سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه از برنامه سفر دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در راس هیئتی از روز دوشنبه این هفته به جمهوری آذربایجان، فدراسیون روسیه، جمهوری ارمنستان، جمهوری گرجستان و جمهوری ترکیه، و دیدار با همتایان و دیگر مقامات این کشور‌ها و با محوریت مسائل دو جانبه، آخرین تحولات قفقاز، پروژه‌های در دست همکاری و زمینه‌های گسترش صلح و ثبات در منطقه خبر داد.

ولی کالجی پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری و کارشناس مسائل قفقاز در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تور منطقه‌ای محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان، گفت: سفر منطقه‌ای وزیر خارجه بعد از سفر دو ماه پیش سید عباس عراقچی در حین جنگ قره باغ انجام می‌شود، اما این سفر بعد از آتش بس و تثبیت نسبی اوضاع در منطقه انجام می‌شود.

او افزود: نَفس سفر معاون وزیر خارجه و وزیر خارجه به منطقه از این نظر که ایران یک تور منطقه‌ای و دیپلماتیک را در سطح منطقه قفقاز مورد اجرا می‌گذارد، بسیار مهم است، به ویژه این تور منطقه ای که دکتر ظریف به گرجستان هم سفر می‌کند.

کالجی ادامه اداد: در دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی سفر‌های متوازنی داشتیم، اما بعد از آن ما دچار عدم تعادل شدیم؛ به عنوان مثال اگر وزیر خارجه کشورمان امسال به ارمنستان سفر می‌کرد، یک سال بعد به کشور جمهوری آذربایجان می‌رفت، اما اکنون به نظر می‌رسد که این تابو شکسته شده که کار درستی هم است. امیدواریم سایر وزرا، مقامات و مسئولان کشورمان هنگامی که به قفقاز می‌روند همزمان به هر سه کشور گرجستان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان سفر کنند تا سیاست قفقازی و رویکرد متوازنی داشته باشیم و به هر سه کشور نشان دهیم هرکدام در جای خود و به اندازه سهم خودشان برای کشورمان مهم هستند.

ایران؛ تنها کشور همسایه‌ای که با جمهوری قفقاز رابطه دارد

پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات استراتژیک تصریح کرد: قفقاز سه همسایه دارد؛ روسیه، ترکیه و ایران. تنها کشور همسایه‌ای که با جمهوری قفقاز رابطه دارد ایران است. روابط ترکیه با ارمنستان از سال ۱۹۹۳  و روابط گرجستان هم با روسیه از سال ۲۰۰۸ قطع است، بنابراین تنها کشور ماست که با ارمنستان، گرجستان و جمهوری آذربایجان روابط دیپلماتیک دارد که این خود یک ظرفیت مهمی است، لذا می‌طلبد بر اساس این ظرفیت یک رویکرد متوازن با این کشور‌ها مواجه شویم و دچار عدم بالانس و عدم تعادل در روابط مان نشویم یعنی با یک کشور روابط زیادی داشته باشیم و سایر کشور‌ها را فراموش کنیم.

او با بیان اینکه آخرین سفر رئیس جمهور ما به گرجستان به سال ۱۳۷۵ در دوره آقای هاشمی برمی‌گردد گفت: آخرین سفر از گرجستان به ایران به سفر سال ۲۰۰۴ آقای ساکاشویلی برمی‌گردد، در صورتی که رئیس جمهور ما به ارمنستان و جمهوری آذربایجان رفته است و آن‌ها هم آمده‌اند، این موضوع نشان می‌دهد که در سطح منطقه تعادل را خوب رعایت نکردیم. این تور منطقه ای وزیر خارجه کشورمان نشان می‌دهد که هر سه کشور قفقاز را در قالب یک تور دیپلماتیک و منطقه‌ای با هم می‌بینیم و نفس این موضوع بسیار مهم است.

بحث حضور تروریست‌ها به منطقه به کجا کشیده شد؟

کالجی با اشاره به جنگ قره باغ، اضافه کرد: ایران در شرایطی که در جنگ و بعد از آن ایجاد شده است، به عنوان همسایه بلافصل منطقه و تنها کشوری است که کنار منطقه درگیری بود و هیچ کشور دیگر در پیرامون منطقه قره باغ نبود. ایران می‌تواند به تثبیت صلح و آرامش در منطقه کمک کند. در عین حال کشور ما حرف‌های زیادی با کشور‌های منطقه دارد؛ بحث حضور تروریست‌های خارج منطقه که وارد منطقه شدند هم موضوع دیگری است که وجود دارد تا ببینیم که وضعیت شان به کجا کشیده شد، آیا برگشتند یا در منطقه ماندند؛ این موضوع هنوز یکی از ابهامات ماست.

پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری ادامه داد: وضعیت کریدور نخجوان به جمهوری آذربایجان که در کنار مرز ایران در مرز مروی در ارمنستان رد می‌شود برای بسیاری کارشناسان دچار ابهام است و باید ابهام زدایی شود که این کریدور نظامی، غیر نظامی، بین المللی یا داخلی است و آیا تنها شهروندان جمهوری آذربایجان می‌توانند از آن استفاده کنند یا  تهدیدی برای کریدور ارتباطی مرز ما با ارمنستان است یا نه. این‌ها ابهامات وجود دارد.

بیشتر بخوانید

• ظریف این هفته به روسیه می رود 

در مرکز نظارت آتش بس در قره باغ باید یک نماینده نظامی از ایران حضور داشته باشد/ ۱۳۸ کیلومتر مرز جدید به مرز‌های تهران و باکو اضافه شده است

کالجی ادامه داد: در مرکز نظارت آتش بس در قره باغ در شهر آغدام جمهوری آذربایجان حتما باید یک نماینده نظامی از کشور ما حضور داشته باشد، چراکه بیشترین راکت و پهپاد به مرز ما سقوط کرد و به روستاهای ما آسیب زد، لذا این حق ماست که حداقل یک نماینده در مرکز نظارت بر آتش بس در آغدام داشته باشیم. علاوه بر این می‌طلبد که رایزنی هایی را با روسیه و ترکیه هم داشته باشیم چراکه دو سر طیف  هم این دو کشور هستند.

کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه ایران به صورت دو جانبه با ارمنستان و ترکیه هم کار دارد، گفت: شاهین مصطفی یف معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان چند هفته قبل تهران بود، علاوه بر این  ۱۳۸ کیلومتر مرز جدید در قره باغ آزاد شده و به مرز‌های تهران و باکو اضافه شده است. وضعیت سد خدا آفرین، نصب توربین‌ها، وضعیت حضور شرکت‌ها و بخش خصوصی ایران در بازسازی مناطق آزاد شده قره باغ  هم  اهمیت زیادی دارد، همچنین وضعیت نوع همکاری ایران در بحث راه آهن و احیای راه آهن دوران شوروی مهم است.

پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری  تصریح کرد: باید ببینیم که بعد از جنگ شرایط ارمنستان چگونه است و در اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ایروان باید چه اقداماتی کنیم، طرح انتقال گاز، مبادله برق و آلودگی رود ارس  هم از موضوعات موجود است.

او افزود: در این تور منطقه ای دستور کار زیاد است و امیدواریم بخش زیادی از آن محقق شود و اگر ابهام زدایی می‌شود اطلاع رسانی شود تا نگرانی افکار عمومی، نخبگان و کارشناسان برطرف شود.

انتهای پیام/