی و دینی به‌عنوان اعضای حقیقی در کنار مدیران و مسئولان اجرایی دستگاه‌ها با حضور و مدیریت رئیس‌جمهور امکان بسیار مهمی را به وجود آورده تا کشور بتواند علاوه بر تعیین و تصویب برنامه‌های کوتاه، میان و بلند مدت، ابلاغ مصوبات لازم‌الاجرا، سیاستگذاری کلان نظام فرهنگی کشور، جلوگیری از موازی‌کاری در دستگاه‌های مختلف و ... در راستای اهداف خود حرکت کند که البته متناسب با هر دوره‌ای قابل ارزیابی و بررسی دقیق می‌تواند قرار گیرد اما در یک نگاه کلی در تصمیمات و اقدامات اجرا شده شورا، می‌توان ثمرات و خدمات جدی را برشمرد.

البته تقویت و توسعه دقیق‌تر فعالیت‌ها و بهره‌مندی مناسب‌تر و کارآمدتر از جایگاه این شورا نیز باید همواره مورد توجه قرار داشته باشد.

● به مصوبات شورا در سیاستگذاری و اجرای کلان نظام فرهنگی به‌عنوان اسناد بالادستی اشاره داشتید. این موارد را تا چه حد موثر در مدیریت، هدایت و دستیابی به اهداف تعریف شده می‌دانید؟

فعالیت و اقدام فرهنگی بر خلاف دیگر موضوعات، بسیار ظریف، حساس، فراگیر و در بسیاری از موارد نیز زمان‌بر است و لذا باید طرح‌های دقیق، کارشناسی و جامع در مسیر تحقق اهداف تعیین و ارائه شود و اثرگذاری آنان نیز متناسب با همین دقت و اهتمام در تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و اجرا قابل توجه است و مهم‌تر این که باید نگاه بلند مدت را مد نظر قرار داد.

بنابراین هم در حوزه کارشناسی و پژوهشی و هم در صحن شورا باید با جدیت موضوعات را بررسی و نسبت به تصمیم‌گیری، اتخاذ و ابلاغ مصوبات اقدام کرد که اسناد مهمی مانند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، نقشه جامع علمی کشور و ... از جمله آنان محسوب می‌شوند که در واقع نقشه راه وضعیت کلان کشور در زمینه‌های علمی و فرهنگی بوده و ثمرات ارزشمندی را به دنبال داشته است.

● در مورد فعالیت های کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورا اگر توضیحاتی لازم است بفرمائید؟

کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران در واقع به‌منظور ترویج گفتمان فرهنگی و معرفی تمدن اسلام و ایران در همه ابعاد جامعه در اسفند ماه 1384 تأسیس شد و تاکنون نیز مصوبات بسیار مهمی در زمینه‌های علمی و فرهنگی داشته که در واقع به‌عنوان اقدامات و تصمیمات شورا نیز تلقی می‌شود.

این کمیته در زمینه توجه به محتوای کتب علمی و آموزشی، معرفی مفاخر، ایجاد شناخت از تمدن اسلام و ایران، موضوع معماری اسلامی ایرانی و ... به طور جدی ورود کرده و تصمیمات و مصوبات مختلفی را تدوین و ابلاغ کرده است.

● دیدگاه شما در خصوص استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی کشور در عرصه‌های بین المللی و دیپلماسی با توجه به سابقه شما در این خصوص چیست؟

یقینا انقلاب اسلامی و نظام مردم‌سالار دینی دارای پیام و دیدگاه‌های بسیار روشن در زمینه‌های مختلف است و برای توسعه دیپلماسی فرهنگی کشور نیز وزارت امور خارجه و به ویژه رایزنی‌های فرهنگی که زیر نظر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعالیت می‌کنند و برخی دیگر از دستگاه ها و نهادها وظایف تعریف شده و مشخصی دارند که باید به دقت دنبال کنند.

بی‌تردید دشمن با بهره‌مندی از فرهنگ و رسانه و به ویژه شبکه رسانه‌ای وابسته به نظام سلطه و صهیونیست‌ها در تلاش است تا بتواند با اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی، آسیب‌هایی را به کشور وارد کند، لذا در مقابل نیز باید با ایجاد زمینه‌های موثر در تقویت دیپلماسی فرهنگی، علمی و رسانه‌ای در جهت آگاه‌سازی و ایجاد شناخت در کشورهای هدف و با ابتکار عمل نسبت به معرفی واقعیت‌های ایران امروز و به طور خاص پیام صلح‌طلبی و امنیت برای همه جهانیان اقدام کرد تا تبلیغات سوء دشمنان نسبت به نظام خنثی شود.

بیشتر بخوانید:

• بازمهندسی اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضرورت دارد
• همکاری نهاد با واحد‌های علم و فناوری باید پیگیری شود

انتهای پیام/