سخن روز؛
شورا‌های قوی‌تر، ریل گذاری توسعه شهر‌ها،روستا‌های آبادتر
شوراها را می‌توان به عنوان یک نهاد بینابینی در نظر گرفت، زیرا از یک طرف دستی در حکومت و از طرفی پایی در جامعه مدنی دارند.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، انسان‌ها برای حل مشکلات و راهیابی به نظر‌های صائب در حیطه زندگی فردی و اجتماعی همواره به سنت مشورت متوسل شده‌اند و حاکمان نیز افراد خردمند و فرزانه را به خدمت می‌گیرند تا از رای و اندیشه آنان برای رهایی از بن بست‌های سیاسی- اجتماعی و اداره امور بهره‌مند شوند.
همه نحله‌های فکری، مکاتب و ادیان جهان بر مشورت بین افراد و یا به شکل سازمان یافته‌تر بر شورا تأکید دارند و در دین اسلام نیز مکرر بر این امر تاکید شده‌است؛ اما مشورت سازمان یافته در امور عمومی و شکل‌گیری شوار‌ها نیز سابقه‌ای کهن دارد.
شورا محل جمع‌بندی هزاران درخواست پراکنده شهروندان و مردمی است که با آرای خود به این نهاد جان بخشیده‌اند، زیرا رویکرد بشر به مشورت و تبادل نظر با صاحبان فکر و تجربه، پیشینه‌ای به اندازه زندگی اجتماعی او دارد.
یکی از مهمترین نهاد‌های مردمی که در جامعه مدنی شکل می‌گیرد، شوراها هستند و می‌توان آن‌ها را به عنوان یک نهاد بینابینی در نظر گرفت، زیرا از یک طرف دستی در حکومت و از طرفی پایی در جامعه مدنی دارد.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بر لزوم وجود شورا‌های مختلف تصریح شده‌است، اولین دوره انتخابات سراسری شورا‌های اسلامی کشور در هفتم اسفند سال ۱۳۷۷ با استقبال زیاد مردم در بیش از ۴۰ هزار حوزه انتخاباتی برگزار شد و در نهایت نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر از منتخبان مردم برای اداره امور شهر‌ها و روستا‌های کشور به عنوان عضو شورای اسلامی شهر یا روستا برگزیده شدند.
شروع به کار شورا‌های اسلامی از ۹ اردیبهشت سال ۱۳۷۸ و همزمان با پیام بنیانگذار انقلاب اسلامی در باره شوراها و با صدور پیام ویژه‌ای از سوی رهبر معظم انقلاب آغاز شد، امروز پس از گذشت ۲۱ سال از آن نقطه آغازین، در آستانه شروع به کار ششمین دوره انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا هستیم.
در کنار انتخابات مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری و ریاست جمهوری، انتخابات شورا‌های شهر و روستا که به انتخابات محلی نیز شهرت دارد از مهمترین انتخابات کشور بویژه در مناطق قومی به شمار می‌آید.
بیشتر بخوانید
مهمترین وظیفه این نهاد مدنی انتخاب شهرداران و دهیاران و برنامه ریزی برای مدیریت شهر‌ها و روستا‌ها است و در خلال ایفای این نقش‌ها اهرمی برای برآورده شدن بخشی از درخواست‌های مردمی هستند.
شوراها باید مرکز تولید خرد جمعی باشد
شوراها از موضوع‌های جدید دوران معاصر نیست بلکه پدیده شورا در دین مبین اسلام از سابقه‌ای بیش از ۱۴۰۰ سال برخوردار است و قرآن کریم و روایت‌های بزرگان همواره بر آن تاکید و تصریح داشته است.
تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور ما بهره‌گیری از خرد جمعی و نظر اکثریت افراد جامعه در تصمیم گیری و تصمیم سازی وجود نداشت یا محدود به مواردی جزیی می‌شد، اما پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در قانون اساسی به عنوان میثاق ملی، فصل هفتم با هفت اصل و اصول ششم و هفتم به موضوع شوراها اشاره شده‌است و بدین شکل با تاکید بر اهمیت پدیده شورا، مکانیزم قانونی و گام‌های عملی برای ورود مردم به عرصه‌های تصمیم گیری و تصمیم سازی فراهم آمده‌است و بدین شکل نهاد شورا در زمره ارکان نظام و اداره امور کشور قرار گرفت.
گرچه اصل هفت و همچنین اصول صد تا صد و ششم قانون اساسی در خصوص اهمیت نقش شورا‌های اسلامی شهر و روستا در تشریح وظایف این نهاد‌ها صراحت دارد، اما تعیین سازوکار اجرایی آن اولین بار در دولت اصلاحات انجام گرفت و در تاریخ ۱۷ اسفند سال ۱۳۷۷ اولین دوره انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستای کشور، با استقبال زیاد مردم در بیش از ۴۰ هزار حوزه انتخابی برگزار شد.
انتخاب شهردار، شناسایی نیاز‌های شهری و تصویب قانون برای رفع آن‌ها، نظارت بر حسن اجرای مصوبات، تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و تصویب بودجه سالانه شهرداری از اهم وظایف شورای شهر است. به عبارت دیگر، می‌توان شوراها را نوعی پارلمان شهری یا روستایی در نظر گرفت؛ لذا شوراها در توسعه یا عقب‌ماندگی شهر‌ها و روستا‌ها نقشی اساسی دارند.
انتخابات شورا‌های شهر و روستا هر چهار سال یکبار همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در سرتاسر کشور برگزار می‌شود و شاید همین همزمانی همیشگی باعث شده تا اهمیت بالای انتخابات شوراها در میان شور و هیجان انتخابات ریاست جمهوری گم شود.
واکنش مردم نسبت به چند سوال درباره انتخابات شورای شهر
اینک در آستانه برگزاری ششمین دوره انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا، به سراغ مردم رفتیم و از آنان پرسیدیم تا چه حد نسبت به نقش شورای شهر و وظایفی که اعضای این شورا در قبال آنان دارند، آگاه‌اند.
با مردی که حدودا ۳۰ سال دارد در این خصوص گفتگو می‌کنیم. او که قصد شرکت در انتخابات را دارد، در پاسخ به این سوال ما که آیا همان قدر که برای شناسایی نامزد اصلح در انتخابات ریاست جمهوری دغدغه دارید، برای شناسایی نامزد‌های شایسته انتخابات شورای شهر هم دغدغه دارید و تحقیق می‌کنید؟ می‌گوید: قطعا انتخاب فرد شایسته در انتخابات شورای شهر هم به همان اندازه انتخابات ریاست جمهوری اهمیت دارد؛ چراکه شورا هم جزئی از حکومت است و سرنوشت شهر دست نمایندگان شورا است من به عنوان یک شهروند باید بهترین انتخاب را در انتخابات شوراها داشته باشم تا بعدا پشیمان نشوم.
از آن خیابان دور می‌شویم و به حاشیه پارک ملت می‌رویم. با دختر جوانی به نام مریم مشغول گفتگو می‌شویم. او که به تازگی در شهرکرد ساکن شده است، در مورد وظایف نمایندگان شورای شهر می‌گوید: دغدغه مردم باید به دغدغه نمایندگان شوراها تبدیل شود. اعضای شورای شهر باید توجه کنند که مردم چگونه می‌توانند شادتر زندگی کنند و در این اوضاع کرونا چطور گذران می‌کنند و باید خود را موظف به حل مشکلات مردم بدانند.
مریم ادامه می‌دهد: هر کسی که به عنوان عضو شورای شهر انتخاب می‌شود، حتما لایق است، اما افراد بعد از انتخاب نباید خیالشان راحت شود، بلکه باید به درستی انجام وظیفه کنند.
سه دختر نوجوان در حال راه رفتن در حاشیه پارک هستند. با یکی از آنان هم‌صحبت شدیم و متوجه شدیم متولد سال ۸۰ هستند. با این که امسال رای اولی‌اند، اما هیچ چیز در مورد شورای شهر و وظایف آن نمی‌دانستند که البته این مسئله فقط منحصر به این سه دختر نبود. با چند پسر جوان که سن‌شان کمی از این دختران بالاتر بود هم گفتگو کردیم، آنان هم هیچ چیز در این خصوص نمی‌دانستند... دقیقا هیچ چیز.
طی این مصاحبه به وضوح دریافتیم اکثر عامه مردم تقریبا هیچ شناختی از نمایندگان خود در شورای شهر و وظایف این شورا نداشتند. بگذریم از اینکه حتی برخی از شهروندانی که ما با آن‌ها مصاحبه کردیم، نمایندگان استان در مجلس را با نمایندگان شورای شهر اشتباه می‌گرفتند و در پاسخ به این سوال که کدام یک از اعضای شورای شهر استان چهارمحال و بختیاری را می‌شناسید، نام برخی از نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی را نام می‌بردند.
اما سوالی که پیش می‌آید این است که دلیل این عدم شناخت کافی مردم نسبت به شورای شهر و وظایف آن چیست؟ مگر نه اینکه رفاه و آسایش شهروندان تا حد زیادی به عملکرد اعضای شورا شهر بستگی دارد؟ پس چرا مردم شناختی کافی نسبت به این شورا و وظایف آن ندارند؟
قطعا برای ارتقای عملکرد شورا‌های شهر نیاز است تا درباره این شوراها و وظایف آنان اقدامات آموزشی و تبلیغاتی بیشتری برای مردم انجام شود تا آنان نسبت به این انتخابات دغدغهمند شوند و افراد شایسته‌ای را راهی پارلمان‌های شهری کنند.
انتخاب فرد اصلح از وظایف مهم مردم در انتخابات است
مردم برخی مناطق استان چهارمحال و بختیاری از ناکارآمدی و دستگیری تعدادی از اعضای شورا‌های اسلامی برخی شهر‌ها از دوره پنجم، خاطره تلخی در اذهان خود دارندو این شاید تلنگری باشد که مردم با دقت بیشتری افراد را انتخاب و روانه شورا‌های شهر و روستا کنند.
بسیار ضروری است که مردم در انتخاب افراد اصلح و شایسته نهایت دقت را داشته باشند و به دور از تعصبات قومی و قبیله‌ای و براساس بینش و شناخت دقیقی از نامزدها، بهترین‌ها را بر کرسی ریاست جمهوری و همین طور شوراها بنشانند تا بهترین سرنوشت برای ملت رقم بخورد.
با نزدیک شدن به موعد برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ششمین دوره شورا‌های اسلامی شهر و روستا، بحث انتخاب افراد شایسته و معیار‌های یک انتخاب اصلح در اداره کشور، شهر و روستا امروزه به یکی از بحث‌های داغ در میان شهروندان و اهالی روستا‌ها تبدیل شده است. دغدغه مردم بر انتخاب فردی شایسته و متعهد است.
انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا بسیار مهم است
تجارب نشان داده است محلی گرایی و قومیت گرایی موجب راهیابی افراد ناکارآمد به شورا‌های شهر و روستا شده و موجب بروز مشکلات فراوانی در حوزه مدیریت شهری و روستایی شده است.
در قانون اساسی برای شورا‌های اسلامی نیز وظایف و اختیاراتی تعریف شده، بنابراین مردم در انتخاب اعضای شوراها نیز باید دقت کنند که افرادی اصلح، کارشناس و دلسوز وارد این نهاد شوند تا بتوانند ضمن پیگیری حقوقشان، بهترین تصمیم‌ها را برای آبادانی و توسعه شهر و روستا اتخاذ کنند.
در انتخابات شوراها، آنچه بیش از همه باید در رای مردم تاثیر گذار باشد، انتخاب گزینه‌هایی هوشمند است که هم اطلاعات جامع از شهر و روستا داشته باشند و هم نیاز‌های جامعه را اولویت کار خود بدانند، این موضوع مهمی است که مردم به خبرنگاران می‌گویند.
شورای اسلامی شهر و روستا و عشایر به عنوان یک پارلمان محلی نقش بسزایی در تصمیم گیری‌های شهری و روستایی دارد و در واقع نماد دموکراسی و یکی از مولفه‌های جامعه مدنی است که در زمان دولت اصلاحات پایه‌گذاری و فعالیت قانون‌مند این نهاده آغاز شد.
یک کارشناس جامعه شناسی می‌گوید: یکی از این دلایل این ناتوانی و ناکارآمدی این نهاد شاید انتخاب نادرست و نابجای اعضای شورا‌های شهر و روستا از سوی مردم باشد که اغلب بیشتر متاثر از تبلیغاتی بوده است که نامزد‌های این نهاد انجام داده و موجب شده تا با کمترین شناخت به افراد مشهور و چهره رای دهند، غافل از اینکه این افراد، اگرچه در رشته‌های خود دارای تخصص هستند، اما در بسیاری از موارد در مدیریت شهری و محلی ناتوان هستند.
سیروان محمد اقدم معتقد است: شهر یا روستا برای اداره، نیاز به همه تخصص‌ها در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و عمرانی دارد تا با بهره گیری از دانش و علمی و تجربه مدیریتی که در این خصوص دارند بتوانند، بهترین تصمیم‌ها را بگیرند و بدانند اعتبارات تخصیص یافته را هم در بهترین مسائل خرج کنند.
محمد اقدم گفت: بنابراین لازم است که مردم در شهر‌ها و روستا‌ها به دور از مسائل قومی و قبیله‌ای و مشهور و چهره بودن افراد، بیشتر به توانمندی و دانش آن‌ها در عرصه‌های مختلف مدیریت شهری محلی رای دهند.
روستانشینان افراد اصلح را برای شورا‌های روستایی انتخاب کنند
نقش شوراها در توسعه روستا‌ها بسیار برجسته است چرا که اعضای شوراها با مسائل روستا آشنا و در واقع متولی عمران روستا هستند و مردم با حضور گسترده و انتخاب اصلح‌ترین افراد این نقش را پررنگ‌تر می‌کنند.
یکی از اهالی روستای دستگرد امامزاده از توابع بخش فرخشهر می‌گوید: انتخاب افراد اصلح به عنوان اعضای شوراها حیاتی است، زیرا انتخاب این افراد می‌تواند در بهره گیری از اعتبارات تامین شده در بخش روستایی موثر باشد و افراد کارآمد می‌توانند روند توسعه در روستا را شتاب ببخشند.
او با بیان اینکه انتخاب دهیاران تنها یکی از وظایف شورا‌های روستایی است، ادامه داد: مردم روستا باید دقت کنند که افراد دلسوز و کارآمد را انتخاب کنند که علاوه برانتخاب دهیار شایسته بتوانند تصمیم‌های خوبی در زمینه اداره و توسعه روستا بگیرند.
یکی از اهالی روستای وانان هم با انتقاد از جایگزینی قوم گرایی به جای شایسته سالاری در انتخابات شورا‌های اسلامی به ویژه در مناطق روستایی گفت: انتخاب اعضای شورای اسلامی شهر و روستا از روی ناآگاهی و تنها به صرف تعصبات قومی آفت بزرگی است که می‌تواند آسیب‌های زیادی به توسعه مناطق روستایی وارد کند.
این روستانشین وانانی اضافه کرد: بنابراین تا فرصت باقی است، مردم با کسب تجربه و اطلاعات از افراد معتمد و سرشناس و همچنین با مطالعه سوابق نامزد‌های شوراها، بهترین انتخاب را داشته باشند و راه را برای افراد متخصص و اصلح باز کنند.
انتخاب فرد اصلح از وظایف مهم مردم در انتخابات است
حضور حداکثری مردم نشانه مردم سالاری دینی، رشد اجتماعی مردم و علامت استحکام نظام است که با مشارکت تمام آحاد مردم به دست می‌آید.
انتخابات ۲۸ خردادماه ۱۴۰۰ نسبت به سایر انتخابات از حساسیت بیشتری برخوردار است از اینرو مشارکت حداکثری مردم می‌تواند دشمنان نظام جمهوری اسلامی را کاملا ناامید سازد .
بیشتر کارشناسان و صاحب نظران معتقدند چنانچه افراد با تجریه و اصلح و کارشناس در مدیریت شهری وارد شوراها شوند و نهاد شوراها به عنوان یک نهاد مدنی بتواند ارتباط نزدیکی با بدنه مردم و دولت و مسئولان ایجاد کند می‌تواند بسیار موفق باشد و راه را برای سپردن امور به مردم و اجرای دموکراسی فراهم‌تر کند.
مردم سالاری در جمهوری اسلامی ایران بر پایه مشارکت عمومی مردم اصالت پیدا می‌کند براین اساس، ۲ رکن حکومت الهی تحت ولایت فقیه و تجلی مردمی بودن در عرصه انتخابات مشروعیت بخش این نظام است.
با این نگاه رکن اساسی مشروعیت بخش انقلاب اسلامی که پیش رونده تمامی سیاست‌ها، آرمان‌ها و برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران است بخشی از آن در کنار حضور سراسری مردم در انتخابات‌ها به عنوان عنصر محبوبیت بخش، تحکیم کننده و به عبارتی الزام آور خود را نشان می‌دهد.
انتهای پیام/ش
