به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، باغ‌های شمال این روز‌ها پر از تکاپوی زنان و مردان شمالی است، پر از آمدن و رفتن سلاطین جاده‌های شمال، پر از سبد‌های سرخ و زرد و آبی رنگی که مدام پر و خالی می‌شوند، پر از آدم‌هایی که در سرمای استخوان سوز زمستان فقط کار می‌کنند و انگار یکدیگر را نمی‌بینند، فقط صدا‌ها را می‌شنوند، صدای باغداران را که انگار از پارسال رساتر شده است.

 

درست مثل صدای سار‌های رها شده در آسمان، صدای گنجشک‌ها‌ی نشسته بر شاخسار و نسیمی که در گوش پرتقال‌های نارنجی پچ پچ می‌کند، نمی‌دانم برگ‌ها لهجه باد را می‌شناسند یا نه، اما من لهجه باغداران شمالی را می‌دانم، البته لازم نیست حرفی بزنند لهجه آنان از چشمهایشان پیدا است، چشم‌هایی که می‌خندند و شکر خدا را می‌کنند که امسال پرتقال‌های شمال نه کوچک هستند، نه بزرگ، نه خشک هستند، نه سرمازده، چشم‌های باغداران راضی است، قیمت مرکبات امسال تقریبا پنج برابر قیمت پارسال است هر کیلوگرم ۶ تا ۷ هزار تومان در مزرعه.

 

 

آغاز آخرین فصل سال در مازندران همیشه زمانی برای گرفتن یک تصمیم بود، تصمیمی برای رنگین کردن سفره عیدانه همه ایرانیان با خرید و ذخیره سازی مرکبات شب عید، تا زمانی که تقویم کهنه به انتهای خود رسید مرکبات هم از بالای نقشه جغرافیای کشور به همه نقاط برسد.

طرح خرید تضمینی مرکبات برای اولین بار از اوایل دهه ۸۰ آغاز شد طرحی که در آن دولت، بخشی از مرکبات مرغوب شمال را از باغداران می‌خرید و در انبار‌ها ذخیره می‌کرد تا در روز‌های عید به فراوانی و با قیمت مناسب دست مصرف کنندگان برسد، بی خیال اینکه باغداران گاهی محصولشان را می‌دادند و برای گرفتن پولش باید به این در و آن در می‌زدند، بی خیال، اما و اگر‌ها و پیش شرط‌هایی که برای خرید مطرح می‌کردند که وزنش این میزان باشد، خراش نداشته باشد، گرد باشد، دست چین باشد و بسته بندی یک ردیفه باشد و ... باغدار هم که می‌ترسید نکند در دل سیاه زمستان، او بماند با مرکبات کپک‌زده و فاسد شده‌ای که هر روز آب می‌روند و در نبود مشتری به رودخانه ریخته شود، سراغ مسئولان می‌رفت شاید فکر می‌کرد در گوشه‌ای از ایران کودکی بر سر سفره عید با خوردن پرتقال‌های زرد رنگ شمال، گونه اش از خوشحالی سرخ شود بی خیال گونه‌های زرد باغدار.

 

 

یزدان طهماسبی کارشناس بازار محصولات کشاورزی در خصوص تاثیر این طرح در قیمت نهایی مرکبات شب عید، گفت: خرید تضمینی مرکبات همیشه راهکار موقتی برای جلوگیری از کاهش قیمت مرکبات برای باغدار و افزایش قیمت برای مصرف کننده بود، راهکار نهایی را باید در اصلاح ساختار تولید جستجو کرد که حکایت هفتاد من مثنوی است و گوش‌هایی که انگار نمی‌خواهند بشنوند.‌

او می‌گوید: این طرح ابتکاری نتیجه نادیده گرفتن طرح‌های اصولی مانند اصلاح باغ‌های فرسوده و اصلاح الگوی کشت است وگرنه در سایر کشور‌ها که آب و هوایی شبیه مازندران دارند برای تنظیم بازار، الگوی کشت مناسبی را تعریف می‌کنند که مثلا بخشی از مرکبات پاییز به بار بنشیند، بخشی در بهار و حتی در تابستان و به عبارتی میوه تازه همیشه و به فراوانی موجود باشد نه اینکه یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن پرتقال تامسون باید یک ماهه مصرف شود و اگر نشود کشاورز می‌ماند و هر تصمیمی که برایش بگیرند.

 
این کارشناس بازار معتقد است، همین که دولت اعلام می‌کرد ۳۰ تا ۴۰ هزار تن پرتقال تامسون باغداران را ۵۰۰ تا هزار تومان بیشتر از کف بازار و تضمینی می‌خرید فارغ از همه مشکلات مانند پرداخت دیرهنگام وجه یا شرط و شروط‌های چیدن و بسته بندی میوه، تاثیر مثبتی در آرامش روانی باغدار و بازار داشت.

 

 

زمستان رسید و هنوز خبری از خرید تضمینی مرکبات نشد، سال‌های گذشته دی ماه که می‌شد صفحات خبرگزاری‌ها هم پر می شد از تصاویر و خبر‌های مسئولانی که سرخوشانه انگار از کشف جدید و اتفاقی کم سابقه خبر می‌دادند، از نحوه خرید تضمینی و مقدار و شرایط خرید و نحوه دریافت وجه و ...، اما امسال نه یک کیلوگرم پرتقال برای شب عید خریداری شده، نه طرحی مصوب شده و نه حتی قیمتی به طور رسمی اعلام شده است.

برای اطلاع از آخرین وضعیت خرید و ذخیره سازی مرکبات شب عید، با شعبانی رئیس اتحادیه باغداران مازندران گفت و گو کردیم. شعبانی که بیش از یک دهه متولی ذخیره سازی مرکبات در استان است می‌گوید:جلساتی با مسئولان ستاد تنظیم بازار کشور در تهران برگزار شد، اما هنوز قرارداد رسمی و قطعی منعقد نشده است.

او علت تاخیر در اجرای این طرح را اختلاف قیمت اعلام شده از سوی ستاد تنظیم بازار کشور و مسئولان مازندران دانست و گفت: پیشنهاد استان برای خرید هر کیلوگرم مرکبات ۱۱ هزار و ۳۵۰ تومان بود، اما ستاد تنظیم بازار با توجه به شرایط مالی با این رقم مخالف بود.

رئیس اتحادیه باغداران مازندران گفت: پس از کش و قوس‌های فراوان فعلا هر دو طرف بر روی رقم هر کیلوگرم ۱۰ هزار تومان توافق کردیم، اما هنوز میزان ذخیره سازی و زمان اجرای این طرح، به صورت رسمی به این اتحادیه به عنوان متولی ذخیره سازی مرکبات شب عید اعلام نشده است.

شعبانی با بیان اینکه قرارداد خرید و ذخیره سازی مرکبات حتما باید با این اتحادیه بسته تا اجرایی شود، ادامه داد: پیش بینی می‌شود میزان مرکبات ذخیره شده برای شب عید امسال ۲۰ هزار تن و زمان اجرای این طرح دهه اول بهمن ماه باشد.

او در خصوص نحوه خرید در صورت انعقاد قرارداد نهایی گفت: هر کیلوگرم پرتقال تامسون ۱۹۰ تا ۳۱۰ گرمی ۱۰ هزار تومان از باغداران در انبار خریداری می‌شود و با توجه به اینکه در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم مرکبات در باغ ۶ هزار و ۵۰۰ تا ۷ هزار تومان است و هر کیلوگرم دو هزار تومان نیز هزینه کارگری و ارسال دارد به نظر می‌رسد این رقم برای باغدار مناسب باشد.

رئیس اتحادیه باغداران مازندران با بیان اینکه قیمت مرکبات شب عید معمولا قیمت دیگر میوه‌ها را نیز در روز‌های آغازین سال مشخص می‌کند ابراز امیدواری کرد طرح خرید تضمینی مرکبات هر چه زودتر کلید بخورد.

 

خرید تضمینی مرکبات از همان ابتدا برای متعادل سازی بازار شب عید و رفع دغدغه مصرف کنندگان آغاز شد، باغداران خرد مازندرانی در این طرح دیده نشده بودند و مرکبات مورد نیاز استان‌ها از سورتینگ داران و باغداران بزرگ مازندرانی که توانایی انبار کردن این میوه را داشتند خریداری می‌شد طرحی که برخی از این سورتینگ داران تجربه خوشایندی از آن ندارند و می‌گویند امسال با این قیمت گذاری غیر واقعی به هیچ وجه تمایلی به مشارکت در این طرح را نیز نخواهند داشت.

حسینی سورتینگ دار مازندرانی که باغدار است و روزانه چندین کامیون مرکبات را از مازندران به تبریز و قم و شیراز ارسال می‌کند، می‌گوید: هر کیلوگرم مرکبات را در مزرعه ۹ هزار تومان خریداری و با هزینه‌های بسته بندی، کارگری، واکس میوه، نگهداری در انبار و حمل و نقل ۱۴ تا ۱۵ هزار تومان به سایر نقاط کشور ارسال می‌کنم.

او می‌گوید: قیمت ۱۰ هزار تومانی مرکبات که ستاد تنظیم بازار اعلام کرده غیر واقعی است و حداقل قیمت مرکبات بسته بندی شده تحویلی به انبار ۱۱ تا ۱۲ هزار تومان است.

حسینی با بیان اینکه پولی که بابت ارسال مرکبات به اتحادیه‌های میوه و تره بار سراسر کشور دریافت می‌کنم نقد است، ادامه داد: متاسفانه برخی باغداران مازندرانی که سال‌های گذشته در طرح خرید تضمینی مرکبات مشارکت داشتند هنوز مطالبات چندین ساله خود را نگرفتند و بخشی از مطالبات من نیز از سال ۹۶ هنوز پرداخت نشده است.

این سورتینگ دار مازندرانی گفت: با توجه به تجربه سال‌های گذشته در خصوص تاخیر در دریافت مطالبات و قیمت غیر واقعی مرکبات ترجیح می‌دهم امسال در طرح خرید تضمینی مرکبات مشارکت نداشته باشم.

 

حسینی در پاسخ به این پرسش که اگر سورتینگ داران در این طرح مشارکت کمرنگی داشته باشند امکان افزایش قیمت مرکبات در شب عید وجود ندارد؟ گفت: بیش از یک میلیون تن مرکبات اکنون در استان ذخیره شده و به اندازه کافی مرکبات در انبار‌ها موجود است و قطعا قیمت مرکبات در شب عید بالاتر از آنچه که اکنون هست نخواهد بود.

این فعال اقتصادی با پیش بینی استقبال اندک باغداران از طرح خرید تضمینی مرکبات به دلیل قیمت نادرست و تجربه ناخوشایند در دریافت مطالبات، ادامه داد: آنچه سبب تعدیل و تنظیم قیمت محصول در بازار می‌شود متعادل سازی عرضه و تقاضا در بازار است که اکنون در بحث مرکبات شاهد آن هستیم و بهتر است ستاد تنظیم بازار راهکار‌های مناسب تری مانند نظارت بیشتر بر بازار را برای کنترل قیمت درپیش بگیرد.

 

گزارش از سید رضا کریمی

انتهای پیام/س