زاینده‌رود این روز‌ها دیگر تبسمی ندارد/ تصمیماتی که به مرگ کشاورزی و زاینده‌رود انجامید
اصفهان سال‌ها است که با معضل خشکی زاینده‌رود و تبدیل این رودخانه دائمی به یک رودخانه فصلی رو به رو است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، داستان بی‌پایان خشکی زاینده‌رود در دولت‌های مختلف با تصمیم‌گیری‌های متفاوت رو به رو بوده است، در دولت قبلی تشکیل کارگروه‌هایی در راستای اجرای دستور رئیس‌جمهور به شورای عالی آب به عنوان مرجع هماهنگی سیاست‌گذاری تامین، توزیع و مصرف آب کشور مطرح شد که محوریت اصلی این کارگروه‌ها احیاء رودخانه زاینده‌رود، ساماندهی کمی و کیفی رودخانه کارون بزرگ و در صورت لزوم بحث و بررسی سایر رودخانه‌ها بود، اما این دستورات هنوز در پیچ و خم بروکراسی‌های اداری قرار داشته و هر بار با قولی جدید به تعویق می‌افتد.
بر اساس گفته یکی از نمایندگان دوره قبل مجلس وظیفه کلی این ستاد احیاء رژیم حقوقی زاینده‌رود، احیاء حقابه‌ها و ساماندهی رودخانه از سراب تا پایاب و اتخاذ روش‌هایی برای احیاء زاینده‌رود بوده است که امیدوار بودیم با تشکیل ستاد احیاء زاینده‌رود شاهد جاری شدن آب در این رودخانه تشنه باشیم، اما بعد از تشکیل کارگروه ویژه احیاء دریاچه ارومیه و تعیین بودجه دولت که برای این دریاچه موثر بود، هر سال با اعلام بودجه سال بعد رودخانه زاینده‌رود تشنه تصمیم‌گیری قاطع چشم به دستان دولتی‌ها داشته است.
این روز‌ها که بودجه ۱۴۰۰ مشخص شده و در حالیکه زمزمه تخصیص بودجه ۱۴۰۰ برای احیاء رودخانه زاینده‌رود به عنوان یکی از رودخانه‌های مهم فلات مرکزی ایران شنیده می‌شود، اما متاسفانه این موضوع در اولویت‌ها دیده نشده و باز هم احیاء شاهرگ فلات مرکزی ایران به فراموشی سپرده شده است.
پس از گذشت حدود ۱۳ سال و با وجود کاهش ۵۰ درصدی حجم سد زاینده‌رود در مقایسه با بلندمدت، گویا زمان آن رسیده است تا این بار دست‌ها برای نجات زاینده‌رود اصفهان و تعیین بودجه احیاء این منبع پر اهمیت استان اصفهان از همین خاک بلند شود.
نمایندگان باید بر پیگیری بودجه انتقال آب بهشت‌آباد اهتمام بورزند
رئیس شورای شهر اصفهان زاینده‌رود را امید استان اصفهان و کشور دانست و اظهار داشت: متاسفانه به هر دلیلی آب در رودخانه زاینده‌رود جاری نشده، رودخانه دائمی زاینده‌رود که امید اصفهان و کشور هست با خشکسالی مواجه شده و این رودخانه که همیشه زایش داشته و آب در آن جاری بوده است به یک رودخانه فصلی تبدیل شده است، در رابطه با عوامل این اتفاقات باید یک گفت‌وگوی عمیق صورت بگیرد، اما در خصوص اینکه امروز چه باید بکنیم، از نظر من یکی از ماموریت‌های مهم و مشخص همه دلسوزان اصفهان و ایران فکر کردن به زاینده‌رود عزیز و ایجاد زمینه‌های ممکن برای جاری شدن آب در این رودخانه تشنه است.
او ادامه داد: به دنبال جاری شدن آب در رودخانه زاینده‌رود مباحث زیست‌محیطی اصفهان حل می‌شود، حق و حقوق کشاورزان به آنان عودت داده شده و در نهایت زمینه انبساط شادی و نشاط مردم و ادای حق توریستان فراهم می‌شود چرا که قبل از شیوع ویروس کرونا یکی از ملاک‌های مهم گردشگران برای انتخاب اصفهان، رودخانه زاینده‌رود بوده‌است.
علیرضا نصر اصفهانی با اشاره به راه‌های عملیاتی احیاء زاینده‌رود بیان کرد: ابتدا باید بتوانیم ظرفیت تونل سوم کوهرنگ را هرچه زودتر به نتیجه برسانیم چرا که اگر این کار انجام شود، می‌توان سالانه ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب به زاینده‌رود جاری کرد و این یکی از موضوعاتی است که باید به صورت جدی توسط دولت و وزارت نیرو پیگیری شود از طرفی دولت موظف است از برداشت‌های بی‌رویه و غیرقانونی و به نوعی تجاوز به حریم رودخانه زاینده‌رود از ابتدا تا انتها جلوگیری کرده و اگر این موضوع هم دنبال بشود، ما می‌توانیم زاینده‌رود را به خوبی مدیریت کنیم.
او افزود: بر اساس اخبار و اطلاعات واصله در کنار اینکه صحبت از آبدهی ۱۰۰ میلیون مکعبی از تونل سوم کوهرنگ مطرح می‌شود، بالغ بر ۱۰۰ میلیون متر مکعب برداشت غیرقانونی هم انجام می‌شود و به نظر می‌رسد که جلوگیری از برداشت بی‌رویه از زاینده‌رود یکی از مهم‌ترین اقدامات لازم است؛ با توجه به مصوبه دولت و شورای عالی آب، ما باید به بحث پروژه انتقال آب از بهشت‌آباد با تونلی به طول حدود ۶۵ کیلومتر ورود کنیم و در این مصوبه دقیقا مشخص شده است که این تونل حتما باید ایجاد شده و بحث لوله‌گذاری هم هیچوقت مطرح نبوده است.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان در رابطه با معضل تونل بهشت‌آباد تصریح کرد: دو شرکت مهندسین مشاور ایرانی و ۴ مشاور بین‌المللی روی این پروژه کار کردند، اما متاسفانه مدتی است که زمزمه‌هایی مبنی بر لوله‌گذاری به جای احداث تونل مطرح شده که از طریق لوله این آب انتقال پیدا کند و اختلافاتی وجود دارد که دولت هم به دنبال جبران بارگذاری‌های گذشته بوده و این طرح تصویب شده و در ردیف‌های بودجه هم مقداری به این طرح تخصیص داده شده است.
او ادامه داد: در هر زمانی که مدیران استانی با مدیر محیط زیست کشور ارتباط برقرار کردند، ایشان وعده ابلاغ تاییدیه محیط زیست را می‌دادند و دوستان ما در محیط زیست عدم تایید این طرح را اعلام نکردند بلکه در ابلاغ این تایید تعللی صورت گرفته است که باید علت آن را دنبال کنیم.
نصر اصفهانی پروژه بهشت‌آباد را بدون ضرر و زیان برای محیط زیست دانست و گفت: فکر می‌کنم یکی از رسالت‌های مهم نمایندگان استان پیگیری جدی این قضیه باشد چرا که مطالعات زیست محیطی و مشاوری هیچ ضرر و زیان یا خسارتی از جانب این طرح را به محیط زیست نشان نمی‌دهد و ما وقتی سخن از جاری شدن آب به زاینده‌رود به زبان می‌آوریم، به هیچ وجه معتقد به ایجاد مشکلات زیست محیطی نبوده و همچنین هیچکدام از حق و حقوق استان‌های هم‌جوار را نادیده نگرفته‌ایم چرا که سالیان سال در کنار هم بوده و ارتباط خوبی داشته‌ایم و برای مثال در زمان جنگ بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری را در استان خوزستان داشتیم.
او افزود: روزی جوانان و نوجوانان استان اصفهان برای دفاع از میهن به استان خوزستان رفته و این ارتباطات خیلی صمیمانه بوده است و اگر امروز هم با در نظر گرفتن حقوق متقابل و با همکاری مسئله آب را پیش ببریم، مشکلات حل خواهد شد.
رئیس شورای شهر اصفهان با اشاره به مواردی در بودجه ۱۴۰۰ مبنی بر برداشت آب از زاینده‌رود اظهار داشت: ما واقعا به مدیرانمان اعتماد داریم و معتقدیم وقتی وزیری از طرف رئیس جمهور معرفی شده و با رای نمایندگان مردم مواجه می‌شود، یک رسالت ملی شکل می‌گیرد و به نظر می‌رسد بحث آب اصفهان و زاینده‌رود هم یک بحث ملی است که باید مورد توجه قرار گیرد، اما متاسفانه در بودجه ۱۴۰۰ مواردی در قالب برداشت و انتقال آب از حوزه زاینده‌رود و تحمیل بارگذاری‌های جدید دیده می‌شود.
او ادامه داد: ۵۰ میلیارد تومان جهت برگرداندن آب از حوزه زاینده‌رود به حوزه کارون بروجن، ۹ میلیارد تومان جهت انتقال آب از زاینده‌رود به شهرستان نطنز و بادرود، ۱۰ میلیارد تومان جهت آبرسانی از زاینده‌رود به ۱۴ شهرستان غیر از اصفهان و حدود یک میلیارد برای انتقال آب از بهشت‌آباد که برای استان اصفهان در نظر گرفته شده است و با توجه به اینکه هر کدام از ما ماموریت مشخصی داریم، به نظر من ماموریت امروز نمایندگان در بحث بودجه مجلس پرداختن جدی به بهشت‌آباد و انتقال آب است.
علیرضا نصر اصفهانی خاطر نشان کرد: اگر نمایندگان اصفهان امروز هوشیاری و تلاش کافی نداشته باشند، حتی اگر مباحث زیست محیطی و تاییدیه سازمان محیط زیست هم حل بشود، باید منتظر بودجه ۱۴۰۱ باشیم و به همین دلیل معتقدم که امروز فرصت مناسبی برای اهتمام نمایندگان بر رفع مشکل بودجه بهشت‌آباد است.
احیای حوزه زاینده‌رود یکی از مسائل مهم وزارت نیرو و سایر دستگاه‌های اجرائی بوده است
دبیر کارگروه ستاد احیاء زاینده‌رود با اشاره به نگاه ویژه دولت به احیای حوزه‌های آبریز پرچالش کشور اظهار داشت: باوجود اینکه کشور ما در عین پهناور بودن از منابع مالی محدودی برخوردار است، اما دولت برای برخی از حوزه‌های آبریز پرچالش به خصوص حوزه زاینده‌رود بررسی ویژه انجام داده و در سال‌های گذشته همواره سعی داشته زاینده رود را به واسطه مشکلات و چالش‌هایی که دارد، بیشتر مورد توجه قرار دهد و در همین راستا بر اساس تصمیمات کارگروه ملی احیاء زاینده‌رود نقشه راهی طراحی شده است.
او ادامه داد: این نقشه راه شامل برنامه‌های اجرائی است که به تصویب رسیده و بعد از انجام فرآیند پروژه‌های عملیاتی لازم دستگاه‌های اجرائی مربوط به هر محور مکلف می‌شوند که تامین اعتبار لازم را انجام دهند برای مثال برای الگوی کشت جهاد کشاورزی و برای ساماندهی رودخانه وزارت نیرو متولی تامین اعتبار لازم هستند، اما در رابطه با این موضوع هیچ ردیف اعتباری متمرکز در اختیار دبیرخانه احیاء زاینده رود وجود ندارد.
مهرزاد احسانی احیاء زاینده رود را یکی از مسائل مهم وزارت نیرو دانست و گفت: در چند سال اخیر شاهد بودم که بحث حوزه آبریز زاینده رود به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل روز وزارت نیرو و دستگاه‌های اجرائی مرتبط بوده و توان زیادی از دستگاه‌های اجرائی برای متمرکز کردن برنامه‌های حوزه زاینده‌رود به کار گرفته شده است.
او افزود: قاعدتا من در ستاد آب کشور از لحاظ اطلاعات موضوعی در حوزه زاینده رود جلوتر از بقیه بوده و از وضعیت و مشکلات موجود و تنگنایی که مردم در آن قرار دارند آگاه هستم، اما موضوعات سیاسی و اجتماعی نیز در این فرآیند وجود دارد که با کمی حوصله و پیگیری امور مسائل مختلف حل می‌شود و وزارت نیرو برای کاهش مشکلات تمام تلاش خود را به‌کار گرفته است.
مسئله زیست‌محیطی تونل بهشت‌آباد، بهانه‌ای برای توقف این پروژه است
نماینده مردم اصفهان در مجلس وانمود کردن عوامل دولتی در رابطه با وجود مسائل سیاسی و اجتماعی موضوع زاینده‌رود را مشکل اساسی این ماجرا دانست و اظهار داشت: کمترین مسئله در پروژه‌های موجود در بحث زاینده‌رود بودجه است و مشکل اساسی ما وانمود کردن وجود مسائل اجتماعی و سیاسی به عنوان مانع احیاء زاینده‌رود است و مدیران کلان وزارت نیرو و رئیس جمهور به جای اینکه برای حل این مسئله تلاش کنند، آن را به مسائل سیاسی و اجتماعی ارجاع می‌دهند در حالیکه همین مدیران دولت فعلی و دولت‌های قبل این مشکلات را به وجود آوردند و متاسفانه در این حوزه با بی‌کفایتی مدیران مواجه هستیم.
او ادامه داد: نمایندگان دوره یازدهم واقعا وارد میدان شده و در حال فعالیت هستند، ولی متاسفانه عزمی که برای دریاچه ارومیه هست، برای زاینده‌رود دیده نمی‌شود و شاید افکار عمومی و فضا‌های رسانه‌ای که در اختیار اصفهان و مردم اصفهان هست، فشار لازم را ایجاد نمی‌کند در صورتی که سایر استان‌ها با ابزار‌های درست و نادرست حتی روی چیزی که حق نیست هم پافشاری می‌کنند و در مقابل متاسفانه از نجابت مردم اصفهان استفاده شده و مدیران به درستی وظایف خود را انجام نمی‌دهند.
مهدی طغیانی تاکید وزارت نیرو بر تایید سازمان محیط زیست و تعلل ابلاغ تاییدیه توسط سازمان محیط زیست را بهانه دانست و گفت: ما جلسه‌ای با رئیس سازمان محیط زیست داشتیم و من معتقدم که بحث زیست محیطی بهشت‌آباد فقط بهانه‌ای برای متوقف کردن این طرح است، در صورتی که محیط زیست نباید فقط روی یک موضوع پافشاری کرده و بقیه را نادیده بگیرد، در بحث احیاء زاینده رود هم باید تمام ابعاد زیست محیطی در نظر گرفته شود.
او افزود: خشک شدن گاوخونی هم یکی از مسائل زیست محیطی است و سازمان محیط زیست فقط روی مسئله تونل بهشت‌آباد پافشاری می‌کند در حالی که این تونل فقط ۴۰۰ متر زیر کوه است و هیچ تاثیری بر هیچکدام از چشمه‌ها ندارد و من فکر می‌کنم مسئله زیست محیطی فقط بهانه است و تاکید وزیر نیرو بر ابلاغ تاییدیه سازمان محیط زیست هم بهانه دوم برای توقف پروژه بهشت‌آباد است.
باوجود اینکه انتظار داشتیم با تشکیل ستاد در وزارت نیرو مثل دریاچه ارومیه یک توافق ملی برای احیاء زاینده رود هم شکل گرفته و در بودجه هم ردیفی برای این قضیه دیده شود، اما نتیجه‌ای مشاهده نکردیم و با وجود اینکه عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی هم مشکل مدیریت سرزمینی را تایید کرده و تبدیل آب حوزه‌ای به آب منطقه‌ای متاسفانه برای همه اقلیم مرکزی ایران زیانبار بود، اما اکنون که وزارت نیرو نیز مدیریت را به عهده گرفته، باز هم به زاینده‌رود کم لطفی می‌شود.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/ح
