به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  اواخر فروردین بود که نشریه فایننشال تایمز در گزارشی مدعی شده بود که مذاکرات مستقیم بین مقام‌های ارشد ایران و عربستان در پایتخت عراق آغاز شده است.

موضوعی که با تایید وزارت خارجه کشورمان نیز همراه شد و سعید خطیب زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در واکنش به این گزارش، همان موقع گفته بود: «ما گزارش‌های رسانه‌ای را دیدیم.

بیشتربخوانید

• استقبال عمران خان از اظهارات ولیعهد عربستان درباره روابط با ایران

در این باره گاهی نقل‌قول‌های متضادی منتشر شده است ایران از گفتگو با عربستان سعودی استقبال می‌کند و این مسئله به نفع مردم دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای است.» حالا، اما سخنان اخیر بن سلمان با شبکه خبری العربیه حکایت از تغییر رویکرد جدی ریاض در تعاملات خود با تهران دارد، ولیعهد عربستان با بیان این که این کشور در ۹۰ درصد مسائل با آمریکا هم‌نظر است و ایالات متحده شریک راهبردی ریاض به شمار می‌رود، خواستار روابط با ایران شد و اظهار کرد: «خواستار روابط خوب با ایران هستیم. مشکل ما رفتار منفی ایران است و ما در حال کار با کشور‌های منطقه و جهان برای یافتن راه حل هستیم.» البته بن‌سلمان در ادامه گزافه‌گویی‌های خود گفته مشکل ما رویکرد منفی ایران است و ما با کشور‌های منطقه و دنیا برای ایجاد راه‌حل همکاری می‌کنیم.

ادبیات نرم و بی سابقه در قبال انصارا...
بن سلمان همچنین با ادبیات بی سابقه‌ای درباره جنبش انصارا... یمن موضع گرفت و گفت که «حوثی‌ها» خلق و منش عربی و یمنی دارند. او بار دیگر بر طرح دولت سعودی برای پایان درگیری‌ها تأکید کرد و از جنبش انصارا... یمن خواست تا رو در روی تمامی گروه‌ها و جریانات یمنی پشت میز مذاکره بنشیند تا به گفته وی حقوق تمامی یمنی‌ها و منافع منطقه حاصل شود. دولت صنعا تأکید کرده است تا زمان لغو محاصره همه جانبه و جدا سازی مسائل انسانی و بشردوستانه با پرونده‌های نظامی و سیاسی تن به مذاکره نخواهد داد. ولیعهد سعودی با ادبیاتی که تاکنون سابقه نداشت تلاش کرد از راه دیپلماسی وارد شود و گفت که «حوثی‌ها» خوی و منش یمنی و عربی دارند و امیدوار است تا پیش از اولویت قرار دادن هر چیزی، منافع خود و منافع یمن را مد نظر قرار دهند. این ادبیات بن سلمان به رغم این که درون خود اتهام‌زنی همیشگی علیه جنبش انصارا... را دارد، اما با لحن شش سال گذشته وی متفاوت است، به طوری که وی همواره انصارا... را «شبه‌نظامیان وابسته به ایران» خطاب می‌کرد. او سپس مدعی شد که نگرانی عربستان سعودی از قدرت‌یابی انصارا... یمن امری طبیعی است و افزود: «هیچ کشوری نمی‌پذیرد که در مرزهایش شبه‌نظامیان یا یک سازمان مسلح فعالیت داشته باشند.» محمد بن سلمان سپس گفت که طرح دولت سعودی برای آتش‌بس و ارائه کمک‌های اقتصادی، مشروط به حضور «حوثی‌ها» در میز مذاکره است.

او اشاره‌ای به چیستی و ماهیت کمک‌های اقتصادی نکرد. عربستان سعودی دو ماه پیش و در اواخر ششمین سال تجاوز نظامی به یمن، ابتکار عملی را پیشنهاد کرد که به ادعای ریاض به دنبال تحقق صلح در یمن است. با این حال، دولت نجات ملی یمن که انصارا... نیز جزئی از این دولت است، این طرح را غیرواقع‌بینانه و تکرار زیاده خواهی‌های متجاوزان دانسته و بر توقف حملات زمینی و هوایی و لغو محاصره شش ساله یمن به عنوان اولین گام به سوی آتش‌بس در این کشور تأکید کرده است.

چرایی چرخش ریاض
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث تغییر رویکرد سعودی در برابر تهران شده شکست‌های متعدد آن‌ها در پرونده‌های منطقه بوده است و باید گفت که محقق نشدن اهداف ادعایی ائتلاف متجاوز به یمن در این سال از یک طرف و رسوایی سران سعودی به دلیل این جنگ که بزرگ‌ترین فاجعه را رقم زده، ریاض را مجبور کرده است که از در صلح سخن بگوید. در همین زمینه و در توضیح دلایل تغییر رویکرد ریاض در برابر تهران، مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی «الموسوعة» الجزایر در بخشی از گزارشی می‌نویسد: «شاید نخستین دلیل این موضوع، حمله‌های فزاینده و موفقیت آمیز جنبش انصارا... یمن به تاسیسات صنعت نفت و گاز عربستان و زیرساخت‌های این کشور در بنادر، فرودگاه ها، مراکز تامین سوخت و ... است. این موضوع خشم مردمی را در عربستان به دنبال داشته و آن‌ها خواستار انتقال فوری به سوی ابزار‌های دیپلماتیک هستند. دومین دلیل هم این است که نهاد سیاسی سعودی به خوبی این موضوع را درک می‌کند که تکیه بر موضوع «ایران هراسی» دیگر اهمیت خود را در میان کشور‌های عربی از دست داده است. این موضوع را پیش از هر چیزی در تغییر گفتمان اتحادیه عرب درباره ایران می‌توان مشاهده کرد که بسیار انعطاف پذیرتر شده است.» الموسوعه همچنین یاد آور می‌شود: «یکی دیگر از دلایل این است که از زمان ریاست جمهوری بایدن در آمریکا او درباره مسائل منطقه‌ای با حساسیت برخورد می‌کند. در دوره بایدن ائتلاف حمله به یمن به سردمداری عربستان ضعیف‌تر و قرارداد‌های صادرات سلاح به عربستان تعلیق و دولت او خواستار فاش سازی گزارش‌های سری مربوط به قتل خاشقچی شده است. رویکرد کلی واشنگتن در قبال سعودی‌ها تغییر کرده است.» از سوی دیگر برخی دیگر از تحلیل گران معتقدند که گفت و گوی ایران و عربستان، فضای مناسبی را برای حل بسیاری از مسائل منطقه‌ای فراهم می‌کند و در سایه معادله خروج آمریکا از افغانستان و عراق فضا برای مذاکرات فراهم‌تر می‌شود و در نتیجه آن، تفاهم‌هایی درباره منطقه حاصل خواهد شد.

در همین زمینه رای الیوم در گزارشی می‌نویسد: «اظهارات مقامات ایران و عربستان درباره آمادگی برای گفتگو تاکتیک سیاسی نیست. این اظهارات نشان می‌دهد بسیاری از اختلافات آن‌ها درباره مسائل منطقه و بحران‌ها در حال پایان یافتن است. نزدیک است بحران در یمن و سوریه پایان یابد. در پرونده لبنان هر دو طرف ایرانی و سعودی این موضوع را درک می‌کنند که انفجار اوضاع به سود هیچ طرفی نیست و باید برای جلوگیری از پیامد‌های آن گفتگو کنند. تحول مهمی که سبب می‌شود ایران و عربستان به گفتگو و همکاری فراگیر منطقه‌ای روی آورند کاهش توجه آمریکا به منطقه است. درباره این متغیر دو طرف به این نتیجه رسیده اند که دخالت مستقیم آمریکا در مشرق عربی و به ویژه منطقه خلیج فارس در دوره‌های مختلف به دوری ایران و عربستان منجر شده و عکس این موضوع هم درست است و کاهش نفوذ آمریکا سبب نزدیکی تهران و ریاض می‌شود.» در این بین، اما نباید از اهمیت مذاکرات وین غافل شد. بی شک سعودی در تعاملات خود با تهران کاملا همگام با واشنگتن حرکت می‌کند و حالا سعودی با نیم نگاهی که به وین دارد این احتمال توافق ایران و آمریکا را جدی تلقی کرده است و بنا دارد رویه خود را از سال ۲۰۱۶ تغییر دهد و با همسایه شمالی خود رابطه بهتری برقرار کند.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/