به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از آبادان ،فاطمه آرام از خیابان رد می شود. محکم دست خواهرش نرگس که از ترس می لرزد را می گیرد و می گوید« آبجی. هاپو؟ » فاطمه تنها ۳ سال دارد اما خوب می داند نرگس ۱۱ ساله به شدت از سگ ها می ترسد.

مادر این دختران کوچک و کم سن می گوید: دختر بزرگم کوچکتر که بود سگی به سمتش دوید و شروع به سر و صدا کردن کرد از همان موقع به  شدت از سگ ها می ترسد.

ادامه می دهد: من هم از سگ ها می  ترسم، به خصوص وقتی گله ای حرکت می کنند اتفاق یک بار است و من بچه کوچک دارم.

خانمی دیگر از شهروندان خرمشهری نظری مخالف مادر فاطمه و نرگس دارد، معتقد است حیوانات حق حیات دارند و جای کسی را تنگ نکرده اند، می گوید: فکر کن یک سگ ماده بچه هایش منتظرش باشند، چقدر یک نفر می تواند دل سختی داشته باشد که به خاطر موارد معدود این زبان بسته ها را بکشد.

آقای محمود زاده مردی جاافتاده ای است و بی هراس از کنار سگ ها می گذرد، نظرش را که می پرسی می گوید: خدا برای مخلوقش جایی را مشخص کرده و جای سگ ها وسط خیابان و غذایشان در سطل زباله نیست.

او ادامه می دهد: بودنشان برای مردم تهدید است، کمتر کسی به مرگ این حیوانات راضی می شود ولی وقتی از آنها بپرسی جان این ها یا جان بچه ات، خوب طبیعی است که گزینه دوم را انتخاب کنند.

سگ های ولگرد مشکلی نه چندان قدیمی اما همه گیر در بسیاری از شهرها است. این مشکل اما در خرمشهر بیش از یک بار خبرساز شده است. نخستین بار زمانی بود که سگی به یک دختر بچه ای روستایی حمله و نای او را پاره کرد، اتفاقی که بسیاری را متاثر و همزمان نگران سرنوشتی مشابه برای کودکانشان ساخت. درپی این اتفاق زمزمه اتلاف سگ های ولگرد بازهم بر سر زبان ها افتاد. قبل تر اما این کار با مجوز دادستانی غیر قانونی خوانده می شد.

اما این بار چند سگ در منطقه ای شهری در نزدیکی بندر و گمرک خرمشهر به دختر بچه ای دیگر حمله ور شدند که با دخالت یک شهروند موضوع ختم به خیر شد. اتفاقی که پس از انتشار وسیع فیلم آن لحظه، شکایت شهروندان خرمشهری از افزایش تعداد سگ های ولگرد در این شهر را با لحنی از بیم و نارضایتی در هم آمیخت و به قول فرماندار این شهر می توانست واکنشی باشد که باعث ناآرامی اجتماعی شود.

علت افزایش سگ های ولگرد

این روزها سگ های ولگرد در همه جای خرمشهر اعم از معابر، پارک و بلوارها و حتی در نزدیکی مراکز اداری و پزشکی حضور دارند و در بسیاری مناطق خرمشهر به صورت دسته ای به چشم می خورند.  منصور علوانی شهردار خرمشهر در جلسه ستاد ساماندهی سگ های ولگرد که چند روز پیش برگزار شد تعداد سگ های ولگرد در این شهر را بیش از ۵ هزار قلاده اعلام کرد و این آمار را رو به افزایش دانست.

 برای افزایش تعداد این حیوانات بلاصاحب اما دلایل مختلفی را برمی شمارند دلایلی همچون تلنبار شدن زباله در نواحی مختلف شهر و ساختمان‌های نیمه کارها، تغییر زیست‌بوم و سبک زندگی شهری .

شهردار خرمشهر از زمین های خالی به عنوان مهم ترین دلیل  زاد و ولد و افزایش تعداد یاد می کند و  رضا جاوید رئیس اداره محیط زیست این شهر اما مستمر نبودن و ناصحیح بودن فعالیت های کنترلی را مهمترین دلیل افزایش سگ در منطقه شهری می داند و توضیح می دهد:سیستم جانداران به این شکل است که در مناطقی که احساس نا امنی می کنند بیرون رفته و به سمت محلی دیگر می روند و روند اتلاف در خرمشهر هر وقت انجام شده در محل هایی همچون محل دپوی زباله انجام گرفته که  با وجود ارائه آمار از اتلاف اما باعث فرار این حیوانات به سمت منطقه شهری شده است.

اتلاف آری یا نه؟

برای اجتناب از خطرات افزایش تعداد سگ های بلاصاحب،  در شهرهای بزرگ طرح زنده گیری و عقیم سازی اجرا می شود که این طرح به دلیل مشکلات مالی شهرداری هنوز در خرمشهر اجرا نشده است،طرح زنده گیری با جود مصوب شدن در شورای سلامت خرمشهر و تعیین چهار نهاد شهرداری، منطقه آزاد اروند، نفت و گاز اروندان و اداره بندر خرمشهر به دلیل پرداخت نشدن سهم بندر و نفت و گاز اروندان اجرایی نشد، بعد از آن مقرر شد منطقه آزاد زمینی به مساحت ۵ هکتار را برای تبدیل شدن به محلی مشترک برای زنده گیری سگ های ولگرد آبادان و خرمشهر اختصاص دهد اما تا کنون هیچ کدام از مصوبات و تصمیم ها به مرحله اجرا نرسیده است و بر همین اساس بازهم اتلاف به عنوان ساده ترین راه مطرح شد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست خرمشهر در آخرین نشستی که با موضوع ساماندهی سگ های ولگرد در فرمانداری خرمشهر برگزار شد، می گوید: بر ما خرده می گیرند که مگر شما حافظ حقوق حیوانات نیستید پس چرا با سگ کشی مخالفت نمی کنید در جواب می گویم در مرحله اول ما نگران سلامت انسان ها هستیم و از طرف دیگر افزایش بی شمار تعداد سگ ها می تواند به اکوسیستم هم صدمه وارد کند.

بنا به گفته فرماندار خرمشهر در این نشست مجوز معدوم سازی سگ ها در جلسه شورای تامین خرمشهر در اردیبهشت امسال صادر شده بود و نیازی برای انتظار برای صدور مجوز دادستان وجود نداشته است،در این نشست دستور العمل ابلاغی برای کارگروه کنترل حیوانات ناقل بیماری به انسان خوانده که در یکی از بندهایش اتلاف سگ های ولگرد را در شهرهای کوچک که زیرساخت های زنده گیری وجود ندارد، مجاز اعلام شده است.

هرچند بنا به گفته فرماندار خرمشهر تنها در یک بند از این دستورالعمل مجوز اتلاف قید شده در حالی که در بیشتر موارد بر کنترل تاکید شده است و باید در مرحله نخست اقدامات کنترلی به عنوان اولویت قرار داده شود و با نا امن ساختن محیط ، سگ ها را به مناطق حاشیه ای روانه کرد و نیروهایی را نیز به همین منظور مامور کرد.

راهی برای حل مشکل

منصور علوانی شهردار خرمشهر تصمیم برای انجام کار مشترک زنده گیری سگ های ولگرد میان شهرستان های آبادان وخرمشهر را یادآور می شود و می گوید با برگزاری جلساتی با منطقه آزاد اروند قرار بود که پنج هکتار زمین برای ساماندهی سگ های ولگرد و ۳ میلیارد ریال برای حصارکشی  تامین شود ولی تاکنون تحویل زمین انجام نشده است با این وجود شهرداری یک زمین به مساحت ۴۰۰ متر را برای زنده گیری سگ های ولگرد در خرمشهر  تعیین و تسطیح آن شروع شده که پیش بینی می شود ظرف یک هفته آینده کار زنده گیری سگ های ولگرد آغاز شود.

او همچنین معدوم سازی ۲ هزار و ۴۰۰ قلاده در سال ۹۸ در پی صدور مجوز جلسه شورای تامین  را یادآور می شود و بخشدار مرکزی خرمشهر هم از برنامه ریزی برای اتلاف سگ های ولگرد در روستاها خبر می دهد.

عباس پورمند می گوید: برای کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد با شهرداری و دهیاری‌های بخش مرکزی در روستاهای حفار، حومه غربی و روستاهای مسیر شلمچه هماهنگ شده است.

هاشم سیاحی شهردار مینوشهر هم می گوید، این شهرداری زمینی در تملک ندارد تا برای زنده گیری سگ ها در نظر بگیرد و برای زنده گیری باید منتظر تحقق وعده منطقه آزاد برای اختصاص ۵ هکتار زمین باشد. پس در شرایط کنونی ناچار است برا اساس مصوبه شورای تامین شهرستان سگ های ولگرد را اتلاف کند.

حیدری فرماندار خرمشهر بر اعمال روش های کنترلی تاکید می کند و می گوید: باید در ابتدا روش های کنترل در دستور کار قرار بگیرد که اگر بتوان برای مدتی برنامه ای برای ناامن سازی محیط سگ های ولگرد انجام داد شاید هزینه کمتری هم در بر داشته باشد.

او ادامه می دهد: اگر مناطق هدف که پسماند بیشتری دارند روزی ۲ بار پاکسازی شود تاثیر مثبتی بر کاهش جمعیت سگ ها خواهد داشت.

تکلیفی همگانی

ضیاء عبیداوی رئیس مرکز بهداشت خرمشهر در همین نشست بر لزوم  رفع هرچه سریعتر مشکل تاکید می کند و می گوید: شواهد حاکی از بیمار بودن برخی سگ هاست که اداره دامپزشکی باید موضوع را تایید کند که در صورت تایید، خطر وجود سگ ها تنها مسئله گزیدگی نیست بلکه موضوع انتقال بیماری های مشترک میان انسان و حیوان هم مطرح می شود.

شهردار خرمشهر برای اجرای طرح زنده گیری سگ های ولگرد از همه نهادها درخواست همکاری می کند و می گوید: انتظار می رود شرکت هایی همچون کشت و صنعت نیشکر و دیگر شرکت های توانمند مستقر در خرمشهر در قالب عمل به مسئولیت های اجتماعی تعریف شده در اجرای این طرح همکاری کنند.

فرماندار خرمشهر هم می گوید: انتخاب روش های کنترل جمعیت سگ های ولگرد مستلزم مشارکت و همفکری با دستگاه های اجرایی، نهادهای مردمی و سمن ها در شهرستان و استان های دیگر است.

او همه دستگاه ها را مکلف به همکاری برای رفع این مشکل می داند و می گوید: مسائل شهری و پدیده‌های مربوط به مسائل شهری از جهت های گوناگون مهم است و همه دستگاه های اجرایی و قضایی مکلف به همکاری و مشارکت برای رفاه و زیست اجتماعی مناسب همه شهروندان هستند.

حیدری در مصاحبه بعد از نشست این نکته را  بیان می کند که هر هزینه ای بر شرکت های بزرگ اقتصادی شهر تحمیل نمی شود، می گوید: نمی توان برای هر موضوعی مجموعه صنعتی را درگیر کرد و این موضوع نیاز به بررسی دارد و باید یک تعاون و توازنی در زمینه واگذاری تکالیف شرکت ها وجود داشته باشد زیرا شرکت ها هم مشکلات خاص خود را دارند و مشکلات بزرگتری نیز در شهر وجود دارد.

طبق برآوردها در کنار جمعیت ۱۲۰ هزار نفری خرمشهر بیش از ۵ هزار سگ ولگرد زندگی می کنند. این سگ ها اگر چه از نظر عده ای از شهروندان یک تهدید یا مزاحمت محسوب می شوند اما خیلی ها هم راضی به گرفتن حق حیات از آنها نیستند.

 باز این سوال مطرح می شود که پایان داستان دنباله دار سگ های ولگرد در خرمشهر چه خواهد بود؟

گزارش از سیده فاطمه هلالات

عکاس: رضا دریس

انتهای پیام/ ه