به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،  فولادشهر را اولین و قدیمی‌ترین شهر جدید ایران می‌نامند این شهر در بخش مرکزی شهرستان لنجان و در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی اصفهان، واقع شده است فولادشهر در سال ۱۳۴۲ برای اسکان کارمندان ذوب آهن تأسیس شد و از سال ۱۳۶۳ به عنوان یک شهر جدید فعالیت خود را آغازنمود. به علت نزدیکی به مرکز استان، همچنین دسترسی آسان به صنایع بزرگی همچون ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه و کارخانه سیمان سپاهان این شهر را به مکانی مناسب برای اسکان نیروی تبدیل کرده است.

شاید نام این شهر را با ورزشگاه فولادشهر یا کارخانه ذوب آهن در خاطر آورید، اما قدیمی‌ترین شهر جدید ایران موزه‌ای دارد که گنجینه‌ای گرانبها از آثار و نسخ خطی و کتب قدیمی نیاکان ما است.

مدیر این موزه از علاقه خود به این آثار و نگهداری از آن‌ها می‌گوید امری که در سال‌های گذشته برای او افتخاراتی را نیز به همراه داشته است و حال در شرف احداث موزه‌ای جدید با معماری خاص و ویژه برای نگهداری از کتب و نسخ خطی است.

خودتان را معرفی کنید:

داریوش پبدنی هستم موسس نخستین موزه تخصصی کتب و نسخ خطی کشور در بخش خصوصی با نام موزه نسخ خطی "پبده" همچنین موسس اولین کارگاه مرمت کاغذ در بخش خصوصی که شامل کتب خطی و اسناد می‌شود.

از چه زمانی کار خود را آغاز کردید:

ابتدا به کار صنعت مشغول بودم که البته همان شغل هم در نوع خود ویژه و خاص بود، از آنجایی که در یک خانواده فرهنگی – مذهبی بزرگ شدم و پدرم علاقه ویژه‌ای به قرآن، کتاب و مطالعه داشتند همین امر باعث شد که من و سایر اعضای خانواده به حوزه فرهنگ و هنر وارد شویم، رشته هنری من کاریکاتور است و بالغ بر دو دهه است که به حوزه کتاب روی آورده ام و نخستین کتاب فروشی فولادشهر را دایر کردم، از همانجا به جمع آوری کتب خطی، نفیس، کمیاب و نایاب علاقه‌مند شدم تا ضمن حفظ، مرمت و نگهداری این آثار آن‌ها را برای نسل آینده حفظ و نگهداری کنم و تاکنون با هدف کسب درآمد یا مجموعه دار بودن این کاررا انجام نداده ام و صرفا به دلیل علاقه و حفظ این آثار آن‌ها را نگهداری، مرمت و به معرض نمایش عموم درآورده ام.

در خصوص آثاری که در موزه پبده جمع آوری کرده اید توضیح دهید:

این موزه از چند بخش شامل کتاب‌های خطی، چاپ سنگی و اسناد شامل: فرمان ها، عقدنامه ها، صلح نامه ها، استشهادیه، حکم‌های حکومتی روزنامه‌های قدیمی تشکیل شده است. قدمت نسخ و کتاب‌های موزه از ۱۰۰ تا ۷۰۰ سال است و بالغ بر سه هزار نسخه خطی با هزینه شخصی جمع آوری و خریداری کردم که همگی توسط میراث فرهنگی ثبت شده است. تعداد زیادی قرآن‌های خطی و طلاکوب همچنین قرآن‌هایی با خط مرحوم احمد نیریزی، کتاب روضه شیخ کلینی، کتاب سوال و جواب شیخ مرتضی انصاری، کتاب اسفار اربعه ملاصدرا، کتاب‌های نجومی از دوره ایلخانی، شاهنامه به پنج زبان دنیا، طومار تقسیم آب و حق‌آبه محله دستگرد و جرقویه اصفهان و اسناد ارزشمند دیگری در موزه است. نحوه جمع آوری این نسخ و کتب هم به این صورت بود که در دوره‌ای که کتاب فروشی داشتم برای تهیه کتاب به تهران می‌رفتم از همانجا با مراجعه به کتاب فروشی‌های قدیمی و با سابقه نسخ خطی و قدیمی را از آن‌ها خریداری می‌کردم تا جایی که میان فروشندگان کتاب بعنوان خریدار کتب قدیمی شهره شدم و اگر نسخ‌ای به دست شان می‌رسید با من تماس می‌گرفتند تا برای خرید و دریافت آن نسخه به تهران بروم.

با ارزش‌ترین و خاص‌ترین نسخه‌ای که در موزه پبده وجود دارد را به ما معرفی کنید:

برای من همه کتب جذاب هستند و نمی‌توانم تنها یک کتاب یا نسخه را بعنوان برتر انتخاب کنم، بار‌ها گفته ام که اگر یک برگ از این کتب و نسخ را به میلیارد‌ها تومان بخواهند بازهم تمایلی به فروش ندارم و فروش این گنجینه را برای همیشه از خود و خانواده ام سلب کردم و هیچ نسخه فروشی در این موزه وجود ندارد، علاقه من به جمع آوری این گنجینه برای کسب درآمد نبوده، زمانی که کتاب فروشی داشتم ابتدا یک قرآن نفیس به همراه شاهنامه و لغتنامه دهخدا را به کتاب فروشی خود آوردم، علاقه من به این کتاب‌ها انگیزه‌ای برای جمع آوری این موزه بوده است.

استقبال مردم از موزه نسخ خطی و کتب چگونه بوده است:

متاسفانه بسیاری از مردم با موزه و مسائل فرهنگی بیگانه هستند، اما موزه کتب قدیمی و اسناد خطی بسیارخاص است و اکثر افراد با هر سطح دانش و یا گرایش شغلی یا تحصیلی علاقمند به مشاهده این آثار هستند. وقتی مردم نسخ خطی چند صد ساله را ورق می‌زنند و می‌بینند که کتابی که به ۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد با کمترین امکانات، فقط با قلم و کاغذ و نور شمع با چه خط زیبا و هنرمندانه‌ای کتابت شده شگفت زده می‌شوند و این علاقه بلاخص در دانشجویان عمیق‌تر است و محو زیبایی این آثار می‌شوند.


در مورد افتخارات موزه پبده توضیح دهید:

موزه پبده در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۶ به عنوان برترین موزه کشور از طرف شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) انتخاب شد، در سال ۱۳۹۷ به عنوان موزه‌دار برتر کشور از طرف سازمان میراث فرهنگی شناخته شدم و در سال ۱۳۹۹ در دو بخش حفظ و نگهداری کتب و اسناد همچنین معرفی موزه از طریق رسانه و شبکه‌های مجازی به عنوان موزه برتر انتخاب شدیم از دیگر عناوین و افتخارات می‌توانم به عنوان حامی برتر کتب و نسخ خطی کشور از طرف سازمان اسناد کشور و کتابخانه ملی جمهوری و دریافت تندیس از رییس کل موزه‌های خصوصی جهان اشاره کنم. تاکنون توانسته ایم از کشور‌های فرانسه، آلمان، اتریش، روسیه و بلغارستان و سایر کشور‌ها گردشگر جذب کنیم و نکته قابل توجه این است که این گردشگران ارتباط شان را با موزه قطع نکرده اند همچنین قصد داریم بعد از شکست کرونا در کشور‌های اسلامی نمایشگاه‌های قرآنی و کتب مذهبی، تاریخی و نسخ خطی را برگزار کنیم.

برای جذب جوانان به موزه از چه راه‌هایی استفاده کرده اید؟

در سال‌های گذشته همایش‌های بسیاری برگزار کرده ایم البته این همایش‌ها صرفا محدود به کتب و نسخ خطی نبوده اند بلکه در سایر موارد از جمله لباس سنتی و قدیمی ایران نیز نمایشگاه برگزار کردیم و در کنار این نمایشگاه از آثار موزه پبده نیز نمایشگاه برگزار کردیم، نمایشگاه‌های ما صرفا برای تماشا نبوده اند بلکه با توضیحاتی که به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهیم آن‌ها بیش از سایرین به آثار علاقمند می‌شوند. جوانان وقتی کتاب‌هایی را که به چند صد سال گذشته بازم می‌گردد مشاهده می‌کنند از زیبایی نقوش، خطوط و تذهیب فوق العاده آن‌ها حیرت زده می‌شوند. تعداد بسیاری از جوانان بازدید کننده از موزه به خاطر علاقه‌ای که به فرهنگ و آثار قدیمی پیدا کرده اند از رشته تحصیلی خود انصراف داده و موزه داری و هنر را برای ادامه تحصیل انتخاب کردند، می‌توان به جرات گفت که موزه باعث شده مسیر زندگی بسیاری از بازدید کنندگان به سمت هنر و فرهنگ ایرانی – اسلامی تغییر کند و همواره این موضوع را از افتخارات خود می‌دانیم.


چرا فولادشهر را برای احداث موزه انتخاب کردید؟

تاکنون بسیاری از شهر‌ها و استان‌های مجاور دعوت کرده اند تا موزه را به جایی دیگر منتقل کنیم، اما چون فولادشهر کار خود را شروع کردم و در این شهر بزرگ شدم علاقه خاصی به این شهر دارم به همین دلیل همیشه دوست داشتم کاری برای شهرستان لنجان و فولادشهر انجام دهم البته علاقمند هستم که نمایشگاه‌های فراوانی را در همه شهر‌ها برگزار کنم، اما مرکز اصلی را ترجیح می‌دهم در فولادشهر باشد چرا که خودم پرورش یافته همین شهر هستم، به نظر ما فولادشهر ایران کوچک است و از همه استان‌ها و اقوام در این شهر زندگی می‌کنند به همین دلیل موزه نسخ خطی و کتب قدیمی در این شهر علاقمندان بسیاری دارد همچنین در صورت شناخت و بهره برداری از ظرفیت‌ها در جذب گردشگر نیز می‌تواند موثر باشد.

در خصوص احداث موزه جدید پبده توضیح دهید:

در حال حاضر موزه پبده در زیرزمین یکی از مجتمع‌های تجاری فولادشهر قرار دارد که فضای مناسب و در خور شانی برای آثار نیاکان ما نیست به همین دلیل با همکاری شرکت عمران فولادشهر یک قطعه زمین با کاربری فرهنگی خریداری کردیم تا با همکاری مسئولان شهرستان و فولادشهر موزه‌ای در شأن دوستداران فرهنگ و هنر بسازیم، طرح و ماکت این موضوع آماده شده است. بخشی از طرح موزه جدید پبده الهام گرفته از شهر زیرزمینی ثامن همدان است و قصد داریم شهر زیرزمینی را روی زمین احداث کنیم و با استفاده از تمام نقوش و خطوطی که در این موزه موجود است یک طرح صد درصد ایرانی–اسلامی ساخته شود. به جرات می‌توان گفت طرح موزه پبده با همه معماری‌های دیگر متفاوت است و در این طرح از بزرگان معماری ایران ازجمله پروفسور گلابچی پدر معماری ایران استفاده کرده ایم. کلنگ احداث این موزه به زودی در مراسم خاصی به زمین زده خواهد شد.

حمایت مسئولان از موزه پبده تاکنون چگونه بوده است؟

بخش خصوصی همیشه مظلوم واقع می‌شود نباید فراموش کرد که موزه داران بخش خصوصی گنجینه خود را با عشق و علاقه جمع آوری کرده اند و هر کدام از ما می‌توانستیم با بهایی که برای این آثار هزینه کرده ایم در بهترین شرایط و رفاه زندگی کنیم و هیچ دغدغه‌ای نداشته باشیم، اما آثاری را جمع آوری و حفظ کرده ایم که گویای تاریخ و تمدن ما است. بعضی از افراد هستند که آثار کشورمان را به بیگانگان می‌فروشند و دقیقا به همین دلیل است که همیشه درخواست می‌کنیم از مجموعه داران حمایت شود تا آثار باستانی ما در کشور خودمان حفظ شود. چرا باید آثار ایران در موزه مصر و سایر کشور‌ها نگهداری شود و فقط افسوس برای ما به جای بماند؟ به راستی اگر باز مجموعه داران حمایت نشوند ممکن است بازهم آثار ما به دست کشور‌هایی برسد که تمدن ندارند و در حال تمدن سازی هستند پس نگاه ویژه به این موضوع بسیار مهم است. برخی از کشور‌های حوزه خلیج فارس که تمدنی از خود ندارند به دنبال آثار و کتب و نسخ خطی ما هستند تا اسم علما و دانشمندان ما را خط بزنند و دانشمندان خیالی خود را جایگزین کنند تا اینگونه با سرقت آثار و تمدن ما دارای تمدن شوند.

مسئولان در این شرایط شایسته است تا جایی که می‌توانند از مجموعه داران حمایت کنند و همچنین بستر لازم را فراهم کنند تا افرادی که کتب یا اشیاء قدیمی در خانه دارند این گنجینه‌ها را به میراث تحویل دهند تا آنگونه که شایسته است از آن‌ها نگهداری شود؛

و سخن آخر:

هنرمندان بسیاری در فولادشهر و شهرستان لنجان زندگی می‌کنند که در همین شهرستان و شهر پرورش و حرف‌های بسیاری برای گفتن دارند به همین دلیل از مسئولان درخواست داریم تا به مسائل فرهنگی بی تفاوت نباشند و به فرهنگ دوستان و فعالان فرهنگ و هنر بها دهند هنرمندان ما نباید از این شهر و شهرستان خارج شوند چرا که فرزندان خلف ما هستند و شایسته است از توانمندی‌های ایشان در همین شهر استفاده شود همچنین نگاه ویژه به اماکن فرهنگی و هنری ما می‌تواند در جذب گردشگر بسیار تاثیرگذار باشد. همیشه آرزو می‌کنم یک نگاهبان شایسته برای حفظ و نگهداری کتب و نسخ قدیمی و تمدن ایرانی- اسلامی باشم و در این راستا همیشه به عهد خود وفادار خواهم بود.

سپیده صالحی

انتهای پیام/ی