آلودگی هوا تهدیدی برای ریه های مشهد
تداوم آلودگی هوا در مشهد نشان می‌دهد که نه هماهنگی دستگاه‌ها آن طور که باید صورت گرفته است و نه مشارکتی در سطح مردمی اتفاق افتاده به حدی که نفس‌های مشهد به شماره افتاده است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، مهار آلودگی هوا به برنامه‌ریزی و هماهنگی همه دستگاه‌های مرتبط با موضوع و البته مشارکت مردم نیازمند است، اما تداوم آلودگی هوا در مشهد نشان می‌دهد که نه هماهنگی دستگاه‌ها آن طور که باید صورت گرفته است و نه مشارکتی در سطح مردمی اتفاق افتاده است به حدی که نفس‌های مشهد به شماره افتاده است.
شرایط جغرافیایی توپوگرافیک دشت مشهد که از سمت شرق، شمال غرب و جنوب در احاطه رشته کوه‌های هزارمسجد و بینالود است عامل ماندگاری آلاینده‌ها، عدم جابه‌جایی و حرکت کند هوا برای تخلیه آلاینده‌ها از فضای این خطه است و بر این اساس مشهد با چنین مشخصات جغرافیایی از نظر ساختار جوی، حساس ترین کلانشهر کشور در مقابل پدیده آلودگی هوا محسوب می‌شود.
دی ماه امسال بیشترین روز‌های هوای آلوده در این کلانشهر ۳.۵ میلیون نفری ثبت شد به طوری که شهروندان مشهدی در ۳۰ روز تنها ۱۳ روز هوای به نسبت سالم داشتند، اما ۱۷ روز هوای ناسالم تنفس کردند.
گرچه روند آلودگی هوا در مشهد افت و خیز دارد اما همچنان در بهمن ماه کنونی تداوم یافته است چنانکه اداره‌کل هواشناسی خراسان رضوی پیش‌بینی کرد هوای آلوده ظرف هفت روز هفته نخست بهمن ماه دست از سر شهروندان مشهدی بر نخواهد داشت.
مشهد سابقه دست و پنجه نرم کردن با معضلی به نام آلودگی هوا را دارد که به طور قطع با روند افزایش جمعیت، افزایش شمار خودرو‌های شخصی و عدم تناسب خودرو‌های ناوگان حمل و نقل عمومی با شمار جمعیت، این معضل بیش از پیش رخ نمایی می‌کند و نفس را در سینه شهروندان به شماره می‌اندازد.
در کنار این عوامل، عدم تغییرات جوی، موقعیت جغرافیایی مشهد و وقوع پدیده وارونگی هوا به معنای عدم تخلیه آلاینده‌ها با لایه‌های بالایی جو و ماندگاری در سطح هوای تنفسی که در فصول سرد سال بیشتر رخ می‌دهد شاهد تشدید آلودگی هوا در کلانشهری مانند مشهد می‌شود، اما این وضعیت از تردد روزانه هزاران خودروی سبک و سنگین و موتورسیکلت نکاسته است که این امر مستلزم بررسی کارشناسی و جست و جوی راه حل واقعی است.
اما در این میان اجرای وظایف محوله به ۱۷ دستگاه و مجموعه دخیل و متولی در موضوع آلودگی هوا به طور قطع و حتم می‌تواند مانع از تشدید و حتی تکرار این معضل زیست محیطی شود اما گویی این وظیفه‌مندی و اجرای دستورالعمل‌های لازم جدی گرفته نمی‌شود و همچنان راهکار‌های کوتاه مدت و البته کم اثر در شرایط شدت آلودگی در دستور کار قرار می‌گیرد.
معرفی دستگاه‌های کم‌کار در مهار آلودگی هوای مشهد
تورج همتی مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با بیان این که دستگاه‌های مسئول، اما کم‌کار در حوزه کاهش و مهار آلودگی هوا در کلانشهر مشهد به زودی معرفی می‌شوند گفت: همه سازمان‌ها و نهاد‌ها در قالب برنامه‌های زیست محیطی و حفاظتی از سوی کارگروه کاهش آلودگی هوای مشهد عهده‌دار وظایف و مسئولیت‌هایی هستند لذا باید در راستای انجام وظایف و نقش خود در مسیر کاهش و مهار آلودگی تلاش کنند.
او افزود: هیچ اقدامی در زمینه اسقاط خودرو‌های فرسوده از ابتدای امسال تاکنون به دلیل برخی مسائل در مشهد انجام نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی ادامه داد: مشکل در حوزه سامانه‌های حمل و نقل عمومی این کلانشهر به خصوص در بخش بین‌شهری آن همچنان وجود دارد و بر این اساس موفقیت چندانی در زمینه اجرای برخی موارد اینچنینی حاصل نشده است.
شرایط جغرافیایی توپوگرافیک دشت مشهد که از سمت شرق، شمال غرب و جنوب در احاطه رشته کوه‌های هزارمسجد و بینالود است عامل ماندگاری آلاینده‌ها، عدم جابه‌جایی و حرکت کند هوا برای تخلیه آلاینده‌ها از فضای این خطه است و بر این اساس مشهد با چنین مشخصات جغرافیایی از نظر ساختار جوی، حساس ترین کلانشهر کشور در مقابل پدیده آلودگی هوا محسوب می‌شود.
دی ماه امسال بیشترین روز‌های هوای آلوده در این کلانشهر ۳.۵ میلیون نفری ثبت شد به طوری که شهروندان مشهدی در ۳۰ روز تنها ۱۳ روز هوای به نسبت سالم داشتند، اما ۱۷ روز هوای ناسالم تنفس کردند.
گرچه روند آلودگی هوا در مشهد افت و خیز دارد اما همچنان در بهمن ماه کنونی تداوم یافته است چنانکه اداره‌کل هواشناسی خراسان رضوی پیش‌بینی کرد هوای آلوده ظرف هفت روز هفته نخست بهمن ماه دست از سر شهروندان مشهدی بر نخواهد داشت.
مشهد سابقه دست و پنجه نرم کردن با معضلی به نام آلودگی هوا را دارد که به طور قطع با روند افزایش جمعیت، افزایش شمار خودرو‌های شخصی و عدم تناسب خودرو‌های ناوگان حمل و نقل عمومی با شمار جمعیت، این معضل بیش از پیش رخ نمایی می‌کند و نفس را در سینه شهروندان به شماره می‌اندازد.
در کنار این عوامل، عدم تغییرات جوی، موقعیت جغرافیایی مشهد و وقوع پدیده وارونگی هوا به معنای عدم تخلیه آلاینده‌ها با لایه‌های بالایی جو و ماندگاری در سطح هوای تنفسی که در فصول سرد سال بیشتر رخ می‌دهد شاهد تشدید آلودگی هوا در کلانشهری مانند مشهد می‌شود، اما این وضعیت از تردد روزانه هزاران خودروی سبک و سنگین و موتورسیکلت نکاسته است که این امر مستلزم بررسی کارشناسی و جست و جوی راه حل واقعی است.
اما در این میان اجرای وظایف محوله به ۱۷ دستگاه و مجموعه دخیل و متولی در موضوع آلودگی هوا به طور قطع و حتم می‌تواند مانع از تشدید و حتی تکرار این معضل زیست محیطی شود اما گویی این وظیفه‌مندی و اجرای دستورالعمل‌های لازم جدی گرفته نمی‌شود و همچنان راهکار‌های کوتاه مدت و البته کم اثر در شرایط شدت آلودگی در دستور کار قرار می‌گیرد.
معرفی دستگاه‌های کم‌کار در مهار آلودگی هوای مشهد
تورج همتی مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با بیان این که دستگاه‌های مسئول، اما کم‌کار در حوزه کاهش و مهار آلودگی هوا در کلانشهر مشهد به زودی معرفی می‌شوند گفت: همه سازمان‌ها و نهاد‌ها در قالب برنامه‌های زیست محیطی و حفاظتی از سوی کارگروه کاهش آلودگی هوای مشهد عهده‌دار وظایف و مسئولیت‌هایی هستند لذا باید در راستای انجام وظایف و نقش خود در مسیر کاهش و مهار آلودگی تلاش کنند.
او افزود: هیچ اقدامی در زمینه اسقاط خودرو‌های فرسوده از ابتدای امسال تاکنون به دلیل برخی مسائل در مشهد انجام نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی ادامه داد: مشکل در حوزه سامانه‌های حمل و نقل عمومی این کلانشهر به خصوص در بخش بین‌شهری آن همچنان وجود دارد و بر این اساس موفقیت چندانی در زمینه اجرای برخی موارد اینچنینی حاصل نشده است.
بیشتر بخوانید
همتی بیان کرد: به عنوان مثال باید در اگزوز خودرو‌های تاکسی "کاتالیست" نصب شود و یا سامانه موتورخانه همه ساختمان‌ها مورد بازرسی، معاینه فنی و ارزیابی قرار گیرد که در این زمینه متولیان امر باید پاسخگو باشند.
او افزود: با این وجود همتی از طرح‌های LEZ در خصوص الزام معاینه فنی خوردو‌ها و "کهاب" در مورد "کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخارات حاصل از تبخیر بنزین" به عنوان طرح‌های موفق در بهبود کیفیت هوای مشهد یاد کرد.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی تاکید کرد: نصب سامانه فیلتراسیون برای مهار آلودگی هوا در واحد‌های صنعتی و نیروگاه‌ها از سال ۱۳۹۲ تاکنون به تعداد ۷۲ دستگاه صورت گرفته که اقدامی موفق بوده اما همچنان نیازمند توسعه و ترویج است.
همتی به برخی اقدامات کوتاه مدت نیز برای مهار آلودگی هوای مشهد اشاره و اظهار کرد: ممنوعیت حرکت کامیون‌های دارای بالاتر از ۲۰ سال سابقه کار غیر از کامیون‌های حامل مواد غذایی و سوخت، ممنوعیت حرکت خودرو‌های فاقد معاینه فنی، توقیف موتور‌ها و خودرو‌های دودزا و جریمه اتوبوس‌ها و کامیون‌هایی که موتورشان به طور درجا روشن بوده از جمله این اقدامات هستند.
دی ماه آلوده‌ترین ماه امسال مشهد
رضا اسماعیلی مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد گفت: شهروندان مشهدی در ۳۰۶ روز گذشته امسال ۳۸ روز هوای پاک و ۲۱۵ روز هوا با شاخص سالم داشته اند.
افزود: همچنین از ابتدای امسال تاکنون شاخص کیفیت هوا در ۵۲ روز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها قرار داشت.
مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد ادامه داد: وضعیت هوا امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته تغییر چندانی نداشت.
ضرورت بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوا
سید کمال‌الدین میرجعفریان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز با تاکید بر ضرورت بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوای مشهد گفت: بازنگری در طرح جامع کاهش آلودگی هوای مشهد با هدف شناخت علل مستقیم و غیرمستقیم و به نوعی عارضه یابی آلودگی هوای استان براساس تحلیل‌های کارشناسی و در قالب تبیین صریح تکالیف و نقش همه دستگاه‌های اجرایی به عنوان نقشه راه باید با جدیت دنبال شود.
او افزود: انتشار ویروس کرونا فرصت مناسبی برای بهبود و توسعه زیرساخت‌های مجازی و استفاده از سامانه‌های وب سرویس است که با کاهش تردد‌های غیرضروری و حضور فیزیکی مراجعان به سازمان‌ها نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا داشته است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی همچنین اطلاع رسانی مناسب به مردم در زمینه کاهش مراجعه حضوری و گسترش استفاده از سامانه‌ها، نرم‌افزار‌ها و دیگر پل‌های ارتباطی در این خصوص را بسیار مهم دانست و ادامه داد: لازم است ساز و کار‌های ضروری در نشست‌های تخصصی برای فرهنگ‌سازی، آگاه سازی و اطلاع شهروندان از سوی دستگاه‌های عضو این کارگروه مورد تحلیل کارشناسی قرار گیرد و با معرفی عوامل غیر مستقیم و تأثیرگذار بر آلودگی هوا سازمان‌های مرتبط وارد عمل شوند.
میرجعفریان با بیان این که موضوعات زیست محیطی با سلامت افراد در ارتباط است و باید تمامی دستگاه‌هایی که به هر صورت می‌توانند در این خصوص نقش آفرینی کنند، بیان کرد: کاهش مصارف غیرضروری انرژی در مدیریت آلاینده‌های هوا بسیار موثر است و لازم است سازمان‌های متولی نظارت خود را در این خصوص با جدیت ادامه دهند.
سهم ۲۶ درصدی نیروگاه‌ها در تولید آلاینده‌ها
رضا اسماعیلی مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد گفت: بر اساس محاسبات ارائه شده در سیاهه وضعیت هوای کلانشهر مشهد سهم نیروگاه‌ها و به‌طور مشخص سهم نیروگاه‌های توس، مشهد، فردوسی و شریعتی در تولید آلاینده‌های جوی ۲۶ درصد است.
او افزود: مصرف گاز طبیعی به‌عنوان سوخت در نیروگاه‌های برق، زمستان هرسال با محدودیت مواجه می‌شود به‌طوری‌که آن‌ها ناگزیر به استفاده از سوخت مایع و برخی مواقع مازوت هستند لذا سهم این بخش در آلودگی هوا به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد ادامه داد: این در حالی است که در زمستان با پدیده وارونگی دما نیز مواجه می‌شویم که مانعی برای تخلیه طبیعی آلاینده‌ها از فضای تنفسی شهروندان مشهدی و باعث افزایش غلظت آلودگی هوا تا سطح هشدار است.
برگزاری کارگروه آلودگی هوا در گرو اعلام نیاز دانشگاه علوم پزشکی
تورج همتی مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی گفت: در صورت تداوم افزایش شاخص آلودگی هوا در مشهد، پنجاه و یکمین کارگروه مربوطه در استانداری تشکیل می‌شود.
او افزود: در این روز‌ها میانگین شاخص کیفیت هوای مشهد از عدد ۱۳۶ ای. کیو. آی هم عبور کرده و در صورت تداوم این روند و ادامه آلودگی، برگزاری کارگروه کاهش آلودگی هوا در استانداری و اخذ تصمیمات لازم ضروری است.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی ادامه داد: طبق قانون، اداره کل هواشناسی پیش‌بینی خود را در خصوص تداوم روند ماندگاری آلاینده‌ها و دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز به عنوان متولی سلامت مردم درخواست خود را مبنی بر برگزاری کارگروه کاهش آلودگی هوا اعلام کرده است.
همتی بیان کرد: در صورت ادامه آلودگی هوا از جمله پیشنهاداتی که در برگزاری احتمالی کمیته کاهش آلودگی هوا ارائه خواهد شد طرح اعمال محدودیت تردد وسایل نقلیه و نیز توقف فعالیت شماری از صنایع خواهد بود.
ماندگاری هوای آلوده تا پایان هفته در مشهد
زهرا آهنگرزاده کارشناس پیش‌بینی اداره‌کل هواشناسی خراسان رضوی وضعیت کیفی هوای این روز‌های مشهد را در اغلب اوقات "ناسالم" اعلام کرد و گفت: بهتر است کودکان، سالمندان و بیماران خاص ساکن این کلانشهر تا پایان هفته در طول روز از منزل خارج نشوند.
او جو کنونی حاکم بر آب و هوای خراسان رضوی را پایدار توصیف کرد و ادامه داد: به خاطر پایداری هوا تا روز‌های پایانی هفته زمینه برای انباشت آلاینده‌های جوی و افزایش غلظت آلودگی هوا در مناطق صنعتی استان به ویژه مشهد فراهم است.
منبع: ایرنا
انتهای پیام//ف.ش
