ناکارآمدی طرح خروج دام از جنگلهای گلستان
اگر چه قرار بود طرح خروج دام برای حفاظت از جنگلها اجرا شود، اما در عوض مسیر برای قاچاق چوب در جنگلهای شمال هموارتر شد.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، یکی از مهمترین برنامههای دولت در راستای حفظ جنگل های هیرکانی و شمال کشور طرح خروج دام از جنگل و ساماندهی جنگل‌نشینان بود، این طرح در سال ۱۳۶۸ آغاز شد، اما بعد از گذشت سه دهه از اجرائی شدن این طرح به ظاهر به نفع جنگلهای شمال کشور هنوز نواقصی در آن مشاهده میشود.
اگر چه قرار بر این بود تا این طرح در جهت حفاظت از جنگلها اجرا شود، اما در عوض مسیر برای قاچاق چوب در جنگلهای شمال هموارتر شد تا جایی که به گفته کارشناسان آسیبی که به جنگلهای شمال از تیزی ارههای برقی قاچاقچیان چوب وارد شد به مراتب بسیار برندهتر و تیزتر از رفت و آمد دامها در جنگل بود.
با این وجود انتظار میرفت در طرح خروج دام از جنگل حفظ معیشت و شأن دامداران در اولویت مسئولان قرار بگیرد، اما با گذشت سالها از اجرا شدن این طرح نه تنها شاهد ساماندهی دامداریها هستیم بلکه وضعیت نابسامان اقتصادی و عدم حمایت از دامداران عرصه را بیش از قبل به این فعالان در حوزه کشاورزی استان تنگتر کرده است.
خروج دام از جنگلها با رضایت دامداران انجام شد/ ساماندهی دامداران در اولویت اجرای طرح خروج دام از جنگل قرار گیرد
در همین رابطه مدیر کل منابع طبیعی گلستان در خصوص چگونگی اجرا شدن طرح خروج دام از جنگل اظهار کرد: از آنجایی که سطح بسیاری از جنگلهای «هیرکانی» و شمال کشور در معرض نابودی قرار داشت و از سویی دامهایی که در جنگلها بودند موجب نابودی درختان تازه روییده میشدند از این رو از سه دهه گذشته نظر کارشناسان بر اجرائی شدن طرح خروج دام از جنگل قرار گرفت.
عبدالرحیم لطفی تصریح کرد: در ابتدا تصمیم بر آن شد تا دامهایی که در جنگل بودند شناسایی شود برای جلوگیری از تضییع حق و حقوق این افراد بعد از شناسایی آن‌ها به نرخ آن زمان که رقم مناسبی هم بود برای جبران خسارت مبالغی پرداخت شد در واقع همان زمان به ازای هر واحد دامی سبک یک رأس دام و به ازای یک گاو، هفت رأس دام اضافه میشد. از طرفی اگر فردی دامسرا در جنگل داشت در ازای آن زمین زراعی به آن‌ها تعلق میگرفت تا معیشت آن‌ها از بین نرود و در ازای رضایت دامداران این اتفاق افتاد.
او در خصوص عدم اجرای موفق طرح ساماندهی و خروج دام از جنگل گفت: جنگلهای غرب و مرکزی استان را درختان انبوه تشکیل میدهد که طرح خروج از دام به خوبی انجام و دامدارانی که ذی نفع بودند از جنگل خروج پیدا کردند.
مدیر کل منابع طبیعی گلستان اضافه کرد: در طرح ساماندهی، دولت باید تسهیلات مناسبی ارائه میداد و اشتغال جدیدی به وجود میآورد تا به معیشت دامدار لطمه وارد نشود با این وجود در بسیاری از نقاط از جمله «توسکستان»، «قرن‌آباد» و رامیان طرح خروج دام درست انجام شد و به معیشت مردم چندان لطمه‌ای وارد نشد.
اجرای طرح مدیریت مشارکتی و توسعه پایدار روستایی برای حفظ معیشت روستا‌های واقع در جنگل
لطفی بیان کرد: در حال رایزنی با استانداری و جهاد کشاورزی هستیم تا در روستا‌های در حاشیه و محدوده جنگل طرح خروج دام منتفی باشد در واقع نخست باید ساماندهی این دامداران را انجام داد جایگاهی به آن‌ها تعلق بگیرد و تا جایی که امکان دارد عرصههای قابل واگذاری در اختیارشان قرار دهیم تا بخشی از علوفه و جایگاه دامداریشان را داشته باشند.
او با بیان اینکه برای حفظ معیشت روستایی جنگل‌نشین در ۲۴ روستا طرح مدیریت مشارکتی و توسعه پایدار روستایی در حال اجرا است، افزود: در این طرح معیشت روستاییان را هدف‌گذاری کردیم. در واقع با تسهیلگری و کمکهای چند جانبه از سوی دستگاه‌های اجرائی استان اقداماتی از جمله توسعه فعالیتهای گردشگری و کاشت گیاهان دارویی انجام میشود تا شاهد ماندگاری روستاییان باشیم.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان افزود: برای تولید علوفه این دامداران چند سالی میشود که بذر رایگان و یارانهای یونجه در اختیار آن‌ها قرار میدهیم تا در اراضیشان تولید علوفه داشته باشند از طرفی از لحاظ اقتصادی تولید علوفه بین دو تا چهار برابر ارزش‌افزوده بیشتری نسبت به گندم و جو دارد.
با خروج دام، صنعت برش چوب وارد جنگلهای گلستان شد
دبیر خانه کشاورز گلستان نیز در خصوص طرح خروج دام از جنگل اظهار کرد: در این طرح قرار بود افرادی که معیشت آن‌ها داخل جنگل توسط دام اتفاق میافتد از جنگل خارج نشوند بلکه ساماندهی شوند، در واقع افرادی که ساکن روستا بودند و تنها راه درآمد آن‌ها دام بود قرار به خروج آن‌ها از جنگل نبود بلکه قرار بود در این طرح شاهد یک پایداری در جنگل باشیم.
علیقلی ایمانی تصریح کرد: متأسفانه دام از جنگل خارج و صنعت برش چوب را وارد جنگل کردیم. در حالی که قرار بود دولت با ایجاد مجتمعهای دامداری با مالکیت دولت و حق انتفاعی افرادی که قرار است آنجا ساکن شوند دامداری کند متأسفانه با پرداخت یک مبلغ جزئی دامداران مجبور شدند به حاشیه شهر‌ها و روستا‌ها برای کارگری مراجعه کنند.
او با بیان اینکه اجر شدن طرح خروج دام از جنگل لازم بود، اما از کارآمدی مناسبی برخوردار نبود، افزود: وقتی یک خانواده روستایی و جنگل‌نشین را از محل سکونت خارج میکنیم و ابزار کسب درآمد را از آن‌ها میگیریم و او را به اجبار به حاشیه جنگل و شهر فرستادیم باید به فکر تأمین معیشت آن‌ها هم باشیم.
پایداری و حفظ جنگل در گرو توجه به معیشت و امکانات افراد ساکن در جنگلهای استان
دبیر خانه کشاورز گلستان بیان کرد: تا زمانی که معیشت جنگل‌نشینان تأمین نشود در این طرح موفق نخواهیم بود چرا که در شرایط فعلی قاچاق چوب اتفاق میافتد وقتی زندگی دامداران را مختل کردیم آن‌ها مجبور به این کار خواهند شد.
به گفته ایمانی، با وجود تعطیلی سه ساله طرح بهرهبرداری از جنگل همچنان قاچاق چوب اتفاق میافتد. برای جلوگیری از این اتفاقات باید شرایط زندگی برای افراد ساکن در جنگلها را فراهم کنیم.
او بیان کرد: اگر پایداری جنگل و حفظ آن را میخواهیم باید این افراد را شناسایی و به زندگی آن‌ها توجه کنیم.
بر اساس این گزارش، اقتصاد عمده گلستان بر پایه کشاورزی و دامپروری قرار گرفته است و اکثر فعالان این حوزه در روستا‌ها و جنگلها زندگی میکنند. از این رو برای ادامه و پایداری تولید باید مشکلات این قشر رفع شود در غیر این صورت نه تنها شاهد مشکلات اقتصادی این قشر خواهیم بود بلکه تولید و اقتصاد کشور آسیب خواهد دید.
منبع: فارس
انتهای پیام/ح
