به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، مجموعه مقالات تاریخ مدرسه­ سعیدیه زیر نظر حوزه­ هنری استان فارس و به صورت فراخوان مقاله گردآوری و توسط انتشارات مجمع ذخائر اسلامی با مقدمه ­استاد محمد نعمتی پژوشگر هنر اسلامی و خوشنویس برجسته کشور منتشر شده است.

مولف کتاب مجموع مقالات تاریخ مدرسه سعیدیه ارسنجان گفت: مشکل اساسی در انجام این پژوهش کمبود منابع بود؛ چرا که درباره­‌ی این مدرسه تنها دو معرفی بسیار کوتاه در کتاب آثار العجم و کتاب فارسنامه­‌ی ناصری شده بود.

محمدحسین ابراهیمی، با بیان اینکه علت تالیف این کتاب در قالب مجموعه مقالات، کمبود منابع پژوهشی بود، گفت: غیر از بنای مدرسه که زمینه نگارش مقاله درباره­ معماری اثر را فراهم می‌­کرد، درباره­ موضوعات دیگر منبعی در دست نبود در نتیجه با اعلام فراخوان مقاله توسط حوزه­ هنری فارس موضوع تلاش شد تا زمینه گردآوری اسناد و ورود پژوهشگران بومی و محلی به این پژوهش نیز فراهم شود.

او اضافه کرد: با این افق، همزمان با اعلام فراخوان، محور‌های پژوهش در منقطه ارسنجان و فارس اطلاع رسانی و همزمان با پژوهشگران بومی و مجموعه داران خانگی نیز رایزنی شد تا اسناد مرتبط با موضوع را در اختیار قرار دهند و در نگارش مقالات همکاری کنند.

ابراهیمی گفت: خوشبختانه تلاش ­ها نتیجه داد و رفته رفته اسناد تاریخی ارزشمندی از عصر صفوی تا پهلوی به دست آمد و پس از گردآوری، طبقه­ بندی و بازخوانی آن­ها، کار نگارش مقالات رقم خورد. اسناد ارائه شده که شامل اسناد وقفی، اجازات شرعی و اجتهاد و ... هستند نقش اساسی را در روشن شدن بخش عمده­‌ای از ابعاد این پژوهش داشته­ اند.

این نویسنده و محقق ادامه داد: در این مجموعه به جوانب تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مدرسه­ سعیدیه و معرفی شخصیت­های برجسته­ آن بر پایه­ مطالعات کتابخانه‌­ای، پژوهش اسنادی و تحقیقات میدانی پرداخته و سعی شد که ابعاد گوناگون موضوع مورد بررسی قرار گیرد.

او افزود: در این مجموعه مقالاتی همچون (ارسنجان در عصر صفوی) محمد حسین ابراهیمی، (شرح تأسیس و بنای مدرسه­ی سعیدیه) محمد حسین ابراهیمی و زهره اسکندری، (موقوفه مدرسه­ سعیدیه از آغاز تا ۱۳۹۸ شمسی)، محمد فروردین، (مدرسه­ سعیدیه و خاندان خوشنویس ارسنجانی)، اکبر اسکندری و نسرین اسکندری منتشر شده است.

ابراهیمی گفت: (تأثیر تحولات نوین آموزشی بر مکتب خانه­‌ها و مدرسه­‌ی سعیدیه) محمد حسین ابراهیمی، (نگاهی به زندگی، آثار و اندیشه­‌ی ملا احمد ارسنجانی) آرزو حقیقی، (نگاهی به زندگی و آثار آیت­ الله محمد مهدی آثاری) کاووس رضایی، (سیری در زندگی آیت ­الله سید ابوالقاسم فقیه ارسنجانی) روح ­الله خادمی، (شرح حال و زندگی خاندان ثقه­ الاسلام ارسنجانی)، سید محمد هادی حسینی و روح ­الله خادمی دیگر مقالات این مجموعه را شکل داده اند.

او در بیان ضرورت این پژوهش افزود: این مدرسه هرچند در مقایسه با مدارس هم­ عصر خود که در شیراز ساخته شده اند ابعاد وسیعی ندارد، اما برای قصبه­ آن روز ارسنجان و در مقایسه با جمعیت آن، بنایی درخور و شایسته به شمار می­ رفت و عناصر کلی مدارس، چون هشتی، حجره و ایوان در آن در نظر گرفته شده است.

گردآورنده این اثر ادامه داد: مدرسه سعیدیه از یادگار‌های دوره­ صفویه و نماد علمی، فرهنگی، اجتماعی و مذهبی منطقه­ ارسنجان است که در گذر تاریخ بر فضای دینی، فرهنگی و اجتماعی منطقه تأثیری ژرف گذاشته؛ از این رو حفظ و نگهداری آن به مثابه­ ارج نهادن بر تاریخ، فرنگ و تمدن اسلامی است.

او ضمن بیان اینکه در استان فارس به ویژه شهر شیراز مدارس علمیه­ تاریخی متعددی وجود دارد، گفت: متاسفانه تا کنون این گنجینه بزرگ از نگاه پژوهشگران مغفول مانده ­اند و پژوهش موردی به شیوه­ مجموعه مقالات تاریخ مدرسه سعیدیه ارسنجان که ابعاد مختلف موضوع را در بر بگیرد درباره­ دیگر مدارس انجام نشده است.

ابراهیمی اضافه کرد: ضرورت دارد که نسبت تحقیق و پژوهش درباره مدارس تاریخی فارس به صورت موردی در دستور کار نهاد‌های علمی، آموزشی و فرهنگی قرار گرفته و پژوهشگران تاریخ فارس نیز به این امر همت گمارند.

او ضمن بیان این مهم که مدارس علمیه خاستگاه علما و عرفای برجسته­ فارس بوده است، گفت: با انجام چنین پژوهش­‌هایی به معرفی این بزرگان نیز پرداخته خواهد شد و اسناد مرتبط با آن­ها نیز گردآوری و منتشر می­ شوند و منابع مهمی برای پژوهشگران عرصه­ فرهنگی و تمدن اسلامی و شیعه پژوهشی فراهم خواهد آمد.

این نویسنده و پژوهشگر گفت: مدرسه­ علمیه سعیدیه ارسنجان در سال ۱۰۸۵ قمری به همت حاج محمد سعید ارسنجانی تأسیس و رقباتی نیز بر آن وقف شده است. این مدرسه در گذر تاریخ از مهمترین پایگاه­‌های تدریس و تحصیل علوم دینی در فارس بوده و علما و عرفای برجسته­‌ای از آن برخاسته­ اند.

ابراهیمی افزود: مدرسه به شکل دو ایوانی بنا شده و مساحت آن حدوداً ۸۰۰ متر مربع است که ۲۰۰ متر مربع آن به حیاط و ۶۰۰ متر آن به فضا‌های مسقف از قبیل مَدرس و ۱۴ حجره­ تعلق گرفته. این بنا در سال ۱۳۵۵ شمسی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و همچنان به حیات فرهنگی و دینی خود ادامه می­ دهد.

انتهای پیام/