به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، یکی از رسوم ویژه عید نوروز خرید لباس است. بی شک وقتی برای خرید لباس به بازار می‌روی با تنوع لباس‌هایی روبه رو هستی که شاید طراحان لباس برای تهیه آن ساعت‌ها وقت گذاشته اند؛ اما بعضا آنچه که بعد از خروج از فروشگاه‌های لباس به آن می‌رسی، شاید اهداف شما را محقق نمی‌کند.

طراحی لباس‌هایی که برخی برگرفته از فرهنگ غربی است و هیچ تناسبی با فرهنگ اصیل ایرانی ندارد.

اگر در درون فرهنگ ایران کنکاش کنی از غذاها، آداب و رسوم، شیرینی‌ها و حتی پوشاک و لباس غنی است.

مردمان ایران از گذشته در جای جای این سرزمین برای پوشش نیز آداب و رسوم خاص خود را داشته اند؛ حتی در برخی از مراسم‌ها لباس ویژه آن آیین نیز به دست هنرمند مردان و زنان ایرانی بافته می‌شود.

هنوز در برخی از مناطق این سرزمین کهن، هنرمندانی میراث دار آیین گذشتگان در زمینه لباس بوده اند.

 پوشیدن لباس سنتی در زنان ریگانی ساری است 

شهرستان ریگان که در فاصله ۲۸۷ کیلومتری کرمان قرار دارد، یکی از شهرستان‌هایی است که از دیرباز دارای هنر‌ها و صنایع دستی متعددی است و نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

در این منطقه محروم با دستان هنرمند زنان، آثاری زیبا و ماندگار خلق می‌شود.

پوشیدن لباس سنتی برای زنان ریگان اهمیت خاصی دارد و به شدت پایبند آن هستند؛ چرا که مادران و مادربزرگ‌های آنان نیز این لباس را می‌پوشیدند و اکنون بیش از ۷۵ درصد آن‌ها این لباس را می‌پوشند.

زنان هنرمند این دیار، لباس دلخواهشان را نیز با طرح‌های اصیل می‌دوزند.

زی گفتان هنری زیبا و قیمتی 

زی گفتان، هنری به یاد ماندنی است که با ظرافت دستان بانوان ریگانی دوخته می‌شود و بر لباس‌های سنتی بانوان این منطقه، جلوه‌ای زیبا دارد.

زی گفتان، شامل ۶ تکه پارچه سوزن‌دوزی شده است که ۴ تکه دور آستین و پاچه‌های شلوار و ۲ تکه جلوی پیراهن را در بر می‌گیرد.

این هنر به عنوان یکی از صنایع دستی این منطقه  از نخ‌های ابریشم سبز، قرمز، نارنجی و مشکی تهیه می‌شود.

زی گفتان که نوعی سوزن دوزی است درحال حاضر در روستا‌های این شهرستان با قیمت ۴۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و حتی ۲ میلیون تومان به فروش می‌رسد و منبع درآمد خوبی برای بانوان این منطقه است.

بانوان ریگانی سوزن‌دوزی‌ها را بدون استفاده از طرح و نقشه قبلی تهیه کرده و در تمام مراحل دوخت از خلاقیت ذهن خود که دربرگیرنده نماد‌های هندسی و حاوی تخیل و واقعیت‌های دنیای پیرامون مردم منطقه است، استفاده می‌کنند.

دختران، سفیر هنر زی گفتان به نسل‌های بعدی

این هنر در بین تمام زنان و حتی کودکان این منطقه رواج دارد؛ چرا که هر دختر ریگانی از سنین کودکی، علاوه بر آموختن و انجام امور مختلف خانه داری، موظف به آموختن هنر سوزن‌دوزی است.

زهرا شهیکی یکی از بانوان هنرمند ریگانی گفت: چندماهی است که مشغول دوخت زی گفتان هستم و خدا را شکر درآمد خوبی دارد.

او افزود: این هنر زیبا و پردرآمد را از مادرم آموختم و تصمیم دارم به فرزندانم نیز آموزش دهم که فراموش نشود.

تلاشی یک ماهه برای بافت طرحی زیبا برای لباس

برای آماده کردن این هنر زیبا، بانوان ریگانی ۳۰ روز وقت خود را می‌گذارند تا یک زی گفتان دوخته شود و برای فروش به بازار می‌برند.

وقتی با سکینه نژادی دیگر بانوی هنرمند ریگانی هم صحبت شدم و از زی گفتان از او پرسیدم، از عشق و علاقه ای که برای هر نخی که در این لباس ها به کار می برد، به وجد آمدم. 

او گفت: با بافتن زی گفتان به هنری ماندگار دست یافتم که بسیار ارزشمند است و خوشحالم که می‌توانم برای بانوان ریگانی کاری انجام دهم.

نژادی بیان داشت: یک زی گفتان ۳۰ تا ۳۵روز زمان می‌برد.

او  در پاسخ به سوال من که از مدت زمان طولانی برای بافت زی گفتان خسته نمی‌شوی؟ گفت: زمانی که زی گفتان به پایان می‌رسد، زیبایی آن خستگی را از تن هنرمند آن بیرون می‌برد و مشتاقانه آماده شروع زی گفتان بعدی  می شود. 

استقبال پروژه‌ای بین المللی از لباس‌های خوش رنگ ریگانی 

در قالب پروژه بین المللی جف، اشتغال‌های خرد در روستا‌های محروم شهرستان ریگان راه اندازی شده است که یکی از این اشتغال‌های خرد، هنر زی گفتان بانوان ریگانی است. در این طرح از بانوان ریگانی  برای تولید و عرضه بیشتر این هنر حمایت می شود. 

مجید امیری زاده، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ریگان گفت: در قالب اشتغال‌های خرد روستایی در پروژه بین المللی جف، لباس سنتی ریگان در دستور کار قرار گرفته است.

او با بیان اینکه تسهیلاتی در قالب صندوق‌های خرد روستایی به این بانوان پرداخت شده است، افزود: میران پرداخت این تسهیلات، بین ۵۰۰ میلیون ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال است.

امیری زاده با اشاره به اینکه ۱۶ صندوق خرد روستایی در این شهرستان راه اندازی شده است، بیان داشت: زی گفتان بافته شده به همت بانوان ریگانی از آن‌ها خریداری و در بازار به فروش می‌رسد.

 محرومیت  در برابر زی گفتان رنگ باخت 

زیبایی و رنگ لعاب این هنر، زمانی نمود پیدا می‌کند که در منطقه‌ای، رنگ محرومیت را تغییر و به محرومیت، رنگ خودکفایی و توانمندی را هدیه می دهد. 

رنگ‌های زیبای لباس سنتی، ماموریت پیام رسانی هنر اصیل و فرهنگ غنی مردمان آن سرزمین را بر عهده دارند. حالا این هنر سوزن دوزی زی گفتان علاوه بر آنکه در خانه‌های مردمان ریگان نقش می‌بندد. در کار گاه‌های مختلف نیز با دستان توانمند زنان بافته می‌شود.

پرویز جلالی، رئیس اداره صمت ریگان از رونق هنر زی گفتان بانوان ریگانی در شرق کشور خبر داد و گفت: این هنر زیبا در مراکز قالی بافی که در تعدادی از روستا‌های این شهرستان راه اندازی شده رونق دوچندان گرفته است.

او افزود: در مرکز شهرستان نیز به دلیل قرار گرفتن ریگان در جاده ترانزیتی ریگان به چابهار، فروش این هنر دستی زیبا رونق خاصی گرفته است.

جلالی با بیان اینکه تعدادی از بانوان بافنده روستایی، شناسایی و بیمه شده اند، بیان داشت: زی گفتان هنری ماندگار است که در صدد ثبت آن هستیم.

حمایت، سر نخ اصلی دست بافته های هنرمندان 

صنایع دستی یکی از  بهترین سفیران برای انتقال فرهنگ و هنر به سراسر دنیا و ابزاری مناسب برای درآمدزایی، اشتغال زایی و محرومیت زدایی است. حالا اگر این هنر، باری از دغدغه های  دست اندرکاران و مردم را برای طراحی لباس بردارد و لباسی متناسب با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را به جامعه تحویل دهد، ارزشش دو چندان می شود. 

در این بین برای اینکه لباس های اصیل ایرانی و طرح های سنتی لباس ها، رنگ و لعابشان را از دست ندهند، همت  مردم برای خرید این گونه لباس ها و مسئولان برای حمایت از هنرمندان این خطه را می طلبد تا محرومیت در این مناطق رنگ ببازد و لباس هایی متناسب با فرهنگ اصیل ایران در جای جای این سرزمین عرضه شود.

گزارش از موسی ملائیان 

انتهای پیام/ م